RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych Żory Kuratorium Oświaty w Katowicach

Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie, czy szkoła spełnia badane wymagania zawarte w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6.08.2015 r. Szkoła może spełniać wymagania na poziomie podstawowym i podejmować działania z wysokiego poziomu wymagania. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 2/27

Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 03-03-2017-05-03-2017 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszły: Mariola Juraszek-Morawska, Janina Ptaszyńska. Badaniem objęto słuchaczy (ankieta i wywiad grupowy), nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem szkoły i partnerów szkoły, a także obserwacje lekcji i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły w badanych wymaganiu. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły/placówki AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AS - Kwestionariusz ankiety dla słuchaczy APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora WS - Scenariusz wywiadu grupowego ze słuchaczami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły/placówki WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielami po obserwacji WP - Scenariusz wywiadu z partnerami WNG - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczącym jedną grupę WSPO - Scenariusz wywiadu ze słuchaczami po obserwacji Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 3/27

Obraz placówki Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych powstało w 2013 roku. Wchodzi ono w skład Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Żorach, mieszczącego się na os. Księcia Władysława 28. Lokalizacja szkoły jest jej niewątpliwym atutem. Zajęcia prowadzone są w systemie zaocznym, co dwa tygodnie w soboty i niedziele. Odbywają się w pracowniach szkolnych wyposażonych w pomoce dydaktyczne i multimedialne, co sprzyja uczeniu się. Oferta szkoły jest adresowana do osób pragnących uzyskać średnie wykształcenie oraz zdać egzamin maturalny. Większość słuchaczy liceum to osoby kontynuujące naukę bezpośrednio po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej. Nauczyciele uczący w szkole planując i organizując procesy edukacyjne są otwarci na potrzeby słuchaczy, uwzględniają ich sytuację życiową i społeczną, indywidualizują proces nauczania. Szkoła wspiera słuchaczy umożliwiając im uczestniczenie w dodatkowych konsultacjach z nauczanych przedmiotów oraz w konsultacjach prowadzonych przez doradcę zawodowego. Szkoła uczy także przedsiębiorczości. Przy współpracy z Zespołem Szkół nr 2 im. ks. prof. Józefa Tischnera w Żorach daje możliwość poszerzenia wiadomości i rozwijania pasji oraz zainteresowań poprzez uczestnictwo w zajęciach "Podróże z pasją". Doświadczona kadra pedagogiczna, przyjazna atmosfera panująca w szkole, doradztwo edukacyjno - zawodowe sprzyjają osiąganiu przez słuchaczy sukcesów edukacyjnych, takich jak otrzymanie promocji semestralnej, ukończenie szkoły i uzyskanie średniego wykształcenia, co pozwala na kontynuowanie nauki, podjęcie pracy, awansowanie, ale również utrzymanie dotychczasowego zatrudnienia. Swoją ofertę edukacyjną Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych zamieszcza na stronie internetowej placówki www.ckziu.zory.pl Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 4/27

Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 28 Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych Liceum ogólnokształcące Żory Kod pocztowy 44-240 Urząd pocztowy Osiedle Księcia Władysława Żory Telefon 324345366 Fax Www www.ckziu.zory.pl Regon 24333371000000 Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 60 Oddziały 2 publiczna Dorośli Nauczyciele pełnozatrudnieni 0.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 0.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 0.00 Średnia liczba uczących się w oddziale 30 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy brak specyfiki ŚLĄSKIE Żory Żory gmina miejska Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 5/27

Obszary badawcze umożliwiające opisanie działań szkoły w zakresie wymagań Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Poziom podstawowy: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi słuchaczy. Nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb słuchacza, grupy i oddziału. Nauczyciele kształtują u słuchaczy umiejętność uczenia się. Nauczyciele i słuchacze tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się. Słuchacze znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania. Nauczyciele motywują słuchaczy do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach. Informowanie słuchaczy o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają słuchaczom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój. Poziom wysoki: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia słuchaczom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Słuchacze mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Słuchacze uczą się od siebie nawzajem. W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi słuchaczy. Słuchacze czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 6/27

Wnioski 1. Działania motywujące i wspierające prowadzone przez nauczycieli oraz tworzona atmosfera na zajęciach, są ukierunkowane na potrzeby uczenia się słuchaczy, co sprzyja poczuciu ich odpowiedzialności za własny rozwój. 2. Organizacja procesów edukacyjnych jest dostosowana do indywidualnych potrzeb słuchaczy, co sprzyja nabywaniu przez nich wiedzy i umiejętności. 3. Nowatorskie rozwiązania w zakresie organizacji zajęć, przepływu informacji między słuchaczami a nauczycielami oraz pracy na zajęciach służą podnoszeniu jakości kształcenia i sprzyjają rozwojowi słuchaczy nie tylko w dziedzinie edukacyjnej. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 7/27

