Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Rok studiów Semestr Moduły wprowadzające / wymagania wstępne i dodatkowe Nazwa modułu (przedmiotu lub grupa przedmiotów): Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku Pielęgniarstwo Licencjackie studia I stopnia I (stacjonarne) I, II (stacjonarne) Student zna zagadnienia z zakresu anatomii i fizjologii NAUKI W ZAKRESIE PODSTAW OPIEKI PIELĘGNIARSKIEJ Podstawy pielęgniarstwa Typ modułu/ przedmiotu (obowiązkowy/fakultatywny) Język wykładowy: Osoba(y) prowadząca(e): Forma studiów /liczba godzin/liczba punktów ECTS: obowiązkowy polski mgr Alicja Łapińska, mgr Nadzieja Romaniuk, mgr Mirosława Dziekońska, mgr Celina Rutkowska, mgr Anna Kasperuk, mgr Jolanta Bućko, mgr Anna Citko dr n o zdr. Agata Panas studia stacjonarne w/ćw. zajęcia zorganizowane: 45/240 praca własna studenta: Studia niestacjonarne w/ćw. Liczba punktów ECTS 18 Opis przedmiotu Założenia i cel przedmiotu Wyposażenie studentów w wiedzę niezbędną do profesjonalnego pełnienia roli zawodowej, zgodnie z kompetencjami pielęgniarki Zapoznanie z teoretycznymi podstawami pielęgniarstwa oraz z głównymi pojęciami stosowanymi w pielęgniarstwie Przedstawienie wybranych modeli opieki i przygotowanie do ich praktycznego zastosowania Wzbudzenie motywacji do pełnienia nowoczesnej roli społeczno-zawodowej pielęgniarki dzięki zapoznaniu z uwarunkowaniami rozwoju praktyki pielęgniarskiej. Przedstawienie roli i znaczenia ustawodawstwa zawodowego, samorządu, organizacji i stowarzyszeń zawodowych. Kształtowanie postaw studentów wobec człowieka umierającego.
Metody dydaktyczne wykład informacyjny i problemowy, konwersatoryjny, aktywizujący dyskusja dydaktyczna, metoda przypadku, metoda sytuacyjna, metody eksponujące, opis, pokazy z omówieniem demonstracja ćwiczenia. instruktarz, Narzędzia/środki dydaktyczne filmy, prezentacja PowerPoint, fantomy, Efekty kształcenia: Symbol i numer przedmiotowego efektu kształcenia Student, który zaliczy moduł/przedmiot wie/umie/potrafi WIEDZA Forma zajęć dydaktycznych CW01 CW02 CW03 CW04 CW05 CW06 wskazuje uwarunkowania rozwoju pielęgniarstwa z perspektywy czasu (przeszłość, teraźniejszość, przyszłość) na tle transformacji opieki; omawia istotę współczesnego pielęgniarstwa w wymiarze teoretycznym i praktycznym oraz proces jego profesjonalizacji; definiuje pielęgnowanie oraz określa w nim miejsce wspierania, pomagania i towarzyszenia; charakteryzuje rolę i funkcje zawodowe pielęgniarki oraz rolę pacjenta w procesie realizacji opieki zdrowotnej; opisuje proces pielęgnowania (istota, etapy, zasady stosowania) i primary nursing (istota, odrębności) oraz wpływ pielęgnowania tradycyjnego na funkcjonowanie praktyki pielęgniarskiej; zna i stosuje klasyfikacje diagnoz pielęgniarskich; M1C_W01 M1C_W02 M1C_W03 M1C_W04 M1C_W05 M1C_W06 CW07 określa istotę opieki pielęgniarskiej opartej o założenia teoretyczne F. Nightingale, V. Henderson, D. Orem, C. Roy i B. Neuman oraz innych teorii klasycznych pielęgniarstwa; M1C_W07
