Wykłady Becka Paweł Cioch Joanna Studzińska Postępowanie cywilne 2. wydanie Wydawnictwo C. H. Beck
Wykłady Becka Postępowanie cywilne
W sprzedaży: K. Flaga-Gieruszyńska POSTĘPOWANIE CYWILNE. PYTANIA. TESTY. KAZUSY. TABLICE, wyd. 5 Repetytoria C.H. Beck E. Marszałkowska-Krześ (red.) POSTĘPOWANIE CYWILNE. PYTANIA EGZAMINACYJNE. TABLICE, wyd. 2 Ćwiczenia Becka K. Korzan POSTĘPOWANIE NIEPROCESOWE, wyd. 2 Studia Prawnicze P. Pogonowski POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE I EGZEKUCYJNE Akademia Prawa KODEKS CYWILNY. KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO. KODEKS RODZINNY I OPIEKUŃCZY. KOSZTY SĄDOWE CYWILNE, wyd. 20 Edycja Sądowa KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO Z WPROWADZENIEM, wyd. 36 Twoje Prawo www.sklep.beck.pl
Postępowanie cywilne 2. wydanie dr Paweł Cioch Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II dr Joanna Studzińska Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Wydawnictwo C.H. BECK Warszawa 2012
Wydawca: Aneta Flisek Poszczególne rozdziały opracowali: J. Studzińska rozdz. III, IV, V, VI, XIII, VIII, XIV, XV, XVI, XIX, XX P. Cioch rozdz. I, II, VII, IX, X, XI, XII, XVII, XVIII, XXI Wydawnictwo C.H. Beck 2012 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: DTP Service Druk i oprawa: P.W.P. Interdruk, Warszawa ISBN 978-83-255-0367-3 ISBN e-book 978-83-255-3313-7
Wykaz skrótów... XVII Wykaz literatury... XIX Przedmowa... XXIII Rozdział I. Podstawowe pojęcia... 1 1. Pojęcie postępowania cywilnego... 1 I. Prawo postępowania cywilnego (prawo procesowe cywilne)... 2 2. Teorie procesu cywilnego... 2 3. Funkcje procesu cywilnego... 3 4. Proces cywilny a prawo materialne... 3 5. Przedmiot procesu cywilnego... 4 6. Etapowa budowa procesu cywilnego... 4 7. Pojęcie sprawy cywilnej... 5 I. Sprawy cywilne w ujęciu formalnym... 6 8. Rodzaje postępowania sądowego... 7 I. Postępowanie sądowe... 7 1. Postępowanie rozpoznawcze proces cywilny... 8 2. Postępowanie rozpoznawcze nieprocesowe... 9 3. Postępowanie pomocnicze zabezpieczające... 10 4. Postępowanie wykonawcze egzekucyjne (sprawa egzekucyjna)... 10 II. Postępowanie wykonawcze upadłościowe i naprawcze... 11 III. Postępowanie pozasądowe... 11 KAZUS 1.... 12 KAZUS 2.... 12 Pytania... 12 Rozdział II. Źródła prawa cywilnego procesowego oraz obowiązywanie prawa procesowego terytorialne i czasowe... 13 9. Źródła prawa postępowania cywilnego... 13 I. Kodeks postępowania cywilnego geneza i systematyka... 13 II. Inne źródła prawa postępowania cywilnego... 16 V
III. Konwencje międzynarodowe... 16 IV. Orzecznictwo... 17 10. Zasięg terytorialny norm procesowych... 18 11. Obowiązywanie norm procesowych w czasie... 18 12. Dopuszczalność drogi sądowej... 19 I. Bezwzględna niedopuszczalność drogi sądowej... 19 II. Droga sądowa zagadnienia wstępne (prejudycjalne). Czasowa niedopuszczalność drogi sądowej... 20 III. Procedury prejurysdykcyjne czasowa niedopuszczalność drogi sądowej... 21 IV. Względna niedopuszczalność drogi sądowej... 21 13. Relacje pomiędzy postępowaniem cywilnym a karnym... 22 14. Relacje pomiędzy postępowaniem cywilnym a administracyjnym... 23 15. Relacje pomiędzy postępowaniem cywilnym a postępowaniem przed Trybunałem Konstytucyjnym... 23 KAZUS 3.... 24 KAZUS 4.... 24 KAZUS 5.... 24 KAZUS 6.... 25 KAZUS 7.... 25 Pytania... 