PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO Cele oceniania przedmiotowego Ocenianie jest nieodłączną częścią procesu nauczania. Umożliwia ono nie tylko ustalenie stopnia opanowania wiedzy przez uczniów, ale także wykrywanie w porę ich trudności w nabywaniu kolejnych umiejętności. Zasadniczym celem oceniania z przysposobienia obronnego jest: a) bieżące i systematyczne obserwowanie postępów ucznia w nauce; b) wspieranie jego działań i motywowanie do dalszej pracy; c) wdrażanie ucznia do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny; d) uświadomienie uczniowi stopnia opanowania wiadomości i umiejętności przewidywanych programem nauczania oraz ewentualnych braków w tym zakresie; e) dostarczenie rodzicom informacji o postępach, trudnościach oraz specjalnych uzdolnieniach ucznia; f) organizacji i korygowanie metod pracy dydaktycznej i wychowawczej nauczyciela. edukacyjne na odpowiednie stopnie dla przedmiotu nauczania Poziom wymagań konieczne podstawowe Poziom rozumienia, wiadomości i umiejętności Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: ma bardzo duże braki w zakresie podstawowej wiedzy, nie rozumie poleceń, nie jest w stanie ich wykonać nawet przy pomocy nauczyciela, wykazuje się brakiem chęci do współpracy i nauki. Na ocenę dopuszczająca uczeń powinien: - częściowo rozumieć polecenia i instrukcje, - zapamiętać wiadomości konieczne do elementarnej orientacji w treściach danego działu tematycznego i z pomocą nauczyciela je odtworzyć, -poprawnie rozpoznawać, nazywać i klasyfikować poznane pojęcia, zjawiska, urządzenia itp., - wykonywać samodzielnie lub z pomocą nauczyciela proste ćwiczenia i polecenia, -współpracować w zespole przy wykonywaniu zadań praktycznych, - ze sprawdzianów i kartkówek otrzyma 40-49% punktów możliwych do uzyskania, - prowadzić systematycznie zeszyt przedmiotowy (lub zeszyt ćwiczeń). Na ocen dostateczną uczeń powinien: - rozumieć polecenia i instrukcje, - zapamiętywać podstawowe wiadomości dla danego działu tematycznego i samodzielnie je prezentować, - rozumieć omawiane zagadnienia, - dokonywać selekcji i porównania poznanych zjawisk, - znać podstawowe procedury zachowań oraz umieć je samodzielnie lub z pomocą nauczyciela zastosować, - samodzielnie i poprawnie wykonywać proste ćwiczenia i zadania praktyczne, - samodzielnie zastosować zdobytą wiedzę w praktyce, - aktywnie uczestniczyć w pracach i zadaniach zespołowych, - ze sprawdzianów testowych otrzymać 50 59 % punktów możliwych do 1
rozszerzające dopełniające ponadprogramowe uzyskania, - systematycznie prowadzić zeszyt przedmiotowy. Na ocen dobrą uczeń powinien: - rozumieć polecenia i instrukcje, - znać omawianą na zajęciach problematyk na poziomie rozszerzonym oraz w sposób logiczny i spójny ja prezentować, - rozumieć omawiane treści i umieć wyjaśniać je innym, - uogólniać i formułować wnioski, - aktywnie uczestniczyć w zajęciach lekcyjnych, - poprawnie i sprawnie wykonywać ćwiczenia praktyczne i inne zadania, - samodzielnie i poprawnie zastosować zdobytą wiedzę w praktyce, - wykazywać zainteresowanie omawianą na zajęciach problematyką, - ze sprawdzianów testowych otrzymać 60-74% punktów możliwych do uzyskania, - systematycznie i starannie prowadzić zeszyt przedmiotowy. Na ocen bardzo dobrą uczeń powinien spełnić wymagania takie jak na ocen dobrą i ponadto: - mieć bogate wiadomości na poziomie treści dopełniających, - umieć samodzielnie poszukiwać informacji w żródłach oraz je selekcjonować, - właściwie interpretować nowe sytuacje i zjawiska oraz w sposób twórczy rozwiązywać problemy, - kierować pracą zespołu rówieśników, - ze sprawdzianów