KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 12.06.2012 C(2012) 3736 final Dotyczy: pomocy państwa SA.33150 (2011/N) Polska pomocy na restrukturyzację dla BZPG STOMIL S.A Szanowny Panie Ministrze, 1. PROCEDURA (1) W dniu 8 czerwca 2011 r. Polska zgłosiła pomoc na restrukturyzację Bydgoskich Zakładów Przemysłu Gumowego STOMIL S.A. (zwanych dalej BZPG Stomil lub spółką ). Komisja zwróciła się o dodatkowe informacje pismami z dnia 8 sierpnia 2011 r., 18 listopada 2011 r. oraz 9 marca 2012 r. Polska udzieliła odpowiedzi pismami z dnia 21 września 2011 r., 12 grudnia 2011 r., uzupełnionej pismami z dnia 12 stycznia 2012 r., 6 kwietnia 2012 r. oraz 10 maja 2012 r. 2. OPIS 2.1 Beneficjent pomocy (2) BZPG Stomil, przyszły beneficjent pomocy na restrukturyzację, specjalizuje się w produkcji wyrobów gumowych, a w szczególności węży hydraulicznych wysokociśnieniowych, węży przemysłowych, przewodów hydraulicznych, gumowych płyt i wykładzin, taśm gumowych i uszczelnień. Zakłady należą w całości do Skarbu Państwa i położone są w województwie kujawsko-pomorskim, a więc regionie Polski kwalifikującym się do uzyskania pomocy regionalnej zgodnie art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE. Jego Ekscelencja Pan Radosław SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. J. Ch. Szucha 23 00-580 Warszawa POLSKA Commission européenne, B-1049 Bruxelles Belgique Europese Commissie, B-1049 Brussel België Telefon: 00-32-(0)2-299.11.11.
(3) Zgodnie z przedstawionym przez władze polskie planem restrukturyzacji na dzień 31 lipca 2010 r. spółka zatrudniała 437 osób, a pod koniec 2010 r. jej obroty wyniosły 56 034 388 PLN (ok. 14 mln EUR) 1. (4) Polska uważa BZPG Stomil za przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji w rozumieniu art. 11 Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw 2 (zwanych dalej Wytycznymi ). W tabeli nr 1 przedstawiono najważniejsze wskaźniki finansowe spółki za lata 2007 2010. Tabela 1. Sytuacja finansowa spółki w latach 2007 2010 2007 2008 2009 2010 Obroty 71 102 295 PLN 56 791 360 PLN 45 192 121 PLN 56 034 388 PLN Wynik finansowy netto 51 858 PLN - 3 388 820 PLN - 3 911 570 PLN - 1 543 262 PLN Zobowiązania 14 922 108 PLN 9 731 290 PLN 11 017 708 PLN 16 429 500 PLN Obciążenia z tytułu odsetek Kapitał własny 84 771 PLN 43 941PLN 33 273 PLN 43 294 PLN 34 471 112 PLN 29 193 492 PLN 25 480 678 PLN 23 242 519 PLN EBITDA 396 059 PLN - 3 196 131 PLN - 4 406 984 PLN - 2 006 608 PLN Wartość aktywów ogółem 49 393 221 PLN 38 924 782 PLN 36 498 386 PLN 39 672 020PLN (5) Zdaniem władz polskich przytoczone powyżej liczby świadczą o tym, że większość warunków określonych w pkt 11 Wytycznych zostało spełnionych. W ciągu czterech lat obroty spółki spadły z 71,1 mln PLN do 56 mln PLN, podczas gdy do końca 2010 r. jej zobowiązania wzrosły o ok. 1,5 mln PLN. Ogólna wartość aktywów spółki znacznie się zmniejszyła: w 2010 r. aktywa były warte już tylko 39,6 mln PLN, podczas gdy ich wartość początkowa w 2007 r. wynosiła 49,3 mln PLN. Podobnie od 2007 r. zmniejszył się kapitał zakładowy spółki, którego wartość do końca 2010 r. spadła o 11 mln PLN. 1 2 1 EUR = ok. 4 PLN. Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, Dz.U. C 244 z 1.10.2004, s.2. 2
2.2 Środek pomocy (6) Całkowity koszt restrukturyzacji wynosi 9 448 570 PLN (ok. 2,3 mln EUR). Proces ten będzie współfinansowany ze środków pomocy restrukturyzacyjnej w wysokości 3 mln PLN (ok. 0,75 mln EUR), która na obecnym etapie nie została jeszcze przyznana. Władze polskie potwierdziły, że nie przyznają pomocy przed przyjęciem przez Komisję stosownej decyzji o niewnoszeniu zastrzeżeń w odniesieniu do przedmiotowej pomocy. (7) Omawiany środek pomocy ma postać bezpośredniej dotacji w kwocie 3 mln PLN (ok. 0,75 mln EUR) udzielonej przez Ministra Skarbu na podstawie przepisów Rozporządzenia Ministra Skarbu z dnia 6 kwietnia 2007 r. w sprawie pomocy publicznej na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorców (Dziennik Ustaw nr 80, poz. 543). 