25 Rozdział III. Międzynarodowe i europejskie postępowanie cywilne... 27 16. Europeizacja cywilnego prawa procesowego... 27 17. Relacje pomiędzy postępowaniem cywilnym a postępowaniem przed Trybunałem Sprawiedliwości UE... 28 18. Kierunek nowelizacji międzynarodowego postępowania cywilnego... 29 19. Pojęcie jurysdykcji krajowej oraz ograniczenie władzy jurysdykcyjnej... 31 I. Jurysdykcja krajowa w procesie... 34 II. Jurysdykcja krajowa w postępowaniu nieprocesowym... 34 20. Pomoc prawna, dowody i doręczenia w postępowaniach europejskich... 36 21. Uznanie i wykonalność orzeczeń sądów zagranicznych i ugód zawartych przed takimi sądami... 37 I. Zagadnienia ogólne... 37 II. Uznawanie orzeczeń sądów zagranicznych... 38 III. Wykonalność orzeczeń sądów zagranicznych... 40 22. Europejskie postępowania w sprawach transgranicznych... 41 I. Europejskie postępowanie nakazowe... 41 II. Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń... 43 23. Europejski Tytuł Egzekucyjny... 44 KAZUS 8... 46 KAZUS 9... 46 Pytania... 47 Wzór 1. Wniosek o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego... 48 Wzór 2. Wniosek o orzeczenie wykonalności zagranicznego wyroku i nadanie klauzuli wykonalności... 50 VI
Rozdział IV. Naczelne zasady i przesłanki postępowania cywilnego... 53 24. Pojęcie zasad postępowania cywilnego... 53 25. Naczelne zasady postępowania cywilnego... 56 I. Zasada prawa do sądu... 56 II. Zasada prawdy materialnej... 57 III. Zasada kontradyktoryjności... 58 IV. Zasada dyspozycyjności... 58 V. Zasada równości stron... 59 VI. Zasada jawności... 60 VII. Zasada bezpośredniości... 61 VIII. Zasada swobodnej oceny dowodów... 62 IX. Zasada koncentracji materiału procesowego... 63 X. Zasada ustności i pisemności... 64 XI. Zasada formalizmu procesowego... 64 XII. Zasada kierownictwa sędziego... 65 26. Pojęcie przesłanek postępowania cywilnego... 65 27. Rodzaje przesłanek postępowania cywilnego... 66 Pytania... 67 Rozdział V. Sąd oraz jego właściwość... 69 28. Organizacja i skład sądu... 69 29. Składy orzekające... 70 I. Skład Sądu Najwyższego... 72 II. Skutki niewłaściwego składu sądu... 72 30. Wyłączenie sędziego... 72 31. Pojęcie właściwości sądu... 75 I. Podział ze względu na dokonanie czynności i zasięg terytorialny... 77 1. Właściwość rzeczowa (ratione materiae i ratione valoris)... 77 2. Wartość przedmiotu sporu... 78 3. Ruchoma właściwość rzeczowa... 80 4. Właściwość miejscowa... 80 5. Właściwość funkcjonalna... 83 32. Inne organy orzekające... 84 KAZUS 10.... 85 KAZUS 11.... 85 KAZUS 12.... 85 KAZUS 13.... 86 Pytania... 86 Rozdział VI. Podmioty postępowania cywilnego... 87 33. Udział prokuratora w postępowaniu cywilnym... 87 34. Udział w postępowaniu cywilnym innych organów działających na zasadach takich jak prokurator... 90 I. Rzecznik Praw Obywatelskich... 90 II. Rzecznik Praw Dziecka... 91 III. Rzecznik Praw Pacjenta... 91 IV. Inspektorzy pracy... 91 VII
