Choroby aorty dr med. W. Koniarek
TĘTNIAK AORTY - definicja Poszerzenie tętnicy o co najmniej 50% w stosunku do wartości prawidłowej. Występują u 4,4% populacji po 40 roku życia 3-8 x M>K. U 5% chorych na chorobę wieocową i u 10% chorych na AO.
TĘTNIAKI AORTY - etiologia 1. Miażdżycowe 2. Zwyrodnieniowe 3. Pozapalne 4. Pourazowe 5. Inne
TĘTNIAKI AORTY - klasyfikacje Ze względu na kształt: 1. Workowate 2. Wrzecionowate (częstsze) Ze względu na budowę ściany: 1. Prawdziwe 2. Rzekome (najczęściej pourazowe)
TĘTNIAKI AORTY - klasyfikacje Podział ze względu na umiejscowienie: 1. Piersiowe w 60% dotyczą aorty wstępującej 2. Brzuszne poniżej przepony; 95% tętniaki podnerkowe (między tętnicami nerkowymi a rozwidleniem aorty) 3. Piersiowo-brzuszne
TĘTNIAKI AORTY- przyczyny 1. Wzajemne oddziaływanie sił ścinających (obj.wyrzutowa LK) oraz sił rozciągających (ciśnienie wewnątrzaoartalne) 2. Działanie enzymów proteolitycznych w ścianie aorty (elastaza, metaloproteinazy, niedobór L1-antytrypsyny) 3. Zapalenia aorty- Ch.Takayasu, olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic, zzsk, rzs, kiła 4. Predyspozycja genetyczna (zespół Marfana, zespół Ehlersa Danlosa, osteogenesis imperfecta, rodzinne tętniaki aorty brzusznej)
ZESPÓŁ MARFANA- objawy 1. Układ sercowo naczyniowy Poszerzenie aorty wstępującej Rozwarstwienie aorty wstępującej Wypadanie płatków mitralnych Poszerzenia pnia tętnicy płucnej
2. Układ szkieletowy Klatka ptasia Klatka szewska wymagająca operacji Zasięg ramion: wysokość ciała > 1,05 Objaw kciuk-nadgarstek Skolioza Ograniczony wyprost stawu łokciowego Płaskostopie Protruzja panewki stawu biodrowego Nadmierna ruchomość stawów Podniebienie gotyckie Nieprawidłowa budowa twarzoczaszki (czaszka wieżowata) 3. Narząd wzroku Podwichnięcie soczewki Płaska rogówka Zwiększona długość osiowa gałki Hipoplazja tęczówki
Tętniak aorty piersiowej - objawy: 1. Ból w klatce piersiowej i ból pleców. 2. Dysfagia-ucisk przełyku. 3. Chrypka-ucisk n. krtaniowego wstecznego. 4. Kaszel, dusznośd, krwioplucie, nawracające zapalenia oskrzeli. 5. Objaw Hornera.
Tętniak aorty brzusznej - objawy Często bezobjawowe! Gniotący ból w śródbrzuszu, w okolicy lędźwiowej.
Tętniak aorty - objawy przedmiotowe: 1. Objawy niedomykalności aortalnej (IA). 2. Objawy niewydolności serca. 3. Objawy zespołu żyły głównej górnej. 4. Incydenty zatorowe (udar mózgu, niedokrwienie kooczyn dolnych, jelit, zawał nerki). 5. Zespół niebieskich palców.
Czynniki ryzyka pęknięcia tętniaków aorty piersiowej: wyjściowa średnica tętniaka obecnośd objawów klinicznych tętniaka szybka >5 mm/rok progresja średnicy nadciśnienie tętnicze płed kobieca
Czynniki warunkujące szybką progresję średnicy tętniaków aorty piersiowej: wyjściowa średnica tętniaka obecna skrzeplina w tętniaku palenie papierosów objawy miażdżycy tętnic zaporowa choroba oskrzelowo płucna
OSTRE ZESPOŁY AORTALNE Grupa dynamicznie przebiegających schorzeo: Rozwarstwienie aorty Krwiak śródścienny Wrzód drążący
TĘTNIAK ROZWARSTWIAJĄCY AORTY - definicja Pęknięcie błony wewnętrznej, przez które krew dostaje się między zewnętrzną i wewnętrzną warstwę błony środkowej, wytwarzając kanał fałszywy.
KRWIAK ŚRÓDŚCIENNY - definicja Wariant klasycznego rozwarstwienia, w którym nie stwierdza się wrót rozwarstwienia. Kanał fałszywy powstaje w wyniku krwawienia do błony środkowej aorty i nie ma połączenia z kanałem prawdziwym. W części przypadków krwiak śródścienny przechodzi w klasyczne rozwarstwienie.
