Model Cox a. Testowanie założeń o proporcjonalnym hazardzie.

Podobne dokumenty
STATYSTYCZNE MODELOWANIE DANYCH BIOLOGICZNYCH

Analiza przeżycia Survival Analysis

Analiza przeżycia. Czym zajmuje się analiza przeżycia? Jest to analiza czasu trwania, zaprojektowana do analizy tzw.

Analiza przeżycia Survival Analysis

Weryfikacja hipotez statystycznych

Testowanie hipotez dla dwóch zmiennych zależnych. Moc testu. Minimalna liczność próby; Regresja prosta; Korelacja Pearsona;

Tablica Wzorów Rachunek Prawdopodobieństwa i Statystyki

Zawansowane modele wyborów dyskretnych

Wprowadzenie do analizy korelacji i regresji

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 8

Testowanie hipotez statystycznych.

Wykład 12 Testowanie hipotez dla współczynnika korelacji

MODELE LINIOWE. Dr Wioleta Drobik

Wykład 12 Testowanie hipotez dla współczynnika korelacji

Krzywe przeżycia - testowanie różnic

Analiza przeżycia, teoria i przykład zastosowania w badaniu długości życia pacjentek z rakiem piersi

Ekonometria dla IiE i MSEMat Z12

Kolokwium ze statystyki matematycznej

Testowanie hipotez statystycznych.

STATYSTYKA I DOŚWIADCZALNICTWO Wykład 6

Testowanie hipotez statystycznych.

Egzamin z ekonometrii wersja IiE, MSEMAT

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 9

Stosowana Analiza Regresji

Statystyka Matematyczna Anna Janicka

Statystyka w pracy badawczej nauczyciela Wykład 4: Analiza współzależności. dr inż. Walery Susłow walery.suslow@ie.tu.koszalin.pl

ALGORYTMICZNA I STATYSTYCZNA ANALIZA DANYCH

Testowanie hipotez statystycznych.

Prawdopodobieństwo i rozkład normalny cd.

STATYSTYKA I DOŚWIADCZALNICTWO Wykład 4

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 12

Idea. θ = θ 0, Hipoteza statystyczna Obszary krytyczne Błąd pierwszego i drugiego rodzaju p-wartość

Spis treści Wstęp Estymacja Testowanie. Efekty losowe. Bogumiła Koprowska, Elżbieta Kukla

Porównanie modeli regresji. klasycznymi modelami regresji liniowej i logistycznej

Analiza przeżycia. Czym zajmuje się analiza przeżycia?

Mikroekonometria 5. Mikołaj Czajkowski Wiktor Budziński

Elementy statystyki STA - Wykład 5

Stopę zbieżności ciagu zmiennych losowych a n, takiego, że E (a n ) < oznaczamy jako a n = o p (1) prawdopodobieństwa szybciej niż n α.

Testowanie hipotez statystycznych

Podstawy statystycznego modelowania danych Analiza prze»ycia

Model regresji wielokrotnej Wykład 14 ( ) Przykład ceny domów w Chicago

WYKŁADY ZE STATYSTYKI MATEMATYCZNEJ wykład 9 i 10 - Weryfikacja hipotez statystycznych

WERYFIKACJA MODELI MODELE LINIOWE. Biomatematyka wykład 8 Dr Wioleta Drobik-Czwarno

Współczynnik korelacji. Współczynnik korelacji jest miernikiem zależności między dwiema cechami Oznaczenie: ϱ

STATYSTYKA I DOŚWIADCZALNICTWO Wykład 8

Regresja logistyczna (LOGISTIC)

Wykład 3 Testowanie hipotez statystycznych o wartości średniej. średniej i wariancji z populacji o rozkładzie normalnym

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 4. WERYFIKACJA HIPOTEZ PARAMETRYCZNYCH X - cecha populacji, θ parametr rozkładu cechy X.

