RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 200014 (21) Numer zgłoszenia: 373252 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 16.07.2003 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 16.07.2003, PCT/EP03/007726 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 18.03.2004, WO04/021762 PCT Gazette nr 12/04 (51) Int.Cl. A01B 63/26 (2006.01) (54) Urządzenie ustalające (30) Pierwszeństwo: 14.08.2002,US,10/218,646 (43) Zgłoszenie ogłoszono: 22.08.2005 BUP 17/05 (73) Uprawniony z patentu: DEERE & COMPANY,Moline,US (72) Twórca(y) wynalazku: Nathan Albert Mariman,Geneseo,US Randall William Stoehr,Rock Island,US (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 28.11.2008 WUP 11/08 (74) Pełnomocnik: Niewieczerzał Jan, Rzecznik Patentowy, POLSERVICE, Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. PL 200014 B1 (57) Przedmiotem wynalazku jest urządzenie ustalające dla jednostki siewnej, które rozciąga się pomiędzy górnym i dolnym prętem prowadzącym (52, 54) równoległowodu (16). Pręt unieruchamiający (56) jest obrotowo połączony z górnym prętem prowadzącym (52) i rozciąga się w kierunku do dołu do dolnego pręta prowadzącego (54). Pręt unieruchamiający (56) jest ponadto wyposażony w przelotowe wycięcie (68) tworzące hak (70). Na dolnym pręcie prowadzącym (54) zamontowana jest tuleja prowadząca (72), która jest umieszczona w wycięciu (68). Człon nastawczy (78) jest za pomocą połączenia obrotowego z luzem sprzęgnięty z prętem unieruchamiającym (56). Człon nastawczy (78) jest wstępnie napięty względem dolnego pręta prowadzącego (54) za pomocą sprężyny (90). Człon nastawczy (78) jest wyposażony w element blokujący (108), który jest wprzęgnięty w pręt unieruchamiający (56). Pręt unieruchamiający (56) ma położenie normalne i położenie zatrzymania. W położeniu normalnym hak (70) jest napinany wstępnie przez człon nastawczy (78) w kierunku od tulei ślizgowej (72). W położeniu zatrzymania hak (70) jest napinany wstępnie przez człon nastawczy (78) w kierunku ku tulei ślizgowej (72).
2 PL 200 014 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest urządzenie ustalające, przeznaczone dla jednostki siewnej. Znane jest urządzenie ustalające dla jednostki siewnej, zawierające równoległowód, który ma górny i dolny pręt prowadzący, i pręt unieruchamiający, który rozciąga się pomiędzy górnym i dolnym prętem prowadzącym. Pręt unieruchamiający jest obrotowo zamontowany na górnej osi odchylania na górnym pręcie prowadzącym i ma hak. Dolny pręt prowadzący zawiera część prowadzącą, która opiera się na pręcie unieruchamiającym. Ponadto urządzenie ustalające zawiera człon nastawczy. Jednostki siewne są zwykle za pośrednictwem równoległowodu sprzęgnięte z nośnikiem narzędzi tak, że mogą się one poruszać w ograniczonym stopniu względem nośnika narzędzi. W pewnych przypadkach rolnik może chcieć uczynić nieaktywną, względnie unieruchomić jedną lub kilka jednostek siewnych. Na przykład rolnik mógłby chcieć przy jednostkach siewnych dla rzędów z odstępem 15 cali dla soi przestawić je na rzędy dla kukurydzy z odstępem 30 cali. Wówczas rolnik wyłączyłby co drugą jednostkę, aby siać kukurydzę. Przykładowe znane urządzenie ustalające zostało ujawnione w amerykańskim opisie patentowym nr US 4 738 317. W znanych urządzeniach ustalających problem stanowi to, że zabierają one dużo miejsca, są kosztowne w wykonaniu i uciążliwe w obsłudze. Urządzenie ustalające dla jednostki siewnej, z równoległowodem, który ma górny i dolny