Makroekonomia II Wstęp. Funkcja produkcji i dekompozycja wzrostu Makroekonomia II Joanna Siwińska-Gorzelak
Plan wykładu Wstęp zasady zaliczenia, itp. Krótki i długi okres - powtórzenie Wzrost gospodarczy podstawowe fakty i dane Dekompozycja wzrostu
Zasady zaliczenia Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń Dwa kolokwia po 14 punktów (razem 28) Referat za 14 punktów Aktywność do 4 punktów RAZEM MAX 46 PUNKTÓW Próg zaliczenia: 23 punkty, w tym CO NAJMNIEJ 14 punktów za kolokwia Egzamin: 54 punkty Ocena na podstawie sumy punktów z egzaminu i ćwiczeń maksimum 100 punktów. Ocena pozytywna od 50 punktów
Długi i krótki okres
Modele długo i krótkookresowe Do jakiego okresu należą te modele? Model ISLM (ceny stałe) Model klasyczny (ceny płynne; stałe nakłady K, N, A) Model wzrostu gospodarczego (ceny płynne; zmienne nakłady K, N, A)
Rozważania o długookresowym wzroście gospodarczym Dotyczą długiego okresu! Naszym celem nie jest wytłumaczenie, dlaczego gospodarka osiągnęła dane tempo wzrostu w danym roku, a wyjaśnienie jej średniego tempa wzrostu w okresie kilku-kilkunastu lat Innymi słowy, tłumaczymy długookresowy trend, a nie koniunkturę gospodarczą (odchylenia od długookresowej ścieżki)
Ogromne konsekwencja małych różnic Roczne tempo wzrostu produkcji 25 latach Wzrost produkcji po 50 latach 100 latach 2.0% 64.0% 169.2% 624.5% 2.5% 85.4% 243.7% 1,081.4%
Fakty 1. Różnice pomiędzy zamożnością krajów są ogromne. W krajach najbiedniejszych PKB per capita wynosi mniej niż 5% PKB per capita krajów najbogatszych 2. Ponad połowa ludności świata mieszka w krajach, gdzie PKB per capita wynosi 10% PKB per capita w USA 3. Stopy wzrostu gospodarczego różnią się znacznie pomiędzy krajami; nie są też stałe w czasie
Gapminder ciekawe wykresy https://www.gapminder.org/tools/#_charttype=bubbles&state_time_end=2015;&entities_s elect@_geo=ind&trailstarttime=2015;&_geo=qa t&trailstarttime=2015;;;&marker_axis%2f_y_zo omedmin:1
PKB per capita, w cenach z roku 1990 Maddison A. ; http://www.ggdc.net/maddison/
Poziom i tempo wzrostu produkcji na głowę Maddison A. ; http://www.ggdc.net/maddison/
Do 1820 roku PKB per capita prawie się nie zmienił. Po 1920 roku rozwój zdecydowanie przyspieszył; powstały też ogromne nierówności pomiędzy bogatymi krajami Zachodu a resztą świata Maddison A. ; http://www.ggdc.net/maddison/
Maddison A. ; http://www.ggdc.net/maddison/
Dystrybuanta światowego dochodu (przemarsz ludności) Copyright 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Pearson Addison-Wesley 1-14
Robert Lucas o wzroście gospodarczym I do not see how one can look at figures like these without seeing them representing possibilities. Is there some action a government of India could take that would lead the Indian economy to grow like Indonesia's or Egypt's? If so, what exactly? If not, what is it about the "nature of India" that makes it so? The consequences for human welfare involved in questions like these are simply staggering: once one starts to think about them, it is hard to think about anything else. 1988. "On the Mechanics of Economic Development." Joumal of Monetary Economics. July, 22, pp. 5.
Dekompozycja wzrostu Wielkość produkcji danej gospodarki zależy od ilości dostępnych czynników produkcji oraz od produktywności czynników Y t = A tf(k t, N t) Produkcja wzrośnie, jeżeli wzrośnie zasób kapitału, siły roboczej i/lub poprawi się produktywność czynników produkcji Dekompozycja wzrostu (growth accounting) to procedura, która pozwala obliczyć, w jakim stopniu wzrost PKB w czasie może być przypisany akumulacji czynników produkcji, a w jakim postępowi technicznemu
Dekompozycja wzrostu Y t = A t F(K t, N t) Rezygnujemy na razie z zapisu t ) * ( ), ( ), ( * N MPN K MPK A N K AF Y N N F A K K F A N K F A Y
Dekompozycja wzrostu Następnie podzielmy otrzymane wyrażenie przez Y = A F (K, N) N N N K F N MPN K K N K F K MPK A A Y Y ), ( ), (
Dekompozycja wzrostu Zauważmy, że jeżeli wynagrodzenie czynników produkcji równe jest ich krańcowej produktywności, to (MPK*K)/F, to udział całkowitej sumy wynagrodzenia (posiadaczy) kapitału w dochodzie (α K ) (MPN*N)/F udział całkowitego wynagrodzenia siły roboczej w dochodzie (α N ) ΔA/A to tempo postępu technicznego lub wzrost wieloczynnikowej produktywności (total factor productivity, TFP)
I co z tego? Z danych statystycznych możemy obliczyć tempo wzrostu gospodarczego, oraz tempo wzrostu kapitału i populacji (równe w przybliżeniu wzrostowi siły roboczej) Możemy również obliczyć udział wynagrodzeń kapitału i pracy w dochodzie To pozwala oszacować wielkość TFP TFP Y Y K K K N N N Możemy więc oszacować udział pracy, kapitału i zmian technologii we wzroście gospodarczym
Ważna uwaga Dekompozycja wzrostu to ćwiczenie statystyczne, nie można na jej podstawie wyciągać wniosków dotyczących przyczyn wzrostu gospodarczego
Przykład Załóżmy, że funkcja produkcji ma postać Cobb- Douglasa: 1 Y A K N t t t t Y Y A A K K (1 ) N N
Dekompozycja wzrostu w USA
Dekompozycja wzrostu w krajach OECD
Nieco bardziej szczegółowa dekompozycja: ICT i wzrost Źródło: World Bank, The Digital Dividend (2016)
Udział wynagrodzenia pracy w produkcie w wybranych krajach
Zmiany w udziale wynagrodzenia pracy i kapitału
Wnioski: TFP jest ważną częścią wzrostu William Easterly id Ross Levine, It's Not Factor Accumulation: Stylized Facts and Growth Models, 2001, http://www.nyu.edu/fas/institute/dri/easterly/file/its%20not%20factor %20accumulation.pdf To nie akumulacja czynników produkcji, to A.., czyli różnice we tempie wzrostu TFP tłumaczą większą część zróżnicowania tempa wzrostu pomiędzy krajami