CW08 CW09 CW10 CW11 CW12 różnicuje udział pielęgniarki w zespole interdyscyplinarnym w procesie promowania zdrowia, profilaktyki, diagnozowania, leczenia i rehabilitacji; wyjaśnia zakres działań pielęgniarki w zależności od stanu pacjenta, w tym: długotrwale unieruchomionego, z bólem, gorączką, zaburzeniami snu; różnicuje zadania pielęgniarki w opiece nad pacjentem zdrowym, zagrożonym chorobą, chorym i o niepomyślnym rokowaniu; charakteryzuje warunki pracy i zakres zadań zawodowych pielęgniarki; opisuje istotę, cel, wskazania, przeciwwskazania, niebezpieczeństwa, obowiązujące zasady i strukturę wykonywania podstawowych czynności pielęgniarskich; M1C_W08 M1C_W09 M1C_W10 M1C_W11 M1C_W012 UMIEJĘTNOŚCI CU01 CU02 CU03 CU04 CU05 CU06 proponuje model pielęgnowania i stosuje w praktyce wybrane teorie pielęgniarstwa; gromadzi informacje metodą wywiadu, obserwacji, pomiarów bezpośrednich i pośrednich (skale), analizy dokumentacji (w tym analizy badań diagnostycznych), badania fizykalnego w celu rozpoznawania stanu zdrowia pacjenta i sformułowania diagnozy pielęgniarskiej; wykonuje testy diagnostyczne dla oznaczenia ciał ketonowych i glukozy we krwi i w moczu oraz cholesterolu we krwi, a także inne testy paskowe; oznacza glikemię za pomocą gleukometru; ustala cele i plan opieki nad człowiekiem chorym lub niepełnosprawnym; planuje i realizuje opiekę pielęgniarską wspólnie z chorym lub niepełnosprawnym i jego rodziną; M1C_U01 M1C_U02 M1C_U03 M1C_U04 M1C_U05 M1C_U06 CU07 monitoruje stan zdrowia pacjenta na wszystkich etapach jego pobytu w szpitalu lub innych placówkach opieki zdrowotnej, między innymi przez ocenę podstawowych parametrów życiowych: temperatury, tętna, ciśnienia tętniczego krwi, oddechu i świadomości, masy ciała i wzrostu; M1C_U07
CU08 CU09 CU10 CU11 CU12 CU13 CU14 CU15 CU16 CU17 CU18 CU19 CU20 CU21 CU22 CU23 CU24 dokonuje bieżącej i końcowej oceny stanu zdrowia pacjenta i skuteczności działań pielęgniarskich; przechowuje leki zgodnie z obowiązującymi standardami; podaje choremu leki różnymi drogami, zgodnie z pisemnym zleceniem lekarza oraz oblicza dawki leków; pomaga choremu w jedzeniu, wydalaniu, poruszaniu się i dbaniu o higienę osobistą; pielęgnuje skórę i jej wytwory oraz błony śluzowe z zastosowaniem środków farmakologicznych i materiałów medycznych, w tym stosuje kąpiele lecznicze; dobiera technikę i sposoby zakładania opatrunków na rany, w tym wykorzystuje bandażowanie; wykorzystuje różne techniki karmienia pacjenta; wykonuje zabiegi doodbytnicze lewatywę, wlewkę, kroplówkę, suchą rurkę do odbytu; zakłada cewnik do pęcherza moczowego, monitoruje diurezę, usuwa cewnik, wykonuje płukanie pęcherza moczowego; układa chorego w łóżku w pozycjach terapeutycznych i zmienia te pozycje; wykonuje gimnastykę oddechową i drenaż złożeniowy, inhalację i odśluzowywanie dróg oddechowych; wykonuje nacieranie, oklepywanie i inne techniki masażu klasycznego, ćwiczenia czynne i bierne; zapewnia choremu bezpieczne otoczenie; stwarza choremu warunki do snu i wypoczynku; wykonuje płukanie oka i ucha; podłącza i obsługuje zestawy do kroplowych wlewów dożylnych; zakłada zgłębnik do żołądka i odbarcza treści; M1C_U08 M1C_U09 M1C_U10 M1C_U11 M1C_U12 M1C_U13 M1C_U14 M1C_U15 M1C_U16 M1C_U17 M1C_U18 M1C_U19 M1C_U20 M1C_U21 M1C_U22 M1C_U23 M1C_U24
