DWIEDZI D ZADAŃ ETA REJNWY I Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów I dpowiedź. B. E. D 4. D 5. A. B 7. C 8. D 8 II III IV. dpowiedź lżejszy izotop: ln=8 ln=lp+ lp=7 (tok rozumowania) Z=7, A=5 + liczba atomowa: 7, liczba masowa: 5 drugi izotop: lp=7, ln=7+=0 (tok rozumowania) Z=7, A=7 + liczba atomowa: 7, liczba masowa: 7 X= (symbol) a) 87 u b) 87 g/mol dpowiedź A- Na S- siarczek sodu + (wzór + nazwa) B- Na S - siarczan(iv) sodu + D- Na S 4 - siarczan(vi) sodu + E- Na - tlenek sodu + G- S - tlenek siarki(iv) + J- S - tlenek siarki(vi) + S - - anion (jon) siarczkowy + S anion (jon) siarczanowy(iv) + S 4 anion (jon) siarczanowy(vi) + b(n ) (akceptowalna jest również AgN ) dpowiedź obliczenie stężenia molowego (poniżej podano sposób 00 cm r-u 0.4 mola Na proporcja-, wynik liczbowy z 000 cm r-u 4 mole Na, c m = 4 mol/dm proporcji-, stężenie- (inny sposób obliczenia stężenia molowego) v=00 cm, n= 0.4 mola dane-, wzór-, wynik n c m c v m = 4 mol/dm liczbowy- 4 IV. obliczenie masy roztworu d=,05 g/cm cm r-u,05 g r-u 4.8 cm r-u x x=,54 g r-u,5 g (poniżej podano sposób proporcja-.5, wynik liczbowy: 4 (inny sposób obliczenia masy roztworu)
IV. v=4.8 cm, d=.05 g/cm mru d m d v v r u, m r-u =,54 g,5 g obliczenie stężenia procentowego, 5 g r-u, 5 g 00 g r-u y y = 0 g c p =0% (inny sposób obliczenia stężenia procentowego) m r-u =,5 g, m =.5 g m c p 00% c p=0% m ru Na + Na + mol Na mol mol Na,5 g x.5 g x= 0. mola Na mol,5 g x.5 g x= 0. mola mol Na mol 0, mola Na 0, mola obliczenie objętości roztworu 00 cm r-u 0.4 mola Na ( dm r-u 4 mole Na) y 0. mola Na y= 5 cm r-u Na dane-, wzór + przekształcenie- +, wynik liczbowy- (poniżej podano sposób proporcja-, wynik liczbowy z proporcji-, wartość stężenia procentowego- dane-, wzór-, wynik liczbowy: obliczenie liczby moli Na: ( w tym: ustalenie stosunku molowego reagentów-, proporcja-.5, wynik liczbowy- ) obliczenie liczby moli : (w tym: proporcja-.5, wynik liczbowy- ) ustalenie liczby moli Na na podstawie stosunku molowego reagentów: (poniżej podano sposób proporcja-.5, wynik liczbowy- (inny sposób obliczenia objętości roztworu)) c m = 4 mol/dm, n= 0.4 mola dane-, wzór + cm n v n, v= 5 cm przekształcenie- +, wynik v c m liczbowy- ) dpowiedź V. - wytrącanie osadu - rozpuszczanie osadu i wydzielanie gazu o charakterystycznym zapachu każda obserwacja: razem: V. ZnS 4 + Na S ZnS + Na S 4 Zn + + S - 4 + Na + + S - ZnS + Na + - + S 4 (sposób przejścia) ZnS 4 = Zn + - + S 4 Na S = Na + + S - Zn + + S - ZnS (forma jonowa) ZnS + Zn + S ZnS + + + - Zn + + - + S (sposób przejścia) = + + - ZnS + + Zn + + S (forma jonowa) uwaga: jeżeli uczeń na podstawie cząsteczkowego równania reakcji od razu pisze równanie jonowe (w tzw. postaci skróconej) z pominięciem prezentacji sposobu przejścia należy przyznać za nie punkty