2.3 Plan restrukturyzacji (8) W planie restrukturyzacji władze polskie wskazały następujące przyczyny, dla których spółka znalazła się w trudnej sytuacji: niedostosowanie się spółki do przemian rynkowych i warunków konkurencji, spowodowane w szczególności brakiem zorganizowania własnej sieci handlowej dostosowanej do zmieniającej się struktury popytu oraz brakiem inwestycji odzwierciedlających zmiany na rynku, brak zasadniczych działań w zakresie przebudowy i rozwoju zdolności produkcyjnych spółki, przejawiające się przede wszystkim brakiem mobilizacji środków, np. przez wyprzedaż zbędnego majątku, oraz brakiem programów inwestycyjnych i decyzji dotyczących zadłużenia firmy, brak rozwoju i unowocześnienia struktury zatrudnienia za pomocą skutecznego systemu motywacyjnego oraz brak polityki redukcji zatrudnienia zgodnej z obecną sytuacją na rynku, wielokrotne nieudane próby prywatyzacji spółki, które sparaliżowały jej proces inwestycyjny i modernizacyjny: wprowadzanie wszelkich zmian wydawało się nieuzasadnione w sytuacji, gdy nie znano nowego właściciela, słabą stroną spółki jest rozmyty wizerunek marki i brak jednakowego, spójnego wizerunku marki dla poszczególnych asortymentów, przestarzały park maszynowy oraz zbędny i przestarzały majątek spółki również wpływają negatywnie na jej wynik finansowy. (9) Zgłoszona restrukturyzacja BZPG Stomil obejmuje lata 2010 2015 i powinna ona, zdaniem władz polskich, umożliwić spółce odzyskanie długoterminowej rentowności. Spółka planuje odzyskać rentowność przed końcem okresu restrukturyzacji. Powinno to być możliwe dzięki wdrożeniu środków wymienionych w pkt (i) do (iv) poniżej. (i) Restrukturyzacja organizacyjna 3
(10) W odniesieniu do organizacji spółki planowane są następujące działania restrukturyzacyjne: reorganizacja i restrukturyzacja procesu produkcji w poszczególnych zakładach wytwórczych i wydziałach przedsiębiorstwa, koncentracja produkcji wyrobów gumowych w Bydgoszczy i przeniesienie produkcji artykułów formowych do zakładu w Łabiszynie, zmiany w strukturze zatrudnienia i wdrożenie systemów motywacyjnych, koncentracja działalności spółki na produkcji najbardziej opłacalnych wyrobów, m.in., połączona z ograniczeniem produkcji pozostałego asortymentu, zmiany w strategii sprzedaży i strategii dystrybucyjnej spółki. (11) Restrukturyzacja dotyczyć będzie skomasowania produkcji zakładu w jednaj hali produkcyjnej oraz przeniesienia części dotychczasowej produkcji tego zakładu () do zakładu w (). Działania te obniżą koszty stałe w wyżej wymienionych zakładach i poprawią rentowność tych zakładów. (12) Spółka planuje wprowadzić system motywacyjny, który byłby narzędziem do zwiększenia efektywności pracowników. Jego wprowadzenie przełożyłoby się na osiągane przez spółkę wyniki. Kolejnym krokiem będzie wprowadzenie systemów premiowych dla poszczególnych grup zawodowych spółki: pionu handlowego, produkcyjnego i pionu wsparcia. Systemy te uzależniałyby wypłatę premii od realizacji założonych planów (sprzedaży, produkcji) i realizacji przydzielonych indywidualnych zadań. (13) Spółka chce dostosować ilość pracowników produkcyjnych do zadań przewidzianych na lata 2011 2015. Przewiduje również zmniejszenie liczby pracowników administracyjnych. (14) Spółka planuje wprowadzenie nowej marki, co ma jej ułatwić konkurowanie na rynku produktów oferowanych przez zagranicznych konkurentów z Dalekiego Wschodu, często wykorzystywanych w centrach serwisowych, głównie dla przemysłu rolniczego. Podobnie nowy branding grupy produktów pozwoli na lepszą identyfikację wyrobów spółki na rynkach zagranicznych. (15) BZPG Stomil zamierza wprowadzić bardziej aktywną politykę sprzedaży na rynku producentów oryginalnych części (OEM). W Polsce istnieje kilkuset producentów maszyn i urządzeń wykorzystujących w swoim procesie wytwórczym. Wiele z tych firm w dokumentacji techniczno-ruchowej posiada zapisy wskazujące produkowane przez BZPG Stomil jako komponent preferowany w produkcji maszyn czy urządzeń. Ten właśnie fakt ma zostać wykorzystany jako podstawa rozwoju w strategii zwiększenia sprzedaży. (16) Spółka zamierza rozbudować sieć sprzedaży za pomocą projektu. W celu rozbudowy sprzedaży produktów spółki podpisane będą umowy współpracy z 4
