doi: 10.15503/onis2017.222.236 Stoso ani o o y dydakty zny h a kr aty n nau zani at atyki Ewel J U s O s. O s 48, 45-052 O ej5@wp.pl A strakt Cel b. C m b b s, j m s s s m j h m m. T m j m j m m, h ó m m j h s m m m. Z s s ó - h s j s j m js h s s bó m - j j ó. Z m m s s b j m m. Me l. P b ó ó m j m. P j b h 200 sób. P s j j m m, - s m h b m m. B ó ó m m s ó s h m- j h. G b h 50 sób. O s s h m - h h s m m. B h bs j ó. W b. U j, ó j m m s. Z - j s j s s j. J m j, ó m - b m j m m, m j s, b -. N m s j s m h, j f j ó h, h m ó, ó b b j s s m m. W. N s h b s s m - s m h m m. N m - m m, ó, b m j, j - b j m. T b b s s s s m h s b j h; s s s b s s h h m m ó h m h s. S w l c we: m m,, ó, j, m 222 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
T e ppl c c elp e c e ve e c m em c A stra t P p e e e c. Th m f h s h s b x m h x h h h s b s h ss m m h m s ss s. Th s s v s f m h ss s, s h s f s s, s s ss s ss h f f m h m h. Th s f h s s f h m s m s v s f s ss s f s s. F h m s s h v b s b h m h m s ss s. Me l. Th s h h s b m s s h s - s. Th h v b s b h f v ss f m h ss s, h s f h s m s ss. R s h h s s b m m s s h m h h s. Th s b h s f h s h ss f h m h m s. Th s h s b f m s q s s, bs v v s. Te e l. Th s s h m h ss s b s ssf, b h s m m s. Th v x m s h s v h s b m, m m s h. T h s h s f - h s, b h h s v s s f v bj s. C cl. P m f v h m h s m h ss s, h h s s,, x h s m m m. Ex h f h s b h s f h s s s h v s. I h ss b f s h m s h h f m h m s v s. Ke w : h m h m s, v, v, h s W m s ó s j j s j b b j - s b, ó b, j, m m ó m, h m s ó. Z m s m m m s h m j s ó s ó j - s ó h j s (B, 2011, s. 449). W j s m m s m b s ój m ó. P s j b, j m, j s m. S s j, s j s j, m s s s - s h. C m s s b j b h s h? Z f m, s ó s s m ó m, m, j s s - m m j, b s j s - s. N j s m s s b m ó s j s jm - h ó. D j j s, m s m s h m. K (S m, 2013, s. 22-23) j s - Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 223
ó h h, js h j m - m, b j. C h j, b, j s. C, j s, b m s, ó s s m, b j m b js m. J h h s s s b b j, ó s j. W m - m b b s m m s ó j j j s j j j j j s ó h h h. K (S m, 2013, s. 25) s s s h m s ó, ó h b mó h h, j m m m m, s. K j s m s s, m j. T ó (N, 2013, s. 13) j h s, ó j s s, b j, m s m, - s s h j s j. J j m j s s h m b mó. J s s s - j m j h ó m. T h s m j m ó, (N, 2013, s. 13-14) b j ó s s j, h s, m -. P s h jm j s m m h m. W j h s j m s m s m m. N m s h, m - ó h j s s ó h. T m h s h m. Ws ó s, ó s m j, ó s ó m m s j. N m s m ój ó h ó ( B, 2011, s. 451) s s j m j h, m - j h m, b ó j s s ó h h s, s b mó. J s js s m (R m s, 2013, s. 147) b jm j s : m b m s, m j s s j, m s, m j s. Zm m s b m, ó s m j s m, m j. S ó m j h b h j s, j s s j js s sób s. U s ó s -, j s sj, ó j js s ó, j js j s s m s s s. ó m s j m b s m j h s. O s s j, m, b - 224 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