CU25 CU26 CU27 CU28 CU29 CU30 CU31 CU32 CU33 CU34 CU35 stosuje zabiegi przeciwzapalne i bańki lekarskie; zakłada i usuwa cewnik z żył obwodowych; monitoruje, ocenia i pielęgnuje miejsce wkłucia centralnego, obwodowego i portu naczyniowego; wykonuje pulsoksymetrię i kapnometrię; asystuje lekarzowi przy badaniach diagnostycznych: nakłuciu jamy brzusznej, opłucnej, pobieraniu szpiku i punkcji lędźwiowej; pobiera materiał do badań laboratoryjnych i bakteriologicznych; wykonuje kąpiel noworodka i niemowlęcia oraz monitoruje jego rozwój; przygotowuje siebie i sprzęt do instrumentowania i zmiany opatrunku na ranie; prowadzi dokumentację opieki pielęgniarskiej, w tym historię pielęgnowania, kartę obserwacji, kartę gorączkową, książkę raportów, kartę profilaktyki i leczenia odleżyn; odnotowuje wykonanie zleceń w karcie zleceń lekarskich; pomaga pacjentowi w adaptacji do warunków panujących w szpitalu i w innych przedsiębiorstwach podmiotu leczniczego; M1C_U25 M1C_U26 M1C_U27 M1C_U28 M1C_U29 M1C_U30 M1C_U31 M1C_U32 M1C_U33 M1C_U34 M1C_U35 KOMPETENCJE SPOŁECZNE/POSTAWY DK02 DK03 DK06 systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i kształtuje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu; przestrzega wartości, powinności i sprawności moralnych w opiece; rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe; M1D _K02 M1D _K03 M1D _K06 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu w odniesieniu do efektów kształcenia: Wiedza: egzamin
Umiejętności: zaliczenie na ocenę wybranej umiejętności Kompetencje: obserwacja studenta prowadzona przez opiekuna zajęć, samoocena TREŚCI PROGRAMOWE POSZCZEGÓLNYCH ZAJĘĆ Liczba godzin WYKŁADY 1. Uwarunkowania historyczne i społeczne rozwoju pielęgniarstwa (symbole i tradycje). Pielęgniarstwo i pielęgniarka w systemie opieki. 2. Podstawowa terminologia: pielęgniarstwo, pielęgnowanie, profesjonalizm i naukowość w pielęgniarstwie. Holizm w pielęgniarstwie. Pielęgnowanie tradycyjne, zindywidualizowane. Primary Nursing. 3. Funkcje i role zawodowe współczesnej pielęgniarki. Etyka w praktyce pielęgniarskiej. 4. Wprowadzenie w zagadnienie zdrowia - uwarunkowania, potrzeby zdrowotne i ich zaspokajanie 5. Metody gromadzenia informacji: wywiad, obserwacja, pomiar, analiza dokumentów. 6. Jakość opieki - jakość pielęgnowania działania pielęgniarstwa i pielęgniarki na rzecz jakości opieki, ogólne zasady postępowania, standardy opieki i praktyki pielęgniarskiej, procedury postępowania. 7. Podmiot opieki - zakres i charakter opieki przy uwzględnieniu takich zmiennych jak wiek i stan zdrowia podopiecznego, miejsce świadczenia opieki. Prawa pacjenta. 8. Proces pielęgnowania, jako podstawowa metoda pracy pielęgniarki, dokumentowanie przebiegu procesu pielęgnowania, ocena i jej znaczenie w procesie pielęgnowania, dokumentacja pacjenta. 9. Wybrane teorie i modele pielęgnowania wykorzystywane w praktyce pielęgniarskiej wg F. Nightingale, V. Henderson, D. Orem, C. Roy, H. Peplau. 10. Udział pielęgniarki w leczeniu farmakologicznym. Udział pielęgniarki w procesie diagnozowania i leczenia. 11. Pielęgnowanie pacjenta ze zmianami na skórze. Pielęgnowanie pacjenta z odleżynami. 12. Rola pielęgniarki w zaspakajaniu potrzeby oddychania, termoregulacji i wygody. Udział pielęgniarki w usprawnianiu pacjenta. 13. Rola pielęgniarki w zaspakajaniu potrzeby odżywiania i wydalania. Pielęgnowanie pacjenta z zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego. 14. Obserwacja objawów subiektywnych i obiektywnych u pacjenta z zaburzeniami układu krążenia i
