W terminlgii firmy Micrsft drukarka jest biektem lgicznym, a nie fizycznym urządzeniem. Tak więc drukarkę twrzy się pprzez sknfigurwanie zestawu sterwników w systemie Windws XP. Natmiast drukarka urządzenie fizyczne jest kreślana jak urządzenie drukujące (ang. Print Device). Omówienie prcesu drukwania Aby mŝliwe był drukwanie dkumentów, w systemie musi zstać zainstalwana drukarka. Prces instalacji drukarki przebiega pdbnie jak prces instalwania sterwników dwlneg, inneg urządzenia w kmputerze. Z systemem Windws XP dstarczane są trzy typy sterwników drukarek: Sterwnik graficzny drukarki uniwersalne sterwniki drukarek bsługujące trzy główne rdzaje drukarek: drukarki zgdne z Adbe Pstscript, drukarki rastrwe, np. laserwe i igłwe, pltery zgdne z standardem HPCL2. Sterwnik interfejsu drukarki t właśnie d tych sterwników zaleŝy wygląd i funkcjnalnść kna dialgweg Właściwści drukarki. Dla kaŝdeg typu drukarki dstępny jest ddzielny sterwnik (ddzielna bibliteka DLL). Pliki pisujące właściwści drukarek pliki definiujące mŝliwści i wymagania dla pszczególnych drukarek. Dkument wysłany d druku zstaje przetłumaczny przez usługę Bufr wydruku na zadanie drukwania i zapisany w pstaci pliku bufru wydruku. Plik bufru wydruku Dmyślnie usługa Bufr wydruku zapisuje zadania drukwania w katalgu WINDOWS\System32\spl\PRINTERS. Usługa Bufr wydruku zapisuje dwa pliki dla kaŝdeg zadania drukwania (print jb): Plik bufrwany plik z rzszerzeniem.spl. W tym pliku przechwywany jest dkument, który ma zstać wydrukwany. Plik twarzyszący plik z rzszerzeniem.shd. W tym pliku umieszczne są infrmacje i wskazówki dtyczące zadania drukwania takie jak lkalizacja drukarki, prirytet wydruku czy nazwa uŝytkwnika, który wysłał dkument d druku Opracwał: inŝ. Marcin Zajdwski Strna 1 z 10
Rysunek 9.1. Przeglądając zawartść flderu WINDOWS\System32\spl\PRINTERS znajdziemy czekujące na wydruk zadania drukwania. PniewaŜ kaŝdy dkument przed wydrukwaniem musi zstać przetwrzny i zapisany jak zadanie wydruku, brak wlneg miejsca na dysku, na którym umieszczn flder bufru wydruku, wywła błąd i uniemŝliwi wydrukwanie dkumentów. Dlateg dmyślną lkalizację flderu bufru wydruku mŝna zmienić, wybierając dysk, na którym jest większa ilść wlneg miejsca. Ćwiczenie: zmiana lkalizacji bufra wydruku 1. Wybierz menu Start Panel sterwania drukarki i inny sprzęt Drukarki i faksy. 2. Z menu Plik wybierz pcję Właściwści serwera. 3. Wybierz zakładkę Zaawanswane. 4. W plu Flder bufru wprwadź lkalną ścieŝkę dstępu d nweg flderu bufru wydruku i naciśnij przycisk OK. P przeniesieniu flderu bufru nadaj wszystkim uŝytkwnikm uprawnienia d mdyfikacji plików w tym flderze. W przeciwnym razie niektórzy uŝytkwnicy nie będą mgli wydrukwać Ŝadnych dkumentów. \ 5. Aby zmiany zaczęły bwiązywać, zatrzymaj i uruchm pnwnie usługę Spler (Bufr wydruku), wydając plecenia Net Stp Spler, a następnie Net Start Spler (rysunek 9.2). Rysunek 9.2. Zatrzymanie i pnwne uruchmienie usługi Bufr wydruku jest najlepszą metdą rzwiązania prblemów z drukarką, która zawiesiła się i pnawianie wydruku dkumentów nie przynsi Ŝadneg efektu Opracwał: inŝ. Marcin Zajdwski Strna 2 z 10