ALGORYTMICZNA I STATYSTYCZNA ANALIZA DANYCH

Egzamin z ekonometrii - wersja ogólna

Temat: BADANIE ZGODNOŚCI ROZKŁADU CECHY (EMPIRYCZNEGO) Z ROZKŁADEM TEORETYCZNYM TEST CHI-KWADRAT. Anna Rajfura 1

STATYSTYKA POWTORZENIE. Dr Wioleta Drobik-Czwarno

Natalia Neherbecka. 11 czerwca 2010

WYKŁAD 8 ANALIZA REGRESJI

Rozdział 2: Metoda największej wiarygodności i nieliniowa metoda najmniejszych kwadratów

Analiza przeżycia. Wprowadzenie

Testowanie hipotez statystycznych

WYKŁAD 6. Witold Bednorz, Paweł Wolff. Rachunek Prawdopodobieństwa, WNE, Uniwersytet Warszawski. 1 Instytut Matematyki

Monte Carlo, bootstrap, jacknife

Analiza regresji - weryfikacja założeń

WSTĘP DO REGRESJI LOGISTYCZNEJ. Dr Wioleta Drobik-Czwarno

Statystyka. Rozkład prawdopodobieństwa Testowanie hipotez. Wykład III ( )

6. FUNKCJE. f: X Y, y = f(x).

Testy post-hoc. Wrocław, 6 czerwca 2016

Stosowana Analiza Regresji

Spis treści. Przedmowa... XI. Rozdział 1. Pomiar: jednostki miar Rozdział 2. Pomiar: liczby i obliczenia liczbowe... 16

Testowanie hipotez. 1 Testowanie hipotez na temat średniej

Jak sprawdzić normalność rozkładu w teście dla prób zależnych?

ANALIZA REGRESJI SPSS

Cechy X, Y są dowolnego typu: Test Chi Kwadrat niezależności. Łączny rozkład cech X, Y jest normalny: Test współczynnika korelacji Pearsona

Funkcje analityczne. Wykład 4. Odwzorowania wiernokątne. Paweł Mleczko. Funkcje analityczne (rok akademicki 2017/2018)

KADD Metoda najmniejszych kwadratów funkcje nieliniowe

Wykład 5 Problem dwóch prób - testowanie hipotez dla równości średnich

parametrów strukturalnych modelu = Y zmienna objaśniana, X 1,X 2,,X k zmienne objaśniające, k zmiennych objaśniających,

Zadanie 1. a) Przeprowadzono test RESET. Czy model ma poprawną formę funkcyjną? 1

Regresja wieloraka Ogólny problem obliczeniowy: dopasowanie linii prostej do zbioru punktów. Najprostszy przypadek - jedna zmienna zależna i jedna

Temat: BADANIE ZGODNOŚCI ROZKŁADU CECHY (EMPIRYCZNEGO) Z ROZKŁADEM TEORETYCZNYM TEST CHI-KWADRAT. Anna Rajfura 1

Analiza składowych głównych. Wprowadzenie

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 10

Mikroekonometria 9. Mikołaj Czajkowski Wiktor Budziński

( x) Równanie regresji liniowej ma postać. By obliczyć współczynniki a i b należy posłużyć się następującymi wzorami 1 : Gdzie:

Testowanie hipotez statystycznych. Wnioskowanie statystyczne

1. Pokaż, że estymator MNW parametru β ma postać β = nieobciążony. Znajdź estymator parametru σ 2.

Statystyka. Wykład 9. Magdalena Alama-Bućko. 7 maja Magdalena Alama-Bućko Statystyka 7 maja / 40

Statystyka. Wykład 8. Magdalena Alama-Bućko. 10 kwietnia Magdalena Alama-Bućko Statystyka 10 kwietnia / 31

VII. Elementy teorii stabilności. Funkcja Lapunowa. 1. Stabilność w sensie Lapunowa.

Analiza autokorelacji

STATYSTYKA I DOŚWIADCZALNICTWO Wykład 7

2. Założenie niezależności zakłóceń modelu - autokorelacja składnika losowego - test Durbina - Watsona

Statystyka opisowa. Wykład V. Regresja liniowa wieloraka

Zastosowanie Excela w matematyce

Regresja liniowa w R Piotr J. Sobczyk

Wykład 4 Wybór najlepszej procedury. Estymacja parametrów re

Mgr inż. Kasietczuk Magdalena. Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Katedra Kształtowania i Ochrony Środowiska

