Kultura informacyjna obszarem badań interdyscyplinarnych Hanna Batorowska Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
Interdyscyplinarny charakter informatologii sprzyja wchodzeniu w kontakt zarówno z całą nauką, jak i nawiązywaniu ściślejszych więzów z naukami o podobnych cechach Pindlowa W. (2013), Pole badań informacji naukowej problemy zmienne i niezmienne. W: Nauka o informacji w okresie zmian. Red. B. Sosińska-Kalata, E. Chuchro, M. Luterek. Warszawa: Wydawnictwo SBP, s. 53-61.
Plan wystąpienia 1.Pola badawcze informatologii będące przedmiotem rozważań naukowców na świecie 2.Kultura informacyjna obszarem badań interdyscyplinarnych 3. Wspólne pola badawcze kultury informacyjnej i innych dyscyplin na przykładzie kulturoznawstwa (w odniesieniu do edukacji wielokulturowej i międzykulturowej) 4. Infologiczna koncepcja informacji Bogdana Stefanowicza 5. Kultura informacyjna i informatyczna jako wspólne pojęcie w rozważaniach Waldemara Furmanka 4.Kultura informacji w ujęciu Małgorzaty Kisilowskiej
óżnorodność problemów badawczych nauki o informacji w zglobalizowanym świecie INFORMATOLOGIA
Obszary badań w nauce o informacji 1. Analiza domen wiedzy 2. Architektura informacji 3. Archiwa-Biblioteki-Repozytoria cyfrowe 4. Badanie użytkowników 5. Badania ilościowe wykorzystania informacji 6. Dokumentacja archiwalna 7. Ekonomia informacji 8. Etyka informacji 9. Humanistyka cyfrowa 10. Komunikacja człowieka z maszyną 11. Nowe media i media masowe 12. Organizacja wiedzy 13. Polityka informacyjna 14. Społeczny WEB 15. Technologia informacyjna 17. Źródła informacji B. Sosińska- Kalata, Obszary badań współczesnej informatologii (nauki o informacji). ZIN 2013, s.28-32 16. Usługi informacyjne 18. Zarządzanie informacją i wiedzą
Obszary badań w nauce o informacji 19. Bariery językowe 20. Historia bibliotek 21. Społeczna funkcja książki 22. Bibliotekoznawstwo 23. Biblioterapia 24. Komunikacja naukowa 25. Polityka naukowa B. Sosińska- Kalata, Obszary badań współczesnej informatologii (nauki o informacji). ZIN 2013, s.28-32
Informatologia obejmuje Information literacy Kompetencje informacyjne Information culture Zachowania informacyjne Edukacja informacyjna Pedagogika informacyjna Wychowanie informacyjne Ekologia informacji
W centrum zainteresowania badaczy kultury informacyjnej znajduje się system postaw człowieka wobec informacji i technologii informacyjnych rozumianych bądź w ujęciu informatycznym lub bardzo szeroko jako technologii posługiwania się informacją
ekologia informacji andragogika ekonomia To szerokie ujęcie otwiera przed specjalistami z wielu dziedzin nowe pola badawcze filozofia informatyka lingwistyka pedagogika socjologia psychologia
psychologiczne przyczyny stresu informacyjnego i generowane przez niego patologie
wpływ kompetencji informacyjnych na jakość życia w zglobalizowanym świecie
marginalizowanie problemu edukacji dorosłych wkraczających w okres rozwoju określany przez psychologów etapem kompensacji
związek pedagogiki informacyjnej z kształceniem umiejętności uczenia się przez całe życie
wspólne cele edukacji międzykulturowej i informacyjnej
wpływ kultury organizacyjnej firmy na kształtowanie kultury informacyjnej jednostki
refleksyjne korzystanie z informacji i zrównoważony rozwój jednostki w antropoinfosferze;
kultura informacyjna architekta informacji prof. Eric Reiss
