Wymiar sprawiedliwości w RP

Transkrypt

1

2 Wymiar sprawiedliwości w RP Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. Art. 175 ust. 1 Konstytucji RP

3 Sądy powszechne Sądy rejonowe Sądy okręgowe Sądy apelacyjne

4 Sąd rejonowy dzieli się na wydziały: 1) cywilny - do spraw z zakresu prawa cywilnego, prawa rodzinnego i opiekuńczego, spraw dotyczących demoralizacji i czynów karalnych nieletnich, leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających i psychotropowych oraz spraw należących do sądu opiekuńczego na podstawie odrębnych ustaw; 2) karny - do spraw z zakresu prawa karnego. art PrUSP

5 W sądzie rejonowym może zostać utworzony wydział: 1) rodzinny i nieletnich - do spraw z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, spraw dotyczących demoralizacji i czynów karalnych nieletnich, leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających i psychotropowych oraz spraw należących do sądu opiekuńczego na podstawie odrębnych ustaw; 2) pracy, ubezpieczeń społecznych albo pracy i ubezpieczeń społecznych - do spraw odpowiednio z zakresu prawa pracy lub z zakresu ubezpieczeń społecznych; 3) gospodarczy - do spraw gospodarczych oraz innych spraw z zakresu prawa gospodarczego i cywilnego należących do sądu gospodarczego na podstawie odrębnych ustaw; 4) ksiąg wieczystych - do prowadzenia ksiąg wieczystych. art PrUSP

6 Sąd okręgowy dzieli się na wydziały: 1) cywilny - do spraw z zakresu prawa cywilnego, prawa rodzinnego i opiekuńczego, spraw dotyczących leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających i psychotropowych, spraw należących do sądu opiekuńczego na podstawie odrębnych ustaw oraz spraw dotyczących demoralizacji i czynów karalnych nieletnich; 2) karny - do spraw z zakresu prawa karnego oraz spraw zgodności z prawdą oświadczeń lustracyjnych. Art PrUSP

7 W sądzie okręgowym może zostać utworzony wydział: 1) pracy, ubezpieczeń społecznych albo pracy i ubezpieczeń społecznych - do spraw odpowiednio z zakresu prawa pracy lub z zakresu ubezpieczeń społecznych; 2) gospodarczy - do spraw gospodarczych oraz innych spraw z zakresu prawa gospodarczego i cywilnego należących do sądu gospodarczego na podstawie odrębnych ustaw; 3) kontroli danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych - do spraw związanych z kontrolą pozyskiwania danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych przez Policję, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Straż Graniczną, Centralne Biuro Antykorupcyjne i Służbę Celno-Skarbową. Art. 16 4a PrUSP

8 Sąd apelacyjny dzieli się na wydziały: 1) cywilny - do spraw z zakresu prawa cywilnego, prawa rodzinnego i opiekuńczego, jak również spraw gospodarczych oraz innych spraw z zakresu prawa gospodarczego i cywilnego należących do sądu gospodarczego na podstawie odrębnych ustaw; 2) karny - do spraw z zakresu prawa karnego oraz spraw zgodności z prawdą oświadczeń lustracyjnych; 3) pracy i ubezpieczeń społecznych - do spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Art PrUSP

9 Sąd Najwyższy dzieli się na izby: 1) Cywilną, 2) Karną, 3) Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, 4) Wojskową.

10 Skład sądu I instancja

11 Art W pierwszej instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego sędziego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

12 2. W pierwszej instancji sąd w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników rozpoznaje sprawy: 1) z zakresu prawa pracy o: a) ustalenie istnienia, nawiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy, o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, o przywrócenie do pracy i przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia i o odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy, b) naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu i o roszczenia z tym związane, c) odszkodowanie lub zadośćuczynienie w wyniku stosowania mobbingu; 2) ze stosunków rodzinnych o: a) rozwód, b) separację, c) ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa, d) rozwiązanie przysposobienia.

