Optimization of 131 I ablation in patients with differentiated thyroid carcinoma: comparison of early outcomes of treatment with 100 mci versus 60 mci

Podobne dokumenty
Relapse of differentiated thyroid carcinoma in low-risk patients

Diagnostic scintigraphy and effectiveness of 131 I radioiodine therapy in differentiated thyroid carcinoma (DTC)

Recombinant human TSH stimulation in radioiodine treatment of disseminated differentiated thyroid cancer update of current and our own experiences

Suppresive thyroxine therapy of differentiated thyroid cancer in daily practice of a large cancer centre

PODSUMOWANIE WYNIKÓW LECZENIA ZRÓŻNICOWANEGO RAKA TARCZYCY

Wskazania do leczenia uzupełniającego jodem promieniotwórczym chorych z rozpoznaniem zróżnicowanego raka tarczycy

S T R E S Z C Z E N I E

Ocena zależności wczesnych wyników leczenia chorych na zróżnicowanego raka tarczycy od wybranych parametrów

syndrome with angioedema and urticaria. Arch Dermatol; 2008 May;144(5):691-2

Rekombinowana ludzka tyreotropina jako alternatywa dla przerwania podawania tyroksyny w leczeniu chorych na raka tarczycy

Evaluation of the therapeutic benefits in relation to the extent of surgery in patients with differentiated thyroid carcinoma

Opis programu Leczenie radioizotopowe

Typ histopatologiczny

Clinical course and treatment of patients with differentiated thyroid carcinoma diagnosed during the year 1995

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego

Magdalena Stasiak Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych ICZMP w Łodzi Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med.

Rak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie

przytarczyce, niedoczynność przytarczyc, hipokalcemia, rak tarczycy, wycięcie tarczycy, tyreoidektomia

Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii

Tyreologia opis przypadku 4

The impact of the extent and time of operation on the survival in patients with differentiated thyroid carcinoma (DTC)

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją

Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym?

Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa

Zróżnicowany rak tarczycy: aktualny stan wiedzy

PRACE ORYGINALNE/ORIGINAL PAPERS. Monika Szymonek, Iwona Pałyga, Danuta Gąsior-Perczak, Aldona Kowalska

Rak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego. Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa

Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn

Piotr Potemski. Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi

Lublin, 26 maja, 2015 roku

Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU

Completion total thyroidectomy in children with differentiated thyroid cancer

Tyreologia opis przypadku 15

Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder

Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia

NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.

Rak pęcherzykowy tarczycy z przerzutami odległymi opis przypadku

4.5. Joduria. Grupy wieku Płeć >60 Razem Min Max Min Max Min Max

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011

LIMFADENEKTOMIA W LECZENIU RAKA TRZONU MACICY. Andrzej Bieńkiewicz Oddział Kliniczny Ginekologii Onkologicznej Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.

Czy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego ("colorectal units")?

OPIS PRZEDMIOTU UMOWY Część L - Opis świadczenia POZYTONOWA TOMOGRAFIA EMISYJNA (PET)

WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY. Agnieszka WALCZYK

Rola i zakres limfadenektomii w raku pęcherza moczowego

Tyreologia opis przypadku 1

EBM w farmakoterapii

lek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała

Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007

Porównanie skuteczności i bezpieczeństwa schematów immunoterapii BeG w raku pęcherza moczowego

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Has differentiated thyroid cancer (DTC) staging changed with in the last ten years in the Silesia region of Poland?

WARSZAWSCY LEKARZE ZASTOSOWALI NOWĄ METODĘ LECZENIA RAKA JAJNIKA

Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych w zakresie medycyny

Ocena pracy doktorskiej. mgr Beaty Jakusik. pt. Ocena żywienia dojelitowego według programu Fast Track u chorych

diagnostyka raka piersi

Możliwości pozytonowej emisyjnej tomografii ( PET ) w prowadzeniu pacjenta ze szpiczakiem mnogim.

Tyreologia opis przypadku 9

PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe

Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? Krzysztof Bujko Centrum Onkologii w Warszawie

Leczenie systemowe raka nie-jasnokomórkowego

LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N

Ocena Pracy Doktorskiej mgr Moniki Aleksandry Ziętarskiej

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień

Tab. 2. Charakterystyka zbadanej populacji w latach w grupach płci i wieku. Grupy wiekowe >60 r.

ANAMNEZA HISTORIA CHOROBY 131 TERAPIA RADIOJODEM ( I)

ABC leczenia dopęcherzowego

Aneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.