P przetłumaczeniu zadania drukwania na plecenia drukarki usługa Bufr wydruku przekazuje je d mnitra wydruku (ang. Print Mnitr). Sterwnik ten jest dpwiedzialny za kmunikację z urządzeniem drukującym. KaŜdy rdzaj drukarki ma swój własny mnitr wydruku. Ostatnim etapem jest wysłanie przez usługę Mnitr wydruku danych d urządzenia drukująceg. P chwili z drukarki wychdzi kartka papieru z wydrukwanymi znakami. Instalacja i knfiguracja drukarki Ćwiczenie : ddanie nwej drukarki: 1. JeŜeli drukarka nie jest pdłączna d kmputera, t: jeŝeli drukarka wykrzystuje prt szeregwy (długa, dwurzędwa wtyczka) wyłącz kmputer, pdłącz drukarkę i włącz kmputer; jeŝeli drukarka wykrzystuje prt USB (mała, prstkątna wtyczka) pdłącz ją d kmputera (jeŝeli pdłączamy urządzenie zewnętrzne z interfejsem USB czy FIRE WIRE nie musimy wyłączać kmputera). 2. System Windws XP pwinien p chwili prawidłw rzpznać nwe urządzenie i uruchmić Kreatra znajdwania nweg sprzętu (rysunek 9.3): Rysunek 9.3. JeŜeli tylk drukarka jest zgdne ze standardem PnP, Windws XP prawidłw rzpzna nwe urządzenie Naciśnij przycisk Dalej. Zstanie wyświetlna lista sterwników dla znalezinej drukarki. Wybierz dpwiedni sterwnik i naciśnij przycisk Dalej. P chwili zstanie wyświetlne kn z kmunikatem pmyślnym zainstalwaniu drukarki. Naciśnij przycisk Zakńcz. W prawym rgu paska zadań przez chwilę będzie wyświetlany kmunikat infrmujący pmyślnym zainstalwaniu nweg urządzenia w systemie. JeŜeli pcja zainstaluj prgramwanie autmatycznie nie działa a psiadamy płytę CD ze sterwnikami: wybierzmy drugą pcję czyli: Zainstaluj z listy lub kreślnej lkalizacji Opracwał: inŝ. Marcin Zajdwski Strna 3 z 10
jak lkalizację naleŝy wybrać CD-ROM Kreatr przejrzy CD i jeŝeli są na nim dpwiednie drivery t zainstaluje je i będziemy mgli krzystać z drukarki W przeciwnym przypadku uruchm Kreatra ddawania drukarki, wybierając menu Start Drukarki i faksy Ddaj drukarkę. Rysunek 9.4. Kreatr ddawania drukarki pwinien być uruchamiany tylk w przypadku instalwania urządzeń niespełniających wymgów standardu PnP 1. Naciśnij przycisk Dalej. 2. PniewaŜ instalwane urządzenie nie jest zgdne ze standardem PnP, naleŝy dznaczyć ple wybru Autmatycznie wykryj i zainstaluj mją drukarkę, a następnie nacisnąć przycisk Dalej. 3. Wybierz prt, d któreg pdłączna jest drukarka i naciśnij przycisk Dalej. Rysunek 9.5. W większści przypadków drukarka pdłączna pwinna być d prtu LPT1 4. Z listy prducentów i typów drukarek wybierz pzycje dpwiednie dla Twjej drukarki lub wskaŝ lkalizację sterwników urządzenia. 5. W klejnym krku kreśl nazwę nwej drukarki i zdecyduj, czy nwa drukarka ma zstać drukarką dmyślną (czyli taką, na której będą drukwane wszystkie dkumenty ile uŝytkwnik nie wybierze innej drukarki). Opracwał: inŝ. Marcin Zajdwski Strna 4 z 10
6. Zdecyduj, czy chcesz udstępnić nwą drukarkę innym uŝytkwnikm sieci lkalnej i jeŝeli tak, pd jaką nazwą drukarka będzie udstępnina. 7. Aby sprawdzić knfigurację nwej drukarki, wydrukuj strnę testwą i zakńcz pracę kreatra. Druk strny testwej Strnę testwą drukarki mŝemy wydrukwać nie tylk pdczas jej instalacji, ale np. p zmianie tnera czy zainstalwaniu nwych sterwników. W tym celu: 1. Z menu Start wybierz Drukarki i faksy. Zstanie wyświetlne kn Drukarki i faksy. 2. Wybierz drukarkę i listy Zadań drukarki wybierz zadanie Ustaw właściwści drukarki. 3. Zstanie wyświetlne kn Właściwści wybranej drukarki. Wygląd i funkcjnalnść kna, w tym liczba dstępnych zakładek zaleŝy d sterwników wybraneg urządzenia, ale na zakładce Ogólne zawsze znajduje się przycisk Drukuj strnę testwą. 