VIDEOGRAF
Opinia merytoryczno-dydaktyczna mgr Marzena Oterman Doradca metodyczny edukacji wczesnoszkolnej i nauczyciel informatyki Projekt okładki Marek J. Piwko {mjp} Redakcja Anna Sakiewicz Redakcja techniczna, skład i łamanie Grzegorz Bociek Wydanie I, Chorzów 2012 Wydawnictwa Videograf SA Aleja Harcerska 3c, 41-500 Chorzów tel.: 32-348-31-33, 32-348-31-35, fax: 32-348-31-25 office@videograf.pl www.videograf.pl Wydawnictwa Videograf SA, Chorzów 2012 ISBN 978-83-7835-049-1
Spis treści I. ZAŁOŻENIA PROGRAMU......................... 5 II. PODSTAWA PROGRAMOWA........................ 7 III. CELE KSZTAŁCENIA............................. 12 IV. TREŚCI KSZTAŁCENIA ORAZ PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW................................... 14 V. REALIZACJA TREŚCI KSZTAŁCENIA Z PODZIAŁEM NA KLASY.. 19 VI. SPOSOBY OSIĄGANIA CELÓW ORAZ POMIARU OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW........................... 23 VII. PROPOZYCJA KRYTERIÓW OCENIANIA................. 29 VIII. INFORMACJE O REALIZACJI PROGRAMU............... 30 IX. WSPIERANIE INDYWIDUALNYCH POTRZEB UCZNIÓW POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA W RAMACH ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH................. 30
I. ZAŁOŻENIA PROGRAMU Zgodnie z podstawą programową, do najważniejszych umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia ogólnego należy między innymi umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, w tym także wyszukiwanie i korzystanie z informacji. Szkoła ma stwarzać uczniom warunki do nabywania umiejętności poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł. Powinna dążyć do zapewnienia uczniom możliwości pełnego poznania podstaw informatyki i jej zastosowań oraz przygotowania ich do stosowania technologii informacyjnej w życiu codziennym. Podstawa programowa szczegółowo określa cele kształcenia (w postaci wymagań ogólnych) oraz treści nauczania i umiejętności (w postaci wymagań szczegółowych). W podstawie programowej czytamy również o zalecanych warunkach, jakie szkoła powinna zapewnić uczniom. Podczas zajęć każdy uczeń powinien mieć do swojej dyspozycji osobny komputer z dostępem do Internetu. Założeniem niniejszego programu jest dążenie do realizacji celów kształcenia, określonych dla zajęć komputerowych w szkole podstawowej i wynikających z podstawy programowej. Jest on przewidziany do realizacji w wymiarze jednej godziny tygodniowo, w cyklu trzyletnim. Program ten sprzyja nabyciu przez uczniów podstawowego zakresu umiejętności korzystania z edytora tekstu, arkusza kalkulacyjnego, programów graficznych oraz programów do przygotowywania prezentacji. Uczniowie uczą się, jak korzystać z Internetu jako środka komunikacji oraz narzędzia przeznaczonego do wyszukiwania informacji. Uczniowie kończący klasę szóstą mają świadomość, że komputer jest urządzeniem służącym nie tylko do rozrywki, ale może też być pożytecznym narzędziem o wszechstronnym zastosowaniu. 5
6 VIII. Treści kształcenia w tym programie została ujęta w ośmiu działach: I. bezpieczeństwo i zdrowie wdrażanie bezpiecznego i świadomego korzystania przez uczniów z komputera i jego oprogramowania; II. komputer i system Windows zapoznanie uczniów z wszechstronnym zastosowaniem komputera oraz z działaniem i obsługą systemu Windows; III. programy graficzne tworzenie rysunku w grafice rastrowej i wektorowej za pomocą odpowiedniego oprogramowania komputerowego; wykorzystanie zapisanych rysunków w innych programach; IV. Internet poznanie zasad wyszukiwania informacji w Internecie, ich gromadzenia i wykorzystywania; zapoznanie uczniów ze sposobami porozumiewania się za pomocą komputera; korzystanie z komunikatorów oraz z poczty elektronicznej; V. edytor tekstu poznanie szerokiego zakresu wykorzystywania edytora tekstu oraz sposobów redagowania i formatowania tekstu, wstawiania grafiki i formatowania tabel w dokumencie; VI. programy multimedialne poznanie multimedialnych źródeł informacji. Przygotowywania prezentacji multimedialnych, zawierających tekst, grafikę i dźwięk; VII. tworzenie animacji wykorzystanie programu Logomocja do sterowania obiektem na ekranie oraz tworzenia prostych animacji; komputerowe obliczenia wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego do dokonywania prostych obliczeń, związanych z życiem codziennym; przedstawianie wyników w postaci wykresów i omawianie ich. Mimo szerokiego dostępu do komputerów i Internetu poziom wiedzy informatycznej uczniów klas 4 6 jest dość zróżnicowany. Obecnie nieliczni uczniowie nie posiadają komputera, jednak najczęściej urządzenie to wykorzystywane jest w domach do korzystania z gier i do kontaktów na portalach społecznościowych. Zdarzają się jednak uczniowie, którym komputer służy do poszerzenia wiedzy i rozwijania zainteresowań oraz do zdobywania informacji w Internecie. Realizując program nauczania na lekcjach zajęć komputerowych, musimy dążyć do tego, by uczniowie, którzy nie mają komputerów, mieli możliwość korzystania z nich na terenie szkoły i by zdobyli potrzebną do tego wiedzę. Uczniom, którzy wykorzystują komputer tylko dla rozrywki, należy uświadomić, iż zakres możliwości tego urządzenia jest bogatszy. Trzeba również wdrożyć ich do świadomego wykorzystywania tych możliwości. Tymczasem uczniom, którzy wykazują zainteresowanie informatyką, warto przedstawić możliwości poszerzania ich wiedzy w tym zakresie. Na zajęciach komputerowych, poza wiadomościami teoretycznymi, należy szczególną uwagę zwrócić na ćwiczenia praktyczne, które sprzyjają samodzielnemu zdobywaniu wiedzy i nowych umiejętności. Dobór ćwiczeń oraz problemów do rozwiązania powinien zachęcać uczniów do aktywnej pracy. Jak już wspo-