V. Kierownik ośrodka pomocy społecznej oraz kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie... 91 VI. Powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów... 91 VII. Prezes UOKiK... 92 VIII. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych... 92 35. Udział organizacji społecznych w postępowaniu cywilnym... 92 36. Współuczestnictwo procesowe... 94 I. Współuczestnictwo materialne... 94 II. Współuczestnictwo formalne dotyczące podmiotowej kumulacji roszczeń... 94 III. Współuczestnictwo konieczne... 95 IV. Współuczestnictwo dowolne... 96 V. Współuczestnictwo jednolite... 96 VI. Współuczestnictwo zwykłe (niejednolite)... 97 VII. Współuczestnictwo pierwotne i następcze... 97 VIII. Współuczestnictwo nienazwane (konkurencyjne)... 97 IX. Sposób działania współuczestników... 98 1. Samodzielne działanie współuczestników... 98 2. Działanie we własnym imieniu... 99 3. Działanie na własną rzecz... 99 X. Zastosowanie przepisów o współuczestnictwie... 99 37. Interwencja główna... 99 38. Interwencja uboczna... 101 I. Przypozwanie... 103 KAZUS 14.... 103 KAZUS 15.... 104 KAZUS 16.... 104 KAZUS 17.... 104 Pytania... 104 Wzór 3. Pozew o wydanie... 106 Wzór 4. Interwencja uboczna... 108 Rozdział VII. Atrybuty strony oraz jej reprezentacja w postępowaniu cywilnym... 109 39. Pojęcie strony w procesie cywilnym... 109 40. Zdolność sądowa... 110 41. Zdolność procesowa... 111 42. Zdolność postulacyjna... 113 43. Legitymacja procesowa... 114 44. Pełnomocnik procesowy w postępowaniu cywilnym... 116 45. Rodzaje pełnomocnictw... 118 46. Zakres pełnomocnictwa procesowego ogólnego... 119 47. Forma i sposób udzielenia pełnomocnictwa... 119 48. Charakter prawny pełnomocnictwa procesowego... 121 49. Wygaśnięcia pełnomocnictwa... 122 50. Pełnomocnik z urzędu... 122 51. Brak należytego pełnomocnictwa... 124 52. Działanie za stronę niebędącą osobą fizyczną... 125 VIII
53. Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa... 125 54. Przedstawicielstwo ustawowe w procesie... 127 KAZUS 18... 129 KAZUS 19... 129 KAZUS 20... 129 KAZUS 21... 129 KAZUS 22... 130 Pytania... 130 Wzór 5. Pełnomocnictwo ogólne... 131 Rozdział VIII. Koszty postępowania cywilnego... 133 55. Pojęcie kosztów w sprawie cywilnej... 133 56. Zasady ponoszenia kosztów postępowania... 138 I. Zasada zwrotu kosztów celowych... 138 II. Zasada odpowiedzialności za wynik postępowania... 139 III. Zasada stosunkowego rozdzielania kosztów (zasada wzajemnego zniesienia kosztów)... 139 IV. Zasada koncentracji i unifikacji kosztów... 140 V. Zasada słuszności... 140 VI. Zasada zawinienia... 141 57. Zwolnienie od kosztów postępowania cywilnego... 142 I. Zwolnienie od kosztów sądowych z mocy ustawy (ex lege)... 142 II. Zwolnienie na wniosek... 144 58. Zabezpieczenie kosztów procesu... 146 KAZUS 23... 147 KAZUS 24... 147 KAZUS 25... 147 KAZUS 26... 147 Pytania... 148 Wzór 6. Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych z wnioskiem o ustanowienie adwokata z urzędu... 149 Wzór 7. Wniosek powoda o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego... 151 Rozdział IX. Przedmiot procesu cywilnego... 153 59. Koncepcje dotyczące przedmiotu procesu cywilnego... 153 60. Rodzaje powództw... 154 Pytania... 157 Rozdział X. Czynności procesowe... 159 61. Zagadnienia ogólne... 159 I. Pojęcie... 159 II. Rodzaje czynności procesowych... 159 III. Czynności procesowe sądu... 159 IV. Czynności procesowe stron i uczestników postępowania... 160 V. Czynności procesowe prokuratora, organizacji społecznych oraz podmiotów działających na takich zasadach jak prokurator... 161 62. Pisma procesowe... 161 IX
