Załącznik nr 9 PROCEDURY ORGANIZOWANIA I UDZIELANIA POMOCY PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ PODSTAWY PRAWNE: 1. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. 2. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych. 3. Rozporządzenie MEN z dnia 24 sierpnia 2010 r. zmieniające Rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji. 1 1. Pomoc psychologiczno - pedagogiczna udzielana uczniowi w szkole polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia, wynikających w szczególności: a) z niepełnosprawności b) z niedostosowania społecznego c) z zagrożenia niedostosowaniem społecznym d) ze szczególnych uzdolnień e) ze specyficznych trudności w uczeniu się f) z zaburzeń komunikacji językowej g) z niepowodzeń edukacyjnych h) z choroby przewlekłej i) z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych j) z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi 100
k) z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą. 2. Pomocy psychologiczno pedagogicznej w szkole udziela się na podstawie: a) orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego b) orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania c) opinii poradni psychologiczno pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej d) rozpoznania dokonanego przez wychowawcę, nauczyciela uczącego, specjalistę prowadzącego zajęcia. 3. Pomoc psychologiczno - pedagogiczna w szkole jest udzielana z inicjatywy: a) rodziców ucznia b) nauczyciela, wychowawcy, specjalisty c) poradni psychologiczno - pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej d) lekarza specjalisty. 4. Pomoc psychologiczno - pedagogiczna jest organizowana i udzielana we współpracy z: a) rodzicami uczniów b) poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi c) innymi szkołami i placówkami d) organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży e) placówkami doskonalenia nauczycieli. 101
5. Pomoc psychologiczno - pedagogiczna może być udzielana w formie: a) klas terapeutycznych b) zajęć rozwijających uzdolnienia c) zajęć dydaktyczno wyrównawczych d) zajęć specjalistycznych: - korekcyjno kompensacyjnych - logopedycznych - socjoterapeutycznych - rewalidacyjnych e) porad i konsultacji dla uczniów f) porad, konsultacji, warsztatów i szkoleń dla nauczycieli i rodziców g) zajęć z doradztwa zawodowego. 6. Pomoc psychologiczno pedagogiczna w szkole jest świadczona dobrowolnie i nieodpłatnie. 7. Do pomocy psychologiczno pedagogicznej w szkole są powoływane Zespoły w składzie: a) koordynator pedagog szkolny b) lider wychowawca c) członkowie nauczyciele uczący, rodzice. 8. Rodzice wyrażają zgodę na objęcie dziecka pomocą psychologiczno - pedagogiczną w szkole, podpisując odpowiednie oświadczenie (załącznik nr D). 102
2 1. Zadania Zespołu do Pomocy Psychologiczno Pedagogicznej: a) ustalenie zakresu, w którym uczeń wymaga pomocy psychologiczno pedagogicznej z uwagi na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne, w tym szczególne uzdolnienia b) określenie zalecanych form, sposobów i okresu udzielania uczniowi pomocy psychologiczno pedagogicznej, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, a w przypadku ucznia posiadającego orzeczenie lub opinię także z uwzględnieniem zaleceń zawartych w orzeczeniu lub opinii c) zaplanowanie działań z zakresu doradztwa edukacyjno zawodowego i sposobu ich realizacji d) dokonanie oceny efektywności pomocy psychologiczno pedagogicznej udzielanej uczniowi, w tym efektywności realizowanych zajęć, dotyczącej: - danej formy pomocy psychologiczno pedagogicznej po zakończeniu jej udzielania - pomocy psychologiczno pedagogicznej udzielonej w danym roku szkolnym przed opracowaniem arkusza organizacji szkoły na kolejny rok szkolny. 2. Spotkania Zespołu odbywają się w miarę potrzeb (nie rzadziej niż raz w ciągu roku szkolnego). a) Spotkania Zespołu zwołuje osoba koordynująca pracę Zespołu pedagog szkolny b) W spotkaniach Zespołu mogą uczestniczyć: - przedstawiciel poradni psychologiczno pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej (na wniosek Dyrektora) - inne osoby, np. lekarz, psycholog, pedagog, logopeda... (na wniosek rodzica ucznia) 103