mniano, zgodnie z zapisem w podstawie programowej, zaleca się, aby podczas zajęć uczeń miał do swojej dyspozycji osobny komputer z dostępem do Internetu. Podczas prac nad projektami indywidualnymi lub zespołowymi uczniowie powinni mieć również możliwość korzystania ze sprzętu znajdującego się w pracowni komputerowej (np. skaner, projektor), w zależności od potrzeb wynikających z celów, tematów oraz charakteru przeprowadzanych zajęć. Podczas realizacji programu trzeba zwrócić szczególną uwagę na spiralny układ materiału. W każdym roku nauki należy wracać do realizowanych wcześniej treści nauczania, utrwalać je oraz poszerzać o nowe wiadomości i umiejętności. Na podstawie niniejszego programu (zgodnie z założeniami jego celów i treści nauczania) zostały opracowane podręczniki dla uczniów klas 4 6: Przygoda z komputerem. Zajęcia komputerowe dla szkoły podstawowej. Zawierają one przystępnie podane wiadomości teoretyczne, odpowiednio dobrane do wieku uczniów w poszczególnych klasach oraz duży wybór ćwiczeń podstawowych oraz dodatkowych (dla uczniów zdolnych). II. PODSTAWA PROGRAMOWA Podstawa programowa to obowiązkowy na danym etapie edukacyjnym zestaw treści nauczania oraz umiejętności, które muszą być uwzględnione w programie nauczania i umożliwiają ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych. Podstawę programową dla wszystkich rodzajów szkół ogłasza minister odpowiedzialny za oświatę i wychowanie. Podstawa programowa stanowi punkt wyjścia do opracowania różnych ogólnopolskich i szkolnych programów nauczania. Sposób oraz zakres realizacji założonych w podstawie programowej osiągnięć nie jest określony. Podstawa programowa określa cele i zadania kształcenia szkolnego oraz treści nauczania i przewidywane osiągnięcia uczniów. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych (w tym również przedmiotu zajęcia komputerowe na drugim etapie kształcenia) brzmi następująco*: Kształcenie ogólne w szkole podstawowej tworzy fundament wykształcenia szkoła łagodnie wprowadza uczniów w świat wiedzy, dbając o ich harmonijny rozwój intelektualny, etyczny, emocjonalny, społeczny i fizyczny. Kształcenie to dzieli się na dwa etapy edukacyjne: 1) I etap edukacyjny, obejmujący klasy I III szkoły podstawowej edukacja wczesnoszkolna; * Załącznik 2 do: Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, Dz.U. z dnia 15 stycznia 2009, Nr 4, poz. 17. 7
2) II etap edukacyjny, obejmujący klasy IV VI szkoły podstawowej. Celem kształcenia ogólnego w szkole podstawowej jest: 1) przyswojenie przez uczniów podstawowego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki, dotyczących przede wszystkim tematów i zjawisk bliskich doświadczeniom uczniów; 2) zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystywania posiadanych wiadomości pod czas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów; 3) kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjono wanie we współczesnym świecie. Do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego w szkole podstawowej należą: 1) czytanie rozumiane zarówno jako prosta czynność, jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa; 2) myślenie matematyczne umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych; 3) myślenie naukowe umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie; 5) umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno- -komu nikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji; 6) umiejętność uczenia się jako sposób zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji; 7) umiejętność pracy zespołowej. Jednym z najważniejszych zadań szkoły podstawowej jest kształcenie umiejętności posłu giwania się językiem polskim, w tym dbałość o wzbogacanie zasobu słownictwa uczniów. Wypełnianie tego zadania należy do obowiązków każdego nauczyciela. Ważnym zadaniem szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do życia w społeczeń stwie informacyjnym. Nauczyciele powinni stwarzać uczniom warunki do nabywania umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, z zastosowaniem technologii informacyjno- -komunikacyjnych, na zajęciach z różnych przed miotów. Realizację powyższych celów powinna wspomagać dobrze wyposażona biblioteka szkolna, dysponująca aktualnymi zbiorami, zarówno w postaci księgozbioru, jak i w postaci zasobów multimedialnych. Nauczyciele wszystkich przedmiotów powinni odwoływać się do zasobów biblioteki szkolnej i współpracować 8
z nauczycielami bibliotekarzami w celu wszechstronnego przygotowania uczniów do samokształcenia i świadomego wyszukiwania, selekcjonowania i wykorzystywania informacji. Ponieważ środki społecznego przekazu odgrywają coraz większą rolę zarówno w życiu społecznym, jak i indywidualnym, każdy nauczyciel powinien poświęcić dużo uwagi edukacji medialnej, czyli wychowaniu uczniów do właściwego odbioru i wykorzystania mediów. Ważnym zadaniem szkoły podstawowej jest także edukacja zdrowotna, której celem jest kształtowanie u uczniów nawyku dbałości o zdrowie własne i innych ludzi oraz umiejętności tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu. W procesie kształcenia ogólnego szkoła podstawowa kształtuje u uczniów postawy sprzyjające ich dalszemu rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, takie jak: uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, szacunek dla innych ludzi, ciekawość poznawcza, kreatywność, przedsiębiorczość, kultura osobista, gotowość do uczestnictwa w kulturze, podejmowania inicjatyw oraz do pracy zespołowej. W rozwoju społecznym bardzo ważne jest kształtowanie postawy obywatelskiej, postawy poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także postawy poszanowania dla innych kultur i tradycji. Szkoła podejmuje odpowiednie kroki w celu zapobiegania wszelkiej dyskryminacji. Wiadomości i umiejętności, które uczeń zdobywa w szkole podstawowej opisane są, zgodnie z ideą europejskich ram kwalifikacji, w języku efektów kształcenia*. Cele kształcenia sfor mułowane są w języku wymagań ogólnych, a treści nauczania oraz oczekiwane umiejętności uczniów sformułowane są w języku wymagań szczegółowych. Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez: 1) szkolny zestaw programów nauczania, który uwzględniając wymiar wychowawczy, obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego; 2) program wychowawczy szkoły obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym; 3) program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, obejmujący wszystkie treści i działania o charakterze profi laktycznym. Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki tworzą spójną całość i muszą uwzględniać wszystkie wymagania opisane w podstawie programowej. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak i każdego nauczyciela. Obok zadań wychowawczych i profilaktycznych nauczyciele wykonują również działania opiekuńcze odpowiednio do istniejących potrzeb. * Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (2008/C111/01). 9
Szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości. Uczniom z niepełnosprawnościami, w tym uczniom z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, nauczanie dostosowuje się ponadto do ich możliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych dzieli się na dwa etapy edukacyjne: I etap edukacyjny obejmujący klasy I III szkoły podstawowej edukacja wczesnoszkolna realizowana w formie kształcenia zintegrowanego oraz II etap edukacyjny, obejmujący klasy IV VI szkoły podstawowej, podczas którego realizowane są [ ] zajęcia komputerowe. W dalszej części cytowanego załącznika do rozporządzenia znaleźć można następujące ustalenia programowe w nauczaniu zajęć komputerowych na II etapie edukacyjnym: II ETAP EDUKACYJNY: KLASY IV VI ZAJĘCIA KOMPUTEROWE 10 Cele kształcenia wymagania ogólne I. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem; świadomość zagrożeń i ograniczeń związanych z korzystaniem z komputera i Internetu. II. Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno- -komunikacyjnych. III. Wyszukiwanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł; opracowywanie za pomocą komputera rysunków, motywów, tekstów, animacji, prezentacji multimedialnych i danych liczbowych. IV. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera. V. Wykorzystywanie komputera do poszerzania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin, a także do rozwijania zainteresowań. Treści nauczania wymagania szczegółowe 1. Bezpieczne posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem. Uczeń: 1) komunikuje się z komputerem za pomocą ikon, przycisków, menu i okien dialogowych; 2) odczytuje i prawidłowo interpretuje znaczenie komunikatów wysyłanych przez programy; 3) prawidłowo zapisuje i przechowuje wyniki swojej pracy w komputerze i na nośnikach elektronicznych, a następnie korzysta z nich; 4) korzysta z pomocy dostępnej w programach;
5) 6) posługuje się podstawowym słownictwem informatycznym; przestrzega podstawowych zasad bezpiecznej i higienicznej pracy przy komputerze, wyjaśnia zagrożenia wynikające z niewłaściwego korzystania z komputera. 2. Komunikowanie się za pomocą komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych. Uczeń: 1) komunikuje się za pomocą poczty elektronicznej, stosując podstawowe zasady netykiety; 2) korzysta z poczty elektronicznej przy realizacji projektów (klasowych, szkolnych lub międzyszkolnych) z różnych dziedzin, np. związanych z ekologią, środowiskiem geograficznym, historią lub zagadnieniami dotyczącymi spraw lokalnych. 3. Wyszukiwanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł. Uczeń: 1) wyszukuje informacje w różnych źródłach elektronicznych (słowniki, encyklopedie, zbiory biblioteczne, dokumentacje techniczne i zasoby Internetu); 2) selekcjonuje, porządkuje i gromadzi znalezione informacje; 3) wykorzystuje, stosownie do potrzeb, informacje w różnych formatach; 4) opisuje cechy różnych postaci informacji: tekstowej, graficznej, dźwiękowej, audiowizualnej, multimedialnej. 4. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, motywów, tekstów, animacji, prezentacji multimedialnych i danych liczbowych. Uczeń: 1) tworzy rysunki i motywy przy użyciu edytora grafiki (posługuje się kształtami, barwami, przekształcaniem obrazu, fragmentami innych obrazów); 2) opracowuje i redaguje teksty (listy, ogłoszenia, zaproszenia, ulotki, wypracowania), stosując podstawowe możliwości edytora tekstu w zakresie formatowania akapitu i strony, łączy grafikę z tekstem; 3) wykonuje w arkuszu kalkulacyjnym proste obliczenia, przedstawia je graficznie i interpretuje; 4) przygotowuje proste animacje i prezentacje multimedialne. 5. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera. Uczeń: 1) za pomocą ciągu poleceń tworzy proste motywy lub steruje obiektem na ekranie; 2) uczestniczy w pracy zespołowej, porozumiewa się z innymi osobami podczas realizacji wspólnego projektu, podejmuje decyzje w zakresie swoich zadań i uprawnień. 11
6. Wykorzystywanie komputera oraz programów i gier edukacyjnych do poszerzania wiedzy z różnych dziedzin. Uczeń: 1) korzysta z komputera, jego oprogramowania i zasobów elektronicznych (lokalnych i w sieci) do wspomagania i wzbogacania realizacji zagadnień z wybranych przedmiotów; 2) korzysta z zasobów (słowników, encyklopedii, sieci Internet) i programów multimedialnych (w tym programów edukacyjnych) z różnych przedmiotów i dziedzin wiedzy. 7. Wykorzystywanie komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych do rozwijania swoich zainteresowań, zastosowanie komputera w życiu codziennym, opisywanie zagrożeń i ograniczeń związanych z korzystaniem z komputera i Internetu. Uczeń: 1) opisuje przykłady wykorzystania komputera i sieci Internet w życiu codziennym; 2) szanuje prywatność i pracę innych osób; 3) przestrzega zasad etycznych i prawnych związanych z korzystaniem z komputerami i Internetu, ocenia możliwe zagrożenia. Przytoczony dokument w skrótowy sposób wyznacza również warunki i sposoby realizacji podstawy programowej na zajęciach komputerowych: Zaleca się, aby podczas zajęć uczeń miał do swojej dyspozycji osobny komputer z dostępem do Internetu. Podczas prac nad projektami (indywidualnymi lub zespołowymi) uczniowie powinni mieć również możliwość korzystania z komputerów, w zależności od potrzeb wynikających z charakteru zajęć, realizowanych celów i tematów. III. CELE KSZTAŁCENIA Myślą przewodnią niniejszego programu jest świadome, celowe i efektywne podejmowanie przez ucznia działań związanych z obsługą komputera i Internetu. Obowiązująca obecnie podstawa programowa jasno określa zamierzone cele, do których należy dążyć w procesie kształcenia w trzyletnim cyklu nauki. Warunkiem ich osiągnięcia jest odpowiednia organizacja procesu nauczania. Prezentowany program proponuje świadomy i aktywny udział ucznia w procesie nauczania, zarówno ucznia zdolnego, jak i ucznia, który potrzebuje dłuższego czasu na opanowanie podstawowych umiejętności. Stopniowanie trudności, umiejętne wiązanie teorii z praktyką oraz przystępność przekazywanych treści to klucz do stworzenia modelu ucznia, który po ukończeniu szkoły podstawowej będzie posiadał: 12