Wyniki ewaluacji Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Metody pracy stosowane przez nauczycieli w czasie zajęć, służą rozwojowi słuchaczy i odpowiadają ich potrzebom. Zajęcia są prowadzone w sposób zachęcający do uczestniczenia i aktywności w czasie zajęć. Nauczyciele podejmują działania, które sprzyjają kształtowaniu u słuchaczy umiejętności uczenia się. Atmosfera tworzona przez nauczycieli i słuchaczy podczas zajęć sprzyja uczeniu się. Jest ona przyjazna i oparta na wzajemnym szacunku oraz życzliwości. Cechuje ją otwartość, która daje słuchaczom możliwość podejmowania różnych inicjatyw w czasie zajęć. Nauczyciele wskazują na cele zajęć oraz na oczekiwania, które stawiają wobec słuchaczy. Takie działania umożliwiają słuchaczom uświadomienie sobie celów uczenia się i aktywności, w tym zakresie. Słuchacze mogą liczyć na wsparcie nauczycieli zgodnie ze swoimi oczekiwaniami i potrzebami. Organizacja zajęć oraz ich rozkład w ciągu dnia, sprzyja uczeniu się, podobnie jak informacja zwrotna o postępach w nauce oraz ocenianie. Słuchacze mając wiedzę na temat swoich osiągnięć mogą zaplanować, w poczuciu odpowiedzialności wzmacnianej przez nauczycieli, swój własny rozwój. Jasne i zrozumiałe kryteria stosowane w ocenianiu słuchaczy, sprzyjają określeniu i przezwyciężaniu ewentualnych trudności w nauce. Organizacja procesów edukacyjnych w szkole sprzyja powiązaniu różnych dziedzin wiedzy oraz jej wykorzystanie przez słuchaczy w przyszłości. W czasie zajęć nauczyciele nawiązują do treści przedstawianych na innych przedmiotach oraz przykładów z życia, co umożliwia odwoływanie się słuchaczy do własnych doświadczeń. Słuchacze mają wpływ na organizację i przebieg procesów dydaktycznych. W szkole zachodzą procesy sprzyjające uczeniu się słuchaczy od siebie nawzajem. Służą temu stosowane przez nauczycieli metody nauczania i motywowanie do podejmowania współpracy między słuchaczami w czasie zajęć. W szkole stosuje się rozwiązania nowatorskie uwzględniające sposoby pracy z dorosłymi i specyfikę tej pracy. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 8/27

Obszar badania: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi słuchaczy. Nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb słuchacza, grupy i oddziału. Metody pracy stosowane przez nauczycieli w czasie zajęć, sprzyjają rozwojowi słuchaczy i odpowiadają ich potrzebom. Zajęcia są prowadzone w sposób zachęcający słuchaczy do uczestniczenia w nich i aktywności. Ankietowani słuchacze są zdania, że nauczyciele potrafią zainteresować ich tematem zajęć (wykres 1j). Zrozumiale tłumaczą omawiane zagadnienia (wykres 2j). Słuchacze są zachęcani przez nauczycieli do wymyślania i realizowania własnych pomysłów (wykres 3j). Mogą również liczyć na pomoc (wykres 4j). Nauczyciele stosują różne metody pracy. Wykorzystują różne środki, w tym multimedialne. Tworzą sytuacje problemowe. Sposoby prowadzenia zajęć mają aktywizować słuchaczy i mobilizować do nauki. W opinii nauczycieli, stosowane metody powinny wywoływać emocje, dawać możliwość wzajemnego uczenia się, utrwalać zagadnienia, umożliwiać formułowanie i wyciąganie wniosków, dotykać realnych problemów, rozwijać samodzielne i twórcze myślenie oraz być dostosowane do tematu zajęć. Obserwowane zajęcia spełniły oczekiwania słuchaczy i nie różniły się od innych, prowadzonych przez danego nauczyciela. Wykres 1j Wykres 2j Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 9/27