Założenia do analizy wariancji. dr Anna Rajfura Kat. Doświadczalnictwa i Bioinformatyki SGGW

Analiza Danych Sprawozdanie regresja Marek Lewandowski Inf 59817

Statystyka. Wykład 9. Magdalena Alama-Bućko. 24 kwietnia Magdalena Alama-Bućko Statystyka 24 kwietnia / 34

Korelacja oznacza współwystępowanie, nie oznacza związku przyczynowo-skutkowego

Problem dwóch prób: porównywanie średnich i wariancji z populacji o rozkładach normalnych. Wrocław, 23 marca 2015

Transkrypt:

Model Cox a. Testowanie założeń o proporcjonalnym hazardzie. Seminarium - Statystyka w medycynie Model Cox a..

Plan 1 Wstęp Model Cox a - przypomnienie 2 Założenie proporcjonalnego hazardu 3 Metoda wizualna Przykłady 4 5 Przykład 6 7 Model Cox a..

Plan Wstęp 1 Wstęp Model Cox a - przypomnienie Model Cox a - przypomnienie 2 Założenie proporcjonalnego hazardu 3 Metoda wizualna Przykłady 4 5 Przykład 6 7 Model Cox a..

Model Cox a - przypomnienie Model Cox a - przypomnienie Funkcja Hazardu λ(t, Z) = λ 0 (t) exp(β T Z) gdzie Z - wektor p zmiennych objaśniajacych, λ 0 (t) - hazard bazowy, β T - nieznany wektor współczynników Model Cox a..

Plan Wstęp 1 Wstęp Model Cox a - przypomnienie Założenie proporcjonalnego hazardu 2 Założenie proporcjonalnego hazardu 3 Metoda wizualna Przykłady 4 5 Przykład 6 7 Model Cox a..

Założenie proporcjonalnego hazardu Założenie proporcjonalnego hazardu (1) W modelu proporcjonalnego hazardu zakłada się, że funkcja hazardu dla jednostki (tzn. obserwacji w analizie) zależy od wartości zmiennych objaśniajacych (ang. covariates) i wartości hazardu bazowego. Dla dwóch jednostek o określonych wartościach zmiennych objaśniajacych stosunek estymowanych wartości hazardu w czasie będzie stały. Stad nazwa metody: model proporcjonalnego hazardu. Model Cox a..

Założenie proporcjonalnego hazardu Założenie proporcjonalnego hazardu (2) Załóżmy, że istnieje taki wektor funkcji od czasu g(t), że λ(t, Z) = λ 0 (t) exp([β + g(t)] T Z) Wtedy proporcja (the hazard ratio) może zmieniać się w czasie. W celu przetestowania założenia o proporcjonalnym hazardzie, trzeba sprawdzić czy wektor funkcji g jest bliski zeru. Model Cox a..

Plan Wstęp 1 Wstęp Model Cox a - przypomnienie Metoda wizualna Przykłady 2 Założenie proporcjonalnego hazardu 3 Metoda wizualna Przykłady 4 5 Przykład 6 7 Model Cox a..

Metoda wizualna Przykłady Wizualne testowanie założeń proporcjonalności Dla dwóch grup (np osoby poddane terapii i osoby nie leczone), gdy założenie proporcjonalnego hazardu jest spełnione, tzn: λ(t,z 1 ) λ(t,z 2 ) = λ 0(t) exp(β T Z 1 ) λ 0 (t) exp(β T Z 2 ) = exp(βt Z 1 ) exp(β T Z 2 ) = c testowanie proporcjonalności możemy sprowadzić do porównania przekształconych wykresów funkcji przeżycia. Model Cox a..

Funkcja log( log(s(t)) (1) Metoda wizualna Przykłady Niech λ(t, Z i ) = λ i (t) dla i = 1, 2 Wiemy, że: S i (t) = exp( t 0 λ i(s)ds) Dalej po przekształceniu otrzymujemy: log( log(s i (t))) = log( λ 0 (t) exp(β T Z i )) = log(λ 0 (t)) + β T Z i Model Cox a..