wiadomości i umiejętności związane z obsługą sprzętu komputerowego oraz programów użytkowych, potrzebnych do wykonywania zadań z wykorzystaniem odpowiedniej technologii, umiejętność twórczego myślenia oraz umiejętność współdziałania w grupie podczas pracy nad projektami indywidualnymi i grupowymi, umiejętność komunikowania się za pomocą Internetu, świadomość bezpiecznego korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych, wiedzę na temat dziedzin nauki, w których stosowana jest technologia komputerowa, umiejętność rozwijania swoich zainteresowań. W oparciu o wymagania ogólne podstawy programowej założono następujące cele główne i wynikające z nich cele szczegółowe: Lp. Cele główne Cele szczegółowe I II III IV poznanie zasad bezpiecznego posługiwania się komputerem posługiwania się sprzętem komputerowym przygotowanie do obsługi systemu Windows wykorzystywanie programów użytkowych 1) 2) 3) 1) 2) 3) 1) 2) 3) 4) 1) 2) 3) 4) 5) 6) znajomość zasad bezpiecznej pracy z komputerem; stosowanie zasad celowego korzystania z komputera i Internetu; poznanie zagrożeń wynikających z korzystania z sieci Internet; poznanie urządzeń współpracujących z komputerem (jednostką centralną) oraz ich zastosowania; poznanie urządzeń znajdujących się w jednostce centralnej oraz roli, jaką pełnią w komputerze; poznanie i wykorzystywanie nośników pamięci zewnętrznej; poznanie sposobów komunikowania się z komputerem; znajomość roli systemu operacyjnego; opanowanie umiejętności zapisywania i odczytywania wyników pracy z komputerem na różnych nośnikach danych; opanowanie umiejętności zarządzania plikami i folderami; wykonywanie rysunków w programie Paint i Draw; tworzenie dokumentów tekstowych w programie Microsoft Word; przygotowywanie prezentacji multimedialnej w programie Microsoft PowerPoint; wykonywanie obliczeń w programie Microsoft Excel; opracowywanie animacji w programie Logomocja; korzystanie z przeglądarki internetowej Internet Explorer; 13
Lp. Cele główne Cele szczegółowe V VI VII VIII poznanie zastosowań komputerów i urządzeń wykorzystujących technikę komputerową zdobywanie umiejętności pozyskiwania i wykorzystywania informacji ze źródeł multimedialnych i z zasobów sieci Internet kształtowanie umiejętności kulturalnego komunikowania się za pomocą technologii informacyjnej wdrażanie do prac nad projektami grupowymi 1) 2) 3) 1) 2) 3) 4) 1) 2) 3) 4) 1) 2) poznanie dziedzin nauki, w których wykorzystywana jest technologia komputerowa; poznanie urządzeń wykorzystujących technikę komputerową; poznanie wpływu technologii informacyjno-komunikacyjnych; wyszukiwanie informacji na zadany temat w komputerowych słownikach i encyklopediach; posługiwanie się oprogramowaniem w uczeniu się innych przedmiotów i w poznawaniu różnych dziedzin wiedzy; wykorzystywanie przeglądarki internetowej do przeglądania stron WWW; poznanie zasad korzystania z wyszukiwarki internetowej; znajomość programów służących do komunikowania się; korzystanie z wybranych komunikatorów; umiejętność wysyłania i odbierania listów za pomocą poczty elektronicznej; poznanie i przestrzeganie zasad kulturalnego komunikowania się za pomocą Internetu; komunikowanie się za pomocą technologii komunikacyjnej; wykorzystywanie komputera i Internetu w realizacji wspólnych projektów klasowych. IV. TREŚCI KSZTAŁCENIA ORAZ PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW Podobnie jak cele kształcenia, tak i treści nauczania oraz umiejętności zostały precyzyjnie określone w podstawie programowej. Dobierając treści kształcenia w programie Przygoda z komputerem, wzięto pod uwagę: zakres treści zawartych w podstawie programowej, możliwości psychofizyczne ucznia w wieku 9 11 lat, najbliższe otoczenie ucznia świat ciągle rozwijającej się technologii informacyjno-komunikacyjnej, indywidualne potrzeby ucznia. Z założonymi treściami kształcenia wiąże się oczekiwanie opanowania przez ucznia przekazywanych wiadomości i umiejętności czyli to co uczeń powinien osiągnąć w wyniku nauczania i uczenia się. Przewidywane osiągnięcia są to więc założenia co uczeń powinien umieć w wyniku realizacji przyjętych treści. 14
W programie tym treści nauczania oraz osiągnięcia uczniów zostały ujęte w ośmiu działach tematycznych, które mają swoje odzwierciedlenie w wytyczonych celach nauczania. Lp. 1. Treści kształcenia regulamin obowiązujący w pracowni komputerowej 2. stanowisko komputerowe 3. 4. 5. 6. 7. 8. zagrożenia wynikające z nieprzestrzegania bezpieczeństwa i higieny pracy przy komputerze zagrożenia płynące z korzystania z Internetu podstawowe elementy komputera i ich funkcje; urządzenia zewnętrzne (wejściowe i wyjściowe) podstawowe elementy jednostki centralnej rodzaje komputerów osobistych sposoby komunikowania się użytkownika z komputerem Przewidywane osiągnięcia Uczeń: BEZPIECZEŃSTWO I ZDROWIE Zna i stosuje regulamin szkolnej pracowni komputerowej. Wie, jak prawidłowo zorganizować stanowisko pracy przy komputerze. Zna zasady bezpiecznego użytkowania komputera i innych urządzeń TI K oraz programów komputerowych. Wie i potrafi wyjaśnić, jakie zagrożenia wynikają z nieprzestrzegania higieny pracy przy komputerze i z niewłaściwego zorganizowania stanowiska pracy. Jest świadomy zagrożeń, które można napotkać w Internecie. Wie i potrafi wyjaśnić, jakie zagrożenia niesie ze sobą niewłaściwe korzystanie z sieci internetowej, a szczególnie nawiązywanie za pomocą komunikatorów kontaktów z osobami nieznajomymi. Wie, że w Internecie mogą znajdować się informacje nieprawdziwe lub zawierające błędy. Ma świadomość, że kopiowanie tekstów z Internetu i wykorzystywanie ich jako własnych opracowań jest naruszeniem prawa autorskiego. Zna i przestrzega zasad netykiety. KOMPUTER I SYSTEM WINDOWS Wie oraz potrafi wskazać i nazwać, do czego służą następujące elementy zestawu komputerowego: jednostka centralna, monitor, klawiatura, mysz, drukarka, skaner, głośniki. Wie oraz potrafi wymienić, jaką rolę pełnią w komputerze następujące urządzenia: płyta główna, procesor, pamięć RAM, karty rozszerzeń (graficzna, dźwiękowa), dysk twardy, stacja dyskietek. Potrafi wymienić oraz wie, czym się różnią, komputery osobiste (stacjonarny, laptop, notebook, tablet PC). Wykorzystuje myszkę oraz klawiaturę w celu wydawania poleceń w systemie Windows. Zna zadania, jakie pełni w komputerze system opera- 9. zasady pracy z systemem cyjny. operacyjnym Potrafi skorzystać z podstawowych usług systemu operacyjnego. 10. uruchamianie programów Samodzielnie uruchamia wskazany program. 15
