Zasada 3: SZKOŁA UCZY MYLE I ROZUMIE WIAT "Szkoła z klas uczy twórczego i krytycznego mylenia, pomaga zrozumie wiat i lepiej sobie w nim radzi" Zadanie 3 E: Co si dzieje na wiecie Nauczyciele pomagaj uczniom zrozumie współczesny wiat. Na lekcjach polskiego, historii, wiedzy o społeczestwie, a take na godzinie wychowawczej wykorzystuj "przegldy wiadomoci prasowych, radiowych, telewizyjnych" przygotowywane przez uczniów, korzystaj te z Internetu. Uczniowie przygotowuj gazetk cienn, szkolny serwis radiowy itp. Pod opiek nauczycieli w szkole organizowane s debaty uczniowskie na aktualne tematy społeczne i polityczne. Uczniowie uczestnicz w dyskusjach internetowych, prezentujc wypracowane w klasie stanowiska lub wnioski z przeprowadzonych w szkole dyskusji. 1. Dlaczego wybralimy to zadanie? O naszym wyborze zadecydowało to, e uczniowie gimnazjum powinni interesowa si biecymi wydarzeniami politycznymi i gospodarczymi z kraju i ze wiata. Nauczyciele uczcy wiedzy o społeczestwie sygnalizowali niewielkie zainteresowanie młodziey wydarzeniami politycznymi i gospodarczymi. 2. Osoba odpowiedzialna za przygotowanie sprawozdania - szef zespołu zadaniowego, oraz członkowie zespołu zadaniowego (imiona i nazwiska szefa i członków zespołu zadaniowego ) Paweł Jamrozik szef zespołu Członkowie: Małgorzata Lichota Beata Sikora Joanna Pieczeniak 3. Co wynikło z ankiety "Jaka jest nasza szkoła"? W ankiecie przeprowadzonej przed realizacj poszczególnych zada, przy hale Pomaga zrozumie wiat tylko 11,5% uczniów porównało nasz szkoł ze szkoł A, takiej samej odpowiedzi udzieliło 9,7% ankietowanych rodziców oraz 13,2% nauczycieli. Jeeli wemiemy pod uwag odpowiedzi taka jak A, podobna do A i podobna raczej do A ni do B, wyniki bd nastpujce: 42,9% - uczniowie, 45,4% - rodzice i a 71,7% nauczyciele. Z ankiety wynika, e uczniowie i ich rodzice oceniaj nas znacznie gorzej ni my sami. Nie s to wyniki zadawalajce std midzy innymi wybór tego zadania. 4. W jaki sposób w szkole organizujemy przegld wiadomoci prasowych, radiowych, telewizyjnych? 4.a Przykład 1 Przegld wiadomoci organizujemy przez prowadzenie Szkolnego Serwisu Informacyjnego w formie ciennej gazetki. Umieszczona jest ona w centralnym, ogólnodostpnym miejscu szkoły. Poszczególne klasy maj za zadanie, korzystajc z dostpnych rodków informacji (prasy, radia, telewizji, Internetu), przygotowywa przegld wiadomoci. Klasy drugie odpowiedzialne s za redagowanie wiadomoci lokalnych. Cz klas trzecich (A E) przygotowuje wiadomoci z kraju, klasy IIIF - IIIK ze wiata. Uczniowie chtnie podejmuj si współpracy w tworzeniu przegldu wiadomoci. Nauczyciele wybieraj najciekawsze zestawy wiadomoci i te s prezentowane w Szkolnym Serwisie Informacyjnym. Najwaniejsze informacje umieszczane s w dziale To wane!. Informacje w przegldzie zmieniane s co tydzie. Nie s to przedruki artykułów prasowych czy internetowych, ale samodzielna praca uczniów.