I. Niedochowanie wymogów formalnych pisma procesowego... 163 63. Doręczenia... 164 I. Pojęcie i podstawowe zasady doręczeń... 164 II. Kurator do doręczeń... 166 64. Posiedzenia sądowe... 167 I. Podział posiedzeń sądowych... 167 II. Zawiadomienie i wezwanie... 168 III. Miejsce posiedzeń sądowych... 168 IV. Przebieg postępowania sądowego... 168 65. Terminy... 170 I. Uchybienie terminu... 170 KAZUS 27.... 171 KAZUS 28.... 172 KAZUS 29.... 172 Pytania... 172 Wzór 8. Wniosek o sprostowanie protokołu rozprawy... 174 Wzór 9. Wniosek o przywrócenie terminu wraz z dopełnieniem czynności... 175 Rozdział XI. Alternatywne metody rozwiązywania sporów... 177 66. Pojęcie ADR... 177 67. Mediacja w postępowaniu cywilnym... 179 I. Zakres przedmiotowy... 179 II. Mediator... 180 III. Przebieg postępowania mediacyjnego... 181 68. Postępowanie pojednawcze... 182 I. Przebieg postępowania pojednawczego... 183 69. Charakter prawny ugody... 184 70. Sąd polubowny (arbitrażowy)... 185 I. Zapis na sąd polubowny umowa o arbitraż... 186 II. Arbiter... 187 III. Postępowanie przed sądem polubownym... 187 IV. Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego... 188 KAZUS 30.... 189 KAZUS 31.... 190 Pytania... 190 Wzór 10. Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej... 191 Rozdział XII. Wszczęcie postępowania... 193 71. Forma i skutki wszczęcia postępowania... 193 I. Forma wszczęcia postępowania... 193 II. Skutki wszczęcia postępowania... 193 72. Pozew jako pismo procesowe... 195 73. Kumulacja roszczeń... 197 74. Rozdrobnienie roszczeń... 198 75. Zmiana powództwa... 199 76. Cofnięcie pozwu... 202 77. Odrzucenie pozwu... 203 KAZUS 32.... 205 X
KAZUS 33.... 205 KAZUS 34.... 205 Pytania... 206 Wzór 11. Pozew o rozwód... 207 Wzór 12. Pozew o odszkodowanie i rentę... 209 Wzór 13. Zmiana powództwa... 211 Wzór 14. Wniosek powoda o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze pozwanego... 213 Wzór 15. Cofnięcie pozwu... 214 Rozdział XIII. Formy obrony pozwanego... 215 78. Pojęcie obrony pozwanego... 215 79. Uznanie żądania pozwu (powództwa)... 215 80. Zaprzeczenie podstawy faktycznej (prawnej) powództwa... 217 81. Zarzuty procesowe... 218 82. Bierne zachowanie się pozwanego... 220 83. Powództwo wzajemne... 220 I. Pojęcie i charakter... 220 II. Właściwość sądu i termin wniesienia... 221 84. Obrona w postępowaniu nieprocesowym... 222 KAZUS 35.... 223 KAZUS 36.... 223 Pytania... 223 Wzór 16. Pozew wzajemny... 224 Rozdział XIV. Przebieg rozprawy... 227 85. Rozprawa jako centralny punkt postępowania... 227 86. Przygotowanie rozprawy... 228 87. Odpowiedź na pozew... 230 I. Pojęcie i treść... 230 II. Termin wniesienia oraz obligatoryjność i fakultatywność odpowiedzi na pozew... 231 88. Etapy rozprawy... 231 I. Wywołanie sprawy... 231 II. Przedstawienie i wyjaśnienie stanowisk stron... 232 III. Postępowanie dowodowe... 233 IV. Rozstrząsanie wyników postępowania dowodowego... 233 V. Zamknięcie rozprawy... 233 VI. Wydanie wyroku lub innego orzeczenia... 234 89. Odroczenie rozprawy... 234 90. Zarządzenie rozprawy łącznej lub oddzielnej oraz jej ograniczenie... 234 91. Zawieszenie postępowania... 236 I. Pojęcie... 236 II. Rodzaje i przyczyny zawieszenia... 236 III. Skutki zawieszenia postępowania... 240 IV. Podjęcie zawieszonego postępowania... 241 92. Umorzenie postępowania... 242 I. Pojęcie... 242 XI
