Optymalizacja zastosowania urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach powiatowych Marek Bujalski
Plan prezentacji Wprowadzenie do tematu urządzeń brd Optymalizacja poprzez identyfikację problemów planowania i projektowania Przyczyny powstawania problemów Przykłady Wnioski
Zadania urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego Zapewnienie bezpiecznych warunków ruchu drogowego Zapobieganie wypadkom i kolizjom drogowym Zmniejszenie skutków zaistniałych wypadków drogowych Zapewnienie płynności ruchu na drodze
Podział podstawowy urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego Urządzenia czynne - urządzenia, z którymi pojazd wchodzi w bezpośredni kontakt podczas niezamierzonych zdarzeń w ruchu, w tym podczas kolizji lub wypadków drogowych, ze szczególnym uwzględnieniem minimalizacji następstw tych zdarzeń, zwłaszcza następstw osobowych (ofiary ranne lub śmiertelne). Urządzenia bierne - urządzenia nie wchodzące w bezpośrednią styczność z pojazdem w zdarzeniach ruchowych lub w wypadkach i kolizjach drogowych, lecz służące jedynie do organizacji i kierowania ruchem drogowym, do zapobiegania zakłóceniom tego ruchu, a także do uprzedzania kierujących i innych użytkowników drogi o zagrożeniach bezpieczeństwa lub płynności ruchu.
Czynne urządzenia BRD stosuje się w celu: fizycznego zapobieżenia zjechaniu pojazdu z drogi w miejscach, gdzie jest to niebezpieczne, przejechaniu pojazdu na jezdnię przeznaczoną dla przeciwnego kierunku ruchu lub niedopuszczenia do powstania kolizji pojazdu z obiektami lub przeszkodami stałymi znajdującymi się na drodze lub w otoczeniu drogi. Powinny być stosowane tylko w takich miejscach i sytuacjach, gdzie skutki zaistniałego wypadku mogą być poważniejsze, niż skutki kolizji pojazdu z drogową barierą ochronną.
Podział szczegółowy
Drogowe bariery ochronne Drogowa bariera ochronna stalowa z prowadnicą kształtową U-14a Drogowa bariera ochronna stalowa z prowadnicą linową U-14a Drogowa bariera ochronna betonowa U-14b
Bariery ochronne na obiektach mostowych Mostowa bariera ochronna z prowadnicą kształtową U-14a Mostowa bariera ochronna z prowadnicą linową U-14a Mostowa bariera ochronna betonowa U-14b
Zakończenia najazdowe barier ochronnych Zakończenia najazdowe odcinka początkowego bariery ochronnej
Odcinki przejściowe barier (połączeniowe) Odcinek przejściowy pomiędzy barierą ochronną z prowadnicą stalową i barierą betonową Odcinek przejściowy pomiędzy barierą ochronną z prowadnicą stalową kształtową, a barierą ochronną z prowadnicą linową
Osłony energochłonne (poduszki zderzeniowe) Osłona energochłonna z tworzywa sztucznego wyposażona w komory powietrzne z odpowiednim zestawem dysz. Osłona energochłonna z elementów stalowych wyposażona w elementy pochłaniające
Balustrady dla pieszych
Osłony zabezpieczające Podkreślenia wymaga, że osłony zabezpieczające nie mają żadnych właściwości osłon energochłonnych i nie mogą być w tym przeznaczeniu stosowane!!!. Zastosowanie osłon zabezpieczających na łącznicy w celu poprawy widoczności pasa wyłączenia.