4.b Przykład 2 Na lekcjach wiedzy o społeczestwie nauczyciele organizowali przegld wiadomoci z ostatniego tygodnia z podziałem na wiadomoci lokalne, z kraju i ze wiata. Kady ucze przygotowywał po cztery, jego zdaniem najwaniejsze informacje. Uczniowie prezentowali je na forum klasy i wspólnie decydowali, które w tym tygodniu były najwaniejsze. 5. Jak organizowane s szkolne debaty? 5.1. Debata 1 5.1.a. Temat Czy jeste za, czy przeciw wstpieniu Polski do Unii Europejskiej? 5.1.b. Kto i jak zorganizował debat? Kto nad tym czuwał? Debat zorganizowała Małgorzata Lichota. Nad przebiegiem czuwali Małgorzata Lichota, Wojciech Nalberski i Renata Laskowska. Debata poprzedzona była prezentacj najwaniejszych informacji o Unii Europejskiej w gazetce ciennej,umieszczonej w centralnym ogólnodostpnym miejscu szkoły. Klasy obejrzały na lekcjach wychowawczych film pt. Nasz dom Europa. Uczniowie, którzy zadeklarowali ch wzicia udziału w debacie, podczas przygotowywania si korzystali z pomocy biblioteki szkolnej. Bibliotekarka Renata Laskowska udostpniła ulotki informacyjne oraz ksiki o tematyce Unii Europejskiej. Uczestnicy debaty szukali równie informacji na stronach internetowych powiconych problematyce europejskiej. Debata odbyła si przed lekcjami. Dyskutujcym uczniom przysłuchiwała si publiczno uczniowie klasy III H. 5.1.c. Przebieg debaty Debata odbyła si 19 lutego 2003 roku. Prowadzcymi debat byli Wojciech Nalberski i Małgorzata Lichota. W dyskusji wziły udział czteroosobowe zespoły z szeciu klas trzecich. Na pocztku przedstawiciele poszczególnych klas trzecich tj. A, B, C, D, E, F przedstawili w kilku zdaniach swoj odpowied na pytanie : Czy jeste za, czy przeciw wstpieniu Polski do Unii Europejskiej? Uczniowie z klas A, B, C, D, E odpowiedzieli twierdzco, natomiast przedstawiciele klasy III F byli przeciw. To oni włanie rozpoczli dyskusj. Pierwszym argumentem, którego uyli było stwierdzenie, e kada unia wczeniej czy póniej si rozpada. Po ucileniu ich wypowiedzi okazało si, e mieli na myli rozpad pastw federacyjnych takich jak Jugosławia czy Czechosłowacja. Przedstawiciele klasy III A wyjaniali rónice w funkcjonowaniu pastwa federacyjnego i Unii Europejskiej jako sojuszu gospodarczego. Uczniowie klasy III F wyrazili obaw, e utracimy tosamo narodow i bdziemy musieli podporzdkowa si pastwom bogatszym. Uczniowie klas III A E podawali przykłady korzyci jakie moemy mie z przystpienia do struktur unijnych. Najwaniejsz dla nich kwesti była moliwo uczenia si i pracowania za granic. III F ripostowała, e, kiedy ju bdziemy członkami unii, nie bdziemy atrakcyjnym pracownikiem. Klasa III E przekonywała, e Polska nie moe pozosta poza wszystkimi istniejcymi strukturami, nie moe by dziur w Europie. Podawali przykłady pastw, w których po przystpieniu do Unii zmniejszyło si bezrobocie i nastpił wzrost gospodarczy np. Hiszpania i Irlandia. Klasa III F odpowiadała, e Unia nie jest lekarstwem na problemy naszego kraju i samo przystpienie do niej nie rozwie wszystkich naszych kłopotów. Wynikaj one z nieudolnoci naszego rzdu i negatywnych cech Polaków. Uczniowie pozostałych klas odpowiadali, e to, czy nastpi zmiany na lepsze w naszym kraju i jaka bdzie rola Polski w Unii, zaley ju nie tylko od tego rzdu, ale od nastpnych rzdów. Pod koniec debaty kada klasa dostała minut czasu na krótkie podsumowanie. Okazało si, e stanowiska klas nie zmieniły si. Koleanka Renata Laskowska podsumowała wypowiedzi uczniów i podzikowała im za uczestnictwo w debacie. 5.1.d. Wnioski z debaty Wikszo uczniów jest za przystpieniem Polski do Unii Europejskiej. Wtpliwoci młodziey dotycz ograniczenia suwerennoci Polski. Uczniowie, mimo e podczas dyskusji podawali konkretne liczby i przykłady, maj na ten temat wiedz nieuporzdkowan i fragmentaryczn. Wymaga to usystematyzowania na lekcjach wiedzy o społeczestwie.