Uszkodzenie ślinianek po terapii 131 I u pacjentów ze zróżnicowanym rakiem tarczycy. Doniesienie wstępne

Służba Zdrowia nr z 23 marca Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk

dzienniczek pacjenta rak nerki

CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH

Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi

Tyreologia opis przypadku 11

Diagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł

Ingrid Wenzel. Rozprawa doktorska. Promotor: dr hab. med. Dorota Dworakowska

Mgr inż. Aneta Binkowska

LECZENIE PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZKI SZPIKOWEJ (ICD-10 C 92.1)

Grzegorz Bielęda Zakład Fizyki Medycznej Wielkopolskie Centrum Onkologii

DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa

Gynecologic Oncology Dr hab. med. Paweł Blecharz Klinika Ginekologii Onkologicznej, Centrum Onkologii, Instytut, Oddział Kraków

Tyreologia opis przypadku 2

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA

BADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE

Badania obserwacyjne w ocenie bezpieczeństwa leków This gentle murmur it could be stings of remorse

Rola brachyterapii w leczeniu wznowy miejscowej raka stercza

This copy is for personal use only - distribution prohibited.

Radioterapia stereotaktyczna. Rafal Dziadziuszko Gdański Uniwersytet Medyczny

Indications for surgery of thyroid cancer based on bioptate molecular examination

Załącznik do OPZ nr 8

Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa Niedoceniany problem?

Recenzja pracy doktorskiej lek. Bogumiły Szyszki-Charewicz pt. Analiza skuteczności napromieniania przerzutów do mózgu u chorych na czerniaka

Terapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce

VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń

A case of acromegaly and disseminated follicular thyroid carcinoma

Klinika Endokrynologii [1]

Streszczenia rozpraw doktorskich PhD theses

Transkrypt:

/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Numer/Number 4/2006 ISSN 0423 104X Optimization of 131 I ablation in patients with differentiated thyroid carcinoma: comparison of early outcomes of treatment with 100 mci versus 60 mci Aleksandra Kukulska, Jolanta Krajewska, Józef Roskosz, Daria Handkiewicz-Junak, Michał Jarząb, Ewa Paliczka, Zbigniew Puch, Zbigniew Wygoda, Elżbieta Gubała, Barbara Jarząb 1 Department of Nuclear Medicine and Endocrine Oncology Comprehensive Cancer Center and M. Sklodowska-Curie Memorial Institute of Oncology, Branch Gliwice Abstract Introduction: The aim of this study was to compare the early outcomes between two groups of patients with differentiated thyroid carcinoma (DTC) who received 60 or 100 mci of 131 I for remnant ablation. Material and methods: 224 DTC patients with primary tumor > 1cm of diameter or multifocal were randomised into prospective clinical trial. Patients with extrathyroideal extension of primary tumor and nodal metastases or M1 were not enrolled. 99 patients received 60 mci, and 125 100 mci of radioiodine as the first ablative dose. Results: The effectiveness of thyroid ablation was evaluated after one year, during endogenous TSH (thyroid stimulating hormone) stimulation, and after two years during L- thyroxine therapy. Whole body scintigraphy (WBS) was performed under thyroxine withdrawal and thyroglobulin serum level was assessed. Distant micrometastases were detected in 9.8% of patients by post-therapy WBS, 11 patients in group A treated with 60 mci and 11 in group B treated with 100 mci. In other patients no symptoms of persistent disease were detected. At one year follow up full remission was diagnosed in 176 patients: 76 in group A and 100 in group B. The remaining ones, 13.3% and 11.2% respectively, received the second course of 131 I for remnant ablation. There were no statistically significant differences in Tg (thyroglobulin) serum level either 12 or 24 months after 131 I treatment. Conclusions: Our evaluation of early efficacy of adjuvant radioiodine treatment in low risk DTC patients shows no differences between two radioiodine activities 60 and 100 mci in relation to thyroid ablation. Thus, the activity of 60 mci is recommended. (Pol J Endocrinol 2006; 4 (57): 374 379) Key words: differentiated thyroid cancer, 131 I remnant ablation Aleksandra Kukulska, M.D. Department of Nuclear Medicine and Endocrine Oncology Comprehensive Cancer Center and M. Sklodowska-Curie Memorial Institute of Oncology, Branch Gliwice Wybrzeże Armii Krajowej 15, 44 100 Gliwice 374

