Wycena wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. w Warszawie 1. Cel i metoda wyceny Szczegółowym celem przeprowadzonej wyceny jest oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie na dzień 31.07.2012 r., wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy KRS pod numerem KRS 0000140811, na potrzeby prowadzonego postępowania związanego z podziałem. Przez wycenę przedsiębiorstwa rozumie się proces dochodzenia do opinii o wartości przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części w oparciu o zebrane dane liczbowe. W tym przypadku dane pochodzą ze sprawozdania finansowego spółki, sporządzonego na bazie prowadzonej przez przedsiębiorstwo rachunkowości. Na dzień sporządzenia wyceny, tj. 31.07.2012 r. analizowany podmiot prowadził rachunkowość w formie pełnej. Jako standard wartości w niniejszej wycenie przyjęto wartość wewnętrzną czyli wartość przedmiotu wyceny, która nie jest oszacowana w związku z konkretną transakcją, nie bierze pod uwagę, kim jest zleceniodawca i odbiorca wyceny, a opiera się na wszystkich informacjach nt. przedmiotu wyceny oraz czynnikach zewnętrznych mających wpływ na jego obecną i przyszłą sytuację ekonomiczno-finansową. W niniejszej wycenie zastosowano podejście majątkowe, a w nim metodę wartości rynkowej oraz wartości aktywów netto. Oszacowania wartości rynkowej przedsiębiorstwa na dzień 31.07.2012 r. dokonano w oparciu o model Wilcoxa-Gamblera, zgodnie z poniższym schematem 1 : wartość rynkowa przedsiębiorstwa = 100% wartości środków pieniężnych + 100% wartości papierów wartościowych + 70% wartości należności + 50% wartości księgowej pozostałych aktywów - 100% zobowiązań i rezerw na zobowiązania Dla oszacowania przedziałów wartości ocenianego podmiotu równolegle dokonano wyceny przedsiębiorstwa według metody wartości aktywów netto sumę bilansową pomniejszoną o wartość całkowitych zobowiązań przedsiębiorstwa. Tak wyznaczona cena tworzy przedział minimalnej wartości przedsiębiorstwa (wycena wg modelu Wilcoxa-Gamblera) oraz maksymalnej wartości przedsiębiorstwa (wycena wg metody wartości aktywów netto). Istnieje wiele metod wyceny przedsiębiorstwa. Żadna z nich nie jest metodą doskonałą, z uwagi na przyjmowane w nich różnego rodzaju założenia umowne. Jak podkreśla się w literaturze przedmiotu 2 najbardziej wiarygodną metodą jest wycena dokonana przez akcjonariuszy, w przypadku spółek akcyjnych, które są notowane na giełdzie papierów wartościowych. A i w tym przypadku zauważyć można pewne mankamenty wynikające z koniunktury rynkowej wpływającej na zmienność cen akcji. W opiniowanym przypadku oceniane przedsiębiorstwo nie jest uczestnikiem giełdy, nie posiada też wyemitowanych akcji, stąd też nie można się odnieść do ich ceny rynkowej. Wśród innych metod wymienić należy metody majątkowe, które wyznaczają wartość przedsiębiorstwa poprzez wartość jego aktywów pomniejszonych o pasywa obce. Metody majątkowe oparte są na wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów obcych z uwzględnieniem zobowiązań pozabilansowych. Jeszcze inną grupę metod stanowi podejście dochodowe obejmujące grupę metod, które wyznaczają wartość przedsiębiorstwa w oparciu o strumienie przyszłych dochodów ekonomicznych zdyskontowanych oczekiwaną stopą zwrotu (kosztem zaangażowanego kapitału). Podstawowym problemem w tym przypadku jest oszacowanie stopy kosztu kapitału właściwej dla ocenianego podmiotu oraz kwestia ustalenia dla ilu przyszłych okresów należy oszacowywać przyszłe strumienie pieniężne będące podstawą wyceny. W zasadzie jest to pytanie o długość życia przedsiębiorstwa, na które przecież nie ma nigdy prostej i jednoznacznej odpowiedzi. 1 R. Machała, Praktyczne zarządzanie finansami firmy, PWN, Warszawa 2004, s. 444 2 Tamże, s. 428 1
