Danuta Rozmarynowska Gimnazjum Publiczne w Głuszycy PROGRAM EKOLOGICZNEJ ŚCIEŻKI EDUKACYJNEJ W KLASACH I-III GIMNAZJUM PUBLICZNEGO W GŁUSZYCY I. Wyjątki z rozporządzeń MENiS w sprawie programów nauczania. Rozporządzenie MENiS z dnia 24 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków i trybu dopuszczania do użytku szkolnego programów nauczania, programów wychowania przedszkolnego i podręczników oraz zalecenia środków dydaktycznych. (wyjątki) 2 1. Program nauczania dla zajęć edukacyjnych z zakresu ogólnego, zwany dalej programem nauczania ogólnego, stanowi opis sposobu realizacji zadań edukacyjnych, ustalonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, określonej odrębnymi przepisami. Program nauczania ogólnego obejmuje co najmniej jeden etap edukacyjny i dotyczy kształcenia zintegrowanego, przedmiotu, ścieżki edukacyjnej, bloku przedmiotowego lub ich części. 4. Program nauczania ogólnego zawiera: 1) dla szkoły podstawowej, gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych: a) szczegółowe cele edukacyjne- kształcenia i wychowania, b) materiał nauczania związany ze szczegółowymi celami edukacyjnymi, uwzględniający treści nauczania zawarte w podstawie programowej kształcenia ogólnego, c) procedury osiągania szczegółowych celów edukacyjnych, d) opis założonych osiągnięć ucznia i propozycje metod ich oceny, z uwzględnieniem standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów lub egzaminów, określonych odrębnymi przepisami, e) omówienie założeń dydaktycznych i wychowawczych, na jakich została oparta koncepcja programu, relacji do zakresu podstawy programowej kształcenia ogólnego, ewentualnych specjalnych warunków odnoszących się do realizacji programu, f) nazwiska rzeczoznawców, którzy program zaopiniowali, oraz nazwy podmiotów, które zarekomendowały tych rzeczoznawców, 2) dla szkół ponadpodstawowych: a) szczegółowe cele edukacyjne- kształcenia i wychowania, b) materiał nauczania związany ze szczegółowymi celami edukacyjnymi, uwzględniający treści nauczania zawarte w podstawie programowej kształcenia ogólnego, c) procedury osiągania szczegółowych celów edukacyjnych, d) nazwiska rzeczoznawców, którzy program zaopiniowali, oraz nazwy podmiotów, które zarekomendowały tych rzeczoznawców. 8 5. Program nauczania ogólnego opracowany przez nauczyciela samodzielnie lub z wykorzystaniem programów wpisanych do wykazu, o którym mowa w 6 ust. 1, może zostać wprowadzony do szkolnego zestawu programów po uzyskaniu pozytywnej opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego, posiadającego wykształcenie wyższe z dziedziny wiedzy zgodnej z zakresem treści nauczania, które program obejmuje. 9. Szkolny zestaw programów dopuszcza do użytku w danej szkole dyrektor szkoły, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady szkoły, a jeżeli nie została ona powołana- opinii rady rodziców lub innego przedstawicielstwa rodziców.
II. Gimnazjum. III etap edukacyjny. Ścieżki edukacyjne. W gimnazjum, obok przedmiotów, wprowadzono ścieżki edukacyjne, a wśród nich ścieżkę ekologiczną. Ścieżki edukacyjne służą integracji wiedzy nauczanej na różnych etapach kształcenia, również w gimnazjum. Za realizację ścieżek edukacyjnych odpowiedzialni są nauczyciele wszystkich przedmiotów, którzy do własnego programu włączają odpowiednie treści danej ścieżki, także j. III. Podstawa programowa j ścieżki edukacyjnej. Cele edukacyjne 1.Uświadamianie zagrożeń środowiska przyrodniczego, występującego w miejscu zamieszkania. 2. Budzenie szacunku do przyrody. Zadania szkoły 1.Tworzenie warunków do poznawania współzależności między różnymi składnikami środowiska oraz rozumienia przyczyn i skutków ingerencji człowieka w świat przyrody. 2. Kształtowanie proj motywacji uczniów. Treści 1. w atmosferze, biosferze, hydrosferze i litosferze. 2. Różnorodność biologiczna (gatunkowa, genetyczna oraz ekosystemów)-znaczenie jej ochrony. 3. Żywność- oddziaływanie produkcji żywności na środowisko. 4. Zagrożenia dla środowiska wynikające z produkcji i transportu energii; energetyka jądrowa- bezpieczeństwo i składowanie odpadów. Osiągnięcia 1. Dostrzeganie, opisywanie i wyjaśnianie związków między naturalnymi składnikami środowiska, człowiekiem i jego działalnością. 2. Krytyczna analiza relacji między działalnością człowieka a stanem środowiska w najbliższym otoczeniu. 3. Organizowanie działań służących poprawie stanu środowiska w najbliższym otoczeniu. 4. Podejmowanie działań ekologicznych w najbliższym otoczeniu i we własnym życiu. 5. Umiejętność przestrzegania zasad ładu i porządku w miejscach publicznych. IV. Procedury osiągania celów: a- zajęcia dydaktyczne, b- opracowanie materiałów propagandowych (gazetki ścienne, wystawy, albumy), c- konkursy, d- akcje na rzecz szkoły i lokalnego środowiska przyrodniczego, e- uroczystości, f- spotkania i wymiana doświadczeń z uczniami z innych szkół, g-, warsztaty, h- pokazy, prelekcje, i- inne. V. Opis założonych osiągnięć uczniów i propozycje metod ich oceny. Założone osiągnięcia uczniów realizacji tego programu zostały podane w postaci celów operacyjnych, a propozycje ich oceny mogą być następujące: wyniki ankiet, wyniki konkursów, wyniki sprawdzianów przedmiotowych, wyniki egzaminu gimnazjalnego.