II. Przyczyny (podstawy) umorzenia postępowania... 242 III. Skutki umorzenia... 243 KAZUS 37.... 243 KAZUS 38.... 244 KAZUS 39.... 244 KAZUS 40.... 244 Pytania... 244 Wzór 17. Odpowiedź na pozew o odprawę pośmiertną... 246 Wzór 18. Wniosek powoda o zawieszenie postępowania... 248 Wzór 19. Wniosek powoda o podjęcie zawieszonego postępowania... 249 Rozdział XV. Postępowanie dowodowe... 251 93. Pojęcie dowodu i dowodzenia w sprawie cywilnej... 251 94. Domniemania prawne i faktyczne... 253 95. Uprawdopodobnienie... 254 96. Ciężar udowodnienia (onus probandi)... 255 97. Rodzaje dowodów... 256 98. Dokument jako środek dowodowy... 257 99. Zeznania świadków... 260 I. Wyłączenia z mocy ustawy... 260 II. Obowiązki świadka... 261 III. Prawo odmowy zeznań... 262 IV. Prawo odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania... 262 V. Przeprowadzenie dowodu ze świadków... 263 100. Opinia biegłych... 264 101. Oględziny... 266 102. Przesłuchanie stron... 266 103. Inne środki dowodowe... 267 I. Dowód z grupowego badania krwii (badań grup krwi)... 268 II. Dowód z filmu, telewizji, fotokopii, planów rysunków oraz płyt lub taśm dźwiękowych i innych przyrządów utrwalających obrazy lub dźwięki... 268 104. Dowody nienazwane... 268 105. Postępowanie dowodowe... 270 106. Zabezpieczenie dowodów... 272 KAZUS 41.... 273 KAZUS 42.... 274 KAZUS 43.... 274 KAZUS 44.... 274 KAZUS 45.... 275 KAZUS 46.... 275 Pytania... 275 Wzór 20. Wniosek dowodowy... 277 Wzór 21. Wniosek powoda o przedstawienie przez pozwanego dokumentów... 278 Wzór 22. Wniosek o zabezpieczenie dowodu... 279 Rozdział XVI. Orzeczenia sądowe... 281 107. Pojęcie i rodzaje orzeczeń sądowych... 281 XII
108. Cechy wyroków i postanowień... 282 109. Wyroki deklaratywne i konstytutywne... 284 110. Wyrok zwykły... 284 111. Wyrok wstępny... 284 112. Wyrok częściowy... 285 113. Wyrok końcowy... 286 114. Wyrok łączny... 286 115. Wyrok uzupełniający... 287 116. Wyrok zaoczny... 287 117. Zasady orzekania... 289 I. Przedmiot orzekania... 290 II. Czas i sposób orzekania... 291 III. Podstawy orzekania... 293 118. Wydanie orzeczenia... 293 119. Wydanie postanowienia lub nakazu zapłaty... 295 120. Rektyfikacja orzeczeń... 296 121. Prawomocność orzeczeń... 297 122. Powaga rzeczy osądzonej... 299 123. Wykonalność orzeczeń... 300 124. Skuteczność orzeczeń... 303 KAZUS 47.... 304 KAZUS 48.... 304 KAZUS 49.... 305 KAZUS 50.... 305 KAZUS 51.... 305 KAZUS 52.... 306 KAZUS 53.... 306 Pytania... 307 Wzór 23. Wniosek pozwanego o sporządzenie uzasadnienia wyroku i doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem... 308 Rozdział XVII. Środki zaskarżania... 309 125. Rodzaje środków zaskarżania... 309 126. Ogólne zasady zaskarżania orzeczeń sądowych... 310 127. Cechy apelacji w postępowaniu cywilnym... 310 128. Podstawy apelacji... 311 129. Wymogi apelacji... 313 130. Termin do wniesienia oraz odpowiedź na apelację... 314 131. Postępowanie wstępne... 315 132. Rozprawa przed sądem II instancji... 315 133. Rodzaje orzeczeń... 317 134. Skarga kasacyjna... 320 135. Dopuszczalność skargi kasacyjnej... 321 136. Legitymacja do wniesienia skargi kasacyjnej... 323 137. Wniesienie skargi kasacyjnej oraz termin... 323 138. Postępowanie przed sądem kasacyjnym... 325 139. Orzeczenia sądu kasacyjnego... 327 XIII