Jak wcześniej wspomniano w niniejszym opracowaniu posłużono się grupą metod majątkowych, wśród których zastosowano trzy metody wyceny: 1) metodę wartości księgowej netto, 2) metodę rynkową opartą o model Wilcoxa-Gamblera, 3) szczegółową metodę rynkową. Tak jak inne podejścia, tak i metody majątkowe mają swoje wady. Wycena według wartości aktywów netto obciążona jest błędem szacunku spowodowanym n/w czynnikami: 1) na ogół wartość księgowa zasobów majątkowych odbiega od wartości rynkowej w przypadku kontynuowania działalności oraz dokonywanych jednorazowych odpisów amortyzacyjnych (co miało miejsce w analizowanym podmiocie), 2) niektóre składniki wykazane w aktywach mogą nie mieć żadnej wartości, gdyż odzwierciedlają wydatki poniesione w przeszłości i rozliczone w czasie, 3) niektóre zasoby majątkowe są niesprzedawalne (np.: licencje). Biorąc powyższe pod uwagę wycena przedsiębiorstwa według aktywów netto wymaga korekt dostosowujących ją do realiów rynkowych, czego dokonano w metodzie rynkowej. Podkreślić należy, iż przyjęte wskaźniki korekcyjne są bardzo rygorystyczne, przez co czynią zadość zasadzie ostrożnej wyceny. 2. Oszacowana wartość przedsiębiorstwa W poniższej tabeli dokonano oszacowania wartości przedsiębiorstwa wg modelu Wilcoxa- Gamblera. Zgodnie z nim oszacowana wartość przedsiębiorstwa wynosi 3.683.990,41 zł. Tabela 1. Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu na dzień 31.07.2012 r. wg modelu Wilcoxa-Gamblera. Współczynnik korekcyjny Wartości sprawozdawcze Środki pieniężne 100% 110 141,64 zł Papiery wartościowe 100% - zł Należności krótkoterminowe 70% 736 728,38 zł Pozostałe aktywa 50% 5 192 964,35 zł Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania 100% 2 355 843,95 zł Oszacowana wartość przedsiębiorstwa Źródło: opracowanie własne. 3 683 990,41 zł Kolejna tabela przedstawia wartość analizowanego podmiotu gospodarczego wg metody wartości aktywów netto. Zgodnie z nią wartość ta wynosi 9.169.907,61 zł. Tabela 2. Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu na dzień 31.07.2012 r. wg modelu wartości aktywów netto. Suma bilansowa Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania Oszacowana wartość przedsiębiorstwa Źródło: opracowanie własne. 11 525 751,56 zł 2 355 843,95 zł 9 169 907,61 zł 2
W następnej tabeli przedstawiono wycenę badanego podmiotu według szczegółowego modelu likwidacyjnego. Tabela 3.Oszacowanie wartości przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu na dzień 31.07.2012 r. wg szczegółowego modelu rynkowego. Szczegółowy model wyceny Wskaźnik Wyszczególnienie korekcyjny Wartości na podstawie bilansu wg wyceny stanu na dzień 31.07.2012 r. Etap I Aktywa trwałe 10 171 491,36 zł Wartość niematerialne i prawne 10% - zł Prawo wieczystego użytkowania gruntów 100% 1 731 391,62 zł Budynki i budowle 100% 8 338 784,73 zł Urządzenia techniczne i maszyny 50% 44 200,38 zł Środki transportu 75% 32 148,49 zł Inne środki trwałe 50% 24 966,14 zł Inwestycje rozpoczęte 20% - zł Finansowy majątek trwały 90% - zł Należności długoterminowe 75% - zł Aktywa obrotowe 790 015,97 zł Produkty gotowe 60% 1 749,48 zł Towary 75% - zł Należności od odbiorców 50% 398 183,09 zł Należności od budżetów 100% 254 475,30 zł Środki pieniężne 100% 110 141,64 zł Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe 50% 25 466,46 zł Razem etap I Etap II 10 961 507,32 zł Zobowiązania całkowite 100% 2 334 168,89 zł Rezerwy na odroczony podatek dochodowy 100% - zł Rezerwy na zobowiązania 100% - zł Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów 100% 21 675,06 zł Razem etap II Oszacowana wartość przedsiębiorstwa Źródło: opracowanie własne. 