Wykres 3j Wykres 4j Obszar badania: Nauczyciele kształtują u słuchaczy umiejętność uczenia się. Nauczyciele podejmują działania, które sprzyjają kształtowaniu u słuchaczy umiejętności uczenia się. W opinii słuchaczy, nauczyciele wskazują im różne sposoby uczenia się (wykres 1j). Wielu nauczycieli daje im wskazówki dotyczące uczenia się w domu (wykres 2j), co było widoczne w czasie obserwowanych zajęć. Słuchacze potwierdzają, że potrafią się uczyć (wykres 3j). W rozwijaniu umiejętności uczenia się pomogli słuchaczom nauczyciele (wykres 4j). Nauczyciele mówią słuchaczom jak zapamiętywać nowe informacje, powtarzać ważne treści, robić przydatne notatki, a w nieco mniejszym stopniu znajdować najważniejsze informacje (wykres 1w). Zajęcia prowadzone przez nauczycieli są przez słuchaczy w różny sposób podsumowywane. W ramach podsumowania zajęć powtarzane są najistotniejsze zagadnienia, zadawane są pytania, poznane treści są odnoszone do znanych już zagadnień lub wiadomości z życia społecznego. Nauczyciele wykorzystują w czasie zajęć potencjał dydaktyczny słuchaczy, tworząc sytuacje, w których rozwiązują oni problemy poznawcze. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 10/27

Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 11/27

Wykres 1w Obszar badania: Nauczyciele i słuchacze tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się. Atmosfera tworzona przez nauczycieli i słuchaczy podczas zajęć sprzyja uczeniu się. Jest ona przyjazna i oparta na wzajemnym szacunku oraz życzliwości. Cechuje ją otwartość, co aktywizuje słuchaczy do podejmowania różnych inicjatyw w czasie zajęć. Na przyjazną atmosferę panująca w szkole wskazują prawie wszyscy słuchacze (wykres 1j). M og ą oni liczyć na pomoc swoich kolegów (wykres 2j). Większość czasu na zajęciach jest wykorzystywana na uczenie się (wykres 3j). Większość słuchaczy jest jest zdania, że nauczyciele traktują równie dobrze wszystkich uczących się (wykres 4j). W szkole w zasadzie nie lekceważy się słuchaczy (wykres 5j). Relacje między słuchaczami i nauczycielami są życzliwe. W czasie obserwowanych zajęć słuchacze mieli możliwość wykorzystywania popełnionych błędów do uczenia się. Nauczyciele wyrażają akceptację dla opinii i inicjatyw słuchaczy, wykorzystując je do pracy na lekcji. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 12/27

Wykres 5j Obszar badania: Słuchacze znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania. Nauczyciele wskazują na cele zajęć oraz na oczekiwania, które stawiają wobec słuchaczy. Takie działania umożliwiają słuchaczom uświadomienie sobie celów uczenia się. W opinii słuchaczy, na wszystkich lub prawie wszystkich zajęciach cele zajęć są przedstawiane, a tym samym są im znane (wykres 1j). Nauczyciele zazwyczaj ustnie przedstawiają cele zajęć, jednocześnie odwołując się np. do poznanych już wcześniej treści lub przykładów z życia, wykorzystując w ten sposób pozaszkolne doświadczenia odbiorców. Słuchacze mają świadomość dlaczego czegoś się uczą (wykres 2j). Dzięki wyjaśnieniom nauczycieli, mają wiedzę na temat oczekiwań nauczycieli wobec nich (wykres 3j). Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 14/27

Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 15/27

Obszar badania: Nauczyciele motywują słuchaczy do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach. Działania nauczycieli motywują słuchaczy do aktywnego uczenia się. Słuchacze mogą liczyć na wsparcie nauczycieli zgodnie z ich oczekiwaniami i potrzebami. Organizacja zajęć i ich rozkład w ciągu dnia sprzyja uczeniu się. Większość nauczycieli pomaga słuchaczom, kiedy oni potrzebują wsparcia (wykres 2j). W opinii słuchaczy, nauczyciele pomagają im w szkole, a dobrze zorganizowane zajęcia sprzyjają ograniczeniu lub wręcz wyeliminowaniu trudności w nauce. W sytuacji pojawienia się trudności słuchacze mogą liczyć na pomoc ze strony nauczycieli, którzy np. organizują dla nich dodatkowe zajęcia i konsultacje. Kontakty z nauczycielami nie ograniczają się tylko do spotkań w szkole. Są prowadzone drogą e-mail. Nauczyciele motywują słuchaczy do uczenia się, poświęcają czas na rozmowy z nimi, często o charakterze wspierającym. W czasie obserwowanych zajęć nauczyciele aktywizowali słuchaczy zadając pytania, przekazując treści różnymi metodami i przy użyciu różnorodnych środków dydaktycznych, chwalili ich. Nauczyciele rozmawiają ze słuchaczami o postępach w nauce (wykres 1j). Wykres 1j Wykres 2j Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 16/27