Lp. Treści kształcenia Przewidywane osiągnięcia Uczeń: zapisywanie Potrafi zapisać wyniki swojej pracy na dysku oraz na 11. i odczytywanie wyników nośniku zewnętrznym (pendrive). pracy z komputerem na Potrafi otworzyć pliki zapisane na dysku lub na innym różnych nośnikach danych nośniku danych. Tworzy foldery. 12. zarządzanie plikami Kopiuje i przenosi obiekty typu folder i plik. i folderami Potrafi usuwać pliki i foldery. Umie zmienić nazwę pliku lub folderu. 13. instalowanie programów Potrafią zainstalować nowe oprogramowanie; 14. Zna zastosowania TIK w swoim otoczeniu. zastosowanie technologii Wie, w jakich dziedzinach nauki stosowana jest technoinformacyjnologia komputerowa. komunikacyjnych (TIK) Wie, w jaki sposób technologia komputerowa pomaga w różnych dziedzinach ludziom niepełnosprawnym. życia Wie, jakie znaczenie mają symulacje komputerowe. 15. Wie, jakie znaczenie mają komputery i ich oprogramokorzystania z komputera wanie w procesie przekazywania informacji i wspomagania pracy człowieka. i Internetu w celu zdobywania Wie, że programy komputerowe pomagają w nauce informacji na różne tematy (multimedialne programy edukacyjne, e booki, słowniki, gry edukacyjne, programy do nauki języków ob- oraz rozwijania swoich zainteresowań. cych). 16. korzystanie z pomocy Potrafi korzystać z pomocy programów działających dostępnej w systemie w systemie Windows. Windows 17. 18. 19. rysowanie, malowanie prostych rysunków tworzenie prostych kompozycji graficznych w grafice rastrowej tworzenie kompozycji graficznych z wykorzystaniem narzędzi programu grafiki wektorowej 20. tworzenie obiektów 3D 21. wykorzystanie programu graficznego jako programu użytkowego PROGRAMY GRAFICZNE Wie, jak korzystać z wybranych narzędzi w poznanym programie graficznym. Potrafi stworzyć prosty rysunek za pomocą komputera. Potrafi przekształcać i tworzyć obrazy za pomocą prostego programu graficznego (Paint). Potrafi tworzyć i przekształcać obiekty za pomocą programu grafiki wektorowej (Draw). Potrafi wykonać kompozycję graficzną, według podanych wskazówek. Tworzy obiekty trójwymiarowe, według podanej instrukcji oraz własnego pomysłu. Wykonuje ilustracje w celu ich dalszego wykorzystania w innym programie (edytor tekstu dyplomy, ilustracje do tekstu, ilustracje do prezentacji multimedialnych). Wykorzystuje program graficzny do wykonania ozdobnych napisów, potrzebnych w np. projektach. 16
Lp. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. Treści kształcenia Zapoznanie się z pojęciem Internet przeglądanie stron internetowych; korzystanie z hiperłączy. wyszukiwanie informacji w sieci Internet komunikowanie się za pomocą komputera; programy służące do komunikowania się wysyłanie i odbieranie listów za pomocą poczty elektronicznej zasady wprowadzania tekstu podstawowe operacje na tekście redagowanie i formatowanie dokumentów tekstowych tworzenie tekstu zawierającego tabele wstawianie grafiki do dokumentu tekstowego 32. drukowanie dokumentu 33. wykorzystanie edytora tekstu jako programu użytkowego INTERNET Przewidywane osiągnięcia Uczeń: Wie, co to jest Internet. Zna podstawowe usługi sieci internetowej. Wie, jak korzystać z popularnej przeglądarki internetowej. Potrafi poruszać się po stronach WWW; Potrafi korzystać z hiperłączy. Zna zastosowanie wyszukiwarek internetowych. Potrafi posługiwać się wyszukiwarką internetową w celu zdobywania informacji w sieci Web. Zna programy służące do komunikowania się. Potrafi korzystać z wybranych komunikatorów. Stosuje zasady netykiety. Wykorzystuje komunikatory do porozumiewania przy realizacji projektów klasowych. Potrafi założyć konto pocztowe. Wie, jak wysyłać i odbierać listy z załącznikami. Wykorzystuje pocztę elektroniczną do przesyłania materiałów przy realizacji projektów klasowych. EDYTOR TEKSTU Zna zasady wprowadzania tekstu w edytorze tekstu. Potrafi zaznaczyć, skopiować, wkleić, wyciąć oraz usunąć tekst. Wie, jak napisać, zredagować oraz sformatować tekst za pomocą edytora tekstu. Potrafi zamieścić tabelę w dokumencie tekstowym. Wie, jak zmienić obramowanie tabeli, wypełnić komórki tłem i deseniem. Potrafi sformatować tekst znajdujący się w tabeli. Umie wstawiać rysunki do dokumentu i otaczać je tekstem. Potrafi przygotować dokument do druku; Wie, w jaki sposób wydrukować cały dokument oraz wybrana stronę; Potrafi wykorzystać edytor tekstu do pisania pism użytkowych oraz wypowiedzi pisemnych, zadanych do zrobienia na zajęciach z innych przedmiotów. Wykorzystuje edytor tekstu do gromadzenia informacji potrzebnych podczas pracy nad projektami. 17
Lp. 34. 35. 36. 37. 38. 39. Treści kształcenia korzystanie z multimedialnych źródeł informacji: programów edukacyjnych, encyklopedii, leksykonów i słowników rozrywka za pośrednictwem komputera: gry, muzyka, filmy przygotowanie prezentacji multimedialnej tworzenie slajdów; ustawianie przejść między slajdami uatrakcyjnianie prezentacji (animacja, dźwięk) wykorzystanie programu PowerPoint do realizacji projektów Przewidywane osiągnięcia Uczeń: PROGRAMY MULTIMEDIALNE Wyszukuje informacje na zadany temat w komputerowych słownikach i encyklopediach. Posługuje się oprogramowaniem w uczeniu się innych przedmiotów i poznawaniu różnych dziedzin wiedzy. Potrafi uruchomić wybraną grę komputerową, a następnie z niej skorzystać. Zna programy odtwarzające pliki muzyczne oraz filmowe. Wie, w jaki sposób uruchomić plik muzyczny oraz filmowy. Zna zastosowanie programu do tworzenia prezentacji. Potrafi przełączać widoki slajdów. Potrafi przygotować prostą prezentację, według podanych wskazówek. Zapisuje prezentacje w programie PowerPoint. Wie, jak dokładać i usuwać slajdy w prezentacji. Potrafi ustawić przejścia między slajdami. Wie, w jaki sposób dołączyć dźwięk do slajdu. Potrafi zastosować animację obiektu. Gromadzi potrzebne materiały w przygotowanym folderze. Wymienia materiały z innymi członkami zespołu. Zgodnie i umiejętnie planuje zawartość i przebieg prezentacji. Potrafi zaprezentować przygotowany materiał. TWORZENIE ANIMACJI Za pomocą narzędzi programu Logomocja Edytor potworzenie rysunków 40. staci potrafi wykonać proste rysunki. potrzebnych do animacji Umie zapisać rysunek we wskazanym miejscu. Zna zasady i możliwości animacji komputerowej. Tworzy animowane postacie w Edytorze postaci. 41. tworzenie animacji Projektuje i tworzy proste animacje. Zapisuje i odtwarza animacje. Używając podstawowych poleceń, potrafi napisać proprogramowanie w języku 42. ste programy w języku Logo. Logo Umie sterować wybranym obiektem na ekranie; Wie, jak przygotować prosty projekt w programie Lo- 43. przygotowywanie projektu gomocja. Potrafi zapisać oraz odtworzyć przygotowany projekt. 18