h s s m h s. K j s s ó m j. J m h s h s (B, 2011, s. 452). N s, s ó s j j s ó, ó- h m s m m ó j s ó. J s h ó s j m sf, s j m s m m. Z s m s s ó s - ó h (N, 1989, s. 352). T ó (N, 1989, s. 353), ó s j s m - s. S j ó s b s s m s h. T ó ó h s, s m s b ó j. D b m, m - j m s. N j s s m s m s h ó m m f s j s. Is j b, j s m sf s j j s s m m s. C s j s b ób sf m s b b m s j s s s j ó j s m m m. A m m (N, 1989, s. 203) j s m s, - m m, ó s s j s b s - h. N m s m m - s m j m. T m m, m s s j m m m, s m s j f m - b mó h h. I j (N, 1989, s. 110) j s ó h h m s h, h s h s ó h s j s m m. W j j j, j - ó m h, s h s P f m j A m J P j 2013. D j j s m h s ó s s h s ó. K s, m s ó, m s h m m ; m j, m ; s m m. T s. T s b. T s (Gm, J j, 2013). N m s j, ó s j s m - m, j s m. I j, j -. J s, h, - m, m j m. M b s m. W M h W s (F b h, 2014) h - s s j j. Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 225
I j h m s ó. L j m s. I j j. P f s K s f S m, j s ó j j m s j (S m, 2013). W ó m A C, ó j s j, m s m m s s j s m h ó - h. J s j s j. W, ó m h m. 1 T b m. C m m ó m - h m j s f m s I S (2008) Listy do m odego matematyka: M m, ó b m m m m s m js. M s,, j s m s m s s - m (S, 2008, s. 69). N m s K m S s (2010) s j j s O matematyce nie tylko powa nie, mó m m : D - m m s j s, ó b b m m, b j. M m s j s, ó b b m m, b m m (S s, 2010, s. 63-64). N m ó mó s ó j m s s j m m - m m, b s, b m ó h j s b. O m s, j s j s: x (1;7) {11,19} 27; 36, x N. J js h s ó j s s. G ó m, j, j b b s b. Z b s j m. P b s m j h b m - j h ó, m j s s s j m j. N b j s f, s ój s s bó m, s j m s m m j - (N, 2013, s.17). N j s h s f m b (Os, 2014, s. 270) j s b s m, s j m, m, m f m b m m b m. U s, m m m s s, m s, ój, s h s s m. P m j s s h, s h f m j b j m m. S j, s b s j j s b, m m - s. K j h m j, m j j b s j. N s ój m m - s s s j bs j sób ó h. (Os -, 2014, s. 270). I j, m j s s s, j ó s m m. G ó m m s m ( B, 1 P 226 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
1998, s. 23-24) j s b j s m m -, b s m j m m m js. T s m j j s s b. A m s m m - j s m, s s s s b, ó s m m h s m s m. K m m s m j. N h m, m m m s b mó ( B, 1998, s. 24). M m j s bs j m j j s (S, 2014, s. 197). D j s, b j ó js b m ób m m. S ó j, s s ó, h. D, m m ó m m, b m s m, m m m s, j s b s s m, m j s j s s : s s s, s s s. W s j s, b s - j, b h mó. W j h m m j s, b j m, b - m, m m m j b m (S, 2014, s. 193). W s h m ( s, 2013, s. 56-59) b b m s m, ó s s s h, ó b. j s s j, ó j j s s j s h m b ; j, j s s j j m s m j m. M j s j s h s ó. N m, j h, j m s m j. (B, 2011, s. 355) m m m j s s m f j m j. P s s b s m. P m - m, h m s m j, ó s, m j - s s j, b j, s m - m. T, j sf m j m j m s. P m (R m s, 2013, s. 63) - j s m h. Um j j -, m j s m j. M b s s h m s s m -. W m m (S, 2014, s. 192) h, b b h h. J m m- ó, j j jm m s s m b, b h j m h j m s m h m m j m. J F T s R ms (2000) s h s m ó,, b m m m b ó j, - s h j m m h. A m s s m - s j s s - Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 227