dpowiedź VI. alkan A: C 4 metan alkan B: C 8 propan VI. alken C: C 4, C =C, eten (etylen) alken D: C C =CC propen (propylen) VI. C C C C + 5 4 C + 4 7 obliczenie objętości C mole C mol (4 mole C mole ),4 dm 8 g x 9 g x=,4 dm (inny sposób obliczenia objętości C ) mol 8 g x 9 g x= 0, 5 mola mole C mol mol C 0, 5 mola mol C,4 dm 4 (poniżej podano sposób stosunek molowy-, proporcja-,5, wynik- obliczenie liczby moli proporcja-, wynik liczbowy- ustalenie liczby moli C na podstawie stosunku molowego reagentów: proporcja-, wynik liczbowy- określenie objętości mola C :
II Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów zad, I. I. I. A. Ca B. Ca D. Ca() E. CaC W. X. Y. Z. C. Ca + = Ca + Ca + = Ca Ca + = Ca() + 4 Ca + = Ca + 5 Ca + = Ca() Ca + C = CaC 7 Ca() + C = CaC + 8 CaC + = Ca + + C,5 jeżeli uczeń prezentuje sposób przejścia od równania cząsteczkowego do równania jonowego podlega on ocenie według schematu: = + + - CaC + + = Ca + + + C CaC + + + - = Ca + + - + + C CaC + + = Ca + + + C uwaga: w przypadku, gdyby uczeń zapisał wyłącznie jonowe równanie (tzw. zapis skrócony) bez prezentacji sposobu dojścia do niego należy przyznać za nie punkty. I.4 A (Ca): wiązanie jonowe Y ( ): wiązanie kowalencyjne (atomowe) II. obliczenie liczby moli wody (rozdział punktów mol CaS 4 - mole proporcja:,5 7 g CaS 4 - mole wynik liczbowy: 4 g CaS 4 x x= mola (inny sposób obliczenie liczby moli wody) mol CaS 4-7 g x - 4 g x= mola CaS 4 mol CaS 4 - mole mola CaS 4 - y y= mola II..a MgC = Mg + C CaC = Ca + C proporcja: wynik liczbowy: proporcja: wynik liczbowy: II..b obliczenie stosunku molowego węglanów w dolomicie (rozdział punktów 7 4
II..c II. mol Mg - 40 g proporcja: x - 5 g x= mola Mg wynik: mol Ca - 5 g proporcja: x - 7 g x= mola Ca wynik: nca: nmg=: ncac : nmgc =: obliczenie objętości C,5 (rozdział punktów mol Mg - mol C mol Mg -,4 dm C proporcja: wynik: mola Mg - x x =,8 dm mol Ca - mol C mol Ca -,4 dm C mola Ca - y y =,8 dm stwierdzenie: objętość C będzie taka sama jak w przypadku Mg v=,8 dm +,8 dm = 5, dm proporcja: wynik: : stwierdzenie: MgC + S 4 = MgS 4 + C + obliczenie masy kwasu siarkowego(vi),5 (rozdział punktów mol MgC - mol S 4 84 g MgC - 98 g S 4 g MgC - x x=,5 g S 4 proporcja: wynik liczbowy: (inny sposób obliczenia masy kwasu siarkowego(vi)),5 (rozdział punktów mol MgC -84 g proporcja: x - g x= 0,0 mola MgC wynik: mol MgC - mol S 4 proporcja+ wynik: 0,0 mola MgC - y y= 0,0 mola S 4 mol S 4-98 g S 4 proporcja: 0,0 mola S 4 - z z=,5 g S 4 wynik: obliczenie stężenia procentowego roztworu (rozdział punktów,5 g r-u -,5 g S 4 00 g r-u - y y = 8 g proporcja: wynik liczbowy: c p = 8% (inny sposób obliczenia stężenia procentowego roztworu) (rozdział punktów c p m s m r u 00%, 5g m s =,5 g, m r-u =,5 g, c p 00% 8%, 5g wzór: wstawienie do wzoru: wynik liczbowy:,5 5,5 III. III. A- S B- D- C E- N Zn + S 4 = ZnS 4 + S + C + S 4 = C + S + S + S 4 = S + C + 4N = C + 4N + S + 4N = S + + 4N 5