pręt prowadzący, prętem unieruchamiającym, który rozciąga się pomiędzy górnym i dolnym prętem prowadzącym, jest obrotowo zamontowany na górnej osi odchylania na pręcie prowadzącym i ma hak, i przy czym drugi pręt prowadzący zawiera część prowadzącą, która przylega do pręta unieruchamiającego, i z członem nastawczym, według wynalazku charakteryzuje się tym, że człon nastawczy jest sprzęgnięty obrotowo pomiędzy osią odchylania i hakiem z prętem unieruchamiającym i jest wstępnie napięty w kierunku drugiego pręta prowadzącego przez sprężynę, przy czym człon nastawczy ma dwa położenia do sprzęgania z prętem unieruchamiającym, położenie normalne, w którym człon nastawczy napina wstępnie hak pręta unieruchamiającego w kierunku od części prowadzącej, i położenie zatrzymania, w którym człon nastawczy napina wstępnie hak pręta unieruchamiającego w kierunku ku części prowadzącej. Korzystnie, pręt unieruchamiający jest wyposażony w przelotowe wycięcie, w które jest wprowadzona część prowadząca i przez które jest utworzony hak. Korzystnie, wycięcie ma kształt litery J. Korzystnie, człon nastawczy jest wyposażony w element blokujący, który wprzęgnięty jest w pręt unieruchamiający. Korzystnie, pręt unieruchamiający jest wyposażony w otwór, w który wprowadzony jest element blokujący, gdy człon nastawczy znajduje się w położeniu normalnym. Korzystnie, człon nastawczy jest z luzem połączony obrotowo z prętem unieruchamiającym. Korzystnie, człon nastawczy jest wyposażony w otwór podłużny, w który wprowadzona jest cylindryczna tuleja zamontowana na pręcie unieruchamiającym, przy czym tuleja łączy obrotowo człon nastawczy z prętem unieruchamiającym. Korzystnie, część prowadzącą stanowi umieszczona w wycięciu tuleja ślizgowa, przy czym tuleja ślizgowa jest zamontowana na dolnym pręcie prowadzącym. Korzystnie, element blokujący jest zaopatrzony w krawędź blokującą. Korzystnie, element blokujący jest zamontowany na sworzniu montażowym, który przechodzi na wylot przez człon nastawczy. Korzystnie, sworzeń montażowy jest zaopatrzony w tuleję dystansową w celu utworzenia urządzenia uruchamiającego dla członu nastawczego. Korzystnie, człon nastawczy jest wyposażony w urządzenie uruchamiające. Korzystnie, urządzenie uruchamiające rozciąga się w kierunku na zewnątrz z równoległowodu. Korzystnie, równoległowód ma równoległowody prowadzące lewy i prawy, przy czym jeden z równoległowodów prowadzących zawiera pręty prowadzące górny i dolny. Urządzenie ustalające rozciąga się pomiędzy górnym i dolnym prętem równoległowodu. Urządzenie ustalające zawiera pręt unieruchamiający i człon nastawczy. Pręt unieruchamiający jest obrotowo sprzęgnięty z górnym prętem prowadzącym. Człon nastawczy jest wstępnie napięty względem pręta unieruchamiającego przez sprężynę, która rozciąga się od członu nastawczego do dolnego pręta prowadzącego. Pręt unieruchamiający jest ponadto wyposażony w przelotowe wycięcie, które zawiera hak. Człon nastawczy jest wyposażony w element blokujący, który wprzęgnięty jest w pręt unie-