2 355 843,95 zł 8 605 663,37 zł Jak wynika z powyższych obliczeń oszacowana wartość przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o., wg stanu na dzień 31.07.2012 r. przyjętymi metodami mieści się w przedziale od 3.683.990,41 zł (słownie: trzy miliony sześćset osiemdziesiąt trzy tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt złotych 41/100) do 9.169.907,61 zł (słownie: dziewięć milionów sto sześćdziesiąt dziewięć tysięcy dziewięćset siedem złotych 61/100). W tym też przedziale powinna mieścić się ostateczna wartość ocenianego podmiotu. Przyjęte założenia do dokonanej wyceny w modelu szczegółowym: 1) prawo wieczystego użytkowania gruntów 100% ze względu na niską wycenę bilansową nie występuje potrzeba obniżenia wartości figurującej w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa; 3
jednocześnie dokonano korekty w stosunku do wyceny bilansowej poprzez zastosowanie cen rynkowych do wybranych nieruchomości, 2) budynki i budowle 100% wartości księgowej netto z uwagi na fakt niskiej wyceny bilansowej; w tym przypadku także w odniesieniu do wybranych nieruchomości zaktualizowano wartość nieruchomości, 3) urządzenia techniczne i maszyny obniżenie o 50% wartości księgowej netto można uznać za wystarczające, 4) środki transportu obniżenie o 50% wartości księgowej netto należy również uznać za wystarczające w odniesieniu do realiów rynkowych, 5) inne środki trwałe obniżenie o 50% od dokonanego oszacowania jest podejściem wystarczającym, 6) należności od odbiorców obniżono o 50% od ich bilansowej wyceny, 7) należności od budżetów 100% ich bilansowej wyceny, 8) środki pieniężne 100% ich bilansowej wyceny, 9) krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe obniżenie o 50% wartości księgowej netto można uznać za wystarczające, 10) zobowiązania całkowite i rezerwy na zobowiązania 100% ich bilansowej wyceny. Przy uwzględnieniu powyższych założeń rekomendowana wartość przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, na dzień 31.07.2012 r., mieści się we wskazanym wcześniej przedziale wartości i wynosi 8.605.663,37 zł (słownie: osiem milionów sześćset pięć tysięcy sześćset sześćdziesiąt trzy 37/100). Tabela 4. Zestawienie bilansowe przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu na dzień 31.07.2012 r. z uwzględnieniem rynkowej wartości nieruchomości AKTYWA Stan na 31.07.2012 r. PASYWA Stan na 31.07.2012 r. A. Aktywa trwałe 10 289 420,01 zł A. Kapitał własny 9 169 907,61 zł I. Wartości niematerialne i - zł I. Kapitał podstawowy 54 000,00 zł prawne II. Rzeczowe aktywa trwałe 10 251 374,04 zł II. Należne wpłaty na kp - zł II.1.a) grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu) II.1.b) budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej 1 731 391,62 zł III. Udziały (akcje) własne - zł 8 338 784,73 zł IV. Kapitał zapasowy 153 479,30 zł II.1.c) urządzenia techniczne i 88 400,76 zł V. Kapitał z aktualizacji 5 933 582,61 zł maszyny wyceny II.1.d) środki transportu 42 864,65 zł VI. Pozostałe kapitały 1 369 156,45 zł rezerwowe II.1.e) inne środki trwałe 49 932,28 zł VII. Zysk (strata) z lat 1 660 784,68 zł ubiegłych III. Należności długoterminowe - zł VIII. Zysk netto - 1 095,43 zł IV. Inwestycje długoterminowe - zł IX. Odpisy z zysku netto V. Długoterminowe rmo 38 045,97 zł B. Aktywa obrotowe 1 236 331,55 zł B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania I. Zapasy 22 787,88 zł I. Rezerwy na zobowiązania I.1 Materiały 19 872,08 zł II. Zobowiązania długoterminowe 2 355 843,95 zł - zł 1 004 670,37 zł 4