Lp. 44. 45. 46. 47. Treści kształcenia wprowadzanie danych do arkusza kalkulacyjnego wykonywanie obliczeń, stosowanie formuł zasady formatowania komórek tworzenie tabeli w arkuszu kalkulacyjnym 48. tworzenie wykresów Przewidywane osiągnięcia Uczeń: KOMPUTEROWE OBLICZENIA Potrafi określić adres komórki i posługiwać się nim. Wie, jak wprowadzać dane do arkusza. Potrafi wykonać proste obliczenia za pomocą arkusza kalkulacyjnego. Potrafi tworzyć formuły z prostymi funkcjami matematycznymi. Potrafi formatować zawartość komórek. Umie formatować wygląd komórek. Projektuje tabelę arkusza, stosując poznane zasady wprowadzania informacji i formatowania komórek. Wstawia oraz usuwa wiersze i kolumny. Potrafi utworzyć prosty wykres z danymi, korzystając z Kreatora wykresów. Potrafi utworzyć wykres kolumnowy i kołowy. Potrafi omówić dane zamieszczone na wykresie. V. REALIZACJA TREŚCI KSZTAŁCENIA Z PODZIAŁEM NA KLASY Treści kształcenia, przewidziane do realizacji na drugim etapie kształcenia, zostały ujęte w ośmiu działach tematycznych: I. Bezpieczeństwo i zdrowie, II. Komputer i system Windows, III. Programy graficzne, IV. Internet, V. Edytor tekstu, VI. Programy multimedialne, VII. Tworzenie animacji VIII. Komputerowe obliczenia, Niektóre z powyższych działów przewijają się przez trzy lata nauki, inne wprowadzane są dopiero w piątej lub szóstej klasie. Realizacja treści w poszczególnych działach ma charakter wprowadzenia, rozszerzenia lub utrwalenia. Dział Bezpieczeństwo i zdrowie wprowadzany jest w klasie czwartej. W ramach tego działu uczniowie poznają regulamin szkolnej pracowni komputerowej, zasady bezpiecznego użytkowania komputera i innych urządzeń technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz programów komputerowych. Są uświadamiani, jakie zagrożenia można napotkać w Internecie. W następnych klasach wiadomości i umiejętności z tego działu są utrwalane. Kolejny dział to Komputer i system Windows. Z zagadnieniami tego działu uczniowie również spotykają się już w klasie czwartej, kiedy poznają podstawowe elementy komputera oraz ich funkcje. Dowiadują się, w jaki sposób użyt- 19
kownik może komunikować się z komputerem. Poznają sposoby uruchamiania programów oraz zapisywania dokumentów na dysku. W klasie piątej poznają podstawowe elementy jednostki centralnej oraz role jakie pełnią one w komputerze. Zdobywają wiedzę i umiejętności na temat zarządzania plikami i folderami. W klasie szóstej poznają dziedziny życia, w których mają zastosowanie technologie informacyjno-komunikacyjne. Uczą się instalowania programów użytkowych. W ramach poznawania tego działu uczniowie klasy czwartej są wprowadzani w zagadnienia komputera i systemu Windows, zaś w klasie piątej i szóstej ma miejsce rozszerzenie tych wiadomości i umiejętności. Kolejny dział to Programy graficzne. W klasie czwartej uczniowie utrwalają umiejętność rysowania w programie grafiki rastrowej (np. Paint). Poznają zasady pracy w programie tworzącym grafikę wektorową (proponowany jest tutaj darmowy program Draw z pakietu OpenOffice). W klasie piątej i szóstej ma miejsce rozszerzenie umiejętności pracy w programie grafiki wektorowej. Uczniowie uczą się tworzyć i przekształcać obiekty, poznają zasady pracy z punktami i krzywymi, tworzą obiekty trójwymiarowe. W klasie szóstej wykorzystują zdobyte umiejętności do tworzenia projektów i animacji z wykorzystaniem grafiki wykonanej w innych programach. Internet źródło wiedzy i rozrywki. Z tym działem uczniowie spotykają się w klasie czwartej, gdzie poznają przeglądarkę internetową, uczą się poruszania po stronach WWW. Zdobywają wiedzę na temat wyszukiwania informacji w sieci Web. W klasie piątej poznają komunikatory oraz sposoby komunikowania się za pomocą Internetu. Uczą się zakładania konta pocztowego oraz wysyłania i odbierania listów za pomocą poczty elektronicznej. W klasie piątej i szóstej wykorzystują Internet w codziennym życiu szkolnym i prywatnym, w szczególności podczas wykonywania prac zespołowych nad projektami. Zdobywanie wiadomości i umiejętności z zakresu edytora tekstu zostało rozłożone na trzy lata nauki. W klasie czwartej uczniowie zostają wprowadzeni w edytor tekstu Microsoft Word. Poznają zasady wprowadzania tekstu, uczą się podstawowych operacji na tekście, redagują i formatują proste dokumenty tekstowe. W klasie piątej poznają sposoby umieszczania tabel w dokumencie i ich formatowania. Zdobywają również umiejętność wstawiania grafiki do dokumentu tekstowego. Uczą się, w jaki sposób przygotować dokument do druku oraz jak go wydrukować. W klasie szóstej uczniowie utrwalają wiadomości i umiejętności zdobyte w poprzednich klasach. Piszą pisma użytkowe, wykorzystują edytor tekstu w celu gromadzenia materiałów w trakcie pracy nad projektami. Programy multimedialne to dział, z którym uczniowie spotykają się w klasie piątej. Uczą się korzystania z multimedialnych źródeł informacji oraz wyszukiwania informacji w komputerowych słownikach i encyklopediach. Poznają program przeznaczony do tworzenia prezentacji (na przykładzie programu Microsoft PowerPoint). Dowiadują się, jak przygotować prostą prezentację, w jaki sposób zarządzać slajdami oraz w jaki sposób uatrakcyjnić prezentację, dodając do niej 20
dźwięk i animacje. W klasie szóstej uczniowie utrwalają zdobyte wcześniej wiadomości i umiejętności. Opracowują w zespołach prezentacje, tworząc projekty o tematyce rozszerzającej ich wiadomości z innych przedmiotów oraz ich własne zainteresowania. Dział Tworzenie animacji wprowadzany jest w klasie szóstej, kiedy to uczniowie poznają program Logomocja obiektowe środowisko programistyczne, a w nim zasady programowania sterowanego zdarzeniami. Uczą się tworzenia rysunków za pomocą grafiki żółwia. Zdobywają umiejętność tworzenia animacji w Edytorze postaci. Komputerowe obliczenia ten dział wprowadzany jest w klasie szóstej, kiedy uczniowie poznają arkusz kalkulacyjny, na przykładzie programu Microsoft Excel. Uczą się: zasad wprowadzania danych do poszczególnych komórek arkusza, wykonywania prostych obliczeń, stosowania formuł oraz zasad formatowania komórek. Dane liczbowe potrafią przedstawić na wykresie i omówić go. Taki rozkład treści kształcenia pozwala na ich realizację w układzie spiralnym. W kolejnych klasach, w przypadku działu wprowadzonego w poprzedniej klasie uczniowie bazują na wiadomościach wcześniej zdobytych, które są utrwalane i rozszerzane. Poniższa tabela przedstawia sposób realizacji treści kształcenia z podziałem na poszczególne klasy. W wprowadzenie materiału; U utrwalenie materiału; R rozszerzenie materiału Lp. Treści kształcenia BEZPIECZEŃSTWO I ZDROWIE Klasa 4 5 6 1. regulamin obowiązujący w pracowni komputerowej W U U 2. stanowisko komputerowe W U U 3. zagrożenia wynikające z nieprzestrzegania bezpieczeństwa i higieny pracy przy komputerze W U U 4. zagrożenia płynące z korzystania z Internetu W R U KOMPUTER I SYSTEM WINDOWS 5. podstawowe elementy komputera i ich funkcje; urządzenia zewnętrzne (wejściowe i wyjściowe). W U U 6. podstawowe elementy jednostki centralnej W U 7. rodzaje komputerów osobistych W U U 8. sposoby komunikowania się użytkownika z komputerem W U U 9. zasady pracy z systemem operacyjnym W R U 10. uruchamianie programów W U U 21
