Elementy wyniku finansowego

Schemat funkcjonowania kont wynikowych Konta kosztów i strat Wn nadzwyczajnych Ma Konta przychodów i zysków Wn nadzwyczajnych Ma Zaksięgowanie kosztów i strat nadzwyczajnych Wn Wynik finansowy Ma Zaksięgowanie przychodów i zysków nadzwyczajnych Okresowe przeksięgowanie na wynik Obroty debetowe Sk) zysk Okresowe przeksięgowanie na wynik Obroty kredytowe Sk) strata 2

Ogólny schemat ustalania wyniku finansowego - + Nie obowiązuje od 01.01.2016 r - - - + + + -

Przychody i zyski (Art. 3 ust. 1 P kt. 30) uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób, niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli Chapter 11-3

Koszty i straty (Art. 3 ust. 1 pkt. 31) uprawdopodobnione zmniejszenie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób, niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli Chapter 11-4

Segmenty wynikowe Art. 42. 1. W jednostkach innych niż banki i zakłady ubezpieczeń na wynik finansowy netto składają się: 1) wynik działalności operacyjnej, w tym z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych, 2) wynik operacji finansowych, 3) wynik operacji nadzwyczajnych, 4) obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego, którego podatnikiem jest jednostka, i płatności z nim zrównanych, na podstawie odrębnych przepisów. Nie obowiązuje od 01.01.2016 r Chapter 11-6

Segmenty wynikowe i etapy ustalania wyniku finansowego Przychody ze sprzedaży.. minus Koszty operacyjne = Wynik ze sprzedaży plus Pozostałe przychody operacyjne minus Pozostałe koszty operacyjne = Wynik z działalności operacyjnej Chapter 11-20

Podstawowa działalność operacyjna Działalność, do prowadzenia której jednostka została powołana (produkcyjna, handlowa, usługowa, w tym sprzedaż materiałów) Ust. 2. Wynik działalności operacyjnej stanowi różnicę między przychodami netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, z uwzględnieniem dotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń, bez podatku od towarów i usług, oraz pozostałymi przychodami operacyjnymi a wartością sprzedanych produktów, towarów i materiałów wycenionych w kosztach wytworzenia albo cenach nabycia, albo zakupu, powiększoną o całość poniesionych od początku roku obrotowego kosztów ogólnych zarządu, sprzedaży produktów, towarów i materiałów oraz pozostałych kosztów operacyjnych. Chapter 11-8

Sprzedaż wyrobów, usług, towarów Przychód ze sprzedaży to wartość sprzedaży, czyli iloczyn ilości sprzedanych wyrobów, usług, towarów i materiałów oraz właściwej dla nich jednostkowej ceny sprzedaży. Powyższa suma może być obniżona o przysługujące odbiorcy bonifikaty, opusty, rabaty. Przychody nie stanowi także podatek VAT zawarty w fakturach (czyli dowodach stanowiących podstawę ewidencji przychodu. Przychód ze sprzedaży wykazuje się (zgodnie z zasadą memoriałową) w momencie sprzedaży (wystawienia faktury sprzedaży) bez względu na moment wpływu środków pieniężnych. Ewidencje sprzedaży produktów gotowych i usług prowadzi się na koncie Przychody ze sprzedaży produktów. Sprzedaż materiałów i towarów ujmuje się na koncie Przychody ze sprzedaży materiałów i towarów

Ewidencja przychodów ze sprzedaży Wn Przychody ze sprzedaży Wynik finansowy Wn produktów Ma Wn Rozr z odbior Ma Ma Okresowe przeksięgowanie na wynik przychód zs sprzedazy wyrobów gotowych (kwota netto faktury) Faktura sprzedaży Wn Rozrachunki z tyt. VAT MA należny VAT (kwota nalezności) należny VAT Okresowe przeksięgowanie na wynik Przychody ze sprzedaży mate- Wn riałów i towarów Ma przychód zs sprzedazy materiałów i towarów (kwota netto faktury) Faktura sprzedaży (kwota nalezności)

Pozostałe przychody i koszty operacyjne(art 3 ust. 1 pkt 32)... pozostałych kosztach i przychodach operacyjnych - rozumie się przez to koszty i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki, a w szczególności koszty i przychody związane: a) z działalnością socjalną, b) ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, a także nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczonych do inwestycji, c) z utrzymywaniem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczonych do inwestycji, w tym także z aktualizacją wartości tych inwestycji, jak również z ich przekwalifikowaniem odpowiednio do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli do wyceny inwestycji przyjęto cenę rynkową bądź inaczej określoną wartość godziwą, d) z odpisaniem należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, z wyjątkiem należności i zobowiązań o charakterze publicznoprawnym nieobciążających kosztów, e) z utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi, f) z odpisami aktualizującymi wartość aktywów i ich korektami, z wyjątkiem odpisów obciążających koszty finansowe, g) z odszkodowaniami i karami, h) z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż dopłaty do cen sprzedaży, nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych, i) ze zdarzeniami losowymi (obowiązuje od 1.01.2015) Chapter 11-9

