Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów

Transkrypt

1 Małopolski Konkurs Chemiczny dla Gimnazjalistów Etap I (szkolny) 0 października 0 roku Materiały dla nauczycieli Odpowiedzi do zadań wraz z punktacją Uwagi ogólne: Za prawidłowe rozwiązania zadań rachunkowych inną metodą niŝ opisana w schemacie naleŝy przyznać maksymalną ilość punktów. W kaŝdym zadaniu rachunkowym oddzielne punkty przyznawane są za metodę rozwiązywania i za obliczenia. Nie dzielimy punktów za metodę. Metoda rozwiązania jest oceniana w skali 0- lub 0-. W przypadku popełnienia przez ucznia błędu rachunkowego traci on wyłącznie punkty przyznawane za wykonanie obliczeń. W przypadku złego rozumowania nie przyznaje się punktów za obliczenia. Punktów za odpowiedź nie przyznaje się, jeśli nie podano jednostki. W Ŝadnym przypadku nie przyznaje się 0,5 punktu. Brak współczynników stechiometrycznych w równaniu reakcji (lub ich błędne dobranie) powoduje utratę punktów za zapisanie równania. Za uzgodnione równanie reakcji chemicznej uznaje się takie, w którym podano moŝliwie najmniejsze całkowite współczynniki stechiometryczne. Dopuszcza się współczynniki ułamkowe (połówkowe) przy cząsteczkach X. Brak strzałek ( ) w równaniach reakcji nie powoduje utraty punktów. Brak zapisów nad strzałką (np. kat. ) nie powoduje utraty punktów. Zastąpienie w równaniu reakcji chemicznej znaku równości (=) strzałką ( ) lub odwrotnie nie powoduje utraty punktu. W przypadku pozostawienia przez ucznia dwóch odpowiedzi - poprawnej i błędnej nie naleŝy przyznawać punktów. Gdy uczeń zamiast obserwacji w opisie doświadczeń, przedstawia wnioski lub odwrotnie, nie naleŝy przyznawać punktów.

2 Zadanie Kryteria oceniania model odpowiedzi Punktacja za kaŝde równanie reakcji - pkt x. a) K O + H O = KOH b) SO + H O = H SO 3 - za kaŝdy prawidłowy wybór - pkt 4 x 4 4 Za czynności sumaryczna. a) egzotermicznym, b) kowalencyjne spolaryzowane, c) jonowe, d) mniejsza od. - za kaŝdy prawidłowy wybór pkt 4 x F F 3 P 4 - P 4. - za kaŝdy wzór pkt x - za kaŝdą nazwę pkt x Al (SO 4 ) 3 - siarczan(vi) glinu K S - siarczek potasu 4.

3 za metodę obliczeń - pkt - za wykonanie obliczeń pkt - za zapisanie wzoru soli pkt - za podanie nazwy soli pkt 5 JeŜeli m r-r = 00 g, to m soli = 47,5 g, m wody = 00 47,5 = 5,5 g 47,5 g soli 5,5 g wody lub 47,5 g soli ( ) g wody x 00 g wody x 00 g wody x = 90,5 g [=> R o 5 C soli = 90,5 g/00 g wody] [Z wykresu rozpuszczalności odczytujemy, Ŝe R o 5 C NaNO3 90,5 g/00 g wody] wzór soli NaNO 3 nazwa soli azotan(v) sodu Uczeń nie traci punktów za opuszczenie zapisów w nawiasach kwadratowych. 3

4 3 4 - za zapisanie symboli pierwiastków 3 x 3 - za zapisanie nazw pierwiastków 3 x 3 - za podanie wzoru związku chemicznego D pkt - za podanie nazwy związku chemicznego D pkt 6. 0 I - za zapisanie równania reakcji otrzymywania związku D pkt a) X Ca wapń Y S siarka Z O tlen b) CaSO 3 siarczan(iv) wapnia I SO + CaO = CaSO 3 Uczeń nie otrzymuje punktów za zadanie 6.II., jeŝeli na podstawie błędnych ustaleń w I części zadania zapisze równanie reakcji otrzymywania innej soli niŝ siarczan(iv) wapnia. 4

5 3 4 - za podanie wzorów soli 5 x za podanie nazw soli 5 x 5 4 I - za zapisanie równań reakcji chemicznych 4 x 4 doświadczenie. BaSO 4 NaCl doświadczenie. KCl siarczan(vi) baru chlorek sodu chlorek potasu doświadczenie 3. MgCl chlorek magnezu doświadczenie 4. MgCl chlorek magnezu I. BaCl + Na SO 4 = BaSO 4 + NaCl. HCl + KOH = KCl + H O 3. Mg + HCl = MgCl + H 4. Mg(OH) + HCl = MgCl + H O Brak strzałek ( ) w równaniach reakcji nie powoduje utraty punktów. JeŜeli uczeń zapisze w tabeli (w kolumnach sole, wzory, nazwy) oprócz wzorów i nazw otrzymanych soli wzory (wzór) lub(i) nazwy (nazwę) innych reagentów (odczynników), to ocenę za zadanie naleŝy obniŝyć o pkt. 5

6 za ustalenie symbolu i nazwy pierwiastka Y - metoda obliczeń pkt - wykonanie obliczeń, podanie nazwy i symbolu pierwiastka pkt za ustalenie symbolu lub nazwy pierwiastka X - metoda obliczeń pkt - wykonanie obliczeń, podanie nazwy i symbolu pierwiastka pkt I Zapisanie równania reakcji pkt 7. M O = 6 u M Y 9 = M Y = 7 u Y = Al (glin) lub m O (w Y O 3) = 40,8 -,6 = 9, g,6 M = Y 9, 3 6u M Y = 7 u Y = Al (glin) m XO + m Y = m X + [m O (w XO ) = 5, - 33 = 9, g] m Y O 3 m X = (5, g +,6g ) 40,8 g = 33 g M X 33 = 9, 6u M X = 55 u X = Mn (mangan) Pierwiastek X to mangan Pierwiastek Y to glin Mn Al Uczeń nie traci punktów za opuszczenie zapisu w nawiasie kwadratowym, jeŝeli wcześniej masę tlenu wyliczył z równania: m O (w Y O 3) = 40,8 -,6 = 9, g I. 3 MnO + 4 Al = 3 Mn + Al O 3 6