rola logosfery zapobiegającej powstającemu w jednostce niebezpiecznemu chaosowi w dziedzinie informacji poprzez pielęgnowanie dociekliwości intelektualnej i dbanie o porządek i harmonię w obszarze pojęć, wartości, idei i zasad moralnych
WPŁYW INFORMACJI NAUKOWEJ NA INNE DYSCYPLINY NIE JEST WIDOCZNY, GDYŻ PRZEDSTAWICIELE TYCH NAUK ALBO UTOŻSAMIAJĄ INFORMATOLOGIĘ Z INFORMATYKĄ, ALBO NIEŚWIADOMIE KORZYSTAJĄ Z DOŚWIADCZEŃ WYPRACOWANYCH PRZEZ TEORETYKÓW NAUKI O INFORMACJI
Przykładem może być obszar zainteresowania badaczy problemów międzykulturowości i wielokulturowości mający wiele wspólnego z informatologią
Wspólne pola badawcze kultury informacyjnej i innych dyscyplin na przykładzie kulturoznawstwa (w odniesieniu do edukacji wielokulturowej i międzykulturowej)
globalizacja demokracja rozwój Internetu i technologii informacyjno - komunikacyjnych rozwój mediów masowych polityka otwartych granic rewolucja migracyjna przepływ informacji w skali całego globu
W zglobalizowanym świecie Edukacja wielokulturowa ma likwidować wykluczenie jednostek reprezentujących mniejszości z życia społecznego całego społeczeństwa wielokulturowego Edukacja informacyjna ma likwidować wykluczenie społeczne, i technologiczne cyfrowych imigrantów i osób nie posiadających kompetencji informacyjnych
Edukacja te ukierunkowana są na zwalczanie wykluczenia społecznego
W globalnym społeczeństwie informacyjnym pełne i aktywne uczestnictwo możliwe jest tylko dla tych, którzy dysponują kompetencjami międzykulturowymi kompetencjami informacyjnymi
Kompetencje międzykulturowe (Rada Unii Europejskiej, 2008) EDUKACJA MIĘDZYKULTUROWA
1. uczenie się przez całe życie 2. dostęp do technologii informacyjnokomunikacyjnych 3. powszechny dostęp do zróżnicowanych źródeł informacji 4. powszechność nowych form komunikacji 5. rozwój otwartych mediów 6. powszechność korzystania z mediów masowych 7. promowanie mediów zróżnicowanych kulturowo 8. aktywny udział wszystkich obywateli w życiu kulturalnym 9. wspieranie mobilności artystów, uczących się i nauczających, naukowców itd. 10. dialog międzykulturowy
ZADANIA EDUKACJI WIELOKULTUROWEJ rozumienie świata społecznego i ciągłe poznawanie go traktowanie różnicy i zmiany jako kategorii naturalnej Umiejętność tolerancji rozpoznawanie własnych zdolności i ograniczeń zdolność przekraczania własnego punktu widzenia niezgoda na przedmiotowe traktowanie człowieka tworzenie równych szans rozwoju dla wszystkich przeciwdziałanie wykluczeniu refleksja nad własną kulturą Odpowiedzialność za siebie, innych, społeczeństwo, świat Nawiązywanie i utrzymywanie pozytywnych kontaktów Orientacja na przyszłość Funkcjonowanie w warunkach globalizmu
Te zadania korespondują z zadaniami stawianymi przed WYCHOWANIEM DO INFORMACJI
CELE WYCHOWANIA DO INFORMACJI 1/inspirowanie wyboru, autorefleksji i wartościowania informacji związane z aksjologią informacji; 2/umiejętność odniesienia informacji do samodzielnie definiowanych problemów współczesnego świata; 3/rozwijanie kompetencji informacyjnych osób dorosłych w celu przeciwdziałania ich wykluczeniu technologicznemu i społecznemu;
CELE WYCHOWANIA DO INFORMACJI 4/kształtowanie umiejętności informacyjnego uczestnictwa w dziedzictwie kulturowym; 5/rozwijanie aktywności w zakresie funkcjonowania w sieci zgodnie z zachowaniami propagowanymi przez kulturę informacyjną; 6/rozumienie zasad komunikacji społecznej w interaktywnych i otwartych systemach informacyjnych;