testowych otrzymać 75-90% punktów możliwych do uzyskania, - uczestniczyć w konkursach i zawodach właściwych dla przedmiotu i uzyskiwać wyróżniające wyniki na poziomie szkolnym. Na ocenę celującą uczeń powinien spełniać wymagania takie jak na ocenę bardzo dobrą i ponadto: - wykazywać szczególne zainteresowanie przedmiotem i literaturą popularnonaukową, - ze sprawdzianów i kartkówek otrzymywać ponad 90% punktów możliwych do uzyskania, - uczestniczyć w konkursach i zawodach właściwych dla przedmiotu i uzyskiwać wyróżniające wyniki, godnie reprezentując szkołę, - podejmować się wykonania zadań dodatkowych (indywidualnie lub w zespole), znacznie wykraczających poza podstawę programową Elementy wiedzy przedmiotowej, wchodzące w zakres treści nauczania, podlegające ocenie 1. System obronności Rzeczypospolitej Polskiej: 1) podsystemy obronności państwa, 2) powinności obronne władz samorządowych, instytucji i obywateli. 2. Rodzaje sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, ich charakterystyka i przeznaczenie. 3. Obrona cywilna: 1) cel, zadania i organizacja, 2) ochrona ludności, zwierząt, żywności i dóbr materialnych w ramach powszechnej samoobrony, 3) sposoby alarmowania ludności, 4) zachowanie się podczas ewakuacji, 5) znaki i barwy bezpieczeństwa. 4. Wybrane problemy międzynarodowego prawa humanitarnego dotyczące ochrony ludności i dóbr kultury. 5. Zagrożenia czasu pokoju, ich źródła, przeciwdziałanie ich powstawaniu, zasady postępowania w przypadku ich wystąpienia i po ich ustąpieniu: 1) zagrożenia biologiczne i chemiczne, 2
2) zagrożenia radiacyjne, 3) zagrożenia powodziowe i zatopienia, 4) zagrożenia pożarowe, posługiwanie się podręcznym sprzętem przeciwpożarowym, 5) zagrożenia ekologiczne, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń lokalnych. 6. Zagrożenia czasu wojny: 1) formy i rodzaje walki zbrojnej, 2) podstawowe środki rażenia współczesnych sił zbrojnych, 3) obrona przed środkami walki. 7. Psychologiczne skutki sytuacji kryzysowych i sposoby radzenia sobie z nimi: 1) stres i jego wpływ na zachowanie ludzi, 2) zjawisko paniki, przeciwdziałanie mu i sposoby postępowania w sytuacjach kryzysowych. 8. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach: 1) ocena sytuacji w miejscu wypadku, 2) zabezpieczenie miejsca wypadku, 3) ocena stanu poszkodowanego i kontrola jego funkcji życiowych, 4) udzielanie pierwszej pomocy w przypadku oparzeń, złamań i zwichnięć, krwotoków, duszenia się ciałem obcym, utraty przytomności, utraty oddechu, zatrzymania krążenia, wstrząsu pourazowego. 9. Rola jednostki w kształtowaniu bezpieczeństwa własnego i społecznego: 1) predyspozycje osobowościowe, otoczenie społeczne jako czynniki ryzyka stania się ofiarą przestępstwa, 2) sytuacje kryminogenne, umiejętność ich unikania, 3) zjawiska patologiczne występujące wśród dzieci i młodzieży, 4) prospołeczne zachowania w kształtowaniu bezpieczeństwa. 10. Służba wojskowa: 1) ogólny charakter służby i jej prawne uregulowania, 2) podstawowe uzbrojenie i wyposażenie żołnierza, 3) podstawy żołnierskiego zachowania. 11. Terenoznawstwo: 1) zasady orientowania się w terenie, 2) posługiwanie się mapą, 3) marsz na azymut, 4) sporządzanie szkicu. 12. Podstawy planowania i organizowania działań: 1) sporządzanie planu, 2) stawianie zadań do wykonania, 3) opracowanie i przedstawienie meldunku sytuacyjnego. Szczegółowe kryteria oceniania umiejętności przedmiotowych warunki jakie musi spełnić uczeń aby uzyskać ocenę z danego przedmiotu Formy wyrażania oceny: a) wprowadza sie plusy i minusy jako odrębne znaki: - pięć plusów - bardzo dobry - pięć minusów - niedostateczny - plus i minus równa a się. b) plus oznacza: - odrobienie typowego zadania domowego, - prawidłowe wykonanie ćwiczenia, - przygotowanie materiałów do lekcji, - zgłaszanie sie i aktywne rozwiązywanie problemów dotyczących treści nauczania, - aktywna praca w grupie, c) minus oznacza: - brak niezbędnych materiałów potrzebnych do realizacji tematu lekcji, 3
