ROZWÓJ FIZYCZNY, I UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE DZIECI W WIEKU 3 LAT ELŻBIETA CIEŚLA

ROZWÓJ FIZYCZNY, I UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE DZIECI W WIEKU 3 LAT ELŻBIETA CIEŚLA

ROZWÓJ FIZYCZNY I UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Rozwój fizyczny: proces przebiegający nierównomiernie, skokowo w toku ontogenezy, szczególnie w okresie progresywnym do 18-20 r.ż. Charakteryzujący się szeregiem zmian o podłożu biologicznym, genetycznym a także środowiskowym. (wskaźnikami, które pomagają nam kontrolować prawidłowy rozwój fizyczny są: wysokość i masa ciała, BMI) Umiejętności ruchowe: skoordynowane wzorce ruchowe, nabyte w czasie ćwiczeń, doświadczeń ruchowych. Ich nabywanie możliwe jest dzięki zdolnościom do skutecznego osiągania zamierzonych rezultatów. Wymaga zaangażowania dużych grup mięśniowych (duża motoryka), a także małych grup mięśniowych związanych ze sprawnością manualną (mała motoryka) Rozwój umiejętności motorycznych, motoryki, sprawności fizycznej, poprzedza rozwój wielu innych sfer rozwojowych: poznawczy, rozumowanie, rozwiązywanie problemów itp.. Pozwala na wyrażenie emocji,

CO POTRAFI DZIECKO W WIEKU 3 LAT? Wykonuje czynności samoobsługowe: potrafi się ubrać, samodzielnie zjeść, Chodzi samodzielnie, biega, przeskakuje nad obiektem, korzysta z placów zabaw, wykorzystuje samodzielnie schody, kopie, rzuca piłkę, wspina się, próbuje jazdy na rowerze, podskakiwać, skakać, schylać się bez upadku, podnieść przedmiot z podłogi duża motoryka Posługiwać się małymi przedmiotami: przewracać kartki w książce, używać nożyczek, bawić się klockami, rysować, - mała motoryka

CEL BADAŃ Określenie poziomu rozwoju fizycznego u dzieci w wieku 3 lat, ocena umiejętności ruchowych i najczęściej występujących błędów w wykonywanych umiejętnościach ruchowych

MATERIAŁ I METODA Oceniono 192 dzieci tym 96 dziewcząt i 94 chłopców w wieku 3 lat. Wszystkie uczęszczały do 5 przedszkoli samorządowych na terenia miasta Kielce: PS nr 14 ul Kalcytowa, PS nr 19, os. Na Stoku, PS nr 31 ul. Dąbrówki PS, nr 34, oś. Ślichowice, z oddziałem na ul. Kowalczewskiego, PS nr 40 ul. Piłsudskiego, Termin badania: lutyczerwiec 2016. Badania zostały sfinansowane z BS (kierownik badań Prof. zw. dr hab. Stanisław Bień, fundacja Kochaj mnie po prostu ) Rodzice wyrazili zgodę na udział dziecka w badaniu. (zebrano zgody w każdym przedszkolu, dzięki uprzejmości dyrektorów przedszkoli oraz opiekunów grup). Badania uzyskały zgodę Komisji Bioetycznej działającej przy Wydziale Lekarskim i Nauk o Zdrowiu UJK, w Kielcach.

ZAKRES BADAŃ ROZWÓJ FIZYCZNY: Wysokość ciała [cm] Masa ciała [kg] Obwód pasa [cm] Obliczono wskaźniki: BMI [kg/m^2] oraz WHTr [wskaźnik liczbowy]

ZAKRES BADAŃ UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Wykorzystano protokół CHAMPS do oceny umiejętności ruchowych [Autor: PhD H.Williams] - uzyskano zgodę. 2 podgrupy zadań ruchowych 1. Skala lokomotoryczna 2. Skala Kontroli Przedmiotu (z przyborem)

SKALA LOKOMOTORYCZNA 6 ZADAŃ BIEG GALOP CWAŁ BOCZNY SKOK OBUNÓŻ PRZESKOK NAD WORECZKIEM SKOKI JEDNONÓŻ

SKALA KONTROLI PRZEDMIOTU Rzut piłki jednorącz znad głowy Chwyt piłki oburącz Kopnięcie piłki Kozłowanie piłki Toczenie piłki Uderzenie kijem baseballowym w piłkę stojącą na podstawie

PROCEDURA BADAŃ 2 osoby; miejsce badania: sala gimnastyczna, korytarz, sala: w zależności od możliwości przedszkoli. Godziny : między 9 12. Badania z zachowaniem zasad bezpieczeństwa.