CELE WYCHOWANIA DO INFORMACJI 7/kształtowanie sfery aksjologicznej jednostki zwracając uwagę na takie wartości jak: prawo do informacji, wolność, odpowiedzialność, partycypacja społeczna, kształtowanie duchowości i poczucia wspólnotowości w kulturze informacyjnej społeczności lokalnych Jaskuła, Korporowicz, Wychowawcze wyzwania społeczeństwa informacyjnego
Cechy dojrzałości informacyjnej jednostki refleksyjność otwartość racjonalność odpowiedzialność pracowitość inteligencja samokrytycyzm moralność generatywność relatywizm transcendencja etyka dążenie do mądrości
Czynniki wielokulturowości związane z kultura informacyjną
1/ Wiek człowieka i wynikający z wieku podział na cyfrowych tubylców i imigrantów 2/ Pochodzenie etniczne warunkujące dostęp do informacji i TIK 3/ Predyspozycje psychologiczne do pokonywania zjawiska stresu i przeciążenia informacyjnego 4/ Rodzaj mózgu (przetwarzanie informacji w sposób hipertekstowy lub liniowy) 5/ Dojrzałość informacyjna jednostki
Infologiczna koncepcja informacji Bogdana Stefanowicza
Infologia - subdyscyplina informatyki zajmującą się poszukiwaniem adekwatnej interpretacji pojęcia informacja w aspekcie użytkowym; badaniem i wyjaśnianiem funkcji, cech i własności informacji; analizą potrzeb informacyjnych i żądań użytkowników w zakresie obsługi informacyjnej; analizą użyteczności i wartości informacji; poszukiwaniem metod i sposobów zapewnienia spełnienia przez informację żądań formułowanych przez użytkownika (Stefanowicz 2010, s.164).
Skupia uwagę na informacji jako treści dostarczanej przez komunikat i na jej cechach, które w procesie informacyjnym (gromadzenia, wyszukiwania, opracowania, udostępniania) użytkownik uważa za najważniejsze
Kultura informacyjna i informatyczna jako wspólne pojęcie w rozważaniach Waldemara Furmanka
wspólnym obszarem badań jest świadomość, postawy, wiedza, wartości, zachowania jednostki wobec zjawisk informatyki pozwalające jej na godne wykorzystywanie wytworów informatyki w celu zmiany jakości życia własnego i innych ludzi. Technologie informacyjne są połączeniem informatyki z innymi technologiami, które współdziałają z nią i mają wpływ na jej stosowanie w społeczeństwie.
Kultura informacji w ujęciu Małgorzaty Kisilowskiej
Kultura informacji jest to sposób świadomego i aktywnego funkcjonowania człowieka w infosferze oraz jego konsekwencje dotyczy odnajdywania się w środowisku informacyjnym i świadomego wypracowania zasad funkcjonowania w nim
Nowoczesna sztuka wyzwolona i samodzielna dyscyplina naukowa, której przedmiotem jest człowiek funkcjonujący w świecie informacji
Koncepcja information literacy nawiązuje do wizji edukacji postrzeganej jako droga do wolności politycznej i ludzkiego szczęścia Służy postępowi społecznemu i przeciwdziała procesowi wykluczenia społecznego, poprzez przygotowanie do uczenia się przez całe życie
kultura informacyjna jako komponent kultury organizacyjnej firmy 1. dbałość o wysoką jakość danych źródłowych, zdolność pracy grupowej, 2. zdolność przekazywania rzeczowych, jednoznacznych informacji i dzielenia się wiedzą, 3. umiejętność korzystania z komputerowych zasobów informacyjnych, 4. umiejętność wykorzystania informacji w procesach decyzyjnych, 5. zdolność uczenia się poprzez kojarzenie interdyscyplinarnych informacji, zdolność myślenia wielowymiarowego itp.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