oddychania. 15. Pielęgnowanie pacjenta z zaburzeniami układu moczowego. Zmiany ilościowe i jakościowe moczu. 16. Pielęgnowanie pacjenta z zaburzeniami w funkcjonowaniu układu nerwowego - proces pielęgnowania. 17. Pielęgnowanie pacjenta z zaburzeniami narządu zmysłów wzroku i słuchu. 18. Opieka nad chorym odczuwającym ból. 19. Opieka nad chorym o niepomyślnym rokowaniu (opieka paliatywna, opieka nad chorym umierającym. ĆWICZENIA 1. Bandażowanie klatki piersiowej, bioder i pośladków, kończyny górnej i dolnej barków, głowy i brzucha za pomocą opaski i chusty trójkątnej. 2. Ocena podstawowych parametrów życiowych (ciśnienie tętnicze krwi) cz. 1. Prowadzenie dokumentacji. 3. Ocena podstawowych parametrów życiowych (tętno, oddech, temperatura). Prowadzenie dokumentacji. 4. Pomiary antropometryczne (masa ciała i wzrost) dziecko i dorosły oraz ich dokumentacja. 5. Badanie ostrości wzroku, widzenia barwnego i słuchu. 6. Mycie i dezynfekcja rąk. 7. Ocena podstawowych parametrów życiowych (ciśnienie tętnicze krwi) cz. 2. Prowadzenie dokumentacji. 8. Słanie łóżka pustego przez jedną i dwie pielęgniarki. 9. Słanie łóżka z chorym przez jedną i dwie pielęgniarki. 10. Przygotowanie łóżka dla chorego, zmiana bielizny pościelowej i osobistej. 4h 11. Zmiana bielizny osobistej pacjenta 12. Dobieranie pozycji ułożeniowej w zależności od stanu zdrowia, stosowanie udogodnień 13. Toaleta całego ciała chorego leżącego. Toaleta jamy ustnej. 14. Zabiegi zapewniające utrzymanie czystości głowy. Likwidacja wszawicy 15. Kąpiel noworodka i niemowlęcia, przewijanie, karmienie. 16. Zabiegi przygotowujące pacjenta do samoopieki (ćwiczenia bierne, czynne, gimnastyka oddechowa.) 17. Zgłębnikowanie żołądka i dwunastnicy w celach leczniczych i diagnostycznych. 18. Płukanie żołądka. 19. Karmienie chorego przez zgłębnik. 20. Technika wykonywania zabiegów rektalnych (lewatywa, kroplowy wlew doodbytniczy, wlewka doodbytnicza). 4h 6h 6h 21. Zabiegi przeciwzapalne.
22. Technika stawiania baniek. 23. Pobieranie materiału do badań diagnostycznych (ogólnych, bakteriologicznych: kału, moczu, plwocina, wymaz). 24. Przygotowanie i podawanie leków drogą układu oddechowego (tlenoterapia i aerozoloterapia). 25. Przygotowanie i podawanie leków przez skórę i błony śluzowe do nosa, oka, ucha. Przygotowanie i podawanie leków drogą doustną i doodbytniczą, moczo-płciową. 26. Umiejętności przygotowujące do wykonywania wstrzyknięć cz. 1. 27. Umiejętności przygotowujące do wykonywania wstrzyknięć cz. 2. 28. Wstrzyknięcia domięśniowe część 1. 29. Wstrzyknięcia podskórne cz. 1 30. Mierzenie poziomu glukozy we krwi. 31. Wstrzyknięcia podskórne cz. 2 32. Kaniulacja żył obwodowych część 1. 33. Wstrzyknięcia domięśniowe część 2. 34. Wstrzyknięcia śródskórne. Próby tuberkulinowe i uczuleniowe 35. Infuzje dożylne (wlewy kroplowe) część 1. 36. Pobieranie krwi do badań. (OB, morfologia, elektrolity, gazometria). 37. Kaniulacja żył obwodowych część 2. 38. Infuzje dożylne (wlewy kroplowe) część 2. 