c) O terminie spotkań Zespołu Dyrektor (na piśmie bądź drogą elektroniczną) informuje rodziców ucznia d) W przypadku nieobecności na zebraniu członka Zespołu jest on zobowiązany do zapoznania się ze sprawami poruszanymi podczas spotkania e) Osoby biorące udział w spotkaniu Zespołu są zobowiązane do nieujawniania spraw poruszanych na spotkaniu Zespołu. 3. Dokumentacja Zespołu: a) Karta Indywidualnych Potrzeb Ucznia (KIPU): - pedagog szkolny opracowuje formularz karty, korzystając z wytycznych rozporządzenia o pomocy psychologiczno pedagogicznej (załącznik C) - w karcie odnotowane są wszystkie działania związane z udzieloną pomocą - w karcie dokonuje się modyfikacji zapisów na podstawie systematycznego monitoringu sytuacji szkolnej ucznia, jego stanu zdrowia, możliwości rozwojowych oraz efektów pomocy psychologiczno pedagogicznej - po każdym spotkaniu Zespołu KIPU przedstawia się Dyrektorowi - po zakończeniu uczęszczania przez ucznia do szkoły oraz w przypadku przejścia ucznia do innej placówki, oryginał karty otrzymują rodzice bądź pełnoletni uczeń. b) Plan Działań Wspierających (PDW): - pedagog szkolny opracowuje formularz planu, korzystając z wytycznych Rozporządzenia o pomocy psychologiczno pedagogicznej (załącznik B) - w oparciu o ustalone przez Dyrektora formy, sposoby i okresy udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane, nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z uczniami opracowują i wdrażają PDW - PDW opracowuje się dla jednego ucznia (indywidualny) bądź dla grupy uczniów o jednorodnym lub zbliżonym rozpoznaniu. 104
c) Indywidualny Program Edukacyjno Terapeutyczny (IPET): - pedagog szkolny opracowuje formularz programu, korzystając z wytycznych Rozporządzenia o pomocy psychologiczno pedagogicznej (załącznik A) - IPET opracowuje się dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego na okres etapu edukacyjnego, dokonując modyfikacji programu (w miarę potrzeb) - w diagnozie, opracowaniu i realizacji IPET- u biorą udział wszyscy nauczyciele bezpośrednio pracujący z uczniem, wchodzący w skład Zespołu odpowiedzialnego za planowanie i koordynowanie udzielanej mu pomocy psychologiczno pedagogicznej - IPET musi być dostosowany do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz predyspozycji ucznia. 3 1. Zadania Dyrektora Szkoły w zakresie pomocy psychologiczno pedagogicznej: a) Dyrektor powołuje Zespoły oraz wyznacza koordynatora do Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej w szkole b) Dyrektor na podstawie zaleceń Zespołów ustala dla uczniów formy, sposoby i okres udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane c) Dyrektor informuje na piśmie rodziców ucznia albo pełnoletniego ucznia o ustalonych dla ucznia formach, sposobach i okresie udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej oraz wymiarze godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane (załącznik E) d) Dyrektor monitoruje, a następnie dokonuje ewaluacji udzielanej pomocy psychologiczno pedagogicznej w szkole e) Dyrektor (na podstawie oceny dokonanej przez Zespół) decyduje 105
o wcześniejszym zakończeniu udzielania uczniowi pomocy psychologiczno pedagogicznej f) Dyrektor, za zgodą rodziców ucznia (prawnych opiekunów) albo pełnoletniego ucznia, przekazuje kopię KIPU do szkoły lub placówki, w której uczeń będzie kontynuował naukę. 2. Zadania koordynatora, lidera oraz członków Zespołu w zakresie pomocy psychologiczno pedagogicznej: a) Koordynator wyznacza termin (w miarę potrzeb) i miejsce posiedzenia Zespołu b) Koordynator odpowiada za sprawną pracę Zespołu (przebieg posiedzeń, monitorowanie, ewaluacja udzielanej pomocy) c) Koordynator informuje Dyrektora o ustaleniach Zespołu d) Po każdym zebraniu Zespołu koordynator przedstawia Dyrektorowi Kartę Indywidualnych Potrzeb Ucznia e) Lider odpowiada za przeprowadzenie rozpoznania indywidualnych potrzeb ucznia oraz wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia uczęszczającego do jego klasy (WOPF) f) Lider odpowiada za udzielanie pomocy psychologiczno pedagogicznej uczniowi uczęszczającemu do jego klasy w danym roku szkolnym, monitoruje uczestnictwo ucznia w zajęciach, integruje ucznia z zespołem klasowym g) Lider odpowiada za kontakt z rodzicami (prawnymi opiekunami) ucznia, uzyskuje od nich zgodę na udział syna/córki w różnych formach zajęć h) Lider współpracuje z nauczycielami uczącymi, będącymi jednocześnie członkami Zespołu i) Lider gromadzi dokumentację poszczególnych uczniów, a następnie przekazuje ją do teczek osobowych, znajdujących się u pedagoga szkolnego (koordynatora) j) Koordynator i lider odpowiadają za kontakt z przedstawicielami poradni psychologiczno pedagogicznej, innymi instytucjami lub specjalistami (w razie 106