m s m m m m m j. G b m ó s m m j j j m, - m j j. P ób b bm j s b s -, s b s m h ó, s sób j ó m, j s, s j s m s s b m. D s sj s s m m ó m s h m. P m ó, - j m j m m, m s - h b. G ó m m b b f s K s f S m : C m b ó m m j ó? Ab m jm j s, - ó 200 s h m j s ó. Z ó m m s ó s h m j h O s s ó, s m s s ó h j h m m. B s b, ó b j j j M h m - m O. O ó s s j. W s s j : Jakie pomoce dydaktyczne wykorzystujesz na lekcjach matematyki? Z których pomocy dydaktycznych uczniowie korzystaj najch tniej? Czy stosujesz pomoce dydaktyczne samodzielnie wykonane? Jakie? Jakie gry i zabawy stosujesz w procesie nauczania matematyki? Czy przypominasz sobie z dzieci stwa, jakie pomoce dydaktyczne stosowane by y na lekcjach matematyki? Z s s ó s : Kiedy lekcja matematyki jest ciekawa? Jakie pomoce dydaktyczne pami tasz z lekcji matematyki? Jakie gry i zabawy by y na lekcjach matematyki? Czy jeste aktywny na lekcjach matematyki? Co zmieni by w sposobie prowadzenia lekcji matematyki? N s s ó, j s h m m j m m. T m s j j, b s s. A 80 m j s ó s s h, 60 - s h 60 s h. R m 200 ó, m 99 101 h ó. P s, j s j m m. U m s j j. T b 1. s j j j b. T b 1 Najcz stsze odpowiedzi uczniów na pytanie o okre lenie: Jakie s lekcje matematyki?(n = 200) U s, j m m s L b sób j h P j h N 96 48% C 75 38% S s j 49 25% W s 39 20% I s j 16 8% Ankieta dla uczniów. ród o: O s A. 228 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
U m ó s s b j j m m. N s, j j b, j m m s. T 48% ó. J f, h s m j m, b 38%. L j m m s s s j, 25% ó 20% s, s j s. T b 2. b j ó j m m, ó, j. T b 2 Inne, udzielone odpowiedzi na pytanie: Jakie s lekcje matematyki?(n = 200) O O m m j b s s j m s s j j s s j m m j j s s m b, ó m s f Ankieta dla uczniów. ród o: O s A. P m m b Kiedy lekcja matematyki jest ciekawa? U s s s m s b m h f m j. N j s m s s h ó, h, ó b j j, h ó m j b. A 22 s b 200 h, m m j s, 14 sób h, 12 sób s, m m - j s s. N j j j j s, j m m s, : L j s, m. K j. J s j m ó. K s j b, m. G s j. G j s m. J j s. G j m h. K j s. G j m s m. K j s m. J m m m. Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 229
K j s h m h. J b m,. K j j s j. G j s m m sf. K m sób, ó s j. R j s. K j j m. K m m s s. G s s s j. W ó m, ó j j j m m, ó, ó j j j j s j. J j s ó, ó s h m b m : K mó s sób. L j m m? H, h! F j s h! M m! J s m s b h s. K j m m m m b Jakie pomoce dydaktyczne pami tasz z lekcji matematyki? N j j (T b 3.) b b. J - j j s, j s ó, h m h b s s h j h b s h m -. P j ó m j s,, m, I m. B ó, j : Pokazywano nam ostros upy ale z daleka b Bry y, bo stoj na sza e z ty u klasy. D s m m h -, j : b, j, b. T b 3 Jakie pomoce dydaktyczne pami tasz z lekcji? (N = 200) R j m h L b sób j h B 95 T b 54 K 44 P j 37 P s 33 L 13 M s 13 K 10 P b s 10 K m m 10 T b 10 E- 6 ADNE 51 Ankieta dla uczniów. ród o: O s A. 230 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