4. Naciśnij ten przycisk i sprawdź, czy strna testwa zstała pprawnie wydrukwana. Metdy drukwania dkumentów W systemie Windws XP mŝemy wydrukwać dkumenty na kilka spsbów. Ddatkw, mŝemy wydrukwać dkumenty przez internet lub z prgramu pracująceg w wirtualnej maszynie DOS specjalnym śrdwisku emulującym system DOS dla starszych, 16-bitwych aplikacji. Wydruk z prgramu Ćwiczenie: drukwanie dkumentu za pmcą prgramu, w którym dkument zstał twarty (t najczęściej uŝywany spsób drukwania) : 1. Otwórz dwlny prgram d edycji dkumentów (Ntatnik, WrdPad, Wrd, Excel.). 2. Przygtuj dkument, który chcesz wydrukwać. 3. Z menu Plik wybierz pcję Drukuj. Zstanie twrzne kn Drukuj. 4. Naciśnij klawisz OK. Wydruk z Eksplratra JeŜeli chcemy wydrukwać dkument zapisany na dysku twardym bez jeg twierania, wystarczy, Ŝe wskaŝemy na iknę teg pliku, naciśniemy prawy przycisk myszy i z menu kntekstweg wybierzemy akcję Drukuj. Opcje menu pdręczneg róŝnią się między sbą w zaleŝnści d rzszerzenia pliku. JeŜeli jakiejś rzszerzenie (np..pdf,.xls) nie zstał zarejestrwane w systemie alb typ pliku nie nadaje się drukwania (np. bazy danych prgramu Access), w menu pdręcznym nie znajdziemy pcji Drukuj. Kpiwanie dkumentów d flderu drukarki Wydrukwać dkument mŝna równieŝ przeciągając g myszką d flderu drukarki. Skpiwanie dkumentu d flderu drukarki spwduje wydrukwanie jeg kpii. Opracwał: inŝ. Marcin Zajdwski Strna 5 z 10
Ćwiczenie : drukwanie dkumentu za pmcą flderu drukarki: 1. Z menu Start wybierz pcję Drukarki i faksy. 2. Otwórz flder zawierający wybrany dkument. 3. Zaznacz dkument przeznaczny d druku i przeciągnij g nad iknę wybranej drukarki. 4. Puść przycisk myszy. Rzpcznie się prces drukwania dkumentu. z systemu DOS Aplikacje systemu DOS mgą pracwać w systemie Windws XP, który uruchamia na ich ptrzeby tryb wirtualneg kmputera DOS (ang. Virtual DOS Machine). Prgram ten czekuje, Ŝe d prtu LPT (jest t starej generacji prt sptykany juŝ tylk w naprawdę wiekwych drukarkach) pdłączna jest drukarka i Ŝe prces drukwania sprwadza się d wysłania ciągu bitów bezpśredni d teg prtu. W przypadku prgramów DOS wypsaŝnych w sterwniki d uŝywaneg typu drukarki, drukwanie na drukarce pdłącznej bezpśredni d kmputera pwinn być mŝliwe. NaleŜy jednak spdziewać się prblemów związanych ze spsbem, w jaki takie aplikacje kmunikują się z drukarką. Z reguły, jeśli aplikacja nie zakńczy pliku wysłaniem znaku EOF (ang. End f File), prces dpwiedzialny za sterwanie wydrukiem będzie uwaŝał, Ŝe aplikacja wciąŝ drukuje. Istnieje kilka bjawów teg prblemu: Zadanie drukwania nie zstanie uruchmine, dpóki prgram nie zstanie zamknięty. Ostatnia strna wydruku pzstaje w drukarce. Strny róŝnych dkumentów zadań drukwania systemu DOS są przemieszane. Przyczyną teg są aplikacje, dknujące bliczeń pmiędzy drukwaniem klejnych strn raprtu, które trwają wystarczając dług, aby sterwnik uznał t za przekrczenie czasu wydruku i przyjął zadanie drukwania z innej aplikacji. Zdecydwanie grzej wygląda próba wydrukwania dkumentu z aplikacji DOS na drukarce pdłącznej pprzez sieć lub d prtu pdczerwieni. PniewaŜ prgram wysyła dane wyłącznie na nieistniejące w tym wypadku urządzenie pdłączne d prtu LPT, musimy zmapwać prt LPT d inneg prtu. SłuŜy d teg plecenia Net Use. Na przykład, jeŝeli kmputer Llek udstępnia w sieci drukarkę pd nazwą Gnzales pwinniśmy zmapwać tę drukarkę d prtu LPT1 naszeg kmputera wydając plecenie: net use lpt1: \\llek\gnzales W ten spsób przeknamy aplikacje DOS, Ŝe drukują d prtu LPT1, chciaŝ w rzeczywistści dkumenty będą drukwane na drukarce nazwie Gnzales. Opracwał: inŝ. Marcin Zajdwski Strna 6 z 10
