KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Pedagogika społeczna 2. KIERUNEK: Pedagogika 3. POZIOM STUDIÓW: I 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: III/5 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 4 6. LICZBA GODZIN: 15 W, 30 ZP 7. TYP PRZEDMIOTU 1 : podstawowy 8. JĘZYK WYKŁADOWY: język polski 9. FORMA REALIZACJI PRZEDMIOTU 2 : wykłady/ćwiczenia. WYMAGANIA WSTĘPNE: Zagadnienia z przedmiotów: Pojęcia i systemy pedagogiczne, Współczesne problemy pedagogiki 11. ZAŁOŻENIA I CELE PRZEDMIOTU: C1 Zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu pedagogiki społecznej: pojęciami, celami, zadaniami. C2 Przedstawienie studentom podstawowych środowisk wychowania i socjalizacji jednostki, omówienie ich wpływu na rozwój. C3 Przygotowanie studentów do krytycznego myślenia o zjawiskach zachodzących w różnych sferach życia społecznego. C4 Uwrażliwianie studentów na podstawowe problemy społeczne. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) WIEDZA P_W01 Zna genezę,cele i zadania pedagogiki społecznej a także jej prekursorów P_W02 Ma podstawową wiedzę o wychowaniu i różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących. K1_W02, K1_W04 K1_W07, K1_W08 P_W03 Posiada podstawową wiedzę o przyczynach, mechanizmach i rodzajach wykluczenia społecznego P_W04 zna metody pracy pedagoga społecznego oraz pracy socjalnej, zakres działalności ośrodków wspierających i kompensujących dysfunkcje rodziny, UMIEJĘTNOŚCI P_U01 Potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną do opisu i praktycznego analizowania jednostkowych procesów i zjawisk społecznych mieszczących się w obszarze pomocy, opieki, edukacji, wychowania. K1_W08 K1_W09 K1_U05 1 Obowiązkowy, fakultatywny. 2 Wykłady, ćwiczenia, laboratoria, konwersatoria.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE P_K01 ma przekonanie o sensie i potrzebie podejmowania działań pedagogicznych w środowisku społecznym K1_K02 13. METODY OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Symbol przedmiotowego efektu kształcenia P_W01, P_W02, P_W03, P_W04 P_U01,P_K01 P_W02, P_W03, P-U01, P_U02, P-K01 Metody (sposoby) oceny 3 Typ oceny 4 Forma dokumentacji Egzamin pisemny test wyboru oraz 2 pytania otwarte Zaliczenie (ćw) wybranego zjawiska Referat/ prezentacja Omówienie wybranego tematu z zakresu nowych obszarów pedagogiki społecznej podsumowująca formująca formująca Praca pisemna Praca ustna Praca pisemna lub ustna (do wyboru) 14. KRYTERIA OCENY OSIĄGNIĘTYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA procentowe EFEKTY KSZTAŁCENI A 3,0 3,5 4.0 P_W01, P_W02, P_W03, P_W04 P_W02, P-W03, P-U01, P_U02, P-K01 51-60%. powierzchowna zjawiska, zawierajaca błedy i uchybienia ; prezentacja, pozbawiona głębszych analiz 61-70% prezentacja zjawiska mało wnikliwa, pozbawiona głębszych analiz, aczkolwiek zawierajaca ciekawe fragmenty. 71-80% Poprawna merytorycznie i bogata tresciowo zjawiska 4,5 81-90% Wnikliwa i poprawna pod wzgledem merytorycznym zjawiska zaprezentowana w oparciu o wybraną literaturę 5,0 91-0% dogłebna i poprawna pod względem merytorycznym zjawiska, prezentacja oparta o bogatą literaturę, zawierająca własne przemyślenia 15. WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: Osiągnięcie założonych efektów kształcenia i pozytywny wynik zaliczenia egzaminu pisemnego 16. TREŚCI PROGRAMOWE 3 Ocenianie ciągłe (bieżące przygotowanie do zajęć), śródsemestralne zaliczenie pisemne, śródsemestralne zaliczenie ustne, końcowe zaliczenia pisemne, końcowe zaliczenia ustne, egzamin pisemny, egzamin ustny, praca semestralna, ocena umiejętności ruchowych, praca dyplomowa, projekt, kontrola obecności 4 Formująca, podsumowująca.