Zabezpieczenia motocyklistów Punktowe zabezpieczenie motocyklisty przed skutkami uderzenia w słupki bariery ochronnej Liniowe zabezpieczenie motocyklisty przed skutkami uderzenia w słupki bariery ochronnej
Podział szczegółowy
Słupy i podpory znaków drogowych spełniające wymagania normy PN-EN 12767 Konstrukcja wsporcza bramownicy spełniająca wymagania normy PN-EN 12767 Podpora znaku drogowego o konstrukcji przebadanej wg PN-EN 12767 - po kolizji
Osłony przeciwolśnieniowe Osłony przeciwolśnieniowe zamontowane na barierze stalowej z prowadnicą kształtową Osłony przeciwolśnieniowe zamontowane na barierze stalowej z prowadnicą linową
Optymalizacja poprzez identyfikację problemów planowania i projektowania urządzeń BRD - zależność złożona
Przyczyny powstawania problemów planowania i projektowania urządzeń brdna drogach powiatowych Różnice pomiędzy oczekiwaniami projektowymi, a stanem faktycznym aktów prawnych i normatywów technicznych Różnice pomiędzy wymaganiami projektowymi wynikającymi z zapisów aktów prawnych i normatywów technicznych, a ofertą rynkową urządzeń brd w zakresie dostosowania do realizacji zamierzeń projektowych: ich funkcji działania, parametrów właściwości użytkowych czy też rozwiązań konstrukcyjnych Różnice koncepcyjne i błędy wywołane czynnikiem ludzkim na etapie projektowania, zatwierdzania, realizacji projektu budowlano-wykonawczego (wykonawstwa) i jego kontroli
Różnice pomiędzy oczekiwaniami projektowymi, a stanem faktycznym aktów prawnych i normatywów technicznych Brak pełnej nowelizacji Warunków techniczno-budowlanych w dostosowaniu zapisów dotyczących geometrii drogi dla zabudowy nowoczesnych UBRD spełniających wymagania norm zharmonizowanych, Brak spójności oraz niezrozumiałe w wielu przypadkach zapisy aktów prawnych oraz normatywów technicznych dotyczące UBRD, Brak wytycznych stosowania urządzeń brd dla dróg samorządowych (w tym dla dróg powiatowych) Brak Ogólnych Specyfikacji Technicznych dla wszystkich urządzeń brd dla dróg samorządowych, Brak zasad stosowania oraz metody doboru parametrów dla: osłon energochłonnych (PN-EN 1317-3), konstrukcji wsporczych(pn-en 12767), osłon przeciwolśnieniowych(pn-en 12676), końcówek zderzeniowych barier ochronnych(pren 1317-7), odcinków przejściowych oraz łatwo demontowalnych barier ochronnych(pren 1317-4), balustrad dla pieszych(pren1317-6), urządzeń zabezpieczających motocyklistów(pren 1317-8).
Różnice pomiędzy wymaganiami projektowymi wynikającymi z zapisów normatywów technicznych, a ofertą rynkową producentów urządzeń brd Zapisy obowiązujących przepisów zabraniają umieszczania konstrukcji obcych urządzeń brd na barierach ochronnych z wyjątkiem normy PN-EN 12767 o niejednoznacznym i warunkowym zapisie umożliwiającym montaż producenci barier ochronnych deklarują pełną funkcjonalność bariery ochronnej wyposażonej w dodatkowe urządzenia brd, pomimo w większości przypadków braku przeprowadzenia badań kompatybilności, Zapisy obowiązujących przepisów określają wysokość krawężnika, wymaganą odległość prowadnicy bariery ochronnej od jego krawędzi dokumentacja techniczna producenta dostępna dla projektanta nie zawiera danych w jakich warunkach, przy jakiej wysokości krawężnika, w jakiej odległości od jego krawędzi były przeprowadzane próby zderzeniowe, Zapisy obowiązujących przepisów określają precyzyjnie długość odcinków początkowych i końcowych dokumentacja techniczna producenta bardzo rzadko określa faktyczną długość tych odcinków przyjętą w badaniach zderzeniowych, jak również czy były one nachylone do gruntu czy też badane w położeniu równoległym do gruntu, Zapisy obowiązujących przepisów określają redukcję poziomu sztywności połączenia dwóch różnych systemów barier ze sobą nie uwzględniają natomiast wpływu oddziaływania na pojazd połączenia różnych rodzajów konstrukcji bariery, Zapisy obowiązujących przepisów określają minimalne długości barier ochronnych na obiektach inżynierskich w ciągu barier drogowych stosowane są krótsze odcinki, niż wynika to z dokumentacji certyfikacyjnej pomimo tego producenci deklarują ich funkcjonalność w pełnym zakresie parametrów właściwości użytkowych,
Różnice koncepcyjne i błędy wywołane czynnikiem ludzkim na etapie projektowania błędy projektanta Brak podjęcia działań w planowaniu i zabezpieczeniu na etapie opracowywania projektu budowlanego niezbędnej powierzchni na zamontowanie urządzenia BRD, Nieuzasadnione zastosowanie urządzenia BRD, z pominięciem zasady mówiącej, iż urządzenia te należy stosować tylko w sytuacji, gdy inne formy wyeliminowania przeszkody nie mogą być zastosowane, Klasyfikacja istniejących przeszkód w sposób nieodpowiedni do występującego zagrożenia, Wykorzystanie normatywów technicznych określających zasady stosowania urządzeń brd nie zawsze z inżynierskim poczuciem odpowiedzialności w ich zastosowaniu, Brak właściwych decyzji projektowych wynikające z niespójności obowiązujących przepisów czy też z braku w przepisach zapisów dla sytuacji projektowych, które budzą duże wątpliwości projektowe.