PL 200 014 B1 3 ruchamiający. Element blokujący członu nastawczego sprzęgany jest z prętem unieruchamiającym w jednym z dwóch położeń, położeniu normalnym i położeniu zatrzymania. W położeniu normalnym element blokujący wchodzi w otwór utworzony w pręcie unieruchamiającym. W położeniu zatrzymania element blokujący zaczepia za krawędź boczną pręta unieruchamiającego. Człon nastawczy jest poprzez posiadające luz połączenie obrotowe sprzęgnięty odchylnie z prętem unieruchamiającym. W dolnym pręcie prowadzącym jest zamontowana tuleja ślizgowa, która umieszczona jest w wycięciu. W położeniu normalnym hak jest za pomocą elementu blokującego wstępnie napięty w kierunku od tulei ślizgowej. W położeniu zatrzymania hak jest za pomocą elementu blokującego wstępnie napięty w kierunku do tulei ślizgowej. Człon nastawczy jest wyposażony w urządzenie uruchamiające do przełączania członu nastawczego pomiędzy oboma położeniami. Człon nastawczy jest ustawiony pomiędzy lewym i prawym równoległowodem. Tylko urządzenie uruchamiające rozciąga się poza równoległowodami, wskutek czego mniejsza jest potrzeba rozszerzania dla urządzenia ustalającego. Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykładzie wykonania podanym na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia jednostkę siewną w jej położeniu normalnym, w widoku z boku, fig. 2 - jednostkę siewną w jej położeniu zatrzymania, w widoku z boku, a fig. 3 - urządzenie ustalające w stanie rozłożonym. Siewnik 10 zawiera pojedynczą jednostkę siewną do siewu rzędowego, która za pomocą śrub o kształcie litery U, sprzężonych z płytą montażową 12 jest zamontowana na usytuowanym poprzecznie nośniku narzędzi (nie pokazanym). Jednostka siewna jest wyposażona w ramę 14, która poprzez równoległowód 16 jest połączona z płytą montażową 12. Równoległowód 16 umożliwia w ograniczonym stopniu podnoszenie i opuszczanie jednostki siewnej względem nośnika narzędzi. Za pomocą pneumatycznego, sterowanego na żądanie układu zasilającego materiałem siewnym nasiona są automatycznie kierowane do jednostki siewnej. Sterowany na żądanie układ zasilający materiałem siewnym kieruje pneumatycznie nasiona z głównego zbiornika (nie pokazanego) przez przewód dla nasion do zamontowanego na ramie 14 zbiornika pomocniczego 20. Materiał siewny znajdujący się w zbiorniku pomocniczym 20 jest dozowany za pomocą urządzenia dozującego 22 i poprzez rurę dla nasion kierowany do bruzdy siewnej (nie pokazano). Bruzda siewna jest tworzona przez dwutarczową redlicę 24 z kołami 26 do kontrolowania głębokości. Głębokość bruzdy siewnej jest regulowana poprzez ustawianie dźwigni 28, za pomocą której można regulować położenie w pionie kół 26 do kontrolowania głębokości względem redlicy 24 siewnika. Bruzda siewna wraz ze złożonymi w niej, dozowanymi nasionami jest zamykana za pomocą kół zamykających 30. Urządzenie dozujące 22 jest napędzane przez giętki obrotowy wałek napędowy (nie pokazano), który napędza przekładnię 34. Przekładnia (nie pokazana) napędzana dzięki sprzężeniu z gruntem dostarcza wejściowy moment obrotowy do giętkiego obrotowego wałka napędowego. W ten sposób prędkość obrotowa urządzenia dozującego 22 jest regulowana za pomocą prędkości jazdy siewnika 10. Na przykład rolnik mógłby chcieć jedną lub kilka jednostek siewnych zablokować w uniesionym nieroboczym położeniu. Z tego powodu zamontowane jest na równoległowodzie 16 urządzenie ustalające 50 dla jednostki siewnej. Równoległowód 16 zawiera górny i dolny pręt prowadzący 52, 54. Pomiędzy górnym i dolnym prętem prowadzącym 52, 54 rozciąga się pręt unieruchamiający 56. Pręt unieruchamiający 56 jest ułożyskowany obrotowo na głównej osi 58 odchylania. Pręt unieruchamiający 56 jest wyposażony w otwór dla głównej osi odchylania, który jest usytuowany w jednej linii z otworem 60 w górnym pręcie prowadzącym 52. W otworze dla głównej osi odchylania jest umieszczona tuleja łożyskowa 62, która jest zamocowana za pomocą sworznia 