/ORIGINAL PAPERS Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Numer/Number 4/2006 ISSN 0423 104X Optymalizacja leczenia uzupełniającego jodem promieniotwórczym u chorych na zróżnicowanego raka tarczycy: porównanie wczesnych wyników leczenia aktywnością 100 mci i 60 mci Aleksandra Kukulska, Jolanta Krajewska, Józef Roskosz, Daria Handkiewicz-Junak, Michał Jarząb, Ewa Paliczka, Zbigniew Puch, Zbigniew Wygoda, Elżbieta Gubała, Barbara Jarząb Zakład Medycyny Nuklearnej i Endokrynologii Onkologicznej, Centrum Onkologii, Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział Gliwice Streszczenie Wstęp: Badanie ma na celu porównanie skuteczności ablacyjnej dwóch aktywności jodu promieniotwórczego: 60 i 100 mci stosowanych w leczeniu uzupełniającym chorych na zróżnicowanego raka tarczycy (DTC, differentiated thyroid carcinoma). Materiał i metody: W randomizowanym badaniu prospektywnym analizie poddano grupę 224 chorych na DTC, u których w chwili kwalifikacji do badania nie stwierdzono klinicznych cech uogólnienia choroby nowotworowej. Do badania włączono chorych w stopniu zaawansowania pt 1b-3 N x i pt 4 N 0. Pacjentom w grupie A (99 osób) podano 60 mci, w grupie B (125 osób) 100 mci jodu 131. Wyniki: Efekt terapii oceniano po roku, przeprowadzając diagnostykę w warunkach stymulacji endogennym TSH i po dwóch latach w czasie leczenia tyroksyną. Po wykonaniu scyntygrafii poterapeutycznej u 22 osób (9,8%) stwierdzono mikroprzerzuty odległe (u 11 w grupie A i u 11 w grupie B). Spośród pozostałych chorych pełną remisję stwierdzono u 77% chorych w grupie A i 80% chorych w grupie B). Do podania kolejnej aktywności ablacyjnej kierowano chorych, u których jodochwytność w loży tarczycy utrzymywała się powyżej 0,5%, lub u których stwierdzano podwyższone stężenie tyreoglobuliny (Tg). Ponownego leczenia uzupełniającego wymagało 26 osób (13,3% w grupie A i 11,2% w grupie B). W czasie diagnostyki wykonanej 12 24 miesiące od pierwszego leczenia nie obserwowano znaczących różnic w stężeniu Tg w obu grupach badanych. Wnioski: W analizowanej przez autorów niniejszej pracy grupie nie stwierdzono różnic w skuteczności ablacyjnej aktywności 60 i 100 mci jodu 131, co przemawia za rutynowym stosowaniem dawki o aktywności 60 mci, dającej mniejszą ekspozycję na promieniowanie jonizujące. (Endokrynol Pol 2006; 4 (57): 374 379) Słowa kluczowe: zróżnicowany rak tarczycy, uzupełniające leczenie 131 I dr med. Aleksandra Kukulska Zakład Medycyny Nuklearnej i Endokrynologii Onkologicznej Centrum Onkologii, Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, Oddział Gliwice ul. Wybrzeże Armii Krajowej 15, 44 100 Gliwice Wstęp Terapia uzupełniająca 131 I stanowi, obok leczenia operacyjnego i stosowania L-tyroksyny, rutynową metodę leczenia zróżnicowanych raków tarczycy (DTC, differentiated thyroid carcinoma). Skutecznie obniżała ryzyko wznowy z powodu DTC [1, 2], istnieją również dane wskazujące na zmniejszenie ryzyka zgonu z powodu raka u chorych, których leczono w ten sposób. Leczenie uzupełniające 131 I ma na celu zniszczenie resztkowego miąższu tarczycy pozostałego po operacji całkowitego wycięcia tarczycy oraz leczenie ewentualnych mikroprzerzutów DTC [3 5]. Umożliwia również prawidłowe monitorowanie przebiegu choroby poprzez poprawę swoistości badania tyreoglobuliny oraz czułości i swoistości scyntygrafii całego ciała wykonywanych w czasie badań kontrolnych. U chorego, u którego resztki gruczołu nie zostały zniszczone, źródłem tyreoglobuliny w surowicy mogą być zarówno komórki nowotworowe, jak i zdrowe komórki pęcherzykowe. Dopiero po zniszczeniu resztkowej tarczycy można mieć pewność, że podwyższone stężenie wskaźnika jest sygnałem pojawienia się u chorego wznowy miejscowej lub przerzutów odległych [6 8]. Zdrowe komórki pęcherzykowe mają znacznie wyższą zdolność wychwytu jodu od nowotworowych, w obecności resztkowej tarczycy należy liczyć się z ryzykiem, że komórki prawidłowej tarczycy uniemożliwią zobrazowanie istniejących przerzutów odległych. Ryzyko takie jest mniejsze, jeżeli odpowiednio zwiększy się aktywność jodu promieniotwórczego. Wykonanie scyntygrafii po podaniu wysokiej, leczniczej aktywności jodu pozwala wykryć ewentualne ogniska mikrorozsiewu raka, niewidoczne w innych badaniach obrazowych [9]. 375