firmami, które będą świadczyły usługi okuwania i dalszej odsprzedaży marki BZPG Stomil. (17) BZPG Stomil planuje podjąć środki specjalne na rzecz zwiększenia swego udziału w rynku, który ma strategiczne znaczenie dla spółki. (18) Ponadto w celu zwiększenia udziału spółki w rynku węży hydraulicznych i przemysłowych wszelkie jej działania produkcyjne i marketingowe skoncentrowane będą na wspomaganiu sprzedaży tych grup asortymentowych. Głównym celem marketingowym spółki jest wzrost sprzedaży asortymentu węży hydraulicznych. (19) Obecnie spółka posiada niewielkie udziały w rynkach zagranicznych, na których sprzedaje swoje produkty. W związku z tym planuje zwiększenie swojej obecności na rynkach w Europie Wschodniej i Zachodniej. (ii) Restrukturyzacja majątkowa (20) W zakresie restrukturyzacji majątkowej planowane są: sprzedaż niektórych zbędnych nieruchomości, maszyn i urządzeń należących do spółki oraz wynajem niektórych nieruchomości należących do spółki, możliwy dzięki zmianom w organizacji procesu produkcji. (21) Sprzedaż nieruchomości jest konieczna dla szybkiego uzyskania ważnych środków finansowych na restrukturyzację. Nieruchomości przeznaczone na sprzedaż obejmują: niezagospodarowany grunt, budynek biurowy oraz budynek garażowo-gospodarczy. Sprzedaż tego majątku uzasadniona jest możliwością przeniesienia personelu biurowego do innych pomieszczeń należących do spółki. (22) Beneficjent zamierza kupić nowe maszyny i urządzenia na potrzeby procesu produkcji. Głównym powodem tego zakupu jest umożliwienie osiągnięcia przez spółkę obowiązujących norm technologicznych oraz zwiększenie jej konkurencyjności. Nowe maszyny pozwolą jej również ograniczyć koszty produkcji, energii i pracy, a zatem poprawić jej wydajność. (23) Wspomniane wyżej działania restrukturyzacyjne w zakresie organizacji pozwolą opróżnić niektóre pomieszczenia produkcyjne i magazynowe, które następnie będzie można wynająć. (iii) Przywrócenie rentowności (24) Poza środkami restrukturyzacyjnymi władze polskie przedłożyły analizę rynkową przedstawiającą szacunki dla rynku węży hydraulicznych, węży przemysłowych oraz przewodów hydraulicznych, zakładające ok. 5 % wzrost roczny w ciągu następnych 4 lat. 5
(25) Władze polskie dostarczyły Komisji prognozy dotyczące wyników finansowych dla poszczególnych scenariuszy (pesymistycznego, optymistycznego i podstawowego). W tabeli 2 poniżej przedstawiono prognozowane wyniki spółki dla scenariusza podstawowego. Tabela 2. Prognozowane wyniki spółki (w tys. PLN) 2012 2013 2014 2015 Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi, w tym: Zysk ze sprzedaży Zysk netto (po opodatkowaniu/ uldze podatkowej) (iv) Środki wyrównawcze (26) Polskie władze przewidziały cztery środki wyrównawcze. Dwa z nich zakładają sprzedaż majątku, która ograniczy zdolności produkcyjne spółki. Dwa kolejne polegają na zobowiązaniu się spółki/władz polskich do zaniechania rentownej produkcji i rezygnacji z wprowadzania do obrotu pewnych wyrobów, co będzie się wiązać z utratą dochodów: 1. zmniejszenie o [25 50] % zdolności produkcyjnych zakładu w wyniku sprzedaży miksera, 2. zmniejszenie o [5 30] % zdolności produkcyjnych zakładu w zakresie oplotu w wyniku sprzedaży czterech linii oplatarkowych, 3. zaniechanie produkcji i sprzedaży płyt podeszwowych od 2013 r., 4. zaniechanie produkcji taśm gumowych od drugiej połowy 2012 r. Pierwszy środek wyrównawczy (27) Zakład produkuje mieszanki gumowe. Jest to wyrób pośredni wykorzystywany do produkcji takich finalnych wyrobów gumowych jak węże, płyty i wykładziny gumowe oraz inne wyroby techniczne. Zdolności produkcyjne tego zakładu wynoszą obecnie [15 000 30 000] ton rocznie. Posiada on miksery do mieszanek gumowych, należące do spółki i wykorzystywane do bieżącej produkcji. Miksery umożliwiają spółce produkcję różnego rodzaju mieszanek gumowych zgodnie ze specyfikacją techniczną klientów lub na potrzeby wyrobów finalnych. BZPG Stomil planuje zamknięcie i sprzedaż wyposażenia miksera nr 4, w wyniku czego zdolności produkcyjne zakładu zostaną zmniejszone o ok. [25 50] %, czyli o [3000 8000] ton mieszanek gumowych rocznie. Drugi środek wyrównawczy 6
(28) W ramach drugiego środka wyrównawczego spośród linii oplatarkowych należących do BZPG Stomil spółka zamierza sprzedać cztery linie De Angeli do oplatania węży, wykorzystywane obecnie w zakładzie do produkcji. Zdolność produkcyjna wszystkich linii oplatarkowych wynosi średnio [2000 8000] km węży rocznie, a czterech linii De Angeli około [400 1600] km rocznie. Sprzedaż tych maszyn oznacza zatem zmniejszenie zdolności produkcyjnych o [5 25] %. Wnioski dotyczące dwóch pierwszych środków wyrównawczych (29) Ogólne zdolności produkcyjne przed restrukturyzacją BZPG Stomil wynoszą [30 000 70 000] jednostek rocznie (jednostka to odpowiednio jedna tona lub jeden kilometr węży). Reorganizacja spółki