64 głównej osi odchylania, podkładki 65 i gwintowanej nakrętki 66. Pręt unieruchamiający 56 jest wyposażony w przelotowe wycięcie 56 o kształcie litery J, które to wycięcie zawiera hak 70. Wewnątrz wycięcia 68 jest osadzona przesuwnie tuleja ślizgowa 72. Tuleja ślizgowa jest za pomocą sworznia prowadzącego 74, podkładki 75 i nakrętki 76 ustalona względem wycięcia 68. Człon nastawczy 78 jest ułożyskowany obrotowo na pręcie unieruchamiającym 56 za pomocą tulei obrotowych 80, które są zamontowane w pręcie unieruchamiającym 56 za pomocą sworznia nośnego 82, podkładki 83 i nakrętki 84. Sworzeń nośny 82 jest umieszczony w kwadratowym otworze 86 w pręcie unieruchamiającym 56. Tuleje obrotowe 80 są umieszczone z luzem w otworze podłużnym 88. Luz, z jakim otwór 88 mieści tuleje obrotowe 80 umożliwia odchylanie dalej członu nastawczego 56, jak to zostanie dalej opisane dokładniej. Człon nastawczy 78 jest za pomocą sprężyny 90 napięty względem dolnego pręta prowadzącego 54. Sprężyna 90 jest zawieszona na ramieniu 92 członu nastawczego i za pomocą trzpienia 94, podkładki 95 i wtyczki sprężystej 96 zamocowa-
4 PL 200 014 B1 na w dolnym pręcie prowadzącym 54. Człon nastawczy 78 jest ponadto wyposażony w kombinowane urządzenie uruchamiające i unieruchamiające 100. Część uruchamiająca urządzenia uruchamiającego i unieruchamiającego 100 jest utworzona przez sworzeń montażowy 102 i tuleję dystansową 104. Sworzeń montażowy 102 przechodzi na wylot przez człon nastawczy 78 i tuleję 106 i jest sprzężony z nakrętką blokującą 108. Nakrętka blokująca 108 jest wyposażona w rozciągającą się na zewnątrz krawędź blokującą 110. Sworzeń montażowy 102, tuleja 106 i nakrętka blokująca 108 tworzą część unieruchamiającą urządzenia uruchamiającego i unieruchamiającego 100. Człon nastawczy 78 ma dwa położenia, zadawane przez urządzenie uruchamiające i unieruchamiające 100. Jest to położenie normalne, przedstawione na fig. 1 i położenie zatrzymania, przedstawione na fig. 2. W położeniu normalnym nakrętka blokująca 108 znajduje się w poszerzonym otworze 112. W położeniu normalnym, gdy jednostka siewna jest obniżona, sprężyna 90 napina wstępnie człon nastawczy 78 w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Wskutek tego część unieruchamiająca urządzenia uruchamiającego i unieruchamiającego 100 ciągnie pręt unieruchamiający 56 w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara tak, że tuleja ślizgowa 72 jest popychana w kierunku do krawędzi wycięcia 68 i odpychana od haka 70. W celu ustawienia w położeniu zatrzymania rolnik chwyta urządzenie uruchamiające i unieruchamiające 100 i odciąga człon nastawczy 78 od pręta unieruchamiającego 56 tak, że nakrętka blokująca 108 zostaje usunięta z poszerzonego otworu 112. Nakrętka blokująca 108 jest wówczas umieszczana za prętem unieruchamiającym 56, jak to jest przedstawione na fig. 2. W tym położeniu zatrzymania, gdy jednostka siewna jest uniesiona, sprężyna 90 napina wstępnie człon nastawczy 78 w kierunku zgodnym z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Wskutek tego część unieruchamiająca urządzenia uruchamiającego i unieruchamiającego 100 popycha pręt unieruchamiający 56 w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara tak, że tuleja ślizgowa 72 jest popychana w kierunku do krawędzi wycięcia 68 i do haka 70. Gdy jednostka siewna przyjmuje swoje położenie zatrzymania, tuleja ślizgowa 72 wchodzi w hak 70 i utrzymuje jednostkę siewną w jej położeniu zatrzymania. Zastrzeżenia