Leczenie 131 I zróżnicowanego raka tarczycy Aleksandra Kukulska i wsp. Zakres aktywności jodu promieniotwórczego niezbędny do przeprowadzenia leczenia uzupełniającego nadal pozostaje przedmiotem dyskusji. W piśmiennictwie można spotkać dane na temat stosowania od 30 do 200 mci (1,1 7,4 GBq), w zależności od doświadczeń ośrodka. Część autorów uważa, że aktywność podanego jodu promieniotwórczego nie ma wpływu na jego skuteczność [10 12]. Rozbieżności w ocenie skuteczności leczenia uzupełniającego przy zastosowaniu różnych aktywności jodu promieniotwórczego autorów niniejszego badania skłoniły do porównania efektywności dwóch, najczęściej przez nich stosowanych. W tym celu przeprowadzono randomizowane badanie prospektywne w celu porównania skuteczności 60 mci i 100 mci w leczeniu chorych na zróżnicowanego raka tarczycy. Materiał i metody Badanie przeprowadzone w latach 2003 2005 miało charakter prospektywnego badania randomizowanego. Włączono do niego 224 chorych na DTC, których uprzednio leczono operacyjnie i zakwalifikowano do leczenia uzupełniającego, dzieląc ich losowo na dwie grupy (tab. I). Grupa A to chorzy leczeni aktywnością 60 mci (99 osób), grupę B (125 osób) leczono aktywnością 100 mci. Wszyscy chorzy przebyli całkowite wycięcie tarczycy i u żadnego z nich nie podejrzewano uogólnionej choroby nowotworowej w chwili kwalifikacji do leczenia. Z badania wykluczono pacjentów w najwyższym stopniu zaawansowania miejscowego pt4n1 oraz, z drugiej strony, chorych mniejszego ryzyka z jednoogniskowym rakiem brodawkowatym tarczycy bez przerzutów do węzłów chłonnych. U wszystkich chorych po leczeniu wykonywano scyntygrafię poterapeutyczną, natomiast chorych, u których stwierdzono mikrorozsiew raka, kwalifikowano do kolejnej terapii jodem 131. Wczesną skuteczność leczenia uzupełniającego oceniano po roku, przeprowadzając diagnostykę po miesięcznej przerwie w stosowaniu L-tyroksyny, czyli po stymulacji endogennym TSH (TSH > 25 jm./l). Wykonywano scyntygrafię szyi i całego ciała, USG szyi oraz oznaczano stężenie Tg w surowicy i jej odzysk. Do kolejnego leczenia uzupełniającego kierowano chorych, u których jodochwytność w loży tarczycy była wyższa od 0,5% lub stężenie tyreoglobuliny wyższe od 30 ng/ml. Wyniki Po wykonaniu scyntygrafii poterapeutycznej rozpoznano jodochwytne mikroprzerzuty odległe u 22 osób (9,8%, tab. II). Nie obserwowano znamiennych statystycznie różnic w częstości wykrycia mikrorozsiewu między badanymi grupami. U tych chorych przeprowadzono kolejne leczenie. U 6 chorych z grupy A i 5 chorych z grupy B pozwoliło ono na wykrycie remisji, osiągniętej już przez pierwsze podanie jodu promieniotwórczego, gdyż nie stwierdzono patologicznego gromadzenia jodu w scyntygrafii poterapeutycznej po drugim leczeniu izotopowym, a stężenie tyreoglobuliny było prawidłowe. U pozostałych chorych skuteczność leczenia uzupełniającego oceniano po 12 miesiącach. Pierwsze podanie jodu promieniotwórczego okazało się niewystarczająco skuteczne u 26 osób, w tym u 23 obserwowano resztkową jodochwytność na szyi, a u 3 stwierdzono wzrost stężenia Tg. U 15% chorych wykryto nieprawidłowy odzysk Tg, zatem nie można było u nich jednoznacznie interpretować wyniku badania Tg we krwi. Stężenia Tg badane po stymulacji endogennym TSH oznaczane po terapii nie różniły się znamiennie w obu grupach (tab. III) (test U Manna-Whitneya). Po przeprowadzonej diagnostyce do podania kolejnej dawki ablacyjnej zakwalifikowano 12 osób w grupie A (13,3%) i 14 osób w grupie B (11,2%, ryc. 1). Wartości te nie różniły się znamiennie (test dokładny Fishera). Ponadto nie stwierdzono istotnej zależności między pooperacyjną jodochwytnością w loży tarczycy a sku- Tabela I Budowa histopatologiczna i zaawansowanie nowotworu stwierdzone na podstawie badania materiału pooperacyjnego chorych w grupach A i B Table I Histological type and stage of thyroid cancer on the basis of histopathological examination Tabela II Wyniki scyntygrafii poterapeutycznej po pierwszym leczeniu izotopowym i skuteczność leczenia Table II Post-therapeutic WBS (whole body scintigraphy) after the first 131I treatment and efficacy of the treatment Grupa Typ histologiczny Rak Rak brodawkowaty pęcherzykowy Liczba chorych, u których Remisja po leczeniu stwierdzono patologiczne izotopowym, oceniana gromadzenie izotopu w czasie drugiego kursu leczenia A 83 (84%) 16 (16%) B 96 (77%) 29 (23%) Grupa A 11 (11%) 6 (6%) Grupa B 11 (9%) 5 (4%) 376

Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology 2006; 4 (57) Tabela III Stężenie tyreoglobuliny w surowicy w obu grupach oznaczanej rok po leczeniu izotopowym podczas stymulacji endogennym TSH (thyroid stimulating hormone). W grupie A wyłączono 14 chorych z nieprawidłowym odzyskiem, a w grupie B 18 chorych Table III Serum Tg (thyroglobulin) level in both group measured a year after 131 I ablation on LT4 withdrawal. 14 patients with inadequate Tg recovery were included into the group A and 18 into the group B Grupa A mediana [zakres] Grupa B mediana [zakres] Stężenie tyreoglobuliny 0,2 0,17 [ng/ml] [0,0 10,0] [0,0 9,6] 140 120 100 80 60 40 20 0 Liczebność całej grupy Grupa A Grupa B Liczebność podgrup wymagających ponownej ablacji: A: (12) 13,3%, B: (14) 11,2% Rycina 1. Wyniki leczenia uzupełniającego 131-I oceniane rok później podczas stymulacji endogennym TSH (thyroid stimulating hormone) Figure 1. The effectiveness of thyroid ablation evaluated after one year, during endogenous TSH stimulation tecznością leczenia ablacyjnego. Przed leczeniem średnia jodochwytność nad szyją w całej grupie A wynosiła 3,6% zakres (0,3 23), a w grupie B 2,9% zakres (0,4 11). Wśród osób wymagających ponownego leczenia izotopowego średnia jodochwytność nad szyją przed leczeniem była identyczna w grupie A i B (3,6%), a zakres wynosił odpowiednio (0,1 23%) i (0,1 3,5%). Nie obserwowano również istotnych statystycznie różnic między podaną aktywnością 131 I w zależności od typu histologicznego raka (p > 0,05 zarówno dla raka pęcherzykowego, jak i brodawkowatego) oraz stopnia zaawansowania nowotworu (p > 0,05 w grupie T1 T2 i T3 T4). Dyskusja W leczeniu uzupełniającym raka tarczycy stosuje się szeroki zakres aktywności ablacyjnych, które dobierane są empirycznie lub na podstawie wyników badania dozymetrycznego. Większość ośrodków podaje aktywności stałe, w zależności od doświadczeń własnych od 30 do 200 mci [1, 2, 6, 11, 13, 14]. Podejmowane są również próby ustalania aktywności na podstawie pomiarów dozymetrycznych, indywidualnie dostosowanych do potrzeb pacjenta [15]. Metoda ta jest pracochłonna, droższa i nie wiąże się ani z większą skutecznością niż przy zastosowaniu dawek rutynowych, ani ze zmniejszeniem działań niepożądanych [16, 17]. Przy wyborze dawki empirycznej bierze się pod uwagę zaawansowanie choroby i przebyte leczenie operacyjne. Chorzy, u których stwierdzono przerzuty odległe, wymagają leczenia dawkami wyższymi (co najmniej 100 mci). Także obecność dodatniego marginesu makro- bądź mikroskopowego lub guza resztkowego wiąże się z koniecznością podania wyższej dawki w porównaniu z chorym operowanym radykalnie. Z drugiej strony, obecność dużych fragmentów pozostawionego miąższu niesie ze sobą ryzyko popromiennego zapalenia tarczycy, co każe przeprowadzającym badanie zmniejszać wysokość aktywności terapeutycznej [16]. W niniejszym badaniu wzięli udział chorzy bez cech makrorozsiewu raka, po całkowitym wycięciu gruczołu tarczycowego, u których obserwowano niewielkie tylko pozostałości tarczycy, świadczące o doszczętności operacji. W tych warunkach nie obserwowano zależności między jodochwytnością resztkowej tarczycy a skutecznością leczenia przy zastosowaniu obu aktywności. Co więcej, nie stwierdzono też różnic w skuteczności leczenia uzupełniającego ani w kontekście wykrycia mikroprzerzutów, ani w ocenie efektywności zniszczenia resztkowej tarczycy, przeprowadzonej po roku w czasie odstawienia L-tyroksyny. Ponowna ocena po 2 latach, przeprowadzona w czasie terapii supresyjnymi dawkami tyroksyny, także nie przyniosła różnic. Można więc przyjąć, że u chorych niskiego i średniego ryzyka (z badania wyłączono chorych w stadium pt 4 N 1 ), u których nie stwierdza się przerzutów odległych przed leczeniem, stosowanie aktywności 60 mci jodu promieniotwórczego jest równie skuteczne jak stosowanie 100 mci. Pacjent niskiego ryzyka wymaga podania dawki najmniejszej, zapewniającej odpowiednią skuteczność badania. Ocenia się, że aby zniszczyć resztkową tarczycę dawka pochłonięta musi wynosić około 300 Gy [18]. W swojej pracy Bal porównał skuteczność szeregu aktywności ablacyjnych od 25 do 200 mci. Skuteczność 30 mci wynosiła 63%, a 50 mci 78%, aktywności 377