spowoduje wzrost zdolności do poziomu [30 000 70 000] jednostek rocznie po restrukturyzacji. Dwa wspomniane środki wyrównawcze obniżą jednak ten poziom do [30 000 70 000] jednostek rocznie. Trzeci środek wyrównawczy (30) W ramach trzeciego środka wyrównawczego spółka planuje zaniechanie od 2013 r. produkcji płyt podeszwowych wykorzystywanych do wyrobu butów. Sprzedaż płyt podeszwowych w 2010 r. ([500 4000] tys. PLN) i w 2011 r. ([500 4000] tys. PLN) wyniosła odpowiednio [1 4] % i [1 4] % obrotu spółki. W 2011 r. rentowność tego zakresu działalności wyniosła [0 3] % 3. Czwarty środek wyrównawczy (31) W ramach czwartego środka wyrównawczego spółka proponuje zaniechanie od drugiej połowy 2012 r. produkcji gumowych taśm transporterowych wytwarzanych w zakładzie [...]. W 2010 r. wartość sprzedaży związanej z tą działalnością wyniosła [500 4000] tys. PLN (tj. [1-4]% obrotu we wskazanym roku), a w ostatnich dwóch latach średnia rentowność tej działalności wyniosła [5 20]%. (32) W pierwotnym planie restrukturyzacji planowano wstrzymanie tej działalności w 2014 r., wyłącznie pod warunkiem, że wyniki nie byłyby zadawalające. Aby zapewnić wystarczające środki wyrównawcze, władze polskie zaproponowały jednak wcześniejsze wycofanie się z tego zakresu produkcji, tj. w przeciągu 1,5 roku. Wnioski dotyczące dwóch ostatnich środków wyrównawczych 3 Trzeci środek wyrównawczy zmniejsza zdolności produkcyjne spółki o [100 600] jednostek rocznie (sprzedaż dwóch pras wulkanizacyjnych), mimo że nie jest to jego zasadniczym celem. Zdolność [30 000 70 000] jednostek rocznie po restrukturyzacji, wspomniana w pkt 29, wyniesie faktycznie [30 000 70 000] jednostek rocznie. 7
(33) W tabeli 3 przedstawiono, jaki wpływ mają dwa ostatnie środki wyrównawcze na przyszłe dochody i zyski spółki. Tabela 3. Obroty i zyski ze sprzedaży Wpływ środków wyrównawczych (ŚW) 3 i 4 Dane w tys. PLN 2012 2013 2014 2015 Obroty bez ŚW ŚW nr 3 0 ŚW nr 4 0 0 Obroty z uwzgl. ŚW Różnica w % - [0 2] - [0 3] - [0 2] - [0 2] Zyski bez ŚW ŚW nr 3 0 ŚW nr 4 0 0 Zyski z uwzgl. ŚW Różnica w % - [2 7] - [2 7] - [0-3] - [0-3] 2.4. Zestawienie kosztów restrukturyzacji oraz źródeł ich finansowania (34) W tabeli 4 poniżej przedstawiono zestawienie kosztów restrukturyzacji w wysokości 9 448 600 PLN. Tabela 4. Typ działań restrukturyzacyjnych i odnośne koszty (w tys. PLN) TYP DZIAŁAŃ RESTRUKTURYZACYJNYCH KOSZT 1 Restrukturyzacja organizacji 3 195 Wprowadzenie nowego systemu motywacyjnego i wyższych wynagrodzeń Wprowadzenie nowej marki Zwiększenie udziału spółki w rynku odnowienie certyfikacji 8
Rozbudowa sieci sprzedaży poprzez projekt Rozbudowa oferty i promocja i marketing 2 Skoncentrowanie sieci sprzedaży zewnętrznej i wewnętrznej, a także wszelkich działań marketingowych na asortymencie Pozyskanie nowych odbiorców na rynkach zagranicznych Restrukturyzacja majątkowa 6 253,6 Koncentracja produkcji w zakładzie w i zakładzie w Inwestycje związane z rozwinięciem produkcji węży hydraulicznych w wydziale Ogółem: 9 448,6 3. OCENA POMOCY 3.1 Pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE (35) Na mocy art. 107 ust. 1 TFUE pomoc państwa to wszelka pomoc udzielona w jakiejkolwiek formie przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów oraz która wpływa na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi, niezgodna z rynkiem wewnętrznym. (36) Dotacja na rzecz BZPG Stomil zostanie udzielona przez Ministra Skarbu, a więc z zasobów państwowych, można ją zatem przypisać państwu. Dotacja stanowi korzyść ekonomiczną, ponieważ zapewnia BZPG Stomil bezpośrednią dotację, której spółka ta nie uzyskałaby w normalnych warunkach rynkowych. Dotacja będzie przyznana jedynie tej spółce, uzyskana korzyść ma zatem charakter selektywny. Władze polskie władze nie zakwestionowały tego uzasadnienia. (37) Ponieważ istnieje wymiana handlowa pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie wyrobów produkowanych przez spółkę, omawiany środek jest zdolny poprawić pozycję beneficjenta w stosunku do jego konkurentów w Polsce i w UE, a w konsekwencji zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji oraz wpływa na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi. (38) W związku z tym Komisja uznaje, że przedmiotowa bezpośrednia dotacja na rzecz BZPG Stomil stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Władze 9
