STRATEGIA WYDZIAŁU ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ NA LATA 2012-2020 Zabrze, lipiec 2012 1
Wprowadzenie Strategia Wydziału Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej na lata 2012-2020 została opracowana na podstawie Strategii Rozwoju Politechniki Śląskiej na lata 2012-2020 przyjętej uchwałą Senatu Politechniki Śląskiej z dnia 16 lipca 2012 roku oraz zgodnie z Zarządzeniem Nr 23/11/12 Rektora Politechniki Śląskiej z dnia 15 grudnia 2011 roku w sprawie wprowadzenia na Politechnice Śląskiej Systemu Zarządzania Strategicznego. Strategię Wydziału tworzą: wizja, misja, cele strategiczne ogólne i szczegółowe określone w ramach metody Strategiczna Karta Wyników w czterech perspektywach: finansowej, klienta, procesów wewnętrznych oraz uczenia się i rozwoju. W procesie diagnostycznym, ujętym w formie analizy strategicznej SWOT, poprzedzającym stworzenie Strategii Wydziału, wzięto także pod uwagę wnioski wypływające z realizacji poprzednich programów działania Wydziału i Uczelni realizowanych od 1995 roku, w tym szczególnie ostatnie dokumenty strategiczne: Politechnika Śląska innowacyjne centrum kształcenia i nauki w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego. Program działania na lata 2009-2012 oraz Plan działania Wydziału Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej na lata 2009-2012. W procesie przygotowania Strategii Wydziału uwzględniono także aspekt społecznych konsultacji, w których uczestniczyli zarówno interesariusze wewnętrzni, jak i zewnętrzni. 2
1. Analiza strategiczna SWOT Mocne strony Posiadanie uznanej i rozpoznawalnej marki na rynku edukacyjnym i w środowisku naukowobadawczym Interdyscyplinarność jednostek - wielość i zróżnicowanie obszarów dydaktycznych i naukowo-badawczych w obszarze nauk społecznych i technicznych Wysoko oceniony System Zapewnienia Jakości Kształcenia Uruchamianie studiów trzeciego stopnia w dyscyplinach naukowych: nauki o zarządzaniu i inżynieria produkcji Prowadzenie licznych studiów podyplomowych Szeroka i zróżnicowana oferta edukacyjna, wysoka jakość kształcenia w obszarze nauk społecznych i technicznych, pozytywne akredytacje PKA Atrakcyjna i funkcjonalna (także: dostosowana do potrzeb studentów niepełnosprawnych) infrastruktura dydaktyczna i naukowo-badawcza, otwartość na inicjatywy studentów Nowoczesność i estetyczność infrastruktury, znaczna ilość pomieszczeń dydaktycznych, dobre wyposażenie pomieszczeń dydaktycznych i laboratoriów Posiadanie praw do nadawania stopnia naukowego doktora w dyscyplinie naukowej nauki o zarządzaniu (w dziedzinie nauk ekonomicznych) oraz jako jedna z nielicznych (jedna z pięciu) jednostek w Polsce, w dyscyplinie naukowej inżynieria produkcji Konsekwentna polityka rozwoju własnej kadry naukowej Interdyscyplinarność i zróżnicowanie prowadzonych badań, systematyczny wzrost ilości i wartości realizowanych prac, znaczne zaangażowanie pracowników w aplikowanie o środki finansowe Słabe strony Niewystarczająca identyfikacja potrzeb zgłaszanych przez rynek pracy Niewystarczające zaangażowanie wszystkich studentów i pracowników w aktywizację życia akademickiego Niewystarczająca ilość specjalistycznych laboratoriów przedmiotowych wyposażonych w najnowocześniejszy sprzęt i oprogramowanie Niski stopień aktywności samorządu studenckiego Malejąca wartość przychodów ze studiów niestacjonarnych (zmniejszenie liczby studentów) Wolno rosnąca liczba samodzielnych pracowników naukowych Brak pełnych uprawnień akademickich Słaby stopień integracji między jednostkami Wydziału Niewystarczające dostosowanie efektów kształcenia do potrzeb interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych Niewystarczający stopień internacjonalizacji Wydziału Wąska promocja wydziału wynikająca z niewystarczających środków finansowych 3