potrzeb) k) Nauczyciele uczący, będący również członkami Zespołu, dzielą się obserwacjami i spostrzeżeniami na temat szkolnego funkcjonowania ucznia oraz nakreślają zakres indywidualizowania pracy z uczniem w toku prowadzonych przez siebie zajęć obowiązkowych i pozalekcyjnych l) Rodzice dziecka, biorący udział w spotkaniach Zespołu, dzielą się dodatkowymi informacjami o dziecku, ważnymi z punktu widzenia projektowanej pomocy psychologiczno pedagogicznej. 107
Załącznik A I. Metryczka INDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNO TERAPEUTYCZNY 1. Imię (imiona) i nazwisko ucznia:... 2. Data urodzenia:... Klasa 3. Wychowawca klasy... 4. Podstawa objęcia ucznia kształceniem specjalnym:... II. Rozpoznanie wynikające z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego oraz opracowane wyniki rozpoznania z wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia: 1. Cechy ucznia sprzyjające rozwojowi mocne strony, na których można oprzeć działania edukacyjne i terapeutyczne, np.: umiejętności, zasób wiadomości, pozytywne elementy systemu wartości, utrwalone, pozytywne cechy ucznia: 2. Informacje o trudnościach ucznia ( pierwotne i wtórne skutki niepełnosprawności):. 108
3. Informacje o nie wymienionych w orzeczeniu przyczynach trudności: 4. Informacje o funkcjonowaniu ucznia w grupie klasowej:. III. Założenia organizacyjno programowe: 1. Zakres dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia:... 2. Rodzaj i zakres zintegrowanych działań nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem:... 3. Formy i metody pracy z uczniem:... 109
4. Formy, sposoby, okres i wymiar godzin udzielania uczniowi pomocy psychologiczno pedagogicznej: 5. Działania wspierające rodziców ucznia: 6. Rodzaj i zakres współdziałania z poradniami psychologiczno pedagogicznymi, innymi instytucjami lub specjalistami: 7. Ustalone przez Dyrektora formy i sposoby, okres udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej oraz wymiar godzin: Data i podpis Dyrektora... 8. Zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami ucznia w realizacji programu: 9. Ewaluacja programu (ocena skuteczności podejmowanych priorytetowych działań) i informacje o modyfikacji IPET-u dokonywanych na podstawie wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia data, rodzaj 110
modyfikacji, podpis osoby wprowadzającej modyfikację, adnotacja o poinformowaniu rodziców/opiekunów prawnych: 10. Informacja o zatwierdzeniu IPET- u przez Zespół: Data i podpisy: osoby przygotowującej program... Członków Zespołu.... rodzica/opiekuna prawnego.. (ewentualna adnotacja o poinformowaniu rodziców/opiekunów prawnych) 111
Załącznik B ROK SZKOLNY... PLAN DZIAŁAŃ WSPIERAJĄCYCH dla. adresaci według rozporządzenia 1. Imię i nazwisko ucznia Data urodzenia Klasa Rodzaj diagnozy: 1 2 3 4 5 6 7 8 2. Cele ogólne... 3. Forma pomocy psychologiczno pedagogicznej zatwierdzona przez Dyrektora szkoły Typ zajęć... Liczebność grupy... Wymiar godzin... 4. Metody pracy 112
5. Działania w ramach zajęć obowiązkowych 6. Działania wspierające rodziców uczniów 7. Zakres współdziałania z Poradniami Psychologiczno Pedagogicznymi, specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli 8. Ocena efektywności udzielonej uczniom pomocy 9. Uwagi dotyczące realizacji PDW Koordynator Zespołu... Podpisy osób uczestniczących w pracy Zespołu: Podpis Dyrektora szkoły............ Miejscowość, data 113
Załącznik C Karta Indywidualnych Potrzeb Ucznia 1. Nazwa szkoły: 2. Imię (imiona) i nazwisko ucznia: 3. Podstawa założenia karty:...... 4. Zakres, w którym uczeń wymaga pomocy psychologiczno pedagogicznej:...... 5. Zalecane formy, sposoby i okres udzielania pomocy psychologiczno - pedagogicznej:...... Data założenia karty:... Koordynator zespołu... Podpisy osób uczestniczących w pracy Zespołu: Podpis Dyrektora szkoły..................... 114
6. Ustalone przez Dyrektora formy, sposoby i okres udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej oraz wymiar godzin ich realizacji: Pieczątka i podpis Dyrektora Szkoły... 7. Ocena efektywności pomocy psychologiczno - pedagogicznej:...... 8. Terminy następnych spotkań: Data Podpisy osób uczestniczących w spotkaniu Koordynator Zespołu Pieczątka i podpis Dyrektora Szkoły.. 115
Załącznik D Świedziebnia, dnia... pieczęć szkoły Oświadczenie rodzica Ja niżej podpisany/a wyrażam zgodę na objęcie pomocą psychologiczno pedagogiczną w Gimnazjum im. św. ST. Kostki w Świedziebni mojego dziecka...... podpis rodzica/opiekuna prawnego 116
Załącznik E Świedziebnia, dnia... pieczęć szkoły Informuję, że w roku szkolnym... wobec ucznia/uczennicy... zostały określone następujące formy pomocy: Lp. Forma pomocy Wymiar godzin Prowadzący Termin realizacji...... podpis rodzica podpis Dyrektora 117