polskie potwierdziły, że nie przyznają tej pomocy przed przyjęciem przez Komisję stosownej decyzji o niewnoszeniu zastrzeżeń w odniesieniu do przedmiotowej pomocy. Podstawa prawna oceny zgodności pomocy z rynkiem wewnętrznym (39) Artykuł 107 ust. 3 lit. c) TFUE stanowi, że można zezwolić na udzielenie pomocy, o ile przeznaczona jest ona na ułatwienie rozwoju niektórych działań gospodarczych i nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. (40) Komisja uważa, że przedmiotowy środek stanowi pomoc na restrukturyzację, która musi zostać oceniona w świetle kryteriów określonych w Wytycznych, w celu ustalenia, czy może być ona zgodna z rynkiem wewnętrznym zgodnie z art. 107 ust. 3 TFUE. 3.2 Kwalifikowalność spółki do pomocy na restrukturyzację Przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji (41) Zgodnie z Wytycznymi, za przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji uznaje się przedsiębiorstwo, które nie jest w stanie odzyskać dobrej kondycji przy pomocy zasobów własnych ani poprzez uzyskanie niezbędnych środków od udziałowców lub ze źródeł rynkowych, i które bez interwencji władz publicznych prawie na pewno zniknie z rynku. Zgodnie z pkt 10 Wytycznych uznaje się, że przedsiębiorstwo znajduje się w trudnej sytuacji, jeżeli ponad połowa jej kapitału podstawowego została utracona i ponad jedna czwarta tego kapitału została utracona w okresie poprzedzających 12 miesięcy lub jeżeli spełnia ono kryteria określone w prawie krajowym w zakresie podlegania zbiorowej procedurze upadłościowej. W pkt 11 Wytycznych wymieniono także typowe oznaki wskazujące na to, że przedsiębiorstwo znajduje się w trudnej sytuacji, takie jak: rosnące zadłużenie, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżka zdolności produkcyjnych, zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące kwoty odsetek i zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów netto. (42) Na koniec 2010 r. Stomil utracił 30% kapitału podstawowego i, zgodnie z informacjami dostarczonymi przez władze polskie, na mocy prawa polskiego nie spełniał kryteriów w zakresie podlegania zbiorowej procedurze upadłościowej. Nie można więc uznać BZPG Stomil za przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji na podstawie pkt 10 Wytycznych. Komisja stwierdziła jednak spadek obrotów spółki, wysoki poziom strat z lat ubiegłych oraz narosłe zobowiązania. Tabela 1 (zob. powyżej w pkt 4) wykazuje, że większość kryteriów zawartych w pkt 11 Wytycznych została spełniona. Na przestrzeni czterech lat: spółka odnotowała straty przez ostatnie trzy lata, jej obroty spadły z 71,1 mln PLN do 56 mln PLN, podczas gdy jej zobowiązania wzrosły o ok. 1,5 mln PLN. Ogólna wartość aktywów spółki znacznie się zmniejszyła: w 2010 r. aktywa były warte już tylko 39,6 mln PLN, podczas gdy 10
ich wartość początkowa w 2007 r. wynosiła 49,3 mln PLN. Podobnie od 2007 r. stopniowo zmniejszył się kapitał zakładowy spółki, którego wartość do końca 2010 r. spadła o 11 mln PLN. Zwiększające się zadłużenie w połączeniu ze zmniejszającymi się obrotami wskazuje na poważne problemy przedsiębiorstwa z płynnością, których nie może ono samodzielnie rozwiązać ze względu na brak prywatnego finansowania. (43) Biorąc pod uwagę ogólną sytuację finansową spółki przedstawioną powyżej, Komisja uważa, że spółkę można uznać za przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji zgodnie z pkt 11 Wytycznych. Ponadto Komisja stwierdza, że przedsiębiorstwo to nie jest przedsiębiorstwem nowo utworzonym w rozumieniu pkt. 12 Wytycznych. BZPG Stomil rozpoczął działalność w 1920 r. i działa pod obecną nazwą od 1971 r. Zasada jednorazowej pomocy ( pierwszy i ostatni raz ) (44) Zgodnie z pkt 73 Wytycznych, jeżeli dane przedsiębiorstwo otrzymało już w przeszłości pomoc na ratowanie lub restrukturyzację, w tym jakąkolwiek pomoc niezgłoszoną, i jeśli minęło mniej niż 10 lat od momentu udzielenia pomocy na ratowanie lub od końca okresu restrukturyzacji lub od wstrzymania wdrażania planu restrukturyzacji (licząc od wydarzenia, które nastąpiło jako ostatnie), Komisja nie zezwala na udzielenie dalszej pomocy na ratowanie lub restrukturyzację. (45) Komisja zauważa na podstawie analizy informacji przedstawionych przez władze polskie, że spółka nie otrzymała pomocy na ratowanie ani restrukturyzację w ciągu ostatnich 10 lat. Na tej podstawie Komisja uznaje, że przedsiębiorstwo spełnia wymóg dotyczący zasady jednorazowej pomocy ustanowiony w pkt 72 i nast. Wytycznych. 