140. Zażalenie... 329 141. Wymogi formalne dla zażalenia... 331 I. Postępowanie po wniesieniu zażalenia... 331 142. Skarga na orzeczenie referendarza sądowego... 332 143. Wznowienie postępowania... 334 144. Przyczyny wznowienia postępowania... 335 I. Tryb postępowania... 336 145. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia... 337 I. Tryb postępowania... 339 KAZUS 54.... 340 KAZUS 55.... 340 KAZUS 56.... 341 KAZUS 57.... 341 Pytania... 341 Wzór 24. Apelacja z powodu nieważności postępowania spowodowanej brakiem przedstawiciela ustawowego strony... 343 Wzór 25. Apelacja... 345 Wzór 26. Zażalenie powoda na postanowienie Sądu Rejonowego o odrzuceniu zażalenia... 347 Rozdział XVIII. Postępowania odrębne... 349 146. Uwagi ogólne... 349 147. Sprawy małżeńskie... 350 148. Sprawy ze stosunków między rodzicami i dziećmi... 354 149. Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych... 356 150. Postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania... 361 151. Postępowanie w sprawach gospodarczych... 362 152. Postępowanie w sprawach z zakresu ochrony konkurencji... 365 153. Postępowanie w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone... 367 154. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji energetyki... 368 155. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty... 370 156. Postępowanie w sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego... 371 157. Postępowanie nakazowe... 372 158. Postępowanie upominawcze... 374 159. Postępowanie uproszczone... 376 160. Europejskie postępowania w sprawach transgranicznych... 378 I. Europejskie postępowanie nakazowe... 378 II. Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń... 379 161. Elektroniczne postępowanie upominawcze... 380 KAZUS 58.... 381 Pytania... 381 Rozdział XIX. Postępowanie nieprocesowe... 383 162. Ogólna charakterystyka trybu postępowania nieprocesowego... 383 163. Sąd jako podmiot postępowania nieprocesowego... 385 XIV
164. Uczestnicy postępowania... 387 165. Czynności procesowe... 389 166. Koszty postępowania... 390 167. Przebieg postępowania... 391 I. Wszczęcie postępowania... 391 II. Przebieg rozprawy i orzekanie... 392 168. Orzeczenia i ich skutki w postępowaniu nieprocesowym... 393 169. Zaskarżanie orzeczeń... 395 170. Sprawy z zakresu prawa osobowego... 397 I. Postępowanie o uznanie za zmarłego... 397 II. Postępowanie o stwierdzenie zgonu... 397 III. Ubezwłasnowolnienie... 398 IV. Sprawy z zakresu akt stanu cywilnego... 400 171. Sprawy z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli... 401 172. Sprawy z zakresu prawa rzeczowego... 407 173. Sprawy z zakresu prawa spadkowego... 411 174. Inne sprawy rozpoznawane w trybie nieprocesowym... 416 I. Sprawy z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego... 416 II. Złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego... 417 III. Postępowanie rejestrowe... 417 Pytania... 419 Wzór 27. Wniosek o przysposobienie... 420 Wzór 28. Wniosek o podział majątku wspólnego... 422 Wzór 29. Wniosek o orzeczenie separacji na zgodne żądania małżonków... 424 Rozdział XX. Postępowanie zabezpieczające... 427 175. Zagadnienia ogólne... 427 I. Charakter postępowania... 427 II. Cel i funkcja postępowania... 427 III. Strony postępowania zabezpieczającego... 428 IV. Przedmiot i warunki zabezpieczenia... 428 176. Właściwość sądu i przebieg postępowania zabezpieczającego... 