K j m m s m ó b Jakie gry i zabawy by y na lekcjach matematyki? A 110 sób, m, 31 sób m m, 14 sób ó, 12 ó m m. P j s b m j s,,,, b m, m m s. P b j b j h m - m, b b j, m f, s m ó. Z ó ó, s j h m m -. R m h j T b 4. T b 4 Czy jeste aktywny na lekcjach matematyki? (N = 200) C j s j h m m? TAK NIE TRUDNO POWIEDZIE 51 34 110 Ankieta dla uczniów. ród o: O s A. S ó s ó s j j j h m m b j. B m b ó f m s j j s j j -. D j s h s j s h -, : S m s b j jb j.. P? N. A j. T h. S b. N. W s m s ó s, m b - j m m? N j j s j - h s h. W s j T b 5. T b 5 Co zmieni (a)by w prowadzeniu lekcji matematyki? (N = 200) C m ( )b s s b j m m? NIC BRAK ODPOWIEDZI NIE WIEM WSZYSTKO 28 29 15 10 Ankieta dla uczniów. ród o: O s A. N j s s b j 28 sób, s s 10 sób. O, ó s b m : m 15 sób. N m s j 29 ó. J s s Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 231
j m s m. W s j j. C s j s, j m m s T b 6. P j s m m m s m : T b 6 Co zmieni (a)by w prowadzeniu lekcji matematyki? dodatkowe odpowiedzi(n = 200) C m ( )b j m m? N j j L b só W j b 36 N 10 b j m 10 W j s 7 Z b j b j 6 M j m 6 M j b 5 W j h 4 W j h 3 W s s j 2 N j j j j m, m j j j 1 B b s 1 b mó j 1 Ankieta dla uczniów. ród o: O s A. J s j h s b m : Zmieni bym tablic na bia, bo przy tej kredowej to mnie nerwica bierze. J j sm s m - m h j, ó s Matematyka jest nudna, trudna i zawsze taka b dzie. Amen! A m s b! P s m j ó,, b s j s h j h m m. C s j s h h. N - b s s j s s s m m. P m ó s m s j. T b b s s s ó. P s h ó h ó m, j h. W - b h j h Z, M h m m, O. P s j s ó, h - j m m m, s -, m m m j m. W ó m h, ó ó h j s m j. P s : Jakie pomoce dydaktyczne wykorzystujesz na lekcjach matematyki? K h m s h j. W ó h j j j - s b. Ró s m m, I b m m. D s j j j s : b s, 232 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
m, s ó h,,, s,, b m -. N b, ó j. P j m j s m, b j j. B m : Z których pomocy dydaktycznych uczniowie najch tniej korzystaj? N j j m m, b,, m b. P s s j, - s m m. P s s m m s s j h m m s j m, ó h s j j h j. W s m : Czy stosuj pomoce dydaktyczne samodzielnie wykonane i jakie? T j b, j m. D j j s s s, j - j m m,, m j m, j h, s j m h. N : Jakie gry i zabawy stosujesz w procesie nauczania matematyki? s b. W m m, s -, j. Is j m m m, mó, m, j. G m m s s m m m s s m s m m. Os b s m. Czy przypominasz sobie z w asnego dzieci stwa, jakie pomoce dydaktyczne stosowane by y na lekcjach matematyki? O s T b 7. T b 7 Jakie pomoce dydaktyczne pami taj nauczyciele z dzieci stwa? (N = 50) J m m s s? R j m h L b só B 27 P b s 12 T b 10 P 4 U s ó h 2 P s 2 ADNE 14 Ankieta dla nauczycieli. ród o: O s A. N j j m s b 27 sób, ó j b s 12 sób j b 10 sób. A 14 sób, s ó 50 h m, b b j m s h s j. N b j s ó h m h, ó m - m, j m j s s. P ó s j T b 8. Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 233