I.3 Produkty gotowe 2 915,80 zł III. Zobowiązania krótkoterminowe I.4 Towary - zł IV. Rozliczenia międzyokresowe II. Należności krótkoterminowe 1 052 469,11 zł II.2.a) z tytułu dostaw i usług II.2.b) z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych II.2.c) inne II.2.d) dochodzone na drodze sądowej III. Inwestycje krótkoterminowe III.1.c) środki pieniężne w kasie i na rachunkach IV. Krótkoterminowe rmo 624 278,74 zł 254 475,30 zł 172 087,43 zł 1 627,64 zł 110 141,64 zł 110 141,64 zł 50 932,92 zł 1 329 498,52 zł 21 675,06 zł Suma aktywów (A+B+C) 11 525 751,56 zł Suma pasywów (A+B) 11 525 751,56 zł Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MIŚ Sp. z o.o. Tabela 5. Wyciąg z rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu na dzień 31.07.2012 r. Kategoria Wartość Przychody netto ze sprzedaży 1 678 896,23 zł Wynik finansowy netto - 1 095,43 zł Odsetki od kredytów 32 833,82 zł Przychody ogółem 1 762 943,76 zł Koszty ogółem 1 764 039,19 zł Przeciętne zatrudnienie 28 Liczba dni w okresie 180 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MIŚ Sp. z o.o. Tabela 6. Analiza wskaźnikowa sytuacji finansowej przedsiębiorstwa MIŚ Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie wg stanu na dzień 31.07.2012 r. L.p. Wskaźnik Konstrukcja wskaźnika Wartość wskaźnika 1 Rentowność obrotu netto w % (wynik finansowy netto/przychody ogółem*)*100% -0,06% 2 Rentowność majątku ogółem w % (wynik finansowy netto/aktywa)*100% -0,02% 3 Rentowność kapitałów własnych w % (wynik finansowy netto/kapitały własne)*100% -0,03% 4 Dźwignia finansowa w % ROE skorygowana ROA {[(zysk netto + odsetki 0,56% od kredytów)/aktywa]*100%} 5 Wskaźnik poziomu kosztów w % (koszty ogółem/przychody ogółem)*100% 100,06% 6 Wydajność pracy na 1 zatrudnionego w PLN przychody ogółem/przeciętne zatrudnienie w okresie 62 962,28 zł 5
7 Wskaźnik płynności I stopnia 8 Wskaźnik płynności II stopnia 9 Wskaźnik płynności III stopnia 10 11 12 Wskaźnik obrotu zapasami w dniach Wskaźnik obrotu należnościami w dniach Wskaźnik obrotu zobowiązaniami w dniach inwestycje krótkoterminowe / (rezerwy krótkoterminowe + zobowiązania krótkoterminowe + rozliczenia międzyokresowe krótkoterminowe) (aktywa obrotowe zapasy) / (rezerwy krótkoterminowe + zobowiązania krótkoterminowe + rozliczenia międzyokresowe krótkoterminowe) aktywa obrotowe / (rezerwy krótkoterminowe + zobowiązania krótkoterminowe + rozliczenia międzyokresowe krótkoterminowe) (średni stan zapasów * l. dni) / przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi (średni stan należności krótkoterminowych * l. dni) / (przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi) (średni stan zobowiązań krótkoterminowych * l. dni) / (przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi) (zobowiązania i rezerwy na zobowiązania / 13 Ogólny poziom zadłużenia w % aktywa) *100% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych MIŚ Sp. z o.o. 0,08 0,90 0,92 2,44 112,84 142,54 41,73% 6