5.2. Debata 2 5.2.a. Temat Czy naley zaostrzy prawo? 5.2.b. Kto i jak zorganizował debat? Kto nad tym czuwał? Debat zorganizowali i czuwali nad jej przebiegiem Małgorzata Lichota i Paweł Jamrozik. Uczniowie, którzy zadeklarowali ch wzicia udziału w debacie, zapoznali si wczeniej z problematyk debaty, wykorzystujc pras, radio, telewizj oraz internet. Debata odbyła si przed lekcjami. Dyskutujcym uczniom przysłuchiwała si publiczno IIB. 5.2.c. Przebieg debaty Debata odbyła si 10 marca 2003 roku. Prowadzcymi debat byli Paweł Jamrozik i Małgorzata Lichota. W dyskusji wziły udział czteroosobowe zespoły klas III J, III K, II B. Prowadzcy zaczł od podania przykładu Nowego Yorku, gdzie burmistrz Guliani wydał polecenie policji, aby zaczła reagowa na wykroczenia typu: miecenie w metrze, malowania na cianach ( słynne graffiti) itp. Przy okazji kontrolowania metra policja zatrzymała wielu przestpców poszukiwanych listami goczymi. Nastpnie prowadzcy zadał pytanie : Czy w Polsce naley kara bardziej surowo? Przedstawiciele klasy IIIJ stwierdzili, e naley kara bardziej surowo, nie budowa zakładów karnych takich jak np. na Koziej Górze w Radomiu. Ucze klasy III K dodał,e kara powinna poucza i zniechca do popełnienia tego przestpstwa w przyszłoci. Na pytanie prowadzcego dotyczce standardu wizie przedstawiciele klas skłaniali si ku wizieniom bez udogodnie typu sauna, siłownia itp. Klasa III K uznała, e powinien by podział na wizienia lejsze i cisze i poniewa w wizieniach dochodzi do zncania si silniejszych winiów nad słabszymi współwiniami naley wydzieli dla tych agresywnych osobne skrzydła budynków. Na pytanie prowadzcego Czy polskie prawo jest surowe? przedstawiciele wszystkich klas odpowiedzieli negatywnie. Padły równie zarzuty pod adresem pastwa, e sdy s niewydolne, a sprawy cign si bardzo długo. Bardzo czsto sprawy celowo s przecigane przez absencj której ze stron procesu. Równie skuteczno działania policji uznano za niewystarczajc i bardzo zbiurokratyzowan. Uczniowie zastanawiali si równie nad przyczynami przestpczoci. Doszli do wniosku, e na pewno przyczyniło si do tego wysokie bezrobocie, cho nie wykluczyli chci zysku. Prowadzcy zadał pytanie: Czy wprowadzi kar mierci? Odpowiedzi były róne: Kl III J : Nie, to nieetyczne. Kl III K : Naley wprowadzi jako rodek zapobiegawczy. Na obaw prowadzcego o moliwo pomyłki sdowej kl III K odpowiedziała: Jeeli sd wydaje wyrok, to powinien by 100% pewny. Pod koniec debaty kada klasa dostała minut na podsumowanie. Na tym debat zakoczono. 5.2.d. Wnioski z debaty Wszyscy uczestnicy debaty opowiedzieli si za zaostrzeniem prawa i warunków odbywania kary. Sprawy na wokandzie trwaj nieraz bardzo długo i s sztucznie przecigane. Polskie prawo jest zbyt liberalne. Jedn z przyczyn wzrostu przestpczoci jest bezrobocie. Uczniowie nie maj wyrobionego zdania na temat kary mierci. 6. Opinie uczniów Wypowiedzi uczniów podczas debaty były czsto nieporadne stylistycznie, niegramatyczne. Umieszczone tu wypowiedzi uczniów s dokładnymi cytatami. Opinia, która najczciej si powtarzała w wypowiedziach uczniów : Na przystpieniu do Unii moemy tylko zyska, otworz si dla nas rynki pracy innych pastw europejskich. Jeeli nie wejdziemy do Unii, to si odizolujemy od innych krajów to zdanie wypowiedzieli przedstawiciele kadej z klas A E. Klasa IIIC: Jeeli nie wejdziemy do Unii, moe by tylko gorzej, po prostu nie mamy wyjcia. Klasa IIIA: To prawda, e w niektórych sprawach bdziemy musieli uzgodni swoje stanowisko z innymi pastwami, ale w zamian za to bdziemy współdecydowa o losach Europy i innych pastw członkowskich. Moe to lepiej, e bdziemy troch uzalenieni od innych pastw, poniewa dzisiejsi politycy sprawuj władz byle jak. IIIF: Przystpienie do Unii bdzie nas bardzo drogo kosztowało. Ju wydalimy mas pienidzy na róne akcje, a zanim