Wzrastająca liczba publikacji zawierających wyniki badań w renomowanych zagranicznych czasopismach i wydawnictwach Spójność obszarów badawczych z profilem działalności Wydziału Wysoko kwalifikowana kadra prowadząca zajęcia dydaktyczne, znaczący udział w dydaktyce osób o znaczących doświadczeniach praktycznych. Zrównoważona wiekowo struktura zatrudnienia Podejmowane działania w zakresie uzyskania wyższej kategorii Wydziału Rozpoznawalność Wydziału w zakresie badań nad innowacyjnymi rozwiązaniami przeznaczonymi dla osób niepełnosprawnych i starszych Bardzo dobre relacje z władzami miasta Zabrze i szeroki zakres nawiązywanej współpracy Systematyczny wzrost wartości i ilości prac na zlecenie interesariuszy zewnętrznych Wzrastający stopień komercjalizacji wyników badań w przedsiębiorstwach i regionie Wypracowany na Uczelni regulamin ochrony i korzystania z własności intelektualnej oraz regulamin komercjalizacji wyników badań Systematyczne podejmowanie działań zmierzających do zwiększenia przychodów własnych i racjonalizacji kosztów Szanse Rosnące zainteresowanie ofertą dydaktyczną szczególnie studiami drugiego stopnia Wielodziedzinowość prowadzonej w Politechnice Śląskiej działalności dydaktycznej i naukowo-badawczej umożliwiająca interdyscyplinarną współpracę Wydziału z pozostałymi podstawowymi jednostkami Uczelni Potencjalnie duże zainteresowanie przedsiębiorstw przemysłowych wdrażaniem innowacyjnych rozwiązań technologicznych Obszerna oferta dla pracowników w postaci konkursów w zakresie finansowania projektów badawczych, edukacyjnych i inwestycyjnych Zagrożenia Zmniejszenie zainteresowania studiami z obszaru nauk społecznych Niż demograficzny, malejąca liczba studentów Ciągle obniżający się poziom kompetencji i wiedzy kandydatów na studia wyższe Postępująca formalizacja procesów administracyjnych i dydaktycznych stanowiąca dodatkowe obciążenie dla pracowników Niski poziom dotacji dydaktycznej Malejące zainteresowanie studiami podyplomowymi Malejąca presja społeczna na posiadanie wyższego wykształcenia 4
ze źródeł krajowych i zagranicznych Możliwość włączenia Wydziału w procesy konsolidacji szkolnictwa wyższego Funkcjonowanie w obszarze aglomeracji górnośląskiej pozwalające na wieloaspektową współpracę z otoczeniem zewnętrznym Sukcesywna zmiana kierunku rozwoju regionu Górnego Śląska z sektora przemysłowego na produkcyjno-usługowy Obecność aktywnych specjalnych stref ekonomicznych, które generują zapotrzebowanie na nowe kadry i rozwiązania technologiczne Najlepsza w kraju infrastruktura drogowokomunikacyjna przyciągająca kapitał inwestycyjny, który może stać się impulsem do współpracy nauki z przemysłem Coroczna organizacja Europejskiego Kongresu Gospodarczego wskazująca na wysoką pozycję regionu Górnego Śląska w kreowaniu rozwoju współczesnej myśli ekonomicznej, kojarzonej z działalnością naukową i badawczą uczelni wyższych Długoletnia i owocna współpraca Wydziału z interesariuszami zewnętrznymi w ramach realizowanych procesów dydaktycznych i prac naukowo-badawczych Potencjalne duże zainteresowanie przedsiębiorstw przemysłowych wdrażaniem innowacyjnych rozwiązań technologicznych Zainteresowanie ze strony interesariuszy zewnętrznych współpracą z Wydziałem Społeczny kontekst dyskusji o szkolnictwie wyższym ugruntowywanie przekonania o wartości wykształcenia inżynierskiego, przy jednoczesnym promowaniu tego rodzaju studiów Niski poziom stypendiów doktoranckich i wynagrodzeń pracowników zniechęcający do podejmowania pracy naukowej i dydaktycznej w szkolnictwie wyższym Zmienność przepisów prawnych destabilizująca indywidualne ścieżki kariery pracowników Niskie nakłady z budżetu państwa na prace naukowo-badawcze Konkurencja ze strony innych uczelni w regionie Spadająca motywacja pracowników naukowo dydaktycznych związana z niskimi zarobkami i zmianami w procesach ich rozwoju Niebezpieczeństwo pojawienia się w perspektywie kilkuletniej luki pokoleniowej w związku z ustawową koniecznością redukcji zatrudnienia osób, które nie uzyskują kolejnych stopni naukowych Nikłe finansowanie prac naukowo-badawczych przez przedsiębiorstwa Mała świadomość przedsiębiorców na temat możliwości i korzyści płynącej ze współpracy z ośrodkami naukowymi 5