Obszar badania: Informowanie słuchaczy o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają słuchaczom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój. Informacja zwrotna o postępach w nauce kierowana do słuchaczy sprzyja uczeniu się, podobnie zresztą jak ocenianie. Słuchacze mając wiedzę na temat swoich osiągnięć mogą zaplanować dalszy rozwój. Jasne i zrozumiałe kryteria stosowane w ocenianiu słuchaczy, sprzyjają określeniu i przezwyciężaniu ewentualnych trudności w nauce. Nauczyciele rozmawiają ze słuchaczami o tym, co wymaga poprawy lub dodatkowej pracy (wykres 1j), informują o kryteriach oceniania (wykres 2j). Oceniają zgodnie z ustalonymi i jasnymi zasadami (wykres 3j). Pomagają przezwyciężać trudności, rozmawiają o postępach w nauce, dostrzegają, co słuchacze robią dobrze, prowadzą rozmowy o przyczynach sukcesów (wykresy 4j-7j). W czasie obserwowanych zajęć wszyscy nauczyciele zwracali uwagę zarówno na prawidłowe, jak i nieprawidłowe elementy odpowiedzi lub działań słuchaczy. Udzielali informacji zwrotnej. W każdej sytuacji słuchacze mieli możliwość wykorzystania popełnionych błędów do uczenia się. Informacja zwrotna przekazywana słuchaczom przez nauczycieli: pobudzała do myślenia dając możliwość interpretacji oraz zainteresowania przedmiotem, zwracała uwagę na te elementy, które należy powtórzyć, przypominała rzeczy poznane wcześniej, zwracała uwagę na poprawność rozwiązania zadania. Wszystkie wymienione wyżej aspekty tej informacji miały pozytywny wpływ na uczenie się słuchaczy na lekcji, o czym świadczyły ich wypowiedzi podsumowujące zajęcia. Wykres 1j Wykres 2j Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 17/27

Wykres 7j W wymaganiu "Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się" w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia słuchaczom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Organizacja procesów edukacyjnych w szkole sprzyja powiązaniu różnych dziedzin wiedzy oraz jej wykorzystywaniu przez słuchaczy. W czasie zajęć nauczyciele nawiązują do treści przedstawianych na innych przedmiotach oraz przykładów z życia, co umożliwia odwoływanie się słuchaczy do własnych doświadczeń. Na większości zajęć nauczyciele poruszają zagadnienia z innych przedmiotów (wykres 1j). Z wypowiedzi ankietowych słuchaczy wynika, że jeżeli mają potrzebę i chcą, to zgłaszają swoje pomysły dotyczące zajęć w zakresie ich treści lub organizacji (np. praca w grupach, wykorzystanie filmów edukacyjnych). W czasie obserwowanych zajęć słuchacze mieli możliwość odwoływania się do wiedzy z innych przedmiotów, wydarzeń w Polsce i świecie, swoich własnych doświadczeń w pracy zawodowej lub wiadomości z poprzedniego etapu edukacyjnego. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie wskazywali na swoje wspólne działania w szczególności w zakresie przedmiotów humanistycznych (język polski, historia, wos) matematyki i geografii. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 19/27

Wykres 1j Obszar badania: Słuchacze mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Słuchacze mają wpływ na organizację i przebieg procesów dydaktycznych. Działania prowadzone przez szkołę wzmacniają w nich poczucie odpowiedzialności za własny rozwój. W opinii słuchaczy, sposób w jaki większość nauczycieli uczy, wywołuje u nich chęć do nauki (wykres 1j). Kadra nauczycielska daje słuchaczom możliwość wyboru poruszanych na zajęciach zagadnień, sposobów pracy na lekcjach oraz oceniania osiągnięć, określania terminów testów i sprawdzianów (wykresy 2j-5j). Z obserwacji zajęć wynika, że w większym lub mniejszym stopniu nauczyciele stwarzali słuchaczom sytuacje, w których mogli podejmować decyzje dotyczące uczenia się. Nauczyciele dawali słuchaczom możliwość zastanowienia się, czego nauczyli się na lekcji. Korzystali z pomysłów słuchaczy, co do przebiegu zajęć. Ankietowani nauczyciele deklarowali, że raz lub kilka razy w roku lub półroczu dają słuchaczom wybór dotyczący tematyki lekcji, metod pracy, sposobu oceniania, terminów testów czy sprawdzianów wykresy 6j-9j). Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 20/27