39. Infuzje dożylne (pompy infuzyjne) 40. Przenoszenie i transport chorego z użyciem i bez użycia sprzętu. 41. Jałowe mycie krocza. Cewnikowanie pęcherza moczowego u kobiet jednorazowo i na stałe. 42. Przygotowanie stolika opatrunkowego 43. Technika wykonywania opatrunku 44. Zdejmowanie szwów 45. Toaleta drzewa oskrzelowego. Pielęgnowanie pacjenta zaintubowanego i z tracheostomią. 46. Przygotowanie do nakłucia jamy opłucnej i otrzewnej 47. Przygotowanie do nakłucia lędźwiowego i szpiku kostnego 48. Przygotowanie do nakłucia stawu, wątroby i nerek 49. Wykonywanie EKG 50. Unieruchamianie złamań, zwichnięć i skróceń w obrębie kończyn. 51. Unieruchamianie złamań, zwichnięć i skróceń w obrębie kończyn. 52. Sposoby przenoszenia i unieruchamiania transportowego w przypadku urazów kręgosłupa. 10h 10h 4h
53. Unieruchamianie i transport w przypadku urazu głowy, klatki piersiowej, miednicy i brzucha. 54. Kaniulacja żył obwodowych u dzieci. 55. Karmienie dziecka przez zgłębnik 56. Lewatywa u dziecka 57. Metody udrażniania dróg oddechowych. 58. Zabiegi stosowane przy zadławieniu u osoby dorosłej przytomnej i nieprzytomnej. 59. Zabiegi stosowane przy zadławieniu u dziecka. 60. Przygotowanie materiału opatrunkowego i narzędzi do sterylizacji 61. Postępowanie w przypadku odmrożeń i oparzeń 62. Tamowanie krwotoków żylnych i tętniczych. 63. Zestaw reanimacyjny. Taca p/wstrząsowa. 64. Kolokwium 6h SEMINARIA ZAJĘCIA PRAKTYCZE 1. Zapoznacie z topografią oddziału i dokumentacją medyczną. Pacjent w środowisku szpitala. Przyjęcie pacjenta do szpitala i w oddział. Adaptacja do warunków szpitalnych. Respektowanie praw pacjenta. 2. Działania pielęgniarki na rzecz funkcjonowania pacjenta w aspekcie utrzymania higieny, bezpieczeństwa, aktywności i wypoczynku oraz zaspakajanie podstawowych potrzeb organizmu. Aseptyka i antyseptyka w praktyce szpitalnej. 3. Udział pielęgniarki w procesie diagnozowania - pobieranie moczu i kału do badania. 4. Udział pielęgniarki w leczeniu dietetycznym. 5. Prowadzenie gimnastyki oddechowej przez pielęgniarkę. Udział pielęgniarki w usprawnianiu pacjenta - wykonywanie ćwiczeń biernych i czynnych. 6. Udział pielęgniarki w potęgowaniu zdrowia pacjenta (profilaktyka, edukacja zdrowotna, promocja zdrowia). 7. Udział pielęgniarki w procesie leczenia - zasady czytania indywidualnej karty zleceń lekarskich, przygotowywanie i podawanie leków różnymi drogami. 10h 8. Obserwacja i analiza objawów subiektywnych i obiektywnych u pacjenta z zaburzeniami układu krążenia
i oddechowego. Pisemne opracowanie arkusza do zbierania danych. 9. Obserwacja i analiza objawów subiektywnych i obiektywnych u pacjenta z zaburzeniami układu pokarmowego. Pisemne opracowanie arkusza do zbierania danych. 10. Obserwacja i analiza objawów subiektywnych i obiektywnych u pacjenta z zaburzeniami układu moczowo - płciowego. Pisemne opracowanie arkusza do zbierania danych. 11. Obserwacja i analiza objawów subiektywnych i obiektywnych u pacjenta z zaburzeniami narządów zmysłu. Obserwacja i analiza objawów subiektywnych i obiektywnych u pacjenta z zaburzeniami układu ruchu. Pisemne opracowanie arkusza do zbierania danych. 