T b 8 Porównanie stopnia wykorzystania pomocy dydaktycznych w kolejnych pokoleniach J m m m s m ó b, j s m s m m. R j m j G s ó G s B 48% 54% P b s 5% 24% T b ( b m m ) 27% 20% P ( - ) 3% 8% P s 17% 4% ADNE 25% 28% ród o: O s A. W 200 ó 50 m m. Os ó s j s b m m - s b, m m m j j h s -, s. Z s s j - h ó h, j s s s j ó ó h. P b j, j j j b b h sób m b s j h ó m h b, m j h m m. P s m j b, m j s s, ó h j h m m j s j, h m s s. S s j s s s h m, j ó j s - j, j s sób j m, s j j m m m -. T s ó s ó. Ob bs s ó s j s ó s j j s j b mó (E Sm, 2014, s. 36). P m m b s s h b m ó j, j j s s s b s, m j. O ó j s j, - ó, j h, j j s b s -, jm j s m j j (S h, 1994, s. 34). B s s s, s h m ó h j s j h ó, s s m m ó b (b ) j s h s ó s ó h m. N s, m j (K b, 2014, s. 115) s j j m ó s s j s. W m j s ó j m, m - m m m j s s, s j ó h m j s j j j. W j - 234 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)
s ó h ó b s h b s, b s s m m j b h s. C m m j j m m j s j - j m s h m jó, K m - m. M s m j ó h -. Os b j m b, m m j,, j j f j s b j j. W j m m j ó m j m m ó - ó, b m j jm ó - h. D j, m h s m j h ó ó. P m j j s b f m h, m h. J h ó j s j: h, ó j h, ó m j? P s m f m j j b j m m h m f m j, ó b s j j s ó j ó. B m ó ój ó s b b mó. R s sób m - j b s j : s b mó s j b m h; f m b m h; b mó. P ó s j j, ó s s b s j, jm j, s j f js j. S j ó m - m ó s s bó, ó b s ó h m j s. W b m, m j m s, m s s s ó - m s, j s j j. E M s s C S s B s - s, j h j m j: j s - m b m. S b m s, ób, ó j. N j s j m s s j, - -, s, ó, j, j m j s m s m s b. N b m, ó m - m s s j 2. Bi iografia [1] B, F. (2011). Podstawy dydaktyki. K ó : Im s. [2] B, E. (1998). Naucz swoje dziecko my le. W s : PRIMA. [3] F, J., R ms, T. (2000). Dziecko w wiecie matematyki. K ó : Im s. [4] F b h,. (2014). Pedagogika twórczo ci. P b : h s://. m/bv 8 5h/ - s / [5] Gm, D. J j, J. (2013). Od kreatywno ci do innowacji. Pakiet Edukacyjny Pozaformalnej Akademii Jako ci Projektu. P b : h ://.m.. /s s/m.. / s/ b /3090/ j _v _ s. f [6] K b, M. (2014). (Nie)zwyk a codzienno nauczyciela kilka re eksji z teorii i bada. W J. s, I. N s, M. S m s, Codzienno szko y. Nauczyciel (s.115). K ó : Im s. [7] M s, E. (2014). Barwy nauczycielskiej codzienno ci. W: J. s, I. N s, M. S m s, Codzienno szko y. Nauczyciel (s. 104). K ó : Im s. 2 P Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7) 235
[8] N, E. (2013). Trening twórczo ci. S : GWO. [9] N, W. (1989). Konwersatorium z dydaktyki matematyki. W s : PWN. [10] Os, M. (2014). Emocje w procesie twórczym. Perspektywa teoretyczna i aplikacje kliniczne. W: Ogrody nauk i sztuk. W : F j P S P b. [11] R m s, A. (2013). Wyk adowca s. W s : O W s K b s ss. [12] S s, K., (2010). O matematyce nie tylko powa nie. O : W N. [13] Sm, E. (2014). Innowatyka w edukacji. O : W N. [14] S, M. (2014). Jak si uczy mózg. W s : PWN. [15] S, I. (2008). Listy do m odego matematyka. W s : P ós s S-. [16] S h, R. (1994). Twórczo Pedagogiczna. Elementy teorii i bada. W s : IBE [17] S m, K. (2013). Trening kreatywno ci. G : HELION. [18] s, M. (2013). Neurodydaktyka. T : W N U s M j K. 236 Ogrody Nauk i Sztuk nr 2017 (7)