2. Model Strategii Wydziału Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej Wartości Wizja Misja Filary strategii Kształcenie Działalność naukowo - badawcza Zarządzanie 6
3. Wartości, wizja, misja i cel strategiczny Wydziału Wartości zrównoważony rozwój interdyscyplinarność innowacyjność rzetelność etyka akademicka Wizja Wydział Organizacji i Zarządzania przyjazny zrównoważonemu rozwojowi edukacyjnemu studentów i naukowemu pracowników innowacyjne centrum kształcenia i nauki Misja Kształcenie studentów i rozwój kadry naukowej zdolnych do kreowania innowacji i ich komercjalizacji, wzmacniających potencjał rozwojowy Wydziału. Cel strategiczny główny Zrównoważony rozwój Wydziału edukacyjny i naukowy - przy utrzymaniu wysokiej kultury jakości kształcenia na poziomie wyższym oraz prowadzenie badań naukowych, połączone z intensyfikacją współdziałania z interesariuszami wewnętrznymi i zewnętrznymi Wydziału. 7
4. Cele główne w obszarach strategicznych Wydziału W obszarze kształcenia należy dążyć do podnoszenia kultury jakości kształcenia i utrzymania procesu kształcenia na najwyższym merytorycznie poziomie oraz do ustawicznego podnoszenia atrakcyjności studiowania poprzez poszerzenie i modyfikację oferty edukacyjnej Wydziału. W obszarze działalności naukowo - badawczej należy dążyć do dalszego rozwoju kadry naukowej i uzyskania pełnych praw akademickich oraz intensyfikacji i internacjonalizacji badań naukowych finansowanych ze środków krajowych i zagranicznych. Efektem działalności w tym obszarze powinna być aplikacja i upowszechnienie wiedzy w otoczeniu zewnętrznym. W obszarze zarządzania Wydziałem należy dążyć do: usprawnienia obsługi studentów, usprawnienia działalności administracyjnej Wydziału oraz wdrożenia systemu zarządzania jakością obowiązującego w Politechnice Śląskiej, tak by uzyskać pełne zadowolenie studentów i pracowników z funkcjonowania Wydziału, wzmocnienia relacji z interesariuszami wewnętrznymi i zewnętrznymi. W obszarze ochrony zasobów Wydziału należy dążyć do ich wykorzystywania w sposób racjonalny i celowy, mając na uwadze stworzenie korzystnych warunków dla osiągnięcia celów strategicznych szczegółowych. 8
5. Cele strategiczne szczegółowe finansowa 1. Zapewnienie wystarczalności i ciągłości finansowania procesu dydaktycznego. 2. Zwiększenie potencjału Wydziału w zakresie komercjalizacji innowacji oraz nowoczesnych technologii i rozwiązań organizacyjnych. 3. Zapewnienie źródeł finansowania umożliwiających prowadzenie badań naukowych i rozwój naukowy pracowników. 4. Wzrost uczestnictwa w projektach międzyorganizacyjnych finansowanych ze źródeł zewnętrznych. 5. Racjonalizacja kosztów funkcjonowania i dążenie do zwiększenia przychodów własnych Wydziału. 6. Pozyskiwanie środków finansowych na rozwój ze źródeł wewnętrznych i zewnętrznych. klienta 1. Utrzymanie stabilnej liczby studentów studiów stacjonarnych. 2. Dążenie do wzrostu liczby studentów studiów niestacjonarnych i podyplomowych. 3. Ugruntowanie i rozwój jakości kształcenia we współpracy z interesariuszami dla studentów studiów pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia oraz studiów podyplomowych. 4. Zwiększenie umiejętności praktycznych przygotowujących studentów do wejścia na rynek pracy. 5. Doskonalenie procesu współpracy z interesariuszami w zakresie wzbogacania oferty badawczej i rozwoju naukowego Wydziału. 6. Komercjalizacja wyników prac badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych. 7. Utrzymanie stanu infrastruktury pozwalającego na zaspokojenie potrzeb studentów i pracowników. 8. Rozwój bazy laboratoryjnej Wydziału. 9. Nawiązywanie współdziałania z partnerami z otoczenia na rzecz rozwoju infrastruktury. 10. Promowanie Wydziału w środowisku lokalnym. 9