- niewykonanie prostych, typowych czynności w toku lekcji (przyczyny nie są związane z wolnym tempem pracy ucznia), - bierna postawa podczas pracy w grupie, - nie wywiązywanie sie z obowiązków dyżurnego. d) podstawą do wystawienia ocen śródrocznych i rocznych nie jest średnia arytmetyczna, e) obowiązuje następująca hierarchia ważności ocen: - oceny ze sprawdzianów pisemnych i praktycznych, - oceny z kartkówek, -.oceny z odpowiedzi ustnych, - oceny z prac domowych, - aktywność ucznia na lekcji, f) uczeń ma prawo zgłosić jeden raz w półroczu nieprzygotowanie do lekcji (zwalniające z odpowiedzi, niezapowiedzianej kartkówki, zadania domowego). Musi tego dokonać na początku lekcji. Nieprzygotowanie nie zwalnia z wszelkiego rodzaju zapowiedzianych form sprawdzenia wiadomości i umiejętności. g) sprawdziany i zapowiedziane kartkówki są obowiązkowe. Ich zaliczenie na ocenę pozytywną jest warunkiem ustalenia pozytywnej oceny śródrocznej lub rocznej. Uczeń nieobecny na nich jest zobowiązany do uczestniczenia w nich w drugim terminie w czasie dwóch tygodni od dnia pierwszego terminu w dniu ustalonym przez nauczyciela. W wyjątkowych przypadkach (np. spowodowanych dłuższą chorobą, wypadkami losowymi) drugi termin nauczyciel uzgadnia z uczniem na jego wniosek (zaraz po ustaniu przyczyny ). h) w przypadku otrzymania oceny niedostatecznej ze sprawdzianu w pierwszym terminie uczeń ma prawo do poprawy oceny w drugim terminie. Ocena uzyskana z poprawy zostaje wpisana do dziennika. i) prace domowe i inne formy aktywności zaplanowane przez nauczyciela w danym półroczu są obowiązkowe. Uczeń jest zobowiązany do oddawania ich do kontroli w wyznaczonym terminie. Jeżeli uczeń nie oddał pracy w wyznaczonym czasie, otrzymuje ocenę niedostateczna. W uzasadnionych przypadkach nauczyciel może wyznaczyć termin poprawy pracy domowej lub innych form aktywności ucznia. j) uczeń, który korzystał z niedozwolonych sposobów pomocy podczas wszelkich form sprawdzania wiadomości i umiejętności otrzymuje ocenę niedostateczna i nie ma prawa jej poprawiać. W przypadku kradzieży własności intelektualnej (np. przedstawienia jako własnej pracy w części lub w całości cudzego autorstwa) uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, a nauczyciel zawiadamia o fakcie wychowawcę, który powinien to uwzględnić przy wystawianiu oceny z zachowania. k) uczeń ma prawo wglądu do swoich prac pisemnych: kontrolnych, domowych i innych po ustaleniu oceny w czasie dwóch tygodni od dnia oddania pracy, l) sprawdzone i ocenione prace kontrolne nauczyciel przechowuje przez cały okres. Pozostają one do wglądu uczniów i rodziców na terenie szkoły. ł) uczeń, który ma zaliczone sprawdziany i zapowiedziane kartkówki na ocenę pozytywną ma prawo do dodatkowych ocen z aktywności za wykonane nadobowiązkowe prace uzgodnione z nauczycielem, które mogą wpłynąć na podwyższenie oceny śródrocznej lub rocznej. m) osiągnięte sukcesy w zawodach, konkursach i olimpiadach przedmiotowych wpływają na podwyższenie oceny z przedmiotu. n) oceny klasyfikacyjne śródroczne i roczne ustala nauczyciel przedmiotu biorąc pod uwagę wszystkie oceny bieżące, ze szczególnym uwzględnieniem ocen ze sprawdzianów pisemnych i praktycznych, a w przypadku oceny rocznej również oceny śródrocznej. W związku z tym uczeń nie ma obowiązku poprawiania oceny niedostatecznej otrzymanej w pierwszym okresie. 4