3.3. Przywrócenie długoterminowej rentowności (46) Aby środek mógł zostać uznany za zgodny z rynkiem wewnętrznym na podstawie pkt. 34 37 Wytycznych, plan restrukturyzacji musi zawierać szczegółową analizę problemów, które doprowadziły do wystąpienia trudności, oraz określać środki, które w rozsądnych ramach czasowych przywrócą przedsiębiorstwu długoterminową rentowność i dobrą kondycję finansową. Plan taki musi opierać się na realistycznych założeniach co do przyszłych warunków działania. (47) Komisja zauważa, że spółka dąży do dokonania znacznych zmian w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa i do racjonalizacji liczby osób pracujących w różnych działach spółki. Komisja zauważa również, że beneficjent postanowił zmienić swoją strategię produkcji i wprowadzania do obrotu, tak aby skupić się na wyrobie i sprzedaży swoich najbardziej dochodowych i poszukiwanych produktów o uznanej reputacji tzn.. Jednocześnie BZPG Stomil zamierza ograniczyć wytwarzanie produktów, które nie zapewniają odpowiedniej marży (np. ) lub które nie wymagają stosowania nowoczesnych technologii (np. ). Pozostałe środki dotyczą głównie restrukturyzacji majątkowej prowadzącej do oszczędności, redukcji kosztów oraz modernizacji procesu produkcyjnego i ogólnego zarządzania, co ma pozytywny wpływ na rentowność spółki. 11
(48) Wdrożenie planu restrukturyzacji prawdopodobnie przyczyni się do znacznej poprawy sytuacji spółki. Sprzedaż zbędnych i generujących koszty nieruchomości, modernizacja technologicznej linii produkcyjnej, inwestycja w zakup nowych maszyn i urządzeń, zmiany w organizacji przedsiębiorstwa i restrukturyzacja marketingowa wszystkie te działania powinny spowodować, że spółka odzyska możliwość konkurowania na rynku, a jej działalność będzie przynosić trwałe zyski. (49) Zgodnie z prognozowanymi danymi przedstawionymi w tabeli 2 w latach 2012 2015 spółka uzyska wyniki finansowe na poziomie, który przywróci jej długoterminową rentowność. W szczególności od końca 2013 r. spółka odzyska prawie [50 100] % swego kapitału podstawowego i odnotuje w 2014 2015 średnią stopę zwrotu z kapitału własnego w wysokości [10-20]%, która jest porównywalna ze stopą zwrotu polskich spółek z branży chemicznej notowanych na giełdzie (Puławy SA, Synthos SA, Police SA). (50) W świetle powyższego Komisja stwierdza, że po zakończeniu planu restrukturyzacji BZPG Stomil odzyska samodzielnie zdolność do trwałego konkurowania na rynku. Pełne wdrożenie środków wyrównawczych opisanych w pkt 24 i nast. nie ma wpływu na powyższe konkluzje: utrata dochodów z powodu wyżej wymienionych środków nie przeszkodzi BZPG w odzyskaniu rentowności. (51) Komisja uważa, że osiągnięcie tych wyników nie byłoby możliwie bez pełnego wdrożenia przedstawionego planu restrukturyzacji. Komisja uważa zatem, że planowane środki restrukturyzacyjne są w stanie przywrócić długoterminową rentowność spółki w rozsądnych ramach czasowych. 3.4 Unikanie nadmiernego zakłócenia konkurencji (52) Zgodnie z pkt. 38 42 Wytycznych należy przyjąć środki w możliwie największym stopniu łagodzące potencjalnie negatywny wpływ pomocy na warunki wymiany handlowej. Pomoc nie powinna nadmiernie zakłócać konkurencji. Oznacza to zazwyczaj ograniczenie obecności przedsiębiorstwa na rynkach jego działalności po zakończeniu okresu restrukturyzacji. Środki wyrównawcze powinny być proporcjonalne do zakłócających skutków pomocy oraz w szczególności do wielkości i względnego znaczenia przedsiębiorstwa na odnośnym rynku lub rynkach. Zakres środków wyrównawczych musi zostać ustalony indywidualnie i z uwzględnieniem celu przywrócenia długoterminowej rentowności firmy. Ponadto zgodnie z pkt 7 Wytycznych Komisja zwróci się o podjęcie środków wyrównawczych minimalizujących wpływ pomocy na konkurentów. (53) Zgodnie z pkt. 56 Wytycznych, warunki od których spełnienia zależy zatwierdzenie pomocy, są mniej surowe w przypadku wdrażania środków wyrównawczych na obszarach objętych pomocą. W tym zakresie Komisja zauważa, że PZBG Stomil znajduje się na obszarze objętym pomocą zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE. (54) Komisja odnotowuje również, że właściwe rynki produktowe dla wyrobów z gumy obejmują przynajmniej obszar EOG. PZBG Stomil posiada ograniczony udział w tych rynkach, wynoszący poniżej 1% dla wszystkich swoich wyrobów, z wyjątkiem wysokociśnieniowych węży hydraulicznych, których udział wynosi 2,5%. 12