Leczenie 131 I zróżnicowanego raka tarczycy Aleksandra Kukulska i wsp. wyższe od 50 mci, nie były od niej bardziej skuteczne: 74% dla 90 mci i 77% dla 155 mci [15]. W niniejszym badaniu skuteczność zniszczenia resztek tarczycy po leczeniu przy użyciu 60 mci była dobra, wynosiła 76% i nie różniła się znacząco od efektywności ablacyjnej leczenia aktywnością 100 mci. Podobne wyniki przy zastosowaniu rutynowych aktywności opisywali także inni autorzy [19]. Leczenie uzupełniające ma na celu nie tylko zniszczenie resztkowej tarczycy, ale także sterylizację mikroprzerzutów raka [12, 16, 17]. Jego skuteczność bardzo dobrze odzwierciedla stężenie tyreoglobuliny oznaczane po terapii w czasie stymulacji TSH. W niniejszej analizie stwierdzono niskie stężenie tyreoglobuliny po leczeniu w obu grupach chorych, bez znamiennych statystycznie różnic między podgrupami leczonymi wyższą i niższą dawką ablacyjną. Podobne wyniki uzyskali inni autorzy w ostatnio publikowanej pracy [20]. Schlumberger i wsp. [18] są zdania, że test tyreoglobulinowy stanowi podstawowe kryterium udanej ablacji, obok wyniku scyntygrafii poterapeutycznej. U tych chorych ryzyko wznowy jest bardzo niskie. Z kolei chorzy, u których w scyntygrafii poterapeutycznej wykazano gromadzenie radiojodu w mikroprzerzutach, wymagają dalszego leczenia i wieloletniej obserwacji, która umożliwi ocenę ewentualnego wpływu pierwszej aktywności terapeutycznej na dalszy przebieg choroby. Niemniej należy podkreślić, że u połowy z nich pierwsze leczenie izotopowe doprowadziło do normalizacji scyntygrafii całego ciała, i to scyntygrafii poterapeutycznej, a także do normalizacji stężenia tyreoglobuliny. Jeżeli więc włączyć tych chorych do grupy skutecznie leczonych, skuteczność leczenia uzupełniającego jodem promieniotwórczym wzrośnie w grupie badanej przez autorów prezentowanego badania do 82% po podaniu 60 mci i do 84% po podaniu 100 mci. Także w tej sytuacji nie stwierdza się znaczących różnic między grupami. Przy wyborze optymalnej aktywności ablacyjnej bierze się pod uwagę przede wszystkim jej skuteczność, nie można jednak zapominać o ewentualnych działaniach niepożądanych terapii, ekspozycji na promieniowanie pacjenta i personelu oraz kosztach leczenia [17]. Poszukuje się więc najniższej skutecznej aktywności, gdyż im wyższa aktywność, tym większe ryzyko działań niepożądanych [21]. Aktywność 60 mci była przez wiele lat rutynową aktywnością empiryczną, stosowaną w ośrodku autorów, a jej używanie wiązało się z wysoką skutecznością, także w ocenie odległej [13, 14]. Co więcej, stosowanie aktywności 100 mci wiązało się z wystąpieniem wyraźniejszych działań niepożądanych [22]. Wielu autorów proponuje jeszcze niższe aktywności w