patentowe 1. Urządzenie ustalające dla jednostki siewnej, z równoległowodem, który ma górny i dolny pręt prowadzący, prętem unieruchamiającym, który rozciąga się pomiędzy górnym i dolnym prętem prowadzącym, jest obrotowo zamontowany na górnej osi odchylania na pręcie prowadzącym i ma hak, i przy czym drugi pręt prowadzący zawiera część prowadzącą, która przylega do pręta unieruchamiającego, i z członem nastawczym, znamienne tym, że człon nastawczy (78) jest sprzęgnięty obrotowo pomiędzy osią odchylania (58) i hakiem (70) z prętem unieruchamiającym (56) i jest wstępnie napięty w kierunku drugiego pręta prowadzącego (54) przez sprężynę (90), przy czym człon nastawczy (78) ma dwa położenia do sprzęgania z prętem unieruchamiającym (56), położenie normalne, w którym człon nastawczy (78) napina wstępnie hak (70) pręta unieruchamiającego (56) w kierunku od części prowadzącej (72) i położenie zatrzymania, w którym człon nastawczy (78) napina wstępnie hak (70) pręta unieruchamiającego (56) w kierunku ku części prowadzącej (72). 2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że pręt unieruchamiający (56) jest wyposażony w przelotowe wycięcie (68), w które jest wprowadzona część prowadząca (72) i przez które jest utworzony hak (70). 3. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że wycięcie (68) ma kształt litery J. 4. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że człon nastawczy jest wyposażony w element blokujący (108), który wprzęgnięty jest w pręt unieruchamiający (56). 5. Urządzenie według zastrz. 4, znamienne tym, że pręt unieruchamiający (56) jest wyposażony w otwór (112), w który wprowadzony jest element blokujący (108), gdy człon nastawczy (78) znajduje się w położeniu normalnym. 6. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że człon nastawczy (78) jest z luzem połączony obrotowo z prętem unieruchamiającym (56). 7. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że człon nastawczy (78) jest wyposażony w otwór podłużny (88), w który wprowadzona jest cylindryczna tuleja (80) zamontowana na pręcie unieruchamiającym (56), przy czym tuleja (80) łączy obrotowo człon nastawczy (78) z prętem unieruchamiającym (56).
PL 200 014 B1 5 8. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że część prowadzącą (72) stanowi umieszczona w wycięciu (68) tuleja ślizgowa, przy czym tuleja ślizgowa jest zamontowana na dolnym pręcie prowadzącym (54). 9. Urządzenie według zastrz. 4, znamienne tym, że element blokujący (108) jest zaopatrzony w krawędź blokującą (110). 10. Urządzenie według zastrz. 4, znamienne tym, że element blokujący (108) jest zamontowany na sworzniu montażowym (102), który przechodzi na wylot przez człon nastawczy (78). 11. Urządzenie według zastrz. 10, znamienne tym, że sworzeń montażowy (102) jest zaopatrzony w tuleję dystansową (104) w celu utworzenia urządzenia uruchamiającego dla członu nastawczego (78). 12. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że człon nastawczy (78) jest wyposażony w urządzenie uruchamiające. 13. Urządzenie według zastrz. 12, znamienne tym, że urządzenie uruchamiające rozciąga się w kierunku na zewnątrz z równoległowodu (16). 14. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że równoległowód (16) ma równoległowody prowadzące lewy i prawy, przy czym jeden z równoległowodów prowadzących zawiera pręty prowadzące górny i dolny (52, 54). Rysunki
6 PL 200 014 B1
PL 200 014 B1 7
8 PL 200 014 B1 Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.