Funkcja log( log(s(t)) (2) Metoda wizualna Przykłady Wykorzystujac założenie o proporcjonalnym hazardzie z poprzedniego slajdu i przekształcajac mamy: log( log(s 1 (t))) = log(λ 0 (t)) + β T Z 1 = log(λ 0 (t)) + log c + β t Z 2 = log( log(s 2 (t))) + log c Stad, gdy wykresy funkcji log( log(s(t))) dla dwóch grup sa przesunięte, założenie o proporcjonalności możemy uznać za spełnione Model Cox a..

Przykład 1 Metoda wizualna Przykłady Model Cox a..

Przykład 2 Metoda wizualna Przykłady Model Cox a..

Uwagi Wstęp Metoda wizualna Przykłady Testowanie wizualne najlepiej sprawdza się w przypadku dwóch wartości cechy użytej przy konstrukcji modelu W przypadku cechy o większej liczbie wartości lub cech o wartościach ciagłych metody graficznej się nie stosuje W wielu przypadkach wykres nie jest jednoznaczny Model Cox a..

Przykład 3 Metoda wizualna Przykłady Model Cox a..

Plan 1 Wstęp Model Cox a - przypomnienie 2 Założenie proporcjonalnego hazardu 3 Metoda wizualna Przykłady 4 5 Przykład 6 7 Model Cox a..

(1) czyli ˆr i = Z i j R i Z j exp( ˆβ T Z j ) j R i exp( ˆβ T Z j ) ˆr i = Z i Ê(Z i R i ) gdzie R i = {j : t j t i } - zbiór ryzyk do czasu t i, ˆβ - estymator współczynników β Model Cox a..

(2) Wniosek E(ˆr i ) V i g(t i ) gdzie czyli j R V i = i Z j Zj T exp(β T Z j ) j R i exp(β T Z j ) [ j R i Z j exp(β T Z j ) ][ j R i Z j exp(β T Z j ) ] T [ j R i exp(β T Z j ) ] 2 V i = E(Z 2 i R i ) E(Z i R i ) 2 Model Cox a..

(3) Jeśli założenie o proporcjonalnym hazardzie jest prawdziwe, to E(ˆr i ) 0 a plot ˆr i względem czasu będzie położony blisko 0. Zauważmy, że V i 0. Zatem znak E(ˆr i ) zależy od g(t). Zmiany w g(t) można zobrazować plotem ˆr i względem czasu. Model Cox a..

(4) NIech r i będzie zdefiniowane podobnie jak ˆr i, tylko z β, a nie ˆβ. Niech U i będzie macierza wymiaru p na p, której elementami sa pochodne czastkowe r i po β. Np. elementem (k,s) będzie r ik β s. Niech U = j R i U j. Wtedy możemy rozwinać ˆr i wokół β, korzystajac ze wzoru Taylora ˆr i = r i + U i ( ˆβ β) + o p (n 1 2 ) (1) Model Cox a..

(5) Wzór (1) można przekształcić do postaci ˆr i = r i + U i U 1 r j + o p (n 1 2 ) Ponadto, można za pomoca U i U i, U j zdefiniować korelację ˆr i i ˆr j : δ ij U i U i U 1 U j Za pomoca powyższego wzoru można również wyznaczyć wariancję ˆr i. Model Cox a..

Plan Wstęp 1 Wstęp Model Cox a - przypomnienie Przykład 2 Założenie proporcjonalnego hazardu 3 Metoda wizualna Przykłady 4 5 Przykład 6 7 Model Cox a..

Przykład Testowanie graficzne z użyciem skalowanych residuów Schoenfelda Do obliczania skalowanych residuów Schoenfelda służy funkcja: residuals(model, type= scaledsch ) model - objekt typu coxph type - rodzaj residuów wyliczanych przez funkcje. Dostępne: martingale, deviance, score, schoenfeld, dfbeta, dfbetas, scaledsch, partial Model Cox a..