(55) Komisja odnotowuje również fakt, że kwota pomocy jest bardzo ograniczona, tj. 3 mln PLN (ok. 0,75 mln EUR), i dlatego też jej ewentualne zakłócające skutki są z natury ograniczone. (56) Polskie władze przewidziały cztery środki wyrównawcze: zmniejszenie o [25 50] % zdolności produkcyjnych zakładu, redukcja o [5 30] % zdolności produkcyjnych w zakresie oplotu zakładu, zaniechanie produkcji i sprzedaży płyt podeszwowych od 2013 r. oraz rezygnacja z produkcji gumowych taśm transporterowych od 2012 r. (57) Wdrożenie pierwszych dwóch środków spowoduje zmniejszenie o [5 30[% zdolności produkcyjnych całej spółki. Dzięki temu po restrukturyzacji wspieranej przez pomoc państwa BZPG Stomil nie będzie korzystał z wyższych zdolności produkcyjnych niż przed restrukturyzacją. Pierwszy środek ogranicza ponadto obecność spółki na rynku finalnych wyrobów gumowych poprzez ograniczenie produkcji mieszanek gumowych (produkcja zakładu ) w odniesieniu do poziomu prognozowanego w planie restrukturyzacji. Drugi środek ogranicza obecność spółki na rosnącym rynku oraz (produkcja zakładu ). (58) W odniesieniu do pozostałych dwóch środków, spółka zgodziła się na rezygnację z istotnej kwoty przychodów i zysków (zob. tabela 3) dotyczących sprzedaży dwóch grup produktowych (płyt podeszwowych oraz taśm gumowych), która w przeszłości była rentowna. (59) Cztery środki wyrównawcze dotyczą głównych rynków działalności spółki. Ograniczenie obecności spółki na rynku jest szczególnie ważne z uwagi na perspektywy wzrostu tego rynku, z których skorzysta konkurencja. Środki te można jednak zaplanować bez zagrożeń dla realizacji planu restrukturyzacji, który przywróci spółce rentowność. (60) W związku z powyższym Komisja jest zdania, że proponowane środki wyrównawcze stanowią rzeczywistą rekompensatę za potencjalne zakłócenie konkurencji spowodowane przyznaniem pomocy państwa i są odpowiednie dla zapewnienia minimalizacji negatywnego wpływu pomocy państwa na warunki wymiany handlowej. (61) W związku z tym zaproponowane środki wyrównawcze są zgodne z pkt. 38 42 Wytycznych. 3.5 Ograniczenie pomocy do niezbędnego minimum, wkład własny (62) W Wytycznych wyraźnie określono, że w finansowaniu restrukturyzacji znaczny wkład musi pochodzić ze środków własnych, w tym ze sprzedaży aktywów, które nie są niezbędne do dalszego istnienia przedsiębiorstwa, lub z zewnętrznych źródeł finansowania pozyskanego na warunkach rynkowych. Dlatego też w przypadku dużego przedsiębiorstwa poziom wkładu własnego musi wynosić przynajmniej 50%. (63) Zgodnie z pkt 43 Wytycznych wkład własny musi być rzeczywisty, tzn. faktyczny, z wyłączeniem wszelkich przyszłych zysków, takich jak przepływy środków pieniężnych, oraz stanowić znak, że rynki wierzą w przywrócenie spółce rentowności. 13
(64) Zgodnie z planem restrukturyzacji przedłożonym przez władze polskie wkład własny spółki składa się z następujących sześciu elementów a) do f) przedstawionych w tabeli 5: Tabela 5. Wkład własny Rodzaj wkładu własnego a. Sprzedaż niezagospodarowanych gruntów należących do spółki b. Sprzedaż lub sprzedaż i leasing zwrotny gruntu z posadowionymi na tym gruncie zabudowaniami Planowany przychód 1 225 000 PLN 1 661 000 PLN c. Sprzedaż akcji Ciech S.A. 566 000 PLN d. Sprzedaż zbędnych maszyn i urządzeń 250 000 PLN e. Wynajem powierzchni produkcyjnych w latach 2011 2015 2 200 000 PLN f. Kredyt inwestycyjny 546 600 PLN RAZEM: 6 448 600 PLN (65) Wdrożenie środków wyrównawczych wygeneruje dalsze dochody, których wysokość nie jest znana w chwili obecnej. (66) Jednak po rozpoczęciu procesu restrukturyzacji spółka do chwili obecnej tylko częściowo wdrożyła elementy wymienione powyżej. Władze polskie przedłożyły dokumenty potwierdzające, że do chwili obecnej uzyskano 4 590 400 PLN, zgodnie z danymi przedstawionymi w tabeli 6. Tabela 6. Wkład własny Rodzaj wkładu własnego a. Sprzedaż niezagospodarowanych gruntów należących do spółki b. Sprzedaż lub sprzedaż i leasing zwrotny gruntu z posadowionymi na tym gruncie zabudowaniami Przychód rzeczywisty 1 031 400 PLN 1 744 000 PLN c. Sprzedaż akcji Ciech S.A. 473 400 PLN d. Sprzedaż zbędnych maszyn i urządzeń 385 300 PLN e. Wynajem powierzchni produkcyjnych w latach 2011 2015 RAZEM: 956 300 PLN 4 590 400 PLN 14