429 I. Właściwość sądu... 429 II. Przebieg postępowania zabezpieczającego... 429 177. Rodzaje zabezpieczeń... 430 178. Ustanie zabezpieczenia... 432 Pytania... 432 Wzór 30. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia... 433 Rozdział XXI. Postępowanie egzekucyjne... 435 179. Zagadnienia ogólne... 435 I. Pojęcie i cel postępowania egzekucyjnego... 435 II. Pojęcie sprawy egzekucyjnej... 435 III. Egzekucja sądowa a egzekucja administracyjna... 436 IV. Etapy postępowania egzekucyjnego... 436 V. Czynności egzekucyjne... 437 VI. Przesłanki postępowania egzekucyjnego... 437 XV
180. Podmioty postępowania egzekucyjnego... 438 I. Organy egzekucyjne... 438 II. Uczestnicy postępowania... 439 III. Organy pomocnicze... 440 181. Podstawy egzekucji tytuły egzekucyjne i klauzule wykonalności... 440 I. Właściwość sądu... 441 II. Treść i forma klauzuli... 442 III. Postępowanie klauzulowe... 442 182. Wszczęcie egzekucji... 443 183. Prowadzenie egzekucji... 445 184. Zawieszenie i umorzenie postępowania egzekucyjnego... 447 I. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego... 447 II. Umorzenie postępowania egzekucyjnego... 448 185. Ograniczenia egzekucji... 450 I. Ograniczenia o charakterze podmiotowym... 450 II. Ograniczenia o charakterze przedmiotowym... 450 186. Środki zaskarżenia w postępowaniu egzekucyjnym... 452 I. Dopuszczalność i legitymacja... 452 II. Wymogi formalne... 452 III. Termin wniesienia i właściwość sądu... 453 IV. Rozpoznanie skargi... 453 187. Powództwa przeciwegzekucyjne... 454 I. Uwagi ogólne... 454 II. Rodzaje powództw... 454 III. Właściwość sądu i wymogi formalne... 456 188. Rodzaje i sposoby egzekucji... 459 KAZUS 59.... 460 KAZUS 60.... 460 KAZUS 61.... 460 KAZUS 62.... 460 KAZUS 63.... 461 KAZUS 64.... 461 Pytania... 462 Wzór 31. Wniosek o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności... 463 Wzór 32. Skarga dłużnika na czynności komornika (1)... 464 Wzór 33. Skarga dłużnika na czynności komornika (2)... 466 Wzór 34. Skarga na oszacowanie komornika... 468 Wzór 35. Wniosek o wszczęcie egzekucji świadczenia pieniężnego... 470 Wzór 36. Pozew o zwolnienie od egzekucji z wnioskiem o zabezpieczenie powództwa... 471 Indeks rzeczowy... 475 XVI
Wykaz skrótów 1. Akty prawne EKPC... konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 4.11.1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) KC... Kodeks cywilny KK... Kodeks karny Konstytucja RP... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm. i ze sprost.) KPA... Kodeks postępowania administracyjnego KPC... Kodeks postępowania cywilnego KPK... Kodeks postępowania karnego KRO... Kodeks rodzinny i opiekuńczy KSH... Kodeks spółek handlowych KSSCU... ustawa z 28.7.2995 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) MPPOiP... Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 19.12.1966 r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167) ProkGSPU... ustawa z 8.7.2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (Dz.U. Nr 169, poz. 1417 ze zm.) PrUSP... ustawa z 27.2.2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1970 ze zm.) PWKPC... ustawa z 17.11.1964 r. Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 297 ze zm.) RPOU... ustawa z 15.7.1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 14, poz. 147 ze zm.) SNU... ustawa z 23.11.2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. Nr 240, poz. 2052 ze zm.) XVII