Zarządzanie drukwaniem Zarządzanie drukwaniem, chć stsunkw prste, częst jest głównym wyznacznikiem naszych umiejętnści jak guru kmputerwych i jest bardz przydatną umiejętnścią i częst uŝywaną. Tym bardziej wart pświęcić chwilę czasu na pznanie kilku technik z nim związanych. Anulwanie wydruku dkumentu JeŜeli myłkw wybraliśmy d druku nie plik zawierający dwu strnicwy list, ale prawie 100-strnicwy plik zawierający pierwszą cześć właśnie pisanej przez nas pwieści, mŝemy t jeszcze naprawić bez kniecznści natychmiastweg wyłączania kmputera z prądu (natmiast w takiej sytuacji wart na czas usunięcia dkumentu z bufru wydruku wyłączyć drukarkę). Algrytm anulwania wydruku dkumentu: 1. Z menu Start wybierz pcję Drukarki i faksy. 2. Zaznacz drukarkę, d której wysłan dkument. 3. Dwukrtnie kliknij na iknie drukarki, d której zstał wysłany dkument lub wybierz zadania Zbacz, c jest drukwane. Zstanie twrzne kn pkazane na rysunku 9.6. 4. Wybierz nazwę dkumentu, któreg wydruk chcesz anulwać. 5. Naciśnij klawisz Delete lub z menu Dkument wybierz pcję Anuluj. Wybrane dkumenty zstaną usunięte z klejki drukwania. Rysunek 9.6. Zadania drukwania mgą zstać usunięte z klejki wydruku dwlnej drukarki Opracwał: inŝ. Marcin Zajdwski Strna 7 z 10
Zmiana klejnści wysłanych d drukarki dkumentów JeŜeli w klejce wydruku naszej jedynej drukarki czeka juŝ pnad 100 strn tekstu, a my musimy natychmiast wydrukwać debraną właśnie wiadmść e-mail, mŝemy zmienić prirytet czekujących na wydruk dkumentów, ustalając w ten spsób klejnść, w której zstaną wydrukwane. Ćwiczenie: zmiana prirytetu dkumentów d drukwania 1. Z menu Start wybierz pcję Drukarki i faksy. 2. Dwukrtnie kliknij na iknie drukarki, d której zstał wysłany dkument. 3. Wybierz dkument, który ma być wydrukwany jak pierwszy. Zstanie twarte kn właściwści dkumentu (rysunek 9.7). 4. Nadaj dkumentwi prirytet wyŝszy niŝ kreślny dla pzstałych dkumentów znajdujących się w klejce wydruku. 5. Naciśnij przycisk Zastsuj. Rysunek 9.7. KaŜde zadanie wydruku ma kreślny prirytet, który mŝe zstać ręcznie zmieniny Opracwał: inŝ. Marcin Zajdwski Strna 8 z 10
Nadawanie uprawnień d drukarki D drukarki, tak jak d kaŝdeg inneg zasbu kmputera, mŝemy nadać dpwiednie uprawnienia wybranym uŝytkwnikm lub ich grupm. W ten spsób mŝemy kreślić m.in., którzy uŝytkwnicy będą mgli drukwać na wybranym urządzeniu, czy będą mgli mdyfikwać zadania drukwania innych uŝytkwników. Tak sam, jak w przypadku nadawania uprawnień d plików i flderów, przyznając lub dbierając jedn z uprawnień d drukarki, umŝliwiamy lub zabraniamy wyknania danemu uŝytkwnikwi pewnych czynnści. Pełna lista uprawnień d drukarek i związanych z nimi zadań znajduje się w tabeli : Dzwlne zadania Zarządzanie dkumentami (dtyczy wyłącznie dkumentów) Zarządzanie drukarkami X X Zarządzanie drukarkami X Zarządzanie dkumentami X Odczyt uprawnień X X X Zmiana uprawnień X X Przejmwanie na własnść X X Ćwiczenie: mdyfikwanie uprawnienia d drukarki: 1. Z menu Start wybierz pcję Drukarki i faksy. 2. Kliknij prawym przyciskiem na iknie wybranej drukarki. 3. Z menu pdręczneg wybierz pcję Właściwści. Zstanie wyświetlne kn właściwści. 