WRZÓD DRĄŻĄCY - definicja Penetracja owrzodzenia miażdżycowego przez błonę wewnętrzną w głąb błony środkowej. Mnogie lub pojedyocze Zazwyczaj owrzodzeniu towarzyszy różnej wielkości krwiak Może ewoluowad w stronę krwiaka śródściennego lub klasycznego rozwarstwienia
Obraz patomorfologiczny klasycznego rozwarstwienia aorty. Płat intimo-medialny
ROZWARSTWIENIE AORTY - klasyfikacje 1. De Bakeya 2. Stanford 3. Svenssona
63% DeBakey Stanford
Podział Svenssona 1. Klasa 1- rozwarstwienie aorty z płatem błony wewnętrznej między światłem rzekomym i prawdziwym. 2. Klasa 2- przerwanie błony środkowej z wytworzeniem krwiaka śródściennego lub krwotoku do ściany naczynia. 3. Klasa 3- izolowane lub niewielkie rozwarstwienie bez powstania krwiaka. 4. Klasa 4-peknięcie blaszki miażdżycowej z powstaniem owrzodzenia. 5. Klasa 5- rozwarstwienie jatrogenne lub wywołane urazem.
ROZWARSTWIENIE AORTY - czynniki ryzyka 1. Płed męska 2. Nadciśnienie tętnicze. 3. Poszerzenie aorty. 4. Zespół Marfana. 5. Rodzinne występowanie rozwarstwienia aorty. 6. Anomalie budowy zastawki aortalnej (dwupłatkowa zastawka aorty) 7. Koarktacja aorty. 8. Ciąża. 9. Zespół Ehlersa Danlosa typu IV. 10. Niektóre zabiegi (cewnikowanie). 11. Tępe urazy klatki piersiowej. 12. Zespół Cushinga. 13. Pheochromocytoma. 14. Toczeo rumieniowaty układowy. 15. Wrodzona łamliwośd kości. 16. Zapalenie wielkokomórkowe tętnic. 17. Wielotorbielowatośd nerek 18. Nawracające zapalenie wielochrząstkowe. 19. Kokainizm. 20. Młodzieocza cystynoza z nefropatią.
Rozwarstwienie aorty- objawy kliniczne: Silny ból (96%) rozdzierający, nagły, promieniujący do pleców, często w okolicy międzyłopatkowej Omdlenie (10%)- często pierwszy objaw rozwarstwienia.
ROZWARSTWIENIE AORTY - objawy przedmiotowe 1. Wysokie ciśnienie tętnicze lub hipotonia. 2. Objawy wstrząsu kardiogennego- zimny pot, bladośd powłok, tachykardia. 3. Szmer rozkurczowy nad ujściem aorty (ostra IA). 4. Objawy niewydolności serca. 5. Deficyt tętna na jednej kooczynie. 6. Objawy niedokrwienia mózgu lub porażenia połowiczego. 7. Objawy zawału serca (rozwarstwienie tętnic wieocowych). 8. Ostre niedokrwienie kooczyn. 9. Objawy niedokrwienia jelit.
ROZWARSTWIENIE AORTY - diagnostyka (1) 1. Badania laboratoryjne - morfologia, TnT, CKMB. 2. EKG w 30% prawidłowy, przerost LK, cechy świeżego niedokrwienia m.sercowego. 3. Rentgen klatki piersiowej - poszerzenie sylwetki serca, płyn w opłucnej (pęknięcie tętniaka).
Rozwarstwienie aorty diagnostyka (2) Tomografia komputerowa z kontrastem. (Czułośd i swoistośd 96-100%).
Rozwarstwienie aorty- diagnostyka (3) - MR. Czułość i swoistość 98-100% - dokładna ocena anatomiczna rozwarstwienia. Pozwala wykryć krwawienie śródścienne w aorcie.
Rozwarstwienie aorty diagnostyka (4) TTE (czułość 60-85%, swoistość 60-96%) w przypadku rozwarstwień typu B poszerzona o TEE (98% czułość)
ROZWARSTWIENIE AORTY- diagnostyka (5) Arteriografia- czułośd i swoistośd 88%
ROZWARSTWIENIE AORTY - leczenie zachowawcze: 1. Opanowanie bólu- morfina. 2. Nitrogliceryna i.v. 3. Nitroprusydek sodu i.v. 4. Obniżanie ciśnienia tętniczego - B bloker (labetalol, propranolol, esmolol) lub bloker kanału wapniowego.
ROZWARSTWIENIE AORTY - leczenie operacyjne: W rozwarstwieniu typu A proteza naczyniowa/proteza złożona. W rozwarstwieniu typu B- stentgrafty aortalne (proteza naczyniowa ze stentem)
Rozwarstwienie aorty - leczenie kardiochirurgiczne:
ROZWARSTWIENIE AORTY NAJCZĘSTSZĄ PRZYCZYNĄ ZGONU Z POWODU TĘTNIAKA ROZWARSTWIAJĄCEGO JEST JEGO PĘKNIĘCIE. Śmiertelnośd przedszpitalna: - w pękniętych tętniakach aorty brzusznej 40-60%. - w pękniętych tętniakach aorty piersiowej 80%
Materiały dostępne na stronie: http://kitk.umed.pl/dzialalnosc-dydaktyczna