VI. Materiał nauczania związany z celami edukacyjnymi: Materiał nauczania zawarty w podstawach programowych Zajęcia edukacyjne w klasach I II III Cele operacyjne w atmosferze - uczeń umie wymienić rodzaje zanieczyszczeń powietrza, - zna przyczyny w atmosferze, - zna mechanizm powstawania: dziury ozonowej, efektu cieplarnianego, kwaśnych deszczy, - umie wymienić skutki w atmosferze na środowisko przyrodnicze, - umie wskazać przykłady skutków zanieczyszczenia powietrza we własnym regionie, kraju i na świecie, - zna sposoby ochrony atmosfery, - zna rolę powietrza w przyrodzie. w biosferze - zna przyczyny w szacie roślinnej i w świecie zwierząt, - umie wskazać przykłady w/w skutków we własnym regionie, kraju i na świecie, - zna sposoby ochrony biosfery. w hydrosferze - umie wskazać główne źródła zanieczyszczeń wód (ścieki przemysłowe, komunalne), - zna skutki wpływu rolnictwa, ruchu turystycznego na stan wód, - zna skutki w hydrosferze, - umie podać sposoby ochrony i oszczędzania wody, - zna rolę wody w przyrodzie, życiu i pracy człowieka, - umie wskazać przykłady w hydrosferze we własnym regionie, kraju, na świecie. w litosferze - zna przyczyny (głównie przemysł wydobywczy) w litosferze (np. szkody górnicze), - zna pojęcie rabunkowej gospodarki surowcowej, - rozumie konieczność stosowania substytutów, - umie podać przykłady w litosferze we własnym regionie, kraju i na świecie, - zna sposoby ochrony litosfery. Współzależności między różnymi składnikami środowiska - rozumie terminy: atmosfera, biosfera, hydrosfera, litosfera, - umie dostrzegać, opisywać i wyjaśniać związki między naturalnymi składnikami środowiska, człowiekiem a stanem środowiska, - umie dostrzegać skutki wpływu działalności człowieka na stan środowiska, - zna sposoby ochrony środowiska przyrodniczego.
Różnorodność biologiczna (gatunkowa, genetyczna oraz ekosystemów)- znaczenie jej ochrony,,, - umie rozpoznawać gatunki roślin, zwierząt, ekosystemy, - umie wymienić gatunki roślin, zwierząt zagrożonych wyginięciem, chronionych we własnym regionie, kraju, na świecie, -zna sposoby ochrony roślin i zwierząt, - wie jakie jest znaczenie ochrony flory i fauny. Oddziaływanie produkcji żywności na środowisko - uczeń wie, że biosfera jest źródłem pokarmów, - zna negatywne skutki wpływu przemysłu spożywczego, rolnictwa na środowisko, - umie podać przykłady negatywnego oddziaływania produkcji żywności na środowisko we własnym regionie, kraju, na świecie (np. chemizacja, mechanizacja), - zna sposoby ochrony środowiska przed negatywnym oddziaływaniem produkcji żywności. Zagrożenia dla środowiska wynikające z produkcji i transportu energii fizyka - zna skutki wpływu na środowisko wynikające z produkcji i transportu energii, - rozumie konieczność oszczędnego gospodarowania energią, - zna czyste źródła energii, - umie podać przykłady zagrożenia dla środowiska wynikające z produkcji i transportu energii we własnym regionie, kraju, na świecie. Energetyka jądrowabezpieczeństwo i składowanie odpadów fizyka - zna pozytywne i negatywne skutki produkcji energii jądrowej, - zdaje sobie sprawę z zagrożeń wynikających w przypadku awarii elektrowni jądrowej. Przestrzeganie zasad ładu i porządku w miejscach publicznych wych., imprezy imprezy, imprezy - umie przestrzegać zasad ładu i porządku w miejscach publicznych (np. w jaki sposób możemy upiększyć, zadbać o estetykę naszej klasy, szkoły, miejscowości).
Podejmowanie działań ekologicznych w najbliższym otoczeniu i we własnym życiu wych.,,,, - uczeń ma świadomość konieczności podejmowania działań ekologicznych w najbliższym otoczeniu i we własnym życiu, -wykonuje działania w najbliższym otoczeniu np. udział a akcji Sprzątanie Świata, Dzień Ziemi, Światowy Dzień Turystyki, konkursie Fruittella, Poznajemy Parki Krajobrazowe Polski, konkursie Czysty Las, Turnieju Ekologicznym, uczniowie pod kierunkiem nauczycieli realizują projekty edukacyjne itp., - wykonuje działania we własnym życiu: np. oszczędza wodę, energię elektryczną, sortuje odpady. Opracowała mgr Danuta Rozmarynowska nauczyciel Gimnazjum Publicznego w Głuszycy woj. dolnośląskie Przesyłam do Państwa program ekologiczny w celu jego publikacji. Bardzo proszę jeśli to jest możliwe o dość szybkie przysłanie zaświadczenia o publikacji ponieważ jest mi pilnie potrzebne. Życzę sukcesów w pracy, a szczególnie owocnej współpracy z nami nauczycielami. Z poważaniem Danuta Rozmarynowska