Wykaz skrótów TFUE... Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej TUE... Traktat o Unii Europejskiej TWE... Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską 2. Czasopisma i publikatory Biul. SN... Biuletyn Sądu Najwyższego Dz.U.... Dziennik Ustaw Dz.Urz.... Dziennik Urzędowy MoP... Monitor Prawniczy OSA... Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych OSAiSN... Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych i Sądu Najwyższego OSNAPiUS... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych OSNC... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna OSNCP... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych OSP... Orzecznictwo Sądów Polskich OSPiKA... Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych Prok. i Pr.... Prokuratura i Prawo TPP... Transformacje Prawa Prywatnego Wok.... Wokanda 3. Organy, organizacje i instytucje NRD... Niemiecka Republika Demokratyczna RM... Rada Ministrów RP... Rzeczpospolita Polska SA... sąd apelacyjny SN... Sąd Najwyższy TK... Trybunał Konstytucyjny UE... Unia Europejska UOKiK... Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów WE... Wspólnota Europejska ZUS... Zakład Ubezpieczeń Społecznych 4. Inne skróty m.st.... miasto stołeczne nast.... następny (-a, -e) uchwała (7)... uchwała składu 7 sędziów tekst jedn.... tekst jednolity XVIII
Wykaz literatury I. Podręczniki W. Berutowicz, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1994. J. Bodio, T. Demendecki, W. Graliński i inni, Postępowanie cywilne. Kazusy, Warszawa 2009. W. Broniewicz, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2008. J. Ciszewski, T. Ereciński, Międzynarodowe postępowanie cywilne, Warszawa 2000. S. Dalka, Postępowanie cywilne, Gdańsk 1993. H. Dolecki, Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2011. K. Flaga-Gieruszyńska, Postępowanie cywilne, Warszawa 2010. J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Postępowanie cywilne, Warszawa 2011. E. Kamarad, M. Stankiewicz, T. Białogłowska, K. Kaperczak i inni, Prawo prywatne międzynarodowe i międzynarodowe postępowanie cywilne, Warszawa 2010. K. Knoppek, Postępowanie cywilne w pytaniach i odpowiedziach, Warszawa 2010. K. Korzan, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2004. M. Manowska, Postępowanie cywilne. Kazusy, Warszawa 2011. A. Marciniak, Postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 2005. P. Osowy, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2001. J. Policzkiewicz, W. Siedlecki, E. Wengerek, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 1980. Postępowanie cywilne, red. E. Marszałkowska-Krześ, Warszawa 2009. Postępowanie cywilne. Kazusy, orzecznictwo, literatura, red. K. Weitz, Warszawa 2010. T. Radkiewicz, P. Skibiński, Postępowanie cywilne. Kazusy, Warszawa 2011. W. Siedlecki, Z. Świeboda, Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2004. W. Siedlecki, Z. Świeboda, Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2001. M. Waligórski, Proces cywilny. Dynamika procesu (postępowanie), Warszawa 1947. M. Waligórski, Proces cywilny. Funkcja i struktura, Warszawa 1947. E. Wengerek, Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 1978. A. Zieliński, Postępowanie cywilne. Kompendium, Warszawa 2009. XIX