(67) W odniesieniu do sprzedaży gruntów i nieruchomości, o których mowa w pkt a) i b), sprzedaży akcji, o której mowa w pkt c), oraz sprzedaży niektórych zbędnych maszyn wymienionych w pkt d), władze polskie przedstawiły dokumenty potwierdzające rzeczywisty przychód spółki z tytułu powyższych trzech rodzajów transakcji. We wszystkich wyżej wymienionych przypadkach Komisja otrzymała wystarczające dowody, aby stwierdzić, że nabywcami były podmioty prywatne niepowiązane ze Skarbem Państwa 4. Kwota ta stanowi 48,6% całkowitych kosztów restrukturyzacji. Władze polskie poinformowały jednak, że spółka spodziewa się dalszych przychodów z tytułu środków, o których mowa w pkt d) i e). Komisja musi więc ocenić, które z przyszłych źródeł finansowania, przedstawionych jako zagwarantowane, mogą faktycznie zostać uznane za stosowne środki. (68) Władze polskie stwierdzają, że spółka oczekuje dalszych przychodów w wysokości 392 000 PLN z tytułu sprzedaży zbędnych maszyn po zaniechaniu produkcji w 2012 r. ze względu na wdrożenie środków restrukturyzacyjnych. Pierwsza partia zbędnych maszyn i urządzeń została już sprzedana i przychód z tytułu tej sprzedaży okazał się być wyższy niż wskazany w planie restrukturyzacji. Fakt ten stanowi potwierdzenie, że urządzenia te są faktycznie zbywalne i że spółka otrzyma dalsze fundusze z tytułu tej sprzedaży. Władze polskie nie przedstawiły jednak Komisji oceny zewnętrznej aktywów, która potwierdziłaby założenia dotyczące wartości sprzedaży pozostałych urządzeń. Dlatego też Komisja nie może określić w sposób precyzyjny wartości tych aktywów. W odniesieniu do kredytu bankowego, o którym mowa w pkt f) tabeli 5, władze polskie nie przedstawiły podpisanej umowy kredytowej, lecz tylko list intencyjny banku komercyjnego. Komisja nie uznaje powyższego za wystarczający dowód na to, aby uznać ten element wkładu własnego spółki za rzeczywisty lub faktyczny w rozumieniu pkt 43 Wytycznych. (69) Władze polskie informują też, że przychód pochodzący z wynajmu powierzchni produkcyjnych z pewnością przekroczy kwotę 956 300 PLN (pkt e)) tabeli 6) ze względu na fakt, że zaledwie część tych powierzchni jest wynajęta i że spółka wkrótce znajdzie dalszych najemców. Perspektywa przyszłych przychodów w tym zakresie nie może jednak zostać uznana za rzeczywisty i faktyczny wkład. (70) Dlatego też wkład własny spółki pozostaje na poziomie 48,6%, jak wskazano w pkt 67 powyżej. Niemniej jednak zgodnie z pkt 56 Wytycznych stwierdza się, że w obszarach objętych pomocą warunki zezwolenia na pomoc mogą być mniej rygorystyczne w odniesieniu do wkładu własnego beneficjenta. W niniejszym przypadku spółka znajduje się na obszarze objętym pomocą zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE. Dlatego też, ze względu na dotychczasowe wysiłki beneficjenta mające 4 Nabywcami niezagospodarowanych gruntów, o których mowa w pkt a), są dwie spółki: EKOR Sp. z o.o. i Polcopper Sp. z o.o., grunt z posadowionymi na tym gruncie zabudowaniami, o którym mowa w pkt b), był przedmiotem sprzedaży i umowy leasingu zwrotnego zawartej z przedsiębiorstwem leasingowym Bankowy Fundusz Leasingowy Nieruchomości Sp. z o.o, a akcje Ciech S.A zostały zakupione przez osobę fizyczną. 15
na celu uzyskanie kwoty zbliżonej do 50% wkładu własnego, Komisja może uznać aktualny poziom w wysokości 48,6% za zadawalający. 3.6 Wniosek dotyczący zgodności pomocy z prawem (71) W świetle powyższego Komisja uznaje, że pomoc na restrukturyzację na rzecz BZPG Stomil spełnia wszystkie warunki określone w Wytycznych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw. 4. WNIOSEK Komisja uznaje zgłoszoną pomoc na restrukturyzację na rzecz BZPG Stomil za zgodną z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje, które nie powinny być przekazywane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie uzasadnionego wniosku w tym względzie, uzna to za wyrażenie zgody na publikację pełnej treści niniejszego pisma w języku oryginału na stronie internetowej http://ec.europa.eu/eu_law/state_aids/state_aids_texts_pl.htm. Wniosek taki wraz z informacjami, o których mowa powyżej, należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej: European Commission Directorate-General for Competition State Aid Greffe B-1049 Brussels Nr faksu: +32-2-296.12.42 Z poważaniem W imieniu Komisji Joaquín Almunia Wiceprzewodniczący Komisji 16