wejdziemy do Unii musimy wyda jeszcze wicej. IIIF: Lepiej mie gorzej, ni by uzalenionym od kogo Z drugiej debaty : Czy naley zaostrzy prawo? - Skrucha nie przywróci ycia. Niech dowiadczy tego, co przeyły jego ofiary. 7. Jak pracowalimy? Wybór zada z poszczególnych zasad odbywał si podczas Rady Pedagogicznej. Wczeniej, na podstawie artykułów prasowych, nauczyciele zapoznali si z regułami akcji Szkoła z klas. Wyznaczone przez dyrektora osoby (dwie do kadej zasady), szczegółowo przeanalizowały zadania zaproponowane przez organizatorów. Te dwuosobowe zespoły (w przypadku zasady 3: Paweł Jamrozik oraz Małgorzata Lichota) dokonywały wyboru zadania, biorc pod uwag potrzeby uczniów i moliwoci szkoły. Wybrane zadanie zostało przedstawione gronu pedagogicznemu, zaproponowano równie formy jego realizacji. Po zaakceptowaniu wyboru przez Rad Pedagogiczn pozostali nauczyciele zgłaszali ch pracy nad wybranymi zadaniami. W ten sposób powstał czteroosobowy zespół pracujcy nad zadaniem 3e. Pierwsze spotkanie zespołu odbyło si tydzie po Radzie Pedagogicznej. Ustalono na nim w jaki sposób prowadzi przegld wiadomoci, gdzie umieszcza informacje przygotowywane przez uczniów, jak mobilizowa ich do systematycznej pracy oraz które klasy bd odpowiada za bloki informacji lokalnych, krajowych, zagranicznych. Spotkania zespołu odbywały si raz na trzy tygodnie. Na kolejnym wybrano tematy i terminy debat, ustalono osoby odpowiedzialne za ich przygotowanie. W kolejnym zebraniu, poza członkami zespołu, wziła udział p. Renata Laskowska pracownik biblioteki oraz p. Wojciech Nalberski nauczyciel historii i wiedzy o społeczestwie. Nauczyciele ci pomagali uczniom w przygotowywaniu si do debat. Debata na temat Unii Europejskiej. Gomi byli: Marek Suski(PIS), Waldemar Rajca(UPR) 8. W jakiej fazie realizacji zadania jestemy? Co planujemy? 8.a Czy zakoczylimy realizacj zadania? Zakoczona została praca nad czci zadania zwizana z organizacj debat. Uczestnicy kadej z debat przedstawili swoim klasom na godzinach wychowawczych przebieg dyskusji, podali przykłady argumentów podawanych przez przedstawicieli innych klas.
8.b Jeeli "nie", to jak bdziemy je kontynuowa? Szkolny Serwis Informacyjny pracowa bdzie nadal w ten sam sposób. 9. Jaki był (jeli był) udział uczniów w przygotowaniu i realizacji zadania? Uczniowie cały czas uczestnicz w realizacji zadania, przygotowujc przegldy informacji. Grupa uczniów włoyła wiele pracy w przygotowanie si do udziału w debatach. Szukali informacji w bibliotece, czytelni i prasie. Ogldali telewizyjne programy informacyjne, korzystali z kawiarenki internetowej działajcej w szkole. W trakcie dyskusji podawali wyniki bada statystycznych, przytaczali konkretne liczby dotyczce gospodarki zarówno Polski jak i innych pastw. Uczniowie zwracali si z prob o pomoc równie do nauczycieli niebdcych członkami zespołu pracujcego nad zadaniem 3e. 10. A jaki był (jeli był) udział rodziców uczniów w przygotowaniu i realizacji zadania? Udział rodziców w realizacji tego zadania był niewielki i niebezporedni. Pomagali w przygotowywaniu si do debat i wyszukiwaniu informacji. Zdarza si, e uczniowie korzystaj z pomocy rodziców w wyborze najwaniejszych wydarze i przedstawiaj potem kolegom zdanie rodziców na wybrany temat, bywa to czasem pocztkiem ciekawych dyskusji na lekcjach wiedzy o społeczestwie czy godzinach wychowawczych. 11. Co najwaniejszego wydarzyło si w trakcie realizacji zadania? Czego my, nauczyciele, dowiedzielimy si o szkole, uczniach, procesie nauczania? Najwaniejsze i najbardziej miłe dla nas, nauczycieli, było to, e uczniowie z chci i zaangaowaniem przystpili do realizacji zadania, włoyli wiele trudu w przygotowanie si do udziału w debatach. Wyranie było wida, e chc jak najlepiej zaprezentowa si kolegom z innych klas. Nie czuli si oniemieleni, nauczyciele nie musieli nikogo nakłania i zachca do udziału w dyskusji. Bardzo wana naszym zdaniem była równie współpraca z nauczycielami pracujcymi nad innymi zadaniami lub programami. Wymiana pomysłów, dowiadcze i wzajemna pomoc ułatwia nam prac i przynosi efekty w postaci lepszego przygotowania naszych uczniów do dalszej nauki i prawidłowego funkcjonowania w społeczestwie. 12. Jakie wnioski z realizacji zadania płyn dla dalszej pracy szkoły? Z realizacji tego zadania wynikaj wnioski: przy odpowiednich działaniach i zaangaowaniu nauczycieli mona zachci uczniów do zainteresowania si sprawami politycznymi i gospodarczymi wanymi dla kraju i wiata. Nie naley zapomina o sprawach lokalnych, które czsto nas dotycz. Nauczyciele zauwayli, e sprawy europejskie przycigaj uwag młodziey. Bardzo wan spraw przy realizacji wszystkich przedsiwzi, które dotycz uczniów, jest dokładne przemylenie i zaplanowanie swoich działa oraz pozostawienie uczniom pewnej swobody. Podczas pracy nad naszym zadaniem due znaczenie miał udział innych nauczycieli (nie bdcych członkami zespołu zadaniowego) w realizacji wyznaczonych celów.