SPOSÓB OCENY UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWYCH Każda umiejętność wykonana dwukrotnie (do 4 x), ocenie podlega każda próba lub dwie najlepiej wykonane. Każde zadanie jest opisane pod względem sposobu jego wykonania, występujących w nim prostszych w nim elementów. Każda sekwencja ruchu opisana została w systemie 0-1. w niektórych przypadkach 0-0,5 lub 0-2pkt. Suma punktów możliwych do uzyskania 154. Czas potrzebny do obserwacji dziecka 20 minut. Czas potrzebny do oceny pkt: 60 minut.

ANALIZA STATYSTYCZNA Średnie, mediany, odchylenie standardowe, rozstęp kwartylowy Różnice między średnimi bądź medianami oceniono testem t-studenta, lub testem U M-W. Statistica 12.5

ROZWÓJ FIZYCZNY -CHŁOPCY Cecha x sd Me Q1-Q3 Wysokość ciała [cm] 105,49 4,81 105,95 102,30-109,00 Masa ciała [kg] 17,41 2,86 16,75 15,60-19,00 BMI [kg/m^2] 15,60 2,85 15,46 14,40-16,49 WHTr 0,49 0,03 0,48 0,47-0,50

19,79% - niedowaga 61,45% - norma 18,75% - nadwaga i otyłość

ROZWÓJ FIZYCZNY - DZIEWCZĘTA Cecha x sd Me Q1-Q3 Wysokość ciała [cm] 103,11 4,70 102,50 99,5-106 Masa ciała [kg] 16,44 2,20 16,05 15,2-17,5 BMI [kg/m^2] 15,43 1,39 15,48 14,49-16,26 WHtr 0,49 0,02 0,49 0,48-0,51

25,53% - niedowaga, 68,08% - norma 6,38% - nadwaga

RÓZNICE DYMORFICZNE Wysokość ciała [cm] Masa ciała [cm] 106 17,6 105,5 17,4 105 17,2 104,5 17 104 16,8 103,5 16,6 103 16,4 102,5 16,2 102 16 101,5 15,8 Dziewczęta1 Chłopcy Dziewczęta Chłopcy

UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Bieg : suma możliwych pkt 12 pkt; x = 10.03 (SD=2,19) Najczęściej popełniany błąd: brak naprzemianstronnej pracy ramion. Najczęściej są to ramiona wyprostowane lub lekko ugięte, bez względu na fazę kroku ułożone są wzdłuż tułowia. Skok obunóż: suma możliwych punktów : 12 pkr. Uzyskane w grupie x=6.33 (SD=2.55) Najczęściej popełniane błędy: brak ruchu wymachu ramion w górę, podczas odbicia obunóż i brak koordynacji w symetrycznej pracy ramion.

UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Krok odstawno-dostawny możliwa liczba pkt =14 pkt. x=5,46 (SD=4,18) Najczęściej występujące błędy: brak umiejętności odstawienia stopy w bok i dołączenia dalszej nogi. Ruch najgęściej opanowany w jednym kierunku. Lepiej sobie radzą w prawą niż lewa stronę. Galop: możliwa liczba pkt = 14 pkt. x = 6,88(2.55) Najczęściej popełniane błędy: praca ramion oraz ruch nogi podążającej za stopą kierunkową.

UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Skok nad woreczkiem liczba pkt = 6; x=4,8(sd=1.93) Najczęściej popełniane błędy: koordynacja ruchu ramienia z naprzemianstronna racą kończyny dolnej. Skoki jednonóż liczba pkt = 6 pkt; x=3,4(sd=3,4) Najczęściej popełniany błąd : nie potrafi wykonać ćwiczenia, jeśli wykona podskok : ląduje na nodze przeciwnej.

UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Rzut jednorącz piłki znad głowy: liczba pkt = 16pkt; x=2,96 (SD=3,48) Najczęściej popełniane błędy: dziecko rzuca piłkę ustawione ciałem w kierunku rzutu, jednoimienne ustawienie kończyn: prawa ręka rzuca-prawa noga w wykroku; rzut samą ręką bez angażowania tułowia, (bioder i barków); brak wykończenia ruchu ręką opuszczaną w dół i w poprzek ciała. Toczenie piłki: liczba punktów = 12pkt; x = 3,16(SD = 2,72) Najczęściej popełniane błędy: brak wykroku, brak schylenia, zupełny przysiad, lub klęk podczas toczenia piłki, wypuszczana piłka nie toczy się lecz podskakuje w górę.

UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Kopnięcie piłki w biegu; liczba pkt = 14 pkt; x= 4.91; SD=3,18 Najczęściej popełniane błędy: brak pełnego wymachu nogi w tył i w przód, zatrzymanie się przed piłką i kopnięcie z miejsca, nietrafianie nogą wymachową w piłkę. Kozłowanie : liczba pkt : 10pkt, x= 0,81; SD=1,39 NA TYM ETAPIE ROZWOJU DZIECKA NIE JEST MOŻLIWE OPANOWANIE TEGO ZADANIA RUCHOWEGO.

UMIEJĘTNOŚCI RUCHOWE Chwyt oburącz piłki: liczba pkt = 12 pkt; x= 4.91; SD=2,73 Najczęściej popełniane błędy : ramiona nie prostują się w kierunki rzucanej piłki, zamykanie oczu w trakcie lotu piłki bądź jej chwytania piłki, opieranie piłki o klatkę piersiową lub inną część ciała.

PODSUMOWANIE Najlepiej opanowane czynności w wieku 3 lat to czynności lokomotoryczne: bieg, przeskok przez woreczek, galop, krok odstawno-dostawny, skoki jednonóż, skoki obunóż; Czynności związane z kontrolą przedmiotów w tym wieku nie są jeszcze opanowane; Maksymalna liczba punktów przyznawanych za wszystkie umiejętności ruchowe, jaką uzyskują dzieci w WIEKU 13 LAT = 154pkt Dzieci w wieku 3 lat uzyskały przeciętnie 64pkt. Na osiągnięcie wysokiego poziomu ocenianych umiejętności ruchowych mają jeszcze 9 lat. Osiągnęły już 41,55% maksymalnego wyniku. Przeciętnie dzieci w ich wieku osiągają około 38%-40% maksymalnej liczby punktów. Uwaga: nie przedstawiono umiejętności ruchowej związanej z uderzaniem piłki położonej na specjalnej podstawce - kijem basebollowym. Ze względu na różnice kulturowe: w naszym kraju ta dyscyplina sportowa nie jest popularna, Należy jednak nadmienić, że jest to czynność ruchowa, która wzbudzała najwięcej radości. Mimo prawdopodobnie braku wcześniejszego kontaktu z takim sprzętem sportowym (podstawka do kija, plastikowe, lekkie piłeczki oraz piankowy kij baseballowy) Sposób wykonania jej przez dzieci jest najbardziej poprawny i adekwatny do wieku dzieci.

PODZIĘKOWANIA DIĘKUJĘ I JEDNOCZEŚNIE GRATULUJĘ WSZYSTKIM UCZESTNIKOM ZABAWY DOBREGO HUMORU, AKTYWNEGO UDZIAŁU, USMIECHU PODCZAS WYKONYWANIA ZADAŃ RUCHOWYCH. GRATULUJĘ RODZICOM FANTASTYCZNYCH DZIECI, JEDNOCZESNIE GORĄCO DZIĘKUJĘ ZA DOTYCHCZASOWĄ WSPÓŁPRACĘ; DZIĘKUJĘ SERDECZNIE DYREKCJI PRZEDSZKOLI, NAUCZYCIELOM ORAZ WSZYSTKIM ZAANGAŻOWANYM W BADANIA OSOBOM ZA POMOC W REALIZACJI PIERWSZEGO ETAPU BADAŃ. Elżbieta Cieśla