4. Wybierz pcję Zabezpieczenia. W plu Nazwa grupy lub uŝytkwnika znajduje się lista uŝytkwników i grup, którym przyznan lub debran prawa d drukarki. Lista ta mŝe być mdyfikwana za pmcą klawiszy Ddaj i Usuń. 5. P wybraniu właściweg uŝytkwnika lub grupy uŝytkwników, W plu Uprawnienia zaznacz dpwiednie pcję przyznając lub dmawiając wyknania kreślnych zadań. 6. Ptwierdź swją decyzję, naciskając przycisk Tak. Rysunek 9.8. Właściwści drukarki Opracwał: inŝ. Marcin Zajdwski Strna 9 z 10
Zaawanswane właściwści drukarki Wygląd i funkcjnalnść kna Właściwści drukarki zaleŝy d zainstalwaneg dla teg urządzenia sterwnika. Pewne elementy, w tym zawartść zakładki Zaawanswane są jednakwe dla wszystkich typów sterwników takie same. Tak więc, niezaleŝnie d typu pdłączneg urządzenia na zakładce Zaawanswane znajdziemy pla: Zawsze dstępna / Dstępna d umŝliwia pdanie gdziny, w których drukarka pbiera zadania drukwania z bufru wydruku i przesyła d swjeg urządzenia drukująceg. Zadania drukwania, wysłane innych gdzinach, czekują w klejce wydruku. Prirytet jeśli klika drukarek pdłącznych jest d teg sameg urządzenia drukująceg, usługa Bufr wydruku zazwyczaj naprzemiennie przełącza pmiędzy dwma klejkami. Jeśli chcesz, by zadania drukwania z jednej klejki były wyknane przed zadaniami innej klejki, ustaw wyŝszą wartść teg parametru. Sterwnik umŝliwia aktualizację sterwnika. Jeśli drukarka jest udstępnina, t uŝytkwnicy płączeni d niej autmatycznie pbierają nwe sterwniki. Bufruj dkumenty tak, aby prgram szybciej skńczył drukwanie usługa Bufr wydruku przyjmuje przychdzące zadania drukwania, przetwarza strumień bajtów i przesyła zadanie drukwania z bufru równcześnie na urządzenie drukujące alb najpierw zapisuje całe zadanie na dysku i dpier rzpczyna drukwanie. Drukuj bezpśredni d drukarki zadanie jest przetwarzane w lcie i wysyłane bezpśredni d urządzenia drukująceg, bez umieszczania w bufrze wydruku. Wstrzymaj niedpaswane dkumenty usługa Bufr wydruku sprawdza, czy ustawienia drukarki są zgdne ustawieniami dkumentu i jeŝeli nie, dkument czekuje w klejce wydruku nie wpływając na wydruk pzstałych (zgdnych) dkumentów. Jak pierwsze drukuj dkumenty bufrwane usługa Bufr wydruku wydrukuje jak pierwsze zadana z bufru wydruku, przed nwymi zadaniami. Jeśli w bufrze wydruku są dwa zadania, usługa Bufr wydruku jak pierwsze wydrukuje większe zadanie. Przechwaj dkumenty p wydrukwaniu pcja ta pwduje zachwanie pliku w bufrze p zakńczeniu wydruku. Włącz zaawanswane funkcje drukwania p wyłączeniu tej pcji, nie będą bufrwane dane metapliku i niektóre zaawanswane funkcje drukarki mgą być niedstępne. Opcję tę naleŝy wyłączyć, tylk jeŝeli występują prblemy z pprawnym drukwaniem dkumentów. Prszę udzielić pisemnej dpwiedzi na pniŝsze pytania z działu DRUKOWANIE 1. Opisz etap instalwania nwej drukarki HP 690 w systemie Windws XP. 2. C zrbić, gdy pdczas realizwania czynnści z punktu 1 nie psiadasz płytki ze sterwnikami? 3. Jakie czynnści pdjąć, gdy prces drukwania nie dchdzi d skutku (wydaliśmy plecenie drukwania, na pasku narzędzi z prawej strny pjawia się ikna drukarki, a efektu drukwani nie widać)? 4. Jaka jest róŝnica dla Windws XP pmiędzy pjęciem drukarka a urządzenie drukujące? 5. Opisz algrytm czynnści ustawiania drukwania tylk w gdzinach 10.00-12.00. Opracwał: inŝ. Marcin Zajdwski Strna 10 z 10