Przykład 4 Przykład Dla danego modelu możemy narysować residua >dane1 < Surv(dane$czas.obserwacji, dane$status) >model < coxph(dane1 wiek.dawcy+wiek.biorcy, data=dane) >res=residuals(model, scaledsch ) >time=as.numeric(unlist(dimnames(res))) >plot(time, res[, 1], ylab= residua dla wiek.dawcy ) >abline(0, 0, lty=2) >lines(smooth.spline(time, res[, 1], spar=0.75), col= black ) Model Cox a..

Przykład 4 cd Przykład Model Cox a..

Przykład 4 cd Przykład Model Cox a..

Uwagi Wstęp Przykład Graficzne testowanie założeń o proporcjonalnym hazardzie sprowadza się do badania, czy residua Schoenfelda znajduja się blisko 0 Przesłanka za uznaniem proporcjonalności hazardu jest wykres gładkiej funkcji (czerwona przerywana linia) przypominajacy stała prosta bliska 0 Model Cox a..

Plan 1 Wstęp Model Cox a - przypomnienie 2 Założenie proporcjonalnego hazardu 3 Metoda wizualna Przykłady 4 5 Przykład 6 7 Model Cox a..

Co robi funkcja cox.zph Aby móc powiedzieć, czy spełnione jest założenie o proporcjonalnym hazardzie, używamy funkcji cox.zph. Funkcja ta: Testuje hipotezę zerowa H 0 o spełnieniu założeń proporcjonalnego hazardu dla poszczególnych zmiennych objaśniajacych Test polega na zastosowaniu przeskalowanych residuów Schoenfelda i policzeniu testu chi-kwadrat Model Cox a..

Funkcja cox.zph Składnia funkcji: cox.zph(fit, transform, global) fit - obiekt typu coxph, czyli obiekt wynikowy funkcji coxph; transform - parametr ten odpowiada za transformację czasu przeżycia, możliwe wartości: "km"dla danych cenzorowanych prawostronnie, "rank", "identity", lub dowolna funkcja jednoargumentowa; global - czy ma być wykonany test chi-kwadrat dla całego modelu Model Cox a..

Wynikiem działania funkcji cox.zph jest objekt typu cox.zph. Składa się on z następujacych elementów: $table - zestawienie wyników testu opianego wyżej, szczegóły na następnym slajdzie $x - przeskalowany czas, zależnie od opcji transform użytej w funkcji cox.zph $y - macierz przeskalowanych residuów Schoenfelda dla każdej ze zmiennych objaśniajacych Model Cox a..

Wynik działania funkcji cox.zph Po wywołaniu funkcji cox.zph dla naszego modelu otrzymujemy >test < cox.zph(model) rho chisq p wiek.dawcy -0.107 0.278 0.5979 wiek.biorcy -0.433 4.324 0.0376 GLOBAL NA 5.283 0.0712 rho - współczynnik korelacji Pearsona dla przeskalowanych residuów Schoenfelda i czasu chisq - wartość statystyki testowej chi-kwadrat p - p-value dla testowania hipotezy zerowej o spełnieniu założenia Marta Burawska o proporcjonalnym i Marcin Kolankowski Model hazardzie Cox a. Testowanie dla modelu założeń o proporcjonalnym hazardzie.

Rysowanie obiektów typu cox.zph Wywołanie funkcji: plot(cox.zph(model), se, df) se - gdy wartość TRUE, na wykresie pojawiaja się przerywane linie oznaczajace 2 x bład standardowy df - liczba stopni swobody przy dopasowywaniu gładkiej krzywej do residuów, dla df = 2 ostrzymujemy prosta Model Cox a..

plot(cox.zph(model, transform=identity)[1], df=4, se=t) Model Cox a..

plot(cox.zph(model, transform=identity)[1], df=2, se=f) Model Cox a..

Plan 1 Wstęp Model Cox a - przypomnienie 2 Założenie proporcjonalnego hazardu 3 Metoda wizualna Przykłady 4 5 Przykład 6 7 Model Cox a..

D.Schoenfeld; Partial resduals for the proportional hazards regression model A.Winnett; A note on scaled Schoenfeld residuals for the proportional hazards model Terry M. Therneau, Patricia M. Grambsch; Modeling Survival Data na http://books.google.pl Model Cox a..