Treść zajęć Forma zajęć 5 Wykłady 1. Wykład organizacyjny. Pedagogika społeczna jako subdyscyplina pedagogiczna, jej geneza, miejsce wśród innych nauk, prekursorzy. Cele i zadania pedagogiki społecznej. 2. Wychowanie i środowisko jako podstawowe pojęcia pedagogiki społecznej.siły społeczne i ich aktywizacja w pracy wychowawczej 3. Charakterystyka podstawowych środowisk wychowawczych: rodzina, szkoła, środowisko rówieśnicze, środowisko lokalne. 4. Wymiary pedagogiki społecznej profilaktyka, kompensacja, pomoc i wsparcie społeczne. (liczba godz.) Symbol przedmiotowych efektów kształcenia 2 P_W01 2 P_W01 5. Rodzina. Istota, struktura oraz funkcje rodziny. Wielopostaciowość rodziny. Dysfunkcje rodziny. 6. Patologie społeczne i zagrożenia cywilizacyjne Czynniki warunkujące powstanie patologii społecznych Społeczne programy profilaktyki patologii społecznych. 1. Metody pracy socjalno-wychowawczej. Prowadzenie indywidualnych przypadków. Metoda pracy grupowej. Organizowanie społeczności lokalnej dla zadań socjalnych. Ćwiczenia 1. Podstawowe mechanizmy wykluczenia społecznego i dyskryminacji 2. Dysfunkcjonalność państwa i instytucji. Rola organizacji pozarządowych i wolontariatu w rozwiązywaniu problemów osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. 3. Zagrożenia w rozwoju i funkcjonowaniu dzieci i młodzieży. 4. Styl życia a wychowanie dzieci i młodzieży prewencja i profilaktyka 5. Wybrane zagrożenia o charakterze społecznym (ubóstwo, bezdomność, bezrobocie) a działania pedagoga społecznego. 6. Globalizacja, starzenie się społeczeństw, wielokulturowość wyzwania współczesnej pedagogiki społecznej 3 P_W03 2 P_U01, P_K01 3 P_W02 3 P_W01, P_K01 7. Rodzina jako podstawowe środowisko rozwoju człowieka. Dziecko w rodzinie funkcjonalnej i dysfunkcjonalnej. Zagrożenia prawidłowego rozwoju dziecka w rodzinie. 8. Sieroctwo społeczne. Przyczyny i konsekwencje sieroctwa społecznego. Rodzaje sieroctwa społecznego. Kompensacja sieroctwa społecznego 9. Środowisko społeczno-wychowawcze szkoły. Kompensacja wychowawczych skutków dezorganizacji rodziny. 5 Wykłady, ćwiczenia, laboratoria, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.
. Wychowanie równoległe. Znaczenie wychowania równoległego. Ośrodki wychowania równoległego. 11. Grupa rówieśnicza jako środowisko wychowawcze i socjalizacyjne 12. Zakład pracy jako środowisko rozwoju społecznego człowieka. 13. Środowisko lokalne struktura, funkcje, przemiany. Społeczne zadania instytucji upowszechniania kultury, rekreacji i rozwoju zainteresowań. 14. Problematyka zdrowia w pedagogice społecznej. Sytuacja społeczna osób chorych, niepełnosprawnych i starych. 15. Praca pedagoga społecznego : metoda grupowa, metoda organizowania środowiska, zasady poznawania środowiska rodzinnego, poradnictwo, doradztwo zawodowe 16. Programy aktywizacji społecznej i zawodowej Programy pomocowe 1 P_W03 2 P_U01, P_K01 1 P_W01 17. Europejskie trendy w pedagogice społecznej 1 P_W01 17. METODY DYDAKTYCZNE: 1. Wykłady: wykład problemowy, dyskusja dydaktyczna związana z wykładem. 2. Ćwiczenia: ćwiczenia klasyczne, metody oparte na obserwacji oraz metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy: studia przypadków, sytuacyjne, giełda pomysłów, dyskusje. 18. LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 6 : Podstawowa: Kawula S., Pedagogika społeczna. Dokonania-aktualność-perspektywy, Wyd. Wydawnictwo Adam Marszałek, Poznań 2009. Marynowicz-Hetka E., Pedagogika społeczna. Tom I, II, Wyd. PWN, Warszawa 2009. Radziewicz-Winnicki A., Pedagogika społeczna, Wyd. WAiP, Warszawa 20. Sobecki M., Danilewicz W., Sosnowski T., (red.), Szkoła-Kultura-Tożsamość. Pedagogika społeczna wobec zmian przestrzeni życia społecznego, Wyd. ŻAK Wydawnictwo Akademickie, Warszawa 2013. Winkler M., Pedagogika społeczna, Wyd. GWP, Gdańsk 2009. Pospiszyl I., Patologie społeczne, PWN 2016 Uzupełniająca: Ciczkowska-Giedziun M., Kantowicz E. (red.), Pedagogika społeczna wobec problemów współczesnej rodziny, Wyd. Akapit, Toruń 20. Harwas-Napierała B., Rodzina jako wartość w rozwoju człowieka, Wydawnictwo Naukowe 2009. Kawula S., Bragiel J., Jankie A., Pedagogika rodziny obszary i panorama problematyki, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2005. Kwiatkowski S., Bogaj A., Baraniak B., Pedagogika pracy, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008. Pilch T., Lepalczyk I. (red.), Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie, Wyd. Żak, Warszawa 1995. Zaworska-Nikoniuk D. (red.), Obszary zainteresowań pedagogów społecznych, Wyd. UWM, Olsztyn 2002. 6 Dostępna w czytelni, bibliotece, Internecie.
19. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Rodzaj zajęć Liczba godzin na zrealizowanie aktywności w semestrze a) Realizacja 15 b) przedmiotu: Realizacja wykłady przedmiotu: 30 c) Realizacja przedmiotu: Zajęcia laboratoria wymagające d) Egzamin udziału e) Godziny kontaktowe z prowadzącego nauczycielem f) g). Łączna liczba godzin zajęć realizowanych z udziałem prowadzącego (pkt. a +b + c + d + e ) h) Przygotowanie się do zajęć i) Przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów 15 j) Przygotowanie się do egzaminu końcowego ) k) Wykonanie zadań poza uczelnią Samokształ cenie 45 l) Lektura literatury niezbędnej do realizacji przedmiotu m) Przygotowanie pracy pisemnej Łączna liczba godzin zajęć realizowanych we własnym zakresie (pkt. h + i +j + k + l ) Razem godzin (zajęcia z udziałem prowadzącego + samokształcenie) 55 0 Liczba punktów ECTS 4 20. PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL, INSTYTUT, NR POKOJU KONSULTACJI) dr Bożena Krupa bkrupa.zam@gmail.com Instytut Humanistyczny, pokój nr 12