Komenda Miejska Policji w Katowicach Bezpieczn@ Przystań Bezpieczn@ Przystań 2015-2016 PROGRAM PROFILAKTYCZNO - EDUKACYJNY
I. Założenia programu Przemiany demograficzne społeczeństwa powodują wzrost liczby osób w wieku poprodukcyjnym, czyli powyżej 65-tego roku życia. W Katowicach na około trzysta tysięcy mieszkańców przypada ponad sześćdziesiąt tysięcy osób w wieku poprodukcyjnym, z czego większość stanowią kobiety. Wzrost liczby mieszkańców w wieku senioralnym stanowi przesłankę dla władz miasta i instytucji odpowiedzialnych za politykę społeczną, aby szczególną uwagę skupić na rozwijaniu systemowych działań na rzecz tej grupy mieszkańców. Działania te powinny być oparte na założeniach obowiązujących w krajach Unii Europejskiej takich jak: organizacja życia społecznego uwzględniająca zachowanie prawa ludzi starszych do niezależności, współuczestnictwa, opieki, samorealizacji i godności. Jednym z istotnych praw określonych w EUROPEJSKIEJ DEKLARACJI PRAW MIEJSKICH wywodzącej się z Europejskiej Karty Miejskiej, przyjętej przez Stałą Konferencję Władz Lokalnych i Regionalnych Europy (CLRAE) przy Radzie Europy w dniu 18 marca 1992 roku jest bezpieczeństwo. Już w pierwszym punkcie tego dokumentu zamieszczono następujące stwierdzenie: [ ] biorąc pod uwagę, że korzystanie z poniższych praw powinno opierać się na solidarności i odpowiedzialnym obywatelstwie, zakładającym odpowiednie podejmowanie obowiązków, obywatele miast Europy mają prawo do bezpieczeństwa, do bezpiecznego miasta, wolnego - w miarę możliwości - od przestępczości i agresji. Stwierdzenie to jednoznacznie obliguje władze miasta do wprowadzania programów stabilizujących bezpieczeństwo. Ochrona bezpieczeństwa to jedno z głównych zadań państwa, tym samym obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa publicznego spoczywa również na organach administracji samorządowej. Program Bespieczn@ Przystań ma na celu ograniczenie liczby zdarzeń negatywnych, których ofiarami stają się osoby starsze. Osoby starsze są grupą szczególnie predestynowaną do stania się ofiarami zdarzeń kryminalnych. To właśnie wśród tej grupy wiekowej najczęściej dochodzi do zuchwałych kradzieży na tzw. wyrwę oraz oszustw, w tym metodą na wnuczka, która to aktualnie metoda stanowi najczęstszy odsetek wśród modus operandi przestępstw popełnianych na osobach starszych. Oszuści do popełnienia przestępstwa coraz częściej wykorzystują autorytet osób zaufania publicznego podając się za księdza czy policjanta. W związku z powyższym edukacja seniorów w planach na kolejne lata, ukierunkowana została w szczególności na omawianie tego rodzaju przestępstw na policjanta. Do przekazywanych treści włączono także zagadnienia dotyczące zasad bezpiecznego zawierania wszelkiego rodzaju umów i kredytów oraz bezpiecznego lokowania oszczędności. Wprowadzone zostały również podstawowe zasady dbania o swoje mienie podczas pobytu w placówkach służby zdrowia i poradniach. Pomimo rosnącej świadomości prewencyjnej seniorów, istnieje ciągła potrzeba przypominania bezpiecznych postaw i ukierunkowanej edukacji w tym zakresie. Uprawnioną jawi się teza, iż to osoby starsze najczęściej narażone są na wykorzystywanie czy nawet dyskryminację. Podatność emocjonalna na potencjalne stanie się ofiarą przemocy, przestępstwa lub innego czynu zabronionego wydaje się nieporównywalnie większa aniżeli wśród przedstawicieli innych grup społecznych. Edukacja profilaktyczna seniorów
w powyższym zakresie odbywać się będzie na spotkaniach w formie pogadanek oraz poprzez kolportaż plakatów i ulotek w miejscach zamieszkania, placówkach służby zdrowia, lokalnych mediach (na łamach gazety miejskiej Nasze Katowice, stronach Internetowych partnerów projektu), ogłoszeniach parafialnych we współpracy z Kościołem. Kolejna edycja programu Bespieczn@ Przystań została uzupełniona także o treści związane z bezpiecznym poruszaniem się po drogach. Seniorzy występują bardzo często w roli niechronionych uczestników ruchu drogowego, gdzie zdarzenia z udziałem pieszych należą do najtragiczniejszych w skutkach. Przestrzeganie przepisów oraz kierowanie się rozsądkiem to najlepsza recepta na bezpieczeństwo na ulicy. Zmiany prawne dotyczące wprowadzenia obowiązku noszenia odblasków poza obszarem zabudowanym, są doskonałą okazją do promocji ich posiadania na co dzień. Projekcja materiałów multimedialnych znakomicie uświadamia różnice w widoczności osób pozbawionych i wyposażonych w odblaski, pozwalając na zadbanie o siebie w tym zakresie. Na seniorów czyhają także nowe zagrożenia związane z rozwojem nowoczesnych technologii. Coraz większa liczba osób starszych korzysta z Internetu. Sieć daje ogromne możliwości ale i niesie ze sobą wiele zagrożeń. Konieczna zatem staje się edukacja seniorów w zakresie bezpiecznego poruszania się w Internecie i korzystania z jego zasobów. W związku z powyższym rady dotyczące bezpieczeństwa osób starszych i poradnik Bezpieczn@ Przystań w kolejnych edycjach programu będą rozpowszechniane w trakcie spotkań oraz na stronach internetowych partnerów projektu. Na spotkaniach z seniorami policjantom towarzyszyć będą strażacy, którzy przybliżą seniorom kampanię Nie dla czadu, promując wyposażanie gospodarstw domowych w czujki tlenku węgla zapobiegające zatruciom CO oraz przekażą podstawowe zasady bezpieczeństwa przeciwpożarowego w codziennym funkcjonowaniu gospodarstwa domowego. Istotnym celem w ramach aktywizacji i readaptacji osób starszych będzie informowanie ich o możliwości korzystania w sytuacjach trudnych życiowo z pomocy wszelkich dostępnych instytucji i podmiotów działających na rzecz pomocy osobom starszym. Jednym z zadań będzie również ukazywanie szerokiego wachlarza usług oraz świadczeń dostępnych dla osób w tym przedziale wiekowym. W spotkaniach oprócz funkcjonariuszy policji i strażaków, uczestniczyć będą pracownicy MOPS. II. Ogólne cele programu: Wzrost bezpieczeństwa i poczucia bezpieczeństwa osób starszych. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i cyfrowemu seniorów. III. Szczegółowe cele programu: utrwalenie bezpiecznych zachowań wśród seniorów, ich aktywizacja do większej dbałości o własne bezpieczeństwo, mienie i najbliższe otoczenie, edukacja w zakresie podstawowych zasad bezpieczeństwa przy zawieraniu umów i pożyczek oraz bezpiecznego lokowania pieniędzy, edukacja w zakresie bezpiecznego korzystania z Internetu,
poprawa bezpieczeństwa seniorów w ruchu drogowym rola elementów odblaskowych, podstawy kampanii Rok pieszego, podniesienie poziomu bezpieczeństwa seniorów w okresie grzewczym kampania Nie dla czadu, promowanie bezpiecznych zachowań w gospodarstwie domowym. IV. Adresaci programu: Mieszkańcy Katowic w grupie wiekowej 65+ i inne osoby zainteresowane przedmiotową problematyką. V. Realizatorzy: Komenda Miejska Policji w Katowicach Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach Wydział Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta w Katowicach Wydział Promocji Urzędu Miasta w Katowicach Kuria Metropolitalna Archidiecezji Katowickiej Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach Zespół Szkół Poligraficzno Mechanicznych w Katowicach VI. Formy realizacji: spotkania edukacyjno profilaktyczne z seniorami realizowane z udziałem Państwowej Straży Pożarnej i przedstawicieli MOPS w Filiach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach w Uniwersytetach Trzeciego Wieku, Dziennych Domach Pomocy, Kołach Emerytów wyposażenie uczestników w alarmy osobiste, elementy odblaskowe, certyfikaty Bezpieczny Senior ; przeprowadzenie quizu dla seniorów związanego z bezpieczeństwem ppoż - z nagrodami w postaci czujników CO regulamin quizu opracowuje KM PSP w Katowicach, czujniki zapewnia WZK UM Katowice; opracowanie graficzne plakatu i ulotek Oszustwa na policjanta we współpracy z Zespołem Szkół Poligraficzno Mechanicznych, kolportaż plakatów poprzez filie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach, administratorów budynków, spółdzielnie mieszkaniowe, zamieszczanie informacji w informatorze Nasze Katowice, na tablicach ogłoszeń przy parafiach, w gazetkach parafialnych, w placówkach bankowych; pozyskanie partnera do opracowania multimedialnego poradnika Bespieczn@ Przystań, promocja bezpieczeństwa seniorów na stronach internetowych partnerów, pendrivach; pozyskanie gazety lokalnej do wydania multimedialnego poradnika Bespieczn@ Przystań na płycie CD jako dodatku do gazety z okazji Dnia Seniora czy Dni Babci i Dziadka ; systematyczne zamieszczanie informacji profilaktycznych na stronach internetowych, blogach i wydawnictwach partnerów działających w projekcie, rubryka Bespieczn@
Przystań w miejskim informatorze Nasze Katowice, założenie konta edukacyjno profilaktycznego na portalu społecznościowym np. facebook; kolportaż plakatów i plansz edukacyjno informacyjnych Nie daj się złodziejowi w szpitalach i placówkach służby zdrowia; działania promocyjne i prezentacje programu Bespieczn@ Przystań podczas spotkań, festynów grup seniorów organizowanych z okazji różnego rodzaju jubileuszy i świąt, współpraca z Kurią Metropolitalną w zakresie upowszechniania informacji profilaktycznych w gazetkach parafialnych, gablotach ogłoszeniowych i na stronach internetowych katowickich parafii, przekazywanie apeli w ramach ogłoszeń duszpasterskich i audycji radiowych oraz pomocy w organizacji spotkań przy parafiach z seniorami. VII. Zespół Realizacyjny: 1. Komenda Miejska Policji w Katowicach podinsp. Małgorzata Biernacka koordynator projektu 2. Wydział Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta w Katowicach Joanna Pruchniewska 3. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach Agata Mryc 4. Wydział Promocji Urzędu Miasta w Katowicach Sławomir Rybok Magdalena Mazurek 5. Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach bryg. Andrzej Płócieniczak 6. Kuria Metropolitalna, Wydział Duszpasterstwa Ogólnego ks. Roman Chromy 7. Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach Małgorzata Skalmierska 8. Zeszpół Szkół Poligraficzno Mechanicznych w Katowicach Jolanta Kowalczyk VIII. Ewaluacja: Zbieranie ustnych opinii i ocen programu podczas spotkań od ich uczestników. Bieżąca modyfikacja treści edukacyjno profilaktycznych oparta na analizie występujących i pojawiających się zagrożeń przestępczością osób starszych. Analiza stanu przestępczości wobec osób starszych. Ocena realizowanych w ramach programu działań przez poszczególnych partnerów projektu.