Przykłady różnic koncepcyjnych i błędów wywołanych czynnikiem ludzkim na etapie projektowania, zatwierdzania, realizacji projektu budowlano-wykonawczego (wykonawstwa) i jego kontroli
Brak podjęcia działań w planowaniu i zabezpieczeniu na etapie opracowywania koncepcji oraz projektu budowlanego niezbędnej powierzchni na zamontowanie urządzenia BRD Brak możliwości właściwego umieszczenia osłony energochłonnej Wymuszenie zastosowania bariery ochronnej o niskiej klasie szerokości pracującej W
Nieuzasadnione zastosowanie urządzenia BRD, z pominięciem zasady mówiącej, iż urządzenia te należy stosować tylko w sytuacji, gdy inne formy wyeliminowania przeszkody nie mogą być zastosowane Brak przeszkody stałej w obszarze skrzyżowania w rezultacie niewłaściwie zastosowana bariera ochronna jest zagrożeniem
Klasyfikacja istniejących przeszkód w sposób nieodpowiedni do występującego zagrożenia Niezgodne z przeznaczeniem zastosowanie osłony zabezpieczającej - jest to miejsce do ustawienia osłony energochłonnej Niezgodne z przeznaczeniem zastosowanie osłony energochłonnej - jest to miejsce do ustawienia osłony zabezpieczającej
Wykorzystanie normatywów technicznych określających zasady stosowania urządzeń brdnie zawsze z inżynierskim poczuciem odpowiedzialności w ich zastosowaniu Brak inżynierskiej odpowiedzialności w wykorzystaniu zapisów dot. zasad stosowania barier ochronnych Brak wyobraźni inżynierskiej w wykorzystaniu zapisów dot. zasad stosowania barier ochronnych
Brak właściwych decyzji projektowych podyktowane niespójnością obowiązujących przepisów wybrane przykłady Różnica pomiarowa odkształcenia klasy szerokości pracującej W wg normy PN-EN 1317-2:2010 i PN-EN 1317-2:2001
Wnioski dotyczące optymalizacji urządzeń BRD na drogach samorządowych: Brak opracowania metody doboru optymalnych systemów zabezpieczających pojazdy przed wypadnięciem z drogi w zależności od: rodzaju i wielkości zagrożenia, klasy drogi, wielkości i struktury potoku pojazdów oraz warunków ruchu, Barak przepisów regulujących szczegółowe zasady stosowania oraz odbiór powykonawczy urządzeń BRD na drogach samorządowych, Przepisy dotyczące stosowania urządzeń BRD na drogach publicznych rangi rozporządzenia są dokumentem technicznym zbyt ogólnym nie spełniającym w pełni podstawy techniczno-projektowej do bezpiecznego stosowania tych urządzeń, Urządzenia BRD zastosowane w pasie drogowym w sposób niewłaściwy stwarzają dodatkowe niebezpieczeństwo dla uczestników ruchu drogowego, Brak szczegółowych zasad stosowania urządzeń BRD na drogach samorządowych nie tylko może obniżać bezpieczeństwo uczestników ruchu, ale może stanowić podstawę do roszczeń prawnych w przypadku zaistnienia wypadku z udziałem tych urządzeń.
Dziękuję za uwagę! ViaMens Sp. z o.o. ul. Śliska 56 00-826 Warszawa tel./fax: +48 22 890 75 85 www.viamens.pl m.bujalski@viamens.pl