12. Gromadzenie, zapisywanie, analizowanie i wartościowanie danych o pacjencie w celu określenia jego stanu według założeń procesu pielęgnowania. Formułowanie diagnozy pielęgniarskiej. Planowanie i ocena działań pielęgnacyjno - opiekuńczych. Pisemne opracowanie procesu pielęgnowania wybranego pacjenta. 13. Obserwacja i analiza oceny bólu. Farmakologiczne i niefarmakologiczne metody zwalczania bólu w praktyce pielęgniarskiej. 14. Pacjent umierający. Zasady postępowania ze zwłokami. 10 PRAKTYKI ZAWODOWE 1. Wprowadzenie studentów do pracy w oddziale. Zapoznanie z instrukcją BHP i regulaminem praktyki. 2. Wpływ choroby na stan psychiczny pacjenta - rola i zadania pielęgniarki 3. Rozpoznawanie stanu bio-psycho-społecznego pacjenta, planowanie, realizacja i ocena działań pielęgnacyjnych. 4. Dokumentacja medyczna i pielęgniarska. Udział pielęgniarki w procesie diagnozowania /prowadzenie kontrolek/. 5. Zapoznanie studenta z urządzeniami monitorującymi parametry życiowe. 6. Ocena podstawowych parametrów życiowych człowieka (m.in. tętno, ciśnienie tętnicze krwi, oddech, wzrost, masa ciała, temperatura). 7. Rola i zadania pielęgniarki wobec pacjenta ze schorzeniami układu krążenia. 8. Rola i zadania pielęgniarki wobec pacjenta ze schorzeniami układu oddychania. 120h
9. Prowadzenie gimnastyki oddechowej przez pielęgniarki. Udział pielęgniarki w usprawnianiu pacjenta. 10. Rola i zadania pielęgniarki wobec pacjenta ze schorzeniami układu pokarmowego. Udział pielęgniarki w leczeniu dietetycznym. 11. Rola i zadania pielęgniarki wobec pacjenta ze schorzeniami układu moczo - płciowego. 12. Rola i zadania pielęgniarki wobec pacjenta ze schorzeniami układu nerwowego. 13. Rola i zadania pielęgniarki wobec pacjenta ze schorzeniami narządów zmysłu. Rola i zadania pielęgniarki wobec pacjenta ze schorzeniami układu ruchu. LITERATURA PODSTAWOWA 1. Ciechaniewicz W.(red.): Pielęgniarstwo. Ćwiczenia. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2001. 2. Dison N.: Technika zabiegów pielęgniarskich. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 1998. 3. Hildebrand N. Iniekcje, infuzje, pobieranie krwi. Wyd. Med. Urban & Partner, Wrocław 2001. 4. Kawczyńska-Butrym Z.(red.): Diagnoza pielęgniarska. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 1999. 5. Kirschnick O. Pielęgniarstwo: Wrocław: Wyd. Med. Urban & Partner, 2001. 6. Ślusarskiej B., Zarzyckiej D., Zahradniczek K.: Podstawy pielęgniarstwa. Tom I i II, Wyd. Czelej, Lublin 2004 7. Poznańska S. Płaszewska-Żywko L.: Wybrane modele pielęgniarstwa. Podstawa. Wyd. Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2001 8. Stenger E.: Opatrunki: Wrocław Wyd. Med. Urban & Partner, 1999. 9. Wojnowska Dawiskiba Halina.: Wprowadzenie do teorii i praktyki pielęgniarstwa. Wrocław 2003 10. Zahradniczek K.: Wprowadzenie do pielęgniarstwa. Wyd. Med. PZWL, Warszawa 1996. 11. Akty prawne. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 1. Kinghorn S., Gaines S.: Opieka paliatywna. Wyd. I polskie, red. K. de Walden- Gałuszko, A. Gaworska-Krzemińska, 2011. 2. Imieliński K. ( red.): Sztuka łagodzenia bólu i cierpień. 3. Jassem E. ( red. ): Duszność w zaawansowanych stanach chorobowych przyczyny i postępowanie. T. 1. 4. Czasopisma - Pielęgniarstwo XXI wieku
- Pielęgniarka i Położna, - Pielęgniarstwo Polskie - Problemy Pielęgniarstwa