procesów wewnętrznych 1. Poszerzenie i doskonalenie oferty edukacyjnej w zakresie kierunków kształcenia i studiów podyplomowych. 2. Doskonalenie systemu jakości kształcenia zgodnie ze standardami krajowymi i międzynarodowymi. 3. Doskonalenie i rozwój współpracy międzynarodowej w obszarze kształcenia. 4. Usystematyzowanie relacji z podmiotami zewnętrznymi. 5. Doskonalenie procesów związanych z rozwojem i aktywnością kadry naukowej. 6. Doskonalenie systemu zarządzania Wydziałem. uczenia się i rozwoju 1. Wzrost kwalifikacji kadry naukowo-dydaktycznej. 2. Internacjonalizacja kierunków studiów. 3. Wzmacnianie pozycji Wydziału na wszystkich prowadzonych kierunkach kształcenia i badań. 4. Zwiększenie transferu wiedzy i innowacji między nauką a sektorem biznesowym i administracją. 5. Doskonalenie kompetencji merytorycznych pracowników obsługi administracyjnej. 6. Modernizacja infrastruktury informatycznej Wydziału. 7. Doskonalenie zasad motywowania pracowników Wydziału. 10
Cele strategiczne w ramach poszczególnych wątków strategicznych Wątek strategiczny Kształcenie Działalność naukowo-badawcza Zarządzanie Finansowa 1. Zapewnienie wystarczalności i ciągłości finansowania procesu dydaktycznego. Klienta 1. Utrzymanie stabilnej liczby studentów studiów stacjonarnych. 2. Dążenie do wzrostu liczby studentów studiów niestacjonarnych i podyplomowych. 3. Ugruntowanie i rozwój jakości kształcenia we współpracy z interesariuszami dla studentów studiów pierwszego, drugiego 1. Wzrost uczestnictwa w projektach międzyorganizacyjnych finansowanych ze środków zewnętrznych. 2. Zwiększenie potencjału Wydziału w zakresie komercjalizacji innowacji oraz nowoczesnych technologii i rozwiązań organizacyjnych. 3. Zapewnienie źródeł finansowania umożliwiających prowadzenie badań naukowych i rozwój naukowy pracowników. 1. Doskonalenie procesu współpracy z interesariuszami w zakresie wzbogacania oferty badawczej i rozwoju naukowego Wydziału. 2. Komercjalizacja wyników prac badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych. 1. Racjonalizacja kosztów funkcjonowania i dążenie do zwiększenia przychodów własnych Wydziału. 2. Pozyskiwanie środków finansowych na rozwój ze źródeł wewnętrznych i zewnętrznych. 1. Utrzymanie stanu infrastruktury pozwalającego na zaspokojenie potrzeb studentów i pracowników. 2. Nawiązywanie współdziałania z partnerami z otoczenia, na rzecz rozwoju infrastruktury. 3. Promowanie Wydziału w środowisku lokalnym. 11
Procesów wewnętrznych Uczenia się i rozwoju i trzeciego stopnia oraz studiów podyplomowych. 4. Zwiększenie umiejętności praktycznych przygotowujących studentów do wejścia na rynek pracy. 5. Rozwój bazy laboratoryjnej Wydziału. 1. Poszerzenie i doskonalenie oferty edukacyjnej w zakresie kierunków kształcenia i studiów podyplomowych. 2. Doskonalenie systemu jakości kształcenia zgodnie ze standardami krajowymi i międzynarodowymi. 3. Doskonalenie i rozwój współpracy międzynarodowej w obszarze kształcenia. 4. Usystematyzowanie relacji z podmiotami zewnętrznymi. 1. Wzrost kwalifikacji kadry naukowo-dydaktycznej. 2. Internacjonalizacja kierunków studiów. 1. Doskonalenie procesów związanych z rozwojem i aktywnością kadry naukowej. 1. Wzmacnianie pozycji Wydziału na wszystkich prowadzonych kierunkach kształcenia i badań. 2. Zwiększenie transferu wiedzy i innowacji między nauką a sektorem biznesowym i administracją. 1. Doskonalenie systemu zarządzania Wydziałem. 1. Doskonalenie kompetencji merytorycznych pracowników obsługi administracyjnej. 2. Modernizacja infrastruktury informatycznej Wydziału. 3. Doskonalenie zasad motywowania pracowników Wydziału. 12