Lp. Treści kształcenia Klasa 4 5 6 11. zapisywanie i odczytywanie wyników pracy z komputerem na różnych nośnikach danych W R U 12. zarządzanie plikami i folderami W R U 13. instalowanie programów W U 14. zastosowanie TIK w różnych dziedzinach życia W R R 15. korzystania z komputera i Internetu w celu zdobycia informacji na różne tematy W R U oraz rozwijania swoich zainteresowań 16. korzystanie z pomocy dostępnej w systemie Windows W U U PROGRAMY GRAFICZNE 17. rysowanie, malowanie prostych rysunków W U U 18. tworzenie prostych kompozycji graficznych w grafice rastrowej W U U 19. tworzenie kompozycji graficznych z wykorzystaniem narzędzi programu grafiki wektorowej W R R 20. tworzenie obiektów 3D W 21. wykorzystanie programu graficznego jako programu użytkowego W U U INTERNET 22. zapoznanie się z pojęciem Internet W U U 23. przeglądanie stron internetowych; korzystanie z hiperłączy W U U 24. wyszukiwanie informacji w sieci Internet W U U 25. komunikowanie się za pomocą komputera; programy służące do komunikowania się W U 26. wysyłanie i odbieranie listów za pomocą poczty elektronicznej W U EDYTOR TEKSTU 27. zasady wprowadzania tekstu W U U 28. podstawowe operacje na tekście W U U 29. redagowanie i formatowanie dokumentów tekstowych W U U 30. tworzenie tekstu zawierającego tabele W U 31. wstawianie grafiki do dokumentu tekstowego. W U 32. drukowanie dokumentu W U 33. wykorzystanie edytora tekstu jako programu użytkowego W R U 22
Lp. Treści kształcenia PROGRAMY MULTIMEDIALNE Klasa 4 5 6 34. korzystanie z multimedialnych źródeł informacji: programów edukacyjnych, encyklopedii, leksykonów W U U i słowników 35. rozrywka za pośrednictwem komputera: gry, muzyka, filmy W R U 36. Przygotowywanie prezentacji multimedialnej W U 37. tworzenie slajdów; ustawianie przejść między slajdami W R 38. uatrakcyjnianie prezentacji (animacja, dźwięk) W R 39. wykorzystanie programu PowerPoint do realizacji projektów W U TWORZENIE ANIMACJI 40. tworzenie rysunków potrzebnych do animacji W 41. tworzenie animacji W 42. programowanie w języku Logo W 43. przygotowanie projektu W KOMPUTEROWE OBLICZENIA 44. wprowadzanie danych do arkusza kalkulacyjnego W 45. wykonywanie obliczeń; stosowanie formuł W 46. zasady formatowania komórek W 47. tworzenie tabeli w arkuszu kalkulacyjnym W 48. tworzenie wykresów W VI. SPOSOBY OSIĄGANIA CELÓW ORAZ POMIARU OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Proponowane sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania są związane z odpowiednim doborem form i metod nauczania. W procesie kształcenia zadaniem nauczyciela jest wprowadzenie ucznia w nowe zagadnienia, treści, wzbudzić u ucznia zainteresowanie, pobudzić ciekawość poznawczą. Aby działania te były efektywne nauczyciel dobiera odpowiednie formy i metody pracy do potrzeb uczących się. Jednak osiągnięcia ucznia są wynikiem nie tylko nauczania ale i uczenia się. Uczeń powinien poszerzać swoją wiedzę, nabywać umiejętności oraz dokonywać samooceny. Na przyswajanie wiedzy wpływają różne czynniki m.in. takie jak, np. środowisko rodzinne, zdolności ucznia oraz jego aspiracje. Uczący powinien uwzględnić te czynniki i każdego ucznia traktować indywidualnie. 23
Pomiar osiągnięć polega na sprawdzaniu zdobytych przez ucznia wiadomości i umiejętności, które powinien posiąść w wyniku nauczania. Metody pomiaru proponowane w celu sprawdzenia opanowania wiadomości i umiejętności zagadnień informatycznych przewidzianych do realizacji w niniejszym programie, polegają głównie na obserwacji działań ucznia podczas lekcji, przeprowadzaniu testów sprawdzających, ocenie wykonywanych ćwiczeń oraz projektów. W podręcznikach Przygoda z komputerem, przy każdym omawianym zagadnieniu informatycznym znajdują się ćwiczenia z przeznaczeniem do utrwalenia i sprawdzenia opanowania wprowadzanych treści. Poszczególne działy kończą się wykazem wiadomości, które uczeń powinien opanować. Ostatnia lekcja z każdego działu przeznaczona jest na powtórzenie, utrwalenie oraz sprawdzeniem wiadomości. W poradnikach metodycznych dla nauczycieli, które wchodzą w skład pakietu edukacyjnego znajdują się testy sprawdzające po każdym dziale. Testy sprawdzające zostały również przygotowane dla uczniów w wersji multimedialnej i zamieszczone na płycie CD. Lp. Przewidywane osiągnięcia ucznia Sposoby osiągania celów Sposoby pomiaru osiągnięć BEZPIECZEŃSTWO I ZDROWIE 1. 2. 3. 4. zna i stosują regulamin szkolnej pracowni komputerowej; wie jak prawidłowo zorganizować stanowisko pracy przy komputerze; zna zasady bezpiecznego użytkowania komputera i innych urządzeń TI K oraz programów komputerowych; wie i potrafi wyjaśnić jakie zagrożenia wynikają z nieprzestrzegania higieny pracy przy komputerze i niewłaściwie zorganizowanym stanowiskiem pracy; jest świadomy zagrożeń, które można napotkać w Internecie; wie i potrafi wyjaśnić jakie zagrożenia niesie ze sobą niewłaściwe korzystanie z sieci internetowej, a szczególnie nawiązywanie kontaktów z osobami nieznajomymi za pomocą komunikatorów; wie, że w Internecie mogą znajdować się informacje nieprawdziwe lub z błędami; ma świadomość, że kopiowanie tekstów z Internetu i wykorzystywanie ich jako własnych opracowań jest naruszeniem prawa autorskiego; zna i przestrzega zasad netykiety. przekaz słowny; pokaz i obserwacja; aktywność własna; działanie indywidualne według podanego przykładu. obserwacja podejmowanych działań; analiza wypowiedzi, zadań/ćwiczeń; minitesty; sprawdziany; zadania kontrolne. 24