III. S, N, C, III.4 S + N = S + N III.5 C IV. A,-dichloroetan B chloroetan C,-dichloroeten IV. IV. CaC + = Ca() + CC CaC + = Ca + CC A: CC + = C =C C C + = C C B: CC + = C C C C + = C C + CC + = C =C (zapis równania powołanie się na równanie zapisane w punkcie A) C =C + = C C C C + = C C C: n C C = C C n IV.4 IV.5 IV. odczynnik: Br zanik pomarańczowego zabarwienia odbarwienie roztworu odczynnik: KMn 4(aq) odbarwienie roztworu ( zanik fioletowego zabarwienia) i/ wytrąca się brunatny (brązowy) osad C C C C,-dichloroetan izomer cis: (wystarczy tylko jedna obserwacja) wskazanie: C C wzór: C C izomer trans: RAZEM wskazanie: wzór:
III Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów I. X- Na Y- Mg Z- S X- Mg Y- Na Z- S I. Na + = Na + S + = S 4 I. wodorotlenek sodu chlorek magnezu kwas siarkowy(vi) I.4 Na + Mg = Mg() + Na Na = Na + + - Mg = Mg + + - Na + + - + Mg + + - = Mg() + - + Na + Mg + + - = Mg() Mg() + S 4 = MgS 4 + S 4 = + - + S 4 S - 4 = + - + S 4 S 4 = + - + S 4 Mg() + + + S - 4 = Mg + + S - 4 + Mg() + + = Mg + + 5 II. II. A - C B - C D - N E - S F - S G - N N V + e N II C II - e C IV (C II C IV + e) równania połówkowe 0, 5 zbilansowanie: C + N = C + N + N V + e N IV równania S -II - e S IV (S -II S IV + e) połówkowe 0, 5 zbilansowanie: S + N S + N + 4 7
III obliczenie masy w roztworze wyjściowym c p = 40% 00 g r-u 40 g 0 g sposób rozdziału x 450 g punktów: x= 00 g proporcja:,5 wynik liczbowy: (inny sposób obliczenia masy w roztworze wyjściowym) m c s pm sposób rozdziału c p 00% () ms () punktów: m ms 00% c p wzór: c p = 40%, m =450g m s = 00 g podstawienie: wynik liczbowy: obliczenie masy w roztworze końcowym R(5C) = 5 g 00 g 5 g sposób rozdziału 450 g x punktów: x= 9,5 g proporcja:,5 wynik liczbowy: obliczenie (podanie wartości) masy, która przedostała się do pomieszczenia: 00 g - 9,5 g = 7,5 g 7,5 g 00 m 0,075 mg/dm stężenie nie jest niebezpieczne dla życia 75 mg/m NDS zostało przekroczone 9 IV. dpowiedź C C C C C 9 C IV.a C C C F b c sarin: soman: C C C C F C C C C C CC d izomer sarinu C C C C C C F F C C V. V. 4 - kwas fosforowy(v) + 8
4 0 + = 4 4 V. Ba() + 4 = Ba ( 4 ) + V.4 Ba() + 4 0 = Ba ( 4 ) + (w tym: wzór substancji ( 4 0 ): p równanie reakcji: p np. Ba() + Na 4 = Ba ( 4 ) + Na (w tym: wzór substancji (Na 4 inny rozpuszczalny fosforan(v)): p równanie reakcji: p 9