FIZJOTERAPIA W DYSFUNKCJACH NARZĄDU RUCHU 1. Informacje o przedmiocie (zajęciach), jednostce koordynującej przedmiot, osobie prowadzącej 1.1. Nazwa przedmiotu (zajęć): Fizjoterapia w dysfunkcjach narządu ruchu 1.2.Forma przedmiotu: Wykłady, ćwiczenia 1.3. Przedmiot wprowadzający (poprzedzający): Fizjoterapia ogólna 1.4.Instytut/ Zakład/Katedra koordynująca przedmiot (zajęcia): Zakład Fizjoterapii 1.5. Kierunek kształcenia: Fizjoterapia 1.6. Liczba godzin zajęć przewidziana planem studiów: stacjonarnych: 51 godzin wykładów + 200 godzin ćwiczeń niestacjonarnych: 36 godzin wykładów + 116 godzin ćwiczeń 1.7.Szacowany przez nauczyciela nakład pracy studenta niezbędny do osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia (określony w godzinach): 300 godzin 1.8.Liczba punktów ECTS: 12 1.9. Osoba prowadząca przedmiot (zajęcia): dr n. med. Jerzy Samusik, mgr E. Baczewska, mgr Bożena Wasilewska, mgr K. Nowak, mgr E. Kamińska, mgr M. Dowejko 1.10. Osoba koordynująca przedmiot (zajęcia): dr n. med. Jerzy Samusik 2. Cel zajęć, efekty kształcenia oraz sposób ich weryfikacji 2.1. Cel zajęć: - opanowanie podstawowej problematyki klinicznej dotyczącej najczęściej występujących dysfunkcji narządu ruchu, - zapoznanie z miejscem fizjoterapii w procesie leczenia dysfunkcji narządu ruchu, - przedstawienie znaczenia stosowania ruchu i zabiegów fizykalnych jako środka leczniczego w dysfunkcjach narządu ruchu, - opanowanie umiejętności dobierania ćwiczeń usprawniających i zabiegów fizjoterapeutycznych stosownie do rozpoznania klinicznego, okresu choroby i funkcjonalnego stanu rehabilitowanej osoby, - nauczenie wykonywania ćwiczeń leczniczych i stosowania zabiegów fizykoterapeutycznych w różnych stadiach i okresach choroby, - nauczenie odpowiedniego doboru wybranych technik fizjoterapeutycznych w zależności od stanu zdrowia chorego i jego wieku, - zapoznanie ze wskazaniami i przeciwwskazaniami do prowadzenia ćwiczeń ruchowych i zabiegów fizykalnych w różnych jednostkach chorobowych dotyczących narządu ruchu. Efekty kształcenia po zakończeniu kursu w zakresie: A. Wiedzy: 1) rozpoznaje objawy kliniczne najczęściej występujących schorzeń oraz dysfunkcji pourazowych narządu ruchu, 2) opisuje patomechanizmy najczęściej występujących dysfunkcji narządu ruchu, 3) dobiera testy diagnostyczne stosowanych w badaniu narządu ruchu, 4) charakteryzuje najczęściej stosowane techniki operacyjne w leczeniu urazów i schorzeń narządu ruchu,
5) wybiera metody postępowania fizjoterapeutycznego stosowanego w chorobach i dysfunkcjach pourazowych narządu ruchu, 6) wymienia wskazania i przeciwwskazania do zastosowania metod fizjoterapeutycznych w leczeniu określonych schorzeń narządu ruchu B. Umiejętności: 1) wykonuje badanie podmiotowe i przedmiotowe dla potrzeb fizjoterapii w dysfunkcjach narządu ruchu, 2) stosuje postępowanie profilaktyczne niedopuszczające do powstania wad postawy, schorzeń kręgosłupa, osteoporozy oraz zapobiegającego powstaniu powikłań po operacyjnej rekonstrukcji w obrębie narządu ruchu, 3) prowadzi w sposób właściwy ćwiczenia usprawniające i zabiegi fizykoterapeutyczne w rozmaitych dysfunkcjach narządu ruchu, 4) umie nakreślić program fizjoterapii dla pacjentów z najczęściej spotykanymi dysfunkcjami narządu ruchu, 5) ocenia badanie elektromiograficzne przeprowadzone u pacjentów z urazowymi uszkodzeniami obwodowego układu nerwowego. C. Kompetencji społecznych: Student wykazuje: 1) zdolność do prowadzenia ćwiczeń zespołowych z grupą pacjentów o różnych schorzeniach i panowania nad grupą chorych wykazujących niejednolity stopień sprawności, przejawiając przy tym kulturę osobistą i postępując zgodnie z zasadami etyki obowiązującej pracownika służby zdrowia, 2) kreatywność w uatrakcyjnienia ćwiczeń przez