6. Mapa Strategii Wydziału Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej Zaproponowana mapa strategii, zbudowana w oparciu o koncepcję Strategicznej Karty Wyników, jest propozycją spójnej prezentacji związków przyczynowo-skutkowych wytyczających perspektywiczną i w sposób realny ukształtowaną ścieżkę rozwojową Wydziału. Przyjęto następującą gradację perspektyw zbudowanych na założeniach Strategii Politechniki Śląskiej i celach szczegółowych Strategii Wydziału Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej. finansowa i osiągnąć oczekiwany wynik finansowy Wydziału poprzez zwiększenie przychodów i racjonalizację kosztów. klienta uzyskać niepowtarzalne zadowolenie interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych procesów wewnętrznych aby rozwijając strategiczne procesy uczenia się i rozwoju Będziemy dbali o rozwój kadr naukowodydaktycznych i pracowników administracyjnych Wydziału, 13
MAPA STRATEGII WY- DZIAŁU ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA finansowa Zapewnienie wystarczalności i ciągłości finansowania procesu dydaktycznego. Wzrost uczestnictwa w projektach międzyorganizacyjnych finansowanych ze środków zewnętrznych. Zapewnienie źródeł finansowania umożliwiających prowadzenie badań naukowych i rozwój naukowy pracowników. Racjonalizacja kosztów funkcjonowania i dążenie do zwiększenia przychodów własnych Wydziału. Pozyskiwanie środków finansowych na rozwój ze źródeł wewnętrznych i zewnętrznych. Zwiększenie potencjału Wydziału w zakresie komercjalizacji innowacji oraz nowoczesnych technologii i rozwiązań organizacyjnych. klienta Utrzymanie stabilnej liczby studentów studiów stacjonarnych. Dążenie do wzrostu liczby studentów studiów niestacjonarnych i podyplomowych. Doskonalenie procesu współpracy z interesariuszami w zakresie wzbogacania oferty badawczej i rozwoju naukowego Wydziału. Nawiązywanie współdziałania z partnerami z otoczenia na rzecz rozwoju infrastruktury. Ugruntowanie i rozwój jakości kształcenia we współpracy z interesariuszami dla studentów studiów pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia oraz studiów podyplomowych. Utrzymanie stanu infrastruktury pozwalającego na zaspokojenie potrzeb studentów i pracowników. Promowanie Wydziału w środowisku lokalnym. Zwiększenie umiejętności praktycznych przygotowujących studentów do wejścia na rynek pracy. Komercjalizacja wyników prac badawczorozwojowych i wdrożeniowych. Rozwój bazy laboratoryjnej Wydziału. 14
MAPA STRATEGII WY- DZIAŁU ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA Doskonalenie systemu jakości kształcenia zgodnie ze standardami krajowymi i międzynarodowymi. Usystematyzowanie relacji z podmiotami zewnętrznymi. Doskonalenie procesów związanych z rozwojem i aktywnością kadry naukowej. procesów wewnętrznych Doskonalenie i rozwój współpracy międzynarodowej w obszarze kształcenia. Doskonalenie systemu zarządzania Wydziałem. Poszerzenie i doskonalenie oferty edukacyjnej w zakresie kierunków kształcenia i studiów podyplomowych. uczenia się i rozwoju Wzmacnianie pozycji Wydziału na wszystkich prowadzonych kierunkach kształcenia i badań. Internacjonalizacja studiów. kierunków Zwiększenie transferu wiedzy i innowacji między nauką a sektorem biznesowym i administracją. Modernizacja infrastruktury informatycznej Wydziału. Wzrost kwalifikacji kadry naukowo-dydaktycznej. Doskonalenie kompetencji merytorycznych pracowników obsługi administracyjnej. Doskonalenie zasad motywowania pracowników Wydziału. 15