Wykres 9j Obszar badania: Słuchacze uczą się od siebie nawzajem. W szkole zachodzą procesy sprzyjające uczeniu się słuchaczy od siebie nawzajem. Służą temu stosowane przez nauczycieli metody nauczania i motywowanie do podejmowania współpracy między słuchaczami w czasie zajęć. Nauczyciele często wykorzystują w czasie zajęć metodę pracy w grupie, co wynika z informacji pochodzącej od ankietowanych słuchaczy (wykres 1j). Na większości zajęć nauczyciele umożliwiają słuchaczom wykonywanie zadań wymyślonych przez samych słuchaczy, które wykonują również inni (wykres 2j). W czasie obserwowanych zajęć nauczyciele stosowali metody, które umożliwiają wszystkim słuchaczom wzajemne uczenie się. Odbywa się to m. in. poprzez słuchanie swobodnych wypowiedzi kolegów, pracę w parach czy grupach, dyskusje i wyrażanie opinii. Na te sposoby pracy na zajęciach wskazują również nauczyciele w ankiecie. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 23/27

Wykres 1j Wykres 2j Obszar badania: W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi słuchaczy. W szkole stosuje się rozwiązania nowatorskie uwzględniające sposoby pracy z dorosłymi oraz specyfikę tej pracy. Zdaniem dyrektora, każde podjęte przez szkołę nowatorskie działanie wpływa pozytywnie na rozwój słuchaczy. Biorą oni większą odpowiedzialność za proces uczenia się, chętniej podejmują wyzwania np. poprzez kontynuowanie nauki. Na przykład stosowanie tzw. strategii kształcenia wyprzedzającego pozwala słuchaczom na zdobywanie wiedzy i umiejętności samodzielnie oraz utrwalanie i doskonalenie jej podczas samych zajęć. Tym samym, słuchacze dostrzegają każdy swój nawet najmniejszy sukces. Szkoła zaproponowała słuchaczom udział w zajęciach "Podróże z pasją", spotkanie dot. przedsiębiorczości, co rozwija zainteresowania słuchaczy, pozwala poznać nowych, ciekawych ludzi. Wsparcie doradcy zawodowego oraz kadry pedagogicznej pomaga słuchaczom w osiąganiu sukcesów obecnie, ale i pozwala lepiej zaplanować przyszłość (ścieżka edukacji ścieżka zawodowa). Nowatorskie rozwiązania stosowane są, aby podnieść jakość procesu nauczania, zwiększyć ofertę edukacyjną, przygotować słuchaczy do dalszego samokształcenia. Nowatorskie rozwiązania dotyczą metod pracy ze słuchaczami, wykorzystywania środków dydaktycznych, ale i przekazywanych treści. W szczególności, wykorzystywane są nowoczesne metody komunikowania się ze słuchaczami za pomocą mediów elektronicznych. Rozwiązania stosowane w szkole są nowością, przyczyniają się do rozwoju słuchaczy, wspomagają ich zaangażowanie, umożliwiają korzystanie z różnych źródeł informacji i wykorzystują nowoczesne technologie informacyjno - komunikacyjne. Nauczyciele na bieżąco stosują tego typu rozwiązania. Warto wskazać, że niektóre, uznane przez szkołę nowatorskie rozwiązania są organizowane i wdrażane we współpracy z innymi podmiotami. Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 24/27

Obszar badania: Słuchacze czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Słuchacze mają pełną świadomość swojej odpowiedzialności za własny rozwój. Podstawą takiej opinii są wskazania słuchaczy w ankietach. W większości stwierdzili oni, że osiągnięcia w szkole zależą przede wszystkim od ich zaangażowania, czasu poświęconego na naukę, obecności na zajęciach. Ważną rolę w procesie uczenia odgrywają również nauczyciele ich wsparcie i praca. Na wyniki uczenia się wpływ ma również atmosfera panująca w szkole (wykres 1w). Słuchacze uczą się, bo wiedzą, że to ważne dla ich przyszłości (wykres 2w). Wykres 1w Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 25/27

Wykres 2w Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 26/27

Raport sporządzili Mariola Juraszek-Morawska Janina Ptaszyńska Kurator Oświaty:... Data sporządzenia raportu: 12.04.2017 Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych 27/27