zastosowanie różnorodnych przyborów, wprowadzenia współzawodnictwa oraz elementów gier sportowych, 3) dbałość w prowadzeniu ćwiczeń w formie zabawowej dla dzieci, 4) współpracę z lekarzami różnych specjalności, z psychologiem, asystentem socjalnym, terapeutą zajęciowym, 5) aktywną postawę w nawiązania kontaktu z rodziną pacjenta i przekazaniu jej instruktażu ćwiczeń prowadzonych z pacjentem w domu. 2.3. Określenie w skali 0-3 pkt. efektów kształcenia: a. w zakresie wiedzy: 3 pkt. b. w zakresie umiejętności: 3 pkt. c. w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: 3 pkt. 2.4. Sposób weryfikacji (oceny) efektów kształcenia: - egzamin w formie pisemnej testowej, poprawne udzielenie odpowiedzi na 60 % zadanych pytań, - praktyczne wykonanie wybranych zabiegów fizjoterapeutycznych. 3. Treści kształcenia - tematyka poszczególnych zajęć oraz liczba godzin zajęć dotyczących danego tematu Wykłady: studia stacjonarne 51 godz. i niestacjonarne 36 godz. 1. Postawa ciała i jej wady; metody badania i oceny postawy; profilaktyka i fizjoterapia 4 (3) godz. 2. Boczne skrzywienia kręgosłupa; choroba Scheuermanna 5 (4) godz. 3. Dysfunkcje kończyn górnych po złamaniach i zwichnięciach 5 (4) godz.
4. Dysfunkcje kończyn dolnych po złamaniach i zwichnięciach 5 (3) godz. 5. Fizjoterapia po urazowych i przeciążeniowych dysfunkcjach narządu ruchu 5 (4) godz. 6. Fizjoterapia po urazowych uszkodzeniu stawu kolanowego i po skręceniu stawu skokowego 3 (2) godz. 7. Amputacje kończyn dolnych i górnych usprawnianie i protezowanie 5 (3) godz. 8. Paraplegia i tetraplegia przyczyny, obraz kliniczny, powikłania, rola fizjoterapii 5 (3) godz. 9. Fizjoterapia w bólach kręgosłupa spowodowanych dyskopatią i chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa 3 (2) godz. 10. Fizjoterapia w niektórych schorzeniach ośrodkowego układu nerwowego (ogniskowe uszkodzenie mózgu, choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane) 5 (4) godz. 11. Fizjoterapia w uszkodzeniach i chorobach obwodowego układu nerwowego 3 (2) godz. 12. Fizjoterapia w chorobach zwyrodnieniowych stawów 3 (2) godz. Ćwiczenia: studia stacjonarne 200 godz. i niestacjonarne 116 godz. 1. Postępowanie profilaktyczne i ćwiczenia korekcyjne w wadach postawy (plecy płaskie, okrągłe, kołyskowe, wklęsło-wypukłe, deformacje klatki piersiowej, kolana koślawe i szpotawe, wady stóp) 20 (12) godz. 2. Kinezyterapia w bocznych skrzywieniach kręgosłupa (korekcja czynna i bierna, metoda Klappa, Majocha, Dobosiewicz); kinezyterapia i fizykoterapia w chorobie Scheuermanna 15 (10) godz. 3. Ćwiczenia usprawniające i zabiegi fizykoterapeutyczne w dysfunkcjach kończyn górnych i dolnych po złamaniach i zwichnięciach 15 (10) godz. 4. Metody kinezyterapeutyczne i różnorodne zabiegi fizykoterapeutyczne stosowane w pourazowych i przeciążeniowych dysfunkcjach narządu ruchu 20 (12) godz. 5. Testy diagnostyczne w uszkodzeniach różnych struktur stawu kolanowego; ćwiczenia usprawniające i zabiegi fizykalne stosowane przed i po leczeniu operacyjnym stawu kolanowego; fizjoterapia po skręceniu stawów skokowych; nauka bandażowania i stabilizacji stawu kolanowego i stawów skokowych; kinesiotaping 20 (12) godz. 6. Usprawnianie pacjentów po amputacji kończyn dolnych i górnych (ćwiczenia wzmacniające mięśnie kikutów, hartowanie i formowanie kikutów, sposoby przeciwdziałania przykurczom kikutów, wyciągi redresyjne, nauka zakładania protez, nauka padania i wstawania, nauka chodzenia bez protez i w protezach) 20 (10) godz. 7. Ćwiczenia usprawniające w niedowładach i porażeniach, dwu- i czterokończynowych, pielęgnacja przeciwodleżynowa, fizykoterapia w leczeniu odleżyn i w neurogennym pęcherzu moczowym, pionizacja, nauka poruszania się za pomocą wózka, nauka chodzenia 20 (10) godz.