Lp. Przewidywane osiągnięcia ucznia Sposoby osiągania celów Sposoby pomiaru osiągnięć KOMPUTER I SYSTEM WINDOWS 5. 6. 7. 8. 9. wie oraz potrafi wyróżnić i nazwać do czego służą następujące elementy zestawu komputerowego: jednostka centralna, monitor, klawiatura, mysz, drukarka, skaner, głośniki. wie oraz potrafi wymienić jaką rolę pełnią w komputerze następujące urządzenia: płyta główna, procesor, pamięć RAM, karty rozszerzeń (graficzna, dźwiękowa), dysk twardy, stacja dyskietek. potrafi wymienić oraz wie czym się różnią komputery osobiste (stacjonarny, laptop, notebook, tablet PC) wykorzystuje myszkę oraz klawiaturę w celu wydawania polecenia w systemie Windows; zna zadania systemu operacyjnego w komputerze; potrafi skorzystać z podstawowych usług systemu operacyjnego; przekaz słowny; pokaz i obserwacja; aktywność własna; działanie indywidualne według podanego przykładu; działanie zespołowe według podanego przykładu. obserwacja podejmowanych działań; analiza wypowiedzi, wytworów, zadań/ćwiczeń; minitesty; sprawdziany; zadania kontrolne. 10. samodzielnie uruchamia wskazany program. 11. 12. 13. 14. 15. 16. potrafi zapisać wyniki swojej pracy na dysku oraz nośniku zewnętrznym (pendrive). potrafi otworzyć pliki zapisane na dysku lub innym nośniku danych. tworzy foldery; kopiuje i przenosi obiekty typu folder i plik. potrafi usuwać pliki i foldery; Umie zmienić nazwę pliku lub folderu; potrafią zainstalować nowe oprogramowanie; zna zastosowania TIK w swoim otoczeniu; wie w jakich dziedzinach nauki, stosowana jest technologia komputerowa; wie, w jaki sposób technologia komputerowa pomaga ludziom niepełnosprawnym; wie, jakie znaczenie mają symulacje komputerowe; wie, jakie znaczenie mają komputery i ich oprogramowanie w procesie przekazywania informacji i wspomagania pracy człowieka; potrafi korzystać z pomocy programów działających w systemie Windows. 25
Lp. Przewidywane osiągnięcia ucznia Sposoby osiągania celów Sposoby pomiaru osiągnięć 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. PROGRAMY GRAFICZNE wie jak korzystać z wybranych narzędzi w poznanym programie graficznym; potrafi stworzyć prosty rysunek za pomocą komputera; potrafi przekształcać i tworzyć obrazy za pomocą prostego programu graficznego (Paint). potrafi tworzyć i przekształcać obiekty za pomocą programu grafiki wektorowej (Draw); potrafi wykonać kompozycje graficzną według podanych wskazówek; tworzy obiekty trójwymiarowe według podanej instrukcji oraz własnego pomysłu; wykonuje ilustracje w celu dalszego wykorzystania w innym programie (edytor tekstu dyplomy, ilustracje do tekstu; ilustracje do prezentacji multimedialnych); wykorzystuje program graficzny do wykonania ozdobnych napisów potrzebnych w np. projektach; INTERNET wie, co to jest Internet; zna podstawowe usługi sieci internetowej; wie jak korzystać z popularnej przeglądarki internetowej; potrafi poruszać się po stronach WWW; potrafi korzystać z hiperłączy. zna zastosowanie wyszukiwarek internetowych; potrafi posługiwać się wyszukiwarką internetową w celu zdobywania informacji w sieci Web; zna programy służące do komunikowania się; potrafi korzystać z wybranych komunikatorów; stosuje zasady netykiety; wykorzystuje komunikatory do porozumiewania przy realizacji projektów klasowych; potrafi założyć konto pocztowe; wie jak wysyłać i odbierać listy z załącznikami; wykorzystuje pocztę elektroniczną do przesyłania materiałów przy realizacji projektów klasowych; przekaz słowny; obserwacja po- pokaz i obserwa- dejmowanych cja; działań; aktywność wła- analiza sna; wypowiedzi, działanie indy- wytworów, widualne według zadań/ćwipodanego przykładu; projektów; czeń, działanie zespoło- minitesty; we według podanego przykładu; zadania kontro- sprawdziany; indywidualne wy- lne. konywanie zadań według własnego pomysłu; zespołowe wykonywanie zadań według własnych pomysłów; wspólne projekty. przekaz słowny; pokaz i obserwacja; aktywność własna; działanie indywidualne według podanego przykładu; działanie zespołowe według podanego przykładu; indywidualne wykonywanie zadań według własnego pomysłu; zespołowe wykonywanie zadań według własnych pomysłów; wspólne projekty. obserwacja podejmowanych działań; analiza wypowiedzi, wytworów, zadań/ćwiczeń, projektów; minitesty; sprawdziany; zadania kontrolne. 26
Lp. Przewidywane osiągnięcia ucznia Sposoby osiągania celów Sposoby pomiaru osiągnięć 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 46. 47. 48. 49. 50. EDYTOR TEKSTU zna zasady wprowadzania tekstu w edytorze tekstu; potrafi zaznaczyć, skopiować, wkleić, wyciąć oraz usunąć tekst; wie jak napisać, zredagować oraz sformatować tekst za pomocą edytora tekstu; potrafi zamieścić tabelę w dokumencie tekstowym; wie jak zmienić obramowanie tabeli, wypełnić komórki tłem i deseniem. potrafi sformatować tekst znajdujący się w tabeli. umie wstawiać rysunki do dokumentu i otaczać je tekstem. potrafi przygotować dokument do druku; wie w jaki sposób wydrukować cały dokument oraz wybrana stronę; potrafi wykorzystać edytor tekstu do pisania pism użytkowych oraz wypowiedzi pisemnych zadanych z innych przedmiotów; wykorzystuje edytor tekstu do gromadzenia informacji potrzebnych podczas pracy nad projektami. przekaz słowny; pokaz i obserwacja; aktywność własna; działanie indywidualne według podanego przykładu; działań; analiza wypowiedzi, wytworów, zadań/ćwiczeń, projektów; działanie zespoło- minitesty; we według podanego przykładu; zadania kontro- sprawdziany; indywidualne wy- lne. konywanie zadań według własnego pomysłu; zespołowe wykonywanie zadań według własnych pomysłów; wspólne projekty. PROGRAMY MULTIMEDIALNE wyszukuje informacje na zadany temat w komputerowych słownikach i encyklopediach. posługuje się oprogramowaniem w uczeniu się innych przedmiotów i poznawaniu różnych dziedzin wiedzy; potrafi uruchomić wybraną grę komputerową i z niej korzystać; zna programy odtwarzające pliki muzyczne oraz film; wie w jaki sposób uruchomić plik muzyczny oraz film. zna zastosowanie programu do tworzenia prezentacji; potrafi przełączać widoki slajdów; potrafi przygotować prostą prezentację według podanych wskazówek; zapisuje prezentacje w programie PowerPoint; wie jak dokładać i usuwać slajdy w prezentacji; potrafi ustawić przejścia między slajdami; wie w jaki sposób dołączyć do slajdu dźwięk; potrafi zastosować animację obiektu; obserwacja podejmowanych przekaz słowny; obserwacja po- pokaz i obserwa- dejmowanych cja; działań; aktywność wła- analiza sna; wypowiedzi, działanie indy- wytworów, widualne według zadań/ćwipodanego przykładu; projektów; czeń, działanie zespoło- minitesty; we według podanego przykładu; zadania kontro- sprawdziany; indywidualne wy- lne. konywanie zadań według własnego pomysłu; zespołowe wykonywanie zadań według własnych pomysłów; wspólne projekty. 27