Formy aktywności uczniowskiej i sposób ich oceniania Sprawdziany pisemne (czas trwania do 45 minut), praca pisemna zapowiedziana i wpisana do dziennika lekcyjnego z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. W tym terminie uczeń obowiązkowo zostaje poinformowany o zakresie programowym i formie. Sprawdziany praktycznych umiejętności (czas trwania do 45 minut), zapowiedziana i wpisana do dziennika lekcyjnego z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem forma sprawdzenia praktycznych umiejętności. W tym terminie uczeń obowiązkowo zostaje poinformowany o zakresie programowym i formie sprawdzianu. Kartkówki, krótkie (do 15 min.) praca pisemne; zapowiedziana - obejmująca zagadnienia z trzech ostatnich tematów, niezapowiedziane - obejmująca materiał z dwóch ostatnich tematów (kartkówka może również obejmować materiał, który uczniowie mieli samodzielnie opanować w domu jako pracę domową). Odpowiedzi ustne z dwóch ostatnich tematów. Ćwiczenia (indywidualne lub zespołowe) Zadania praktyczne (indywidualne i zespołowe) Prace domowe, Prezentacje (referaty, projekt, prace semestralne itp.), Ocenie podlegają: prace, o których mowa wyżej, zeszyty przedmiotowe, praca ucznia na lekcji, udział w zawodach, olimpiadach i konkursach, właściwe wywiązywanie się z obowiązków dyżurnego, przygotowanie materiałowe do lekcji (np. środki opatrunkowe) przynależność do organizacji, których statutowa działalność pokrywa się z realizowanym programem (Koło pierwszej pomocy, LOK, ZHP, ZHR, PCK, wolontariat, itp.). Informacje o zakresie informacji dotyczących osiągnięć i niepowodzeń edukacyjnych ucznia oraz o sposobie ich przekazywania uczniowi i rodzicom a) Oceny są jawne zarówno dla ucznia jak i jego rodziców (prawnych opiekunów). b) Uczeń informowany jest o ocenie w momencie jej wystawienia. Nauczyciel ustalający ocenę powinien ją uzasadnić. c) Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne, uczeń i jego rodzice (prawni opiekunowie) muszą otrzymać do wglądu na zasadach określonych przez nauczyciela. Prace pisemne przechowywane są przez nauczyciela do końca danego okresu. d) Na prośbę ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) nauczyciel ustalający ocenę śródroczną lub roczną powinien ją uzasadnić. e) Przewiduje się indywidualne rozmowy nauczyciela z rodzicami w ciągu dnia pracy (pod warunkiem, że nie zakłóca to organizacji pracy nauczyciela i nie wpływa na zapewnienie bezpieczeństwa uczniów), 5
Procedury poprawiania niekorzystnych wyników Jeżeli uczeń chce uzyskać ocenę wyższą od proponowanej przez nauczyciela na koniec okresu lub roku szkolnego musi napisać sprawdzian z całości materiału realizowanego, odpowiednio, w okresie lub w całym roku szkolnym. Informuje o tym nauczyciela w ciągu trzech dni po powiadomieniu go o przewidywanej ocenie. Sprawdzian ten składa się z dwóch części: pisemnej i praktycznej. Trwa 90 minut. Odbywa się w terminie ustalonym przez nauczyciela przedmiotu, ale nie później niż tydzień przed terminem wystawienia ocen śródrocznych lub rocznych. Problem klasyfikacji śródrocznej Jeżeli w wyniku klasyfikacji śródrocznej (ocena niedostateczna lub nieklasyfikowanie) stwierdzono, że poziom osiągnięć edukacyjnych ucznia uniemożliwia lub utrudnia kontynuowanie nauki, na jego prośbę nauczyciel powinien po wcześniejszym zdiagnozowaniu braków umożliwić uczniowi ich uzupełnienie przez stworzenie indywidualnego programu uzupełnienia wiadomości i umiejętności w czasie godzin kółka przedmiotowego. 6