8. Ćwiczenia profilaktyczne oraz metody kinezyterapeutyczne (metoda Mc Kenziego) i zabiegi fizykalne w leczeniu bólów kręgosłupa spowodowanych dyskopatią i chorobą zwyrodnieniową; trakcje odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa 20 (10) godz. 9. Ćwiczenia bierne, czynne wspomagane i czynne wolne w przypadkach hemiplegii, stretching w chorobie Parkinsona, ćwiczenia rozluźniające w hemiplegii i stwardnieniu rozsianym, nauka chodzenia hemiplegików i parkinsoników 20 (10) godz. 10. Zabiegi fizykalne i ćwiczenia usprawniające w uszkodzeniach i chorobach obwodowego układu nerwowego 15 (10) godz. 11. Ćwiczenia poprawiające zakres ruchów w stawach, trakcje i procedury fizykoterapeutyczne stosowane w chorobie zwyrodnieniowej stawów 15 (10) godz. 4. Literatura przedmiotu: Podstawowa: 1) Marciniak W., Szulc A. (red.): Wiktora Degi Ortopedia i Rehabilitacja. PZWL, Warszawa 2003. 2) Janusz Nowotny (red.): Podstawy kliniczne fizjoterapii w dysfunkcjach narządu ruchu. Wyd. Medipage, Warszawa 2006. 3) Kasperczyk T.: Wady postawy ciała. Diagnostyka i leczenie. Wydawnictwo Kasper, Kraków 1998. 4) Kwolek A. (red.): Rehabilitacja medyczna t. I i II. Urban & Partner, Wrocław 2003. 5) Jerzy Kiwerski (red.): Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 2006. 6) Małgorzata Paprocka-Borowicz, Marcin Zawadzki: Fizjoterapia w chorobach układu ruchu. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2007. Uzupełniająca: 1) Bauer A., Wielcheć M.: Przewodnik metodyczny po wybranych zabiegach fizykalnych. Markmed Rehabilitacja S.C., Ostrowiec Świętokrzyski 2006. 2) Brotzman S.B., Wilk K.E.: Rehabilitacja ortopedyczna t. I i II. Urban&Partner, Wrocław 2009. 3) S. Sastre Fernandez: Metoda leczenia skolioz, kifoz i lordoz. Wydawnictwo Markmed Rehabilitacja S.C., Ostrowiec Świętokrzyski 2007. 4) Kazimierz Rąpała (red.): Zespoły bólowe kręgosłupa. PZWL, Warszawa 2006. 5) Opara J.: Rehabilitacja w neurologii. Wydawnictwo AWF w Katowicach, Katowice 2007. 6) Dziak A., Tayara S.: Urazy i uszkodzenia w sporcie. Wydawnictwo Kasper, Kraków 1999. 7) Przeździak B., Nyka W.: Zastosowanie kliniczne protez, ortoz i środków pomocniczych. Via Media, Gdańsk 2008. 8) Disability and Rehabilitation World Health Organization: Usprawnianie po udarze mózgu. Elipsa-Jaim, Kraków 2007. 9) Roczniki Postępy Rehabilitacji, Rehabilitacja Medyczna, Rehabilitacja w praktyce, Fizjoterapia Polska.
5. Inne pomoce dydaktyczne: Pokaz multimedialny, prowadzenie ćwiczeń w pełni wyposażonych salach gimnastycznych i gabinetach fizykoterapeutycznych z odpowiednią aparaturą, praca w zespołach kilkuosobowych.