Instytucje gospodarki rynkowej

Transkrypt

1 Instytucje gospodarki rynkowej Teoria ewolucji techno-fizjologicznej i koncepcja kapitału fizjologicznego Roberta Fogla (Tabele i wykresy: J. Godłów-Legiędź, 2010) Blok 13

2 Bezustanny pesymizm, pomimo niekwestionowanych osiągnięć sugeruje, że problemy z ekonomią są głównie natury moralnej i psychologicznej. Wszystko wydaje się niewłaściwe, kiedy punktem odniesienia jest doskonałość. Robert Fogel, 2000

3 Pytania Roberta Fogla Dlaczego człowiek przekroczył średnią życia 35 lat dopiero na przełomie XVIII i XIX w.? Rola biomedycyny w badaniach ekonomicznych. Dodatkowe - biomedyczne mierniki dobrobytu funkcjonujące obok klasycznych: przeciętna długość życia, wzrost, waga, indeks BMI (body mass index), zachorowalność na choroby przewlekłe.

4 Teoria ewolucji techno fizjologicznej Twierdzenie: Podczas minionych 3 stuleci (a zwłaszcza podczas ostatniego) istoty ludzkie uzyskały bezprecedensowy stopień kontroli nad swoim środowiskiem. ( ) stopień tak wielki, że człowiek nie tylko oddalił się od innych gatunków, ale od wszystkich poprzednich pokoleń homo sapiens Człowiek zwiększył rozmiar ciała o 50%, a długość życia o ponad 100%. EWOLUCJA MA CHARAKTER BIOLOGICZNY, A NIE GENETYCZNY Synergizm między postępem technologicznym, a zmianami w ludzkim ciele.

5 Zmiany liczby ludności na świecie

6 Ludność, PKB, PKB per capita na świecie r.

7 Stopa wzrostu PKB (świat, regiony, wybrane kraje)

8 Kapitał fizjologiczny jako czynnik wzrostu ekonomicznego KAPITAŁ LUDZKI Związany przede wszystkim z edukacją jako czynnikiem zróżnicowania wynagrodzeń KAPITAŁ FIZJOLOGICZNY Związany ze wzrostem masy ciała, obniżeniem podatności na choroby, wydłużeniem czasu życia, większą sprawnością fizyczną i intelektualną Akumulacja kapitału ludzkiego oznacza wzrost sił witalnych ludzkiego organizmu zw. z przezwyciężeniem problemu....

9 Zmiany średniej wysokości mężczyzn

10 Liczebność gatunku ludzkiego a bilans energii ENERGIA ENERGIA PRZYJMOWANA PRODUKOWANA PRZEZ CZŁOWIEKA PRZEZ CZŁOWIEKA (w postaci pokarmu) (w postaci pokarmu)

11 Dzienna porcja kalorii (Francja, Anglia)

12 Dzienne wykorzystanie energii zawartej w żywności

13 Wpływ kapitału fizjologicznego na wzrost gosp. CZYNNIK TERMODYNAMICZNY BILANS ENERGETYCZNY: kalkulacja energii (podstawowa przemiana energii + przemiana potrzebna na pracę) energia wytworzona =? CZYNNIK FIZJOLOGICZNY EFEKTYWNOŚĆ z jaką ludzki organizm potrafi przekształcić otrzymaną w postaci pożywienia energię w efekty ludzkiej pracy (jakość pożywienia, ubrania, mieszkania, itp.)

14 Kapitał fizjologiczny a PKB jako miara dobrobytu Postęp ludzkości w ostatnich 300 latach: - Długość życia. - Ilość dyskrecjonalnego czasu życia. Udział czasu wolnego. - Jakość edukacji. - Jakość usług zdrowotnych. Na czym polega postęp?

15 Struktura konsumpcji gospodarstwa domowego USA

16 Struktura konsumpcji gospodarstw domowych czas wolny

17 Zdrowie a wzrost gospodarczy Czy rosnące wydatki na zdrowie to tylko koszt obciążający gospodarkę zagrażający równowadze finansowej? Czy wydłużanie życia i poprawa zdrowia przyczyniają się do wzrostu gospodarczego?

18 Kapitał zdrowotny jako % PKB

19 Produkcja kapitału zdrowotnego per capita

20 Korzyści związane ze wzrostem kosztów opieki zdrowotnej

21 Wartość wydłużenia ludzkiego życia w USA w latach wyceniona została na kwotę 95 mld USD. Minus koszt usług zdrowotnych 34 mld USD PROFIT 61 mld USD Wzrastający udział wydatków na zdrowie w globalnym dochodzie nie jest tragedią. Jest przejawem ekonomicznego i społecznego postępu naszych czasów [Fogel, 2004]

22 Propozycje Roberta Fogla 1) Najefektywniej wydane fundusze na ochronę zdrowia to wydatki na opiekę prenatalną i pediatryczną. 2) Profilaktyka i edukacja skierowana na kształtowanie zdrowego stylu życia. 3) Akceptuje ogólne zasady przyjęte przez WHO ale apeluje o większe urynkowienie służby zdrowia i zwiększenie odpowiedzialności osobistej obywatela.

23 Podział dochodu a wskaźniki biomedyczne Porównanie wskaźników biomedycznych grup społecznych jako indykator nierówności dochodów. Długość dnia pracy Ilość czasu wolnego Wnioski z analizy biednych i bogatych krajów świata

24 Średnia długość dnia pracy