13 Postępowanie nieprocesowe Skład ławniczy obowiązuje przy rozpoznawaniu w I instancji spraw o przysposobienie Art. 509 KPC

14 Skład trzech sędziów zawodowych - proces Sprawy w postępowaniu grupowym (art. 3 ust. 2 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym)

15 Skład trzech sędziów zawodowych postępowanie nieprocesowe Sprawy o ubezwłasnowolnienie (art KPC) Sprawy protestów wyborczych (art ustawy Kodeks wyborczy)

16 Skład trzech sędziów zawodowych postępowanie upadłościowe Sprawy o ogłoszenie upadłości Sprawy w przedmiocie wynagrodzenia syndyka i rozpoznania zażalenia na postanowienie sędziego-komisarza

17 Skład trzech sędziów zawodowych Wydanie postanowienia rozstrzygającego o wyłączeniu sędziego (art. 52 KPC) Wydanie postanowienia przez sąd okręgowy o odmowie przyjęcia sprawy do rozpoznania i zwróceniu sprawy sądowi rejonowemu (art KPC)

18 Skład jednoosobowy Wydawanie postanowień poza rozprawą oraz zarządzeń przez przewodniczącego (art KPC) Przeprowadzenie postępowania pojednawczego (art KPC) Przeprowadzenie dowodu przez sędziego wyznaczonego na zlecenie składu orzekającego (art i art. 239 KPC) Podjęcie czynności wyjaśniających w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych (art KPC) Nadawanie tytułowy egzekucyjnemu klauzuli wykonalności (art KPC)

19 II instancja

20 Art Rozpoznanie sprawy następuje w składzie trzech sędziów zawodowych. Postanowienia dotyczące postępowania dowodowego na posiedzeniu niejawnym wydaje sąd w składzie jednego sędziego.

21 Postępowanie uproszczone Art Sąd rozpoznaje apelację w składzie jednego sędziego.

22 Skład jednoosobowy - postanowienia wydawane na posiedzeniu niejawnym: Dotyczące postępowania dowodowego (art ) O przyznaniu i cofnięciu zwolnienia od kosztów sądowych O odmowie zwolnienia od kosztów sądowych O odrzuceniu wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych O nałożeniu na stronę obowiązku uiszczenia kosztów sądowych i skazaniu na grzywnę O ustanowieniu adwokata lub radcy prawnego z urzędu O cofnięciu ustanowieniu adwokata lub radcy prawnego z urzędu O odrzuceniu wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu O skazaniu na grzywnę i nałożeniu na stronę obowiązku uiszczenia wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego z urzędu Art

23 Skład jednoosobowy rozpoznanie zażalenia na postanowienia: w przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcia takiego zwolnienia w przedmiocie odrzucenia wniosku o zwolnienie oraz nałożenia na stronę obowiązku uiszczenia kosztów i skazania na grzywnę w przedmiocie odmowy ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołania w przedmiocie nałożenia na stronę obowiązku uiszczenia wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego dla niej ustanowionego i skazania na grzywnę (art ) wydane w postępowaniu uproszczonym (art w zw. z art )

24 Sąd Najwyższy

25 Art Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną w składzie trzech sędziów. W pozostałych wypadkach Sąd Najwyższy orzeka w składzie jednego sędziego.

26 Odpowiednie zastosowanie Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia art Zażalenie art

27 Skład jednoosobowy Sąd Najwyższy orzeka w składzie jednoosobowym w wypadkach, gdy nie rozpoznaje merytorycznie danego środka zaskarżenia Art , art , art , art ,

28 Uchwały rozstrzygające zagadnienia prawne budzące poważne wątpliwości przedstawione przez sąd II instancji skład trzech sędziów Uchwały rozstrzygające zagadnienie prawne, które wyłoniło się przy rozpoznawaniu skargi kasacyjnej lub zażalenia przez Sąd Najwyższy skład siedmiu sędziów Skład siedmiu sędziów skład izby skład dwóch lub więcej izb albo pełny skład Sądu Najwyższego