leczeniu uzupełniającym raka tarczycy. Johansen i wsp. oceniają skuteczność terapii 30 mci na 81% [11], Schlumberger i wsp. [18] uważają, że jest ona odpowiednia dla leczenia chorych z niskim ryzykiem wznowy i niewielką resztkową tarczycą. Niemniej jednak, w przeprowadzonym w latach 1999 2001 w Zakładzie autorów niniejszej pracy badaniu klinicznym wykazano mniejszą skuteczność leczenia uzupełniającego przy użyciu aktywności 30 mci w porównaniu z aktywnością 60 mci [23]. Na niską efektywność ablacyjną 30 mci wskazują również inne prace [24]. W wyborze pierwszej dawki ablacyjnej należy również brać pod uwagę warunki, w jakich przeprowadzana jest terapia. Chorych leczono w czasie stymulacji endogennym TSH po 4-tygodniowej przerwie w terapii tyroksyną. Niektórzy uważają, że prowadzenie leczenia z użyciem rekombinowanego TSH wymaga zastosowania wyższych dawek [18, 24, 25]. Podsumowując, w niniejszym badaniu nie wykazano różnic we wczesnej skuteczności leczenia uzupełniającego przy zastosowaniu aktywności 60 i 100 mci. Stwierdzono, że obie aktywności oceniane w krótkiej perspektywie w porównywalny sposób spełniają oczekiwane zadania leczenia uzupełniającego. Z podobną skutecznością niszczą resztki zdrowej tarczycy oraz wykrywają mikroprzerzuty, a odsetek chorych, u których stwierdzono remisję, nie różni się. Aktywność 60 mci jako niższa, a więc związana z mniejszym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych i mniejszą ekspozycją na promieniowanie, wydaje się być godna polecenia do stosowania przy pierwszej terapii uzupełniającej u chorych na DTC po całkowitej tyreoidektomii, którzy wykazują niskie i średnie ryzyko wznowy. Wnioski autorów nie dotyczą jednak chorych w stadium pt 4 N 1, których nie włączono do badania ze względu na większe ryzyko wznowy i gorsze rokowanie [12, 16, 17]. Uważa się również, że pełna ocena skuteczności obu aktywności będzie możliwa dopiero po dłuższym czasie. Wnioski W pierwszej ocenie skuteczności leczenia uzupełniającego nie wykazano różnic w skuteczności ablacji resztkowej tarczycy ani w skuteczności wykrywania mikrorozsiewu raka tarczycy między aktywnością 60 mci i 100 mci jodu 131 u chorych w stadium pt 1b 3, N 0-1 M 0, co przemawia na korzyść stosowania aktywności 60 mci przy tym zaawansowaniu choroby. Piśmiennictwo 1. Mazzaferri EL. An overview of the management of papillary and follicular thyroid carcinoma. Thyroid 1999; 9: 421 427. 2. Sawka AM, Thephamongkhol K, Brouwers M, Thabane L, Browman G, Gerstein HC. Clinical review 170: A systematic review and metaanalysis of the effectiveness of radioactive iodine remnant ablation for well-differentiated thyroid cancer. J Clin Endocrinol Metab 2004; 89 (8): 3668 3676. 378

Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology 2006; 4 (57) 3. Clarke SE. Radionuclide therapy of the thyroid. Eur J Nucl Med 1991; 18: 984 991. 4. Goolden AWG. The use of radioactive iodine in thyroid carcinoma. J Cancer Clin Oncol 1988; 24: 339 343. 5. Jarząb B, Roskosz J. Leczenie raka tarczycy izotopem jodu 131-I. Pol J Endocrinol 1995; 46/1 (supl. 2): 33 42. 6. McDougall RI. Thyroid disease in clinical practice. Chapman & Hall 1992. 7. Harvey D, Matheson NA, Grabowski PS i wsp. Measurement of serum thyroglobulin is of value in detecting tumor recurrence following treatment of differentiated thyroid carcinoma by lobectomy. Br J Surg 1990; 77: 324 326. 8. Schlumberger M, Fragu P, Garedet P i wsp. A new immunoradiometric assay (IRMA) system for follow-up of thyroid cancer patients. Eur J Med 1991; 18: 153 157. 9. Handkiewicz D, Gawkowska M, Roskosz J i wsp. Scyntygrafia 131 I całego ciała po dawce terapeutycznej: ocena zysku diagnostycznego. Pol J Endocrinol 1995; 46/3 (supl. 2): 293. 10. McCowen KD, Adler RA, Ghaed N i wsp. Low dose radioiodine thyroid ablation in postsurgical patients with thyroid cancer. Am J Med 1976; 61: 52 58. 11. Johansen K, Woodhouse N, Odugbesan O. Comparison of 1073 MBq and 3700 MBq iodine-131 in postoperative ablation of residual thyroid tissue in patients with differentiated thyroid cancer. J Nucl Med 1991; 32(2): 252 254. 12. Mazzaferri EL. Thyroid remnant 131I ablation for papillary and follicular thyroid carcinoma. Thyroid 1997; 7: 265 271. 13. Jarząb B. Wskazania do leczenia jodem promieniotwórczym 131 I w zróżnicowanym raku tarczycy. Wiad Lek 2001; 54 (supl. 1): 254 265. 14. Krajewska J, Czarniecka A, Roskosz J i wsp. Znaczenie pooperacyjne jodu promieniotwórczego w skojarzonym leczeniu zróżnicowanego raka tarczycy. III Konferencja naukowa Rak Tarczycy Szczyrk 23 25.03.06. Materiały zjazdowe. 15. Bal C, Padhy AK, Jana S. Prospective randomised clinical trial to evaluate the optimal dose of 131 I for remnant ablation in patients with differentiated thyroid carcinoma. Cancer 1996; 12: 2574 2580. 16. Ringel MD, Ladenson PW. Controversies in the follow-up and management of well-differentiated thyroid cancer. Endocrine- Related Cancer 2004; 11: 97 116. 17. Robbins RJ, Schlumberger MJ. The evolving role of (131)I for the treatment of differentiated thyroid carcinoma. J Nucl Med 2005; 46 (supl. 1): 28 33. 18. Schlumberger M, Pacini F, Wiersinga WM i wsp. Follow-up and management of differentiated thyroid carcinoma: a European perspective in clinical practice. Eur J Endocrinology 2004; 151: 539 548. 19. Maxon HR. Quantitative radioiodine therapy in the treatment of differentiated thyroid cancer. Q J of Nuclear Med 1999; 43: 313 323. 20. Urhan M, Mavi A, Fish S i wsp. Low versus high dose 131-I radioablation in post surgical management of differentiated thyroid carcinoma patients. Eur J Med Mol Imaging 2005; 32: 241. 21. Van Nostrand D, NeNeutze J, Atkins F. Side effects of rational dose iodine 131-therapy for metastatic well-differentiated thyroid carcinoma. J Nucl Med 1986; 27: 1519 1527. 22. Puch Z, Roskosz J, Handkiewicz-Junak D. Ocena powikłań po leczeniu 131-I u chorych na zaawansowanego zróżnicowanego raka tarczycy. III Konferencja naukowa Rak Tarczycy Szczyrk 23 25.03.06. Materiały zjazdowe. 23. Gawkowska-Suwińska M. Centrum Onkologii, Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie 2003. Ocena wczesnej skuteczności leczenia uzupełniającego izotopem jodu 131 I chorych na zróżnicowanego raka tarczycy. Praca Doktorska. 24. Pacini F, Molinaro E, Castagna MG i wsp. Ablation of thyroid residues with 30 mci 131 I: a comparison in thyroid cancer patients prepared with recombinant human TSH or thyroid hormone withdrawal. J Clin Endocrinol Metab 2002; 87 (9): 4063 4068. 25. Pacini F, Ladenson PW, Schlumberger M i wsp. Radioiodine ablation of thyroid remnants after preparation with recombinant human thyrotropin in differentiated thyroid carcinoma: Results of an international, randomized, controlled study. J Clin Endocrinol Metab 2006; 91 (3): 926 932. 379