Ewidencja pozostałych przychodów operacyjnych. Wn Pozistałe przychody Wynik finansowy Wn operacyjne Ma Wn Rozrachunki z odbiorcami Ma Ma Okresowe przeksięgowanie na wynik przychód zs sprzedazy środów trwałych (kwota netto faktury) Faktura sprzedaży (kwota nalezności) Wn Rozrachunki z tyt. VAT Ma należny VAT Wn Rachunwk bankowy / Kasa Ma Otrzyname dotacje, kary, grzywny, odszkodowania Wn Rozrachunki z dostawcami Ma Odpisane przedawnione lub umorzone zobowiązania Wn Konta przedmiotu darowizny Ma Otrzymane darowizny

Ewidencja pozostałych kosztów operacyjnych. Pozistałe koszzty Wn Rozrachunki z dostawcami Ma Wn operacyjne Ma Wynik finansowy Wn Faktura zakupu (kwota zobowiązań) Wn Rozrachunki z tyt. VAT Ma (kwota netto faktury) Okresowe przeksięgowanie na wynik Ma naliczony VAT Wn Rachunwk bankowy / Kasa Ma Zapłacone kary, grzywny, odszkodowania Wn Rozrachunki z odbiorcami Ma Odpisane przedawnione lub umorzone należności Wn Konta przedmiotu darowizny Ma Przekazane darowizny darowizny

Segmenty wynikowe i etapy ustalania wyniku finansowego plus Przychody finansowe minus Koszty finansowe = Wynik z działalności gospodarczej Nie obowiązuje od 01.01.2016 r plus Przychody finansowe minus Koszty finansowe = Wynik brutto obowiązuje od 01.01.2016 r Chapter 11-28

Działalność finansowa Art.42 ust. 3. Wynik operacji finansowych stanowi różnicę między przychodami finansowymi, w szczególności z tytułu dywidend (udziałów w zyskach), odsetek, zysków ze zbycia oraz aktualizacji wartości inwestycji innych niż wymienione w art. 28 ust. 1 pkt 1a, nadwyżki dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi, a kosztami finansowymi, w szczególności z tytułu odsetek, strat ze zbycia oraz aktualizacji wartości inwestycji innych niż wymienione w art. 28 ust. 1 pkt 1a, nadwyżki ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi, z wyjątkiem odsetek, prowizji, dodatnich i ujemnych różnic kursowych, o których mowa w art. 28 ust. 4 i ust. 8 pkt 2. Chapter 11-11

Przychody finansowe Do zasadniczych tytułów uważanych za przychody finansowe należą : przychody ze sprzedaży papierów wartościowych otrzymane/naliczone odsetki od lokat bankowych, środków w banku, udzielonych pożyczek otrzymane/naliczone dywidendy od akcji obcych dodatnie różnice kursowe składników majątku wyrażone w walutach obcych otrzymane/naliczone odsetki za nieterminową regulacje należności dyskonto od weksli obcych

Ewidencja przychodów finansowych Wn Przychody Wynik finansowy Wn finansowe Ma Wn Rachunwk bankowy / Kasa Ma Ma Wartość sprzedanych papierów wartościowych Okresowe przeksięgowanie na wynik Otrzymane odsetki Otrzymane dywidendy i udziały

Koszty finansowe Do zasadniczych tytułów uważanych za koszty finansowe należy : wartość nabycia sprzedanych papierów wartościowych odsetki od kredytów i pożyczek (oprócz kredytów inwestycyjnych) dyskonto od weksli własnych ujemne różnice kursowe składników majątku wyrażone w walutach obcych zapłacone/naliczone odsetki za nieterminową regulacje należności

Ewidencja kosztów finansowych Wn Rachunek bankowy / Kasa Ma Koszty Wn finansowe Ma Wn Wynik finansowy Ma Zapłacone odsetki Okresowe przeksięgowanie na wynik Wn Papiery wartościowe Ma Wartość nabycia sprzedanych papierów wartościowych

Segmenty wynikowe i etapy ustalania wyniku finansowego Nie obowiązuje od 01.01.2016 r plus Zyski nadzwyczajne minus Straty nadzwyczajne = Wynik brutto Chapter 11-35

Zdarzenia nadzwyczajne Art. 3 ust. 1 pkt. 33) stratach i zyskach nadzwyczajnych - rozumie się przez to straty i zyski powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia, (stan do 31.12.2015) 33) zyskach i stratach nadzwyczajnych rozumie się przez to zyski i straty powstające w bankach, zakładach ubezpieczeń, zakładach reasekuracji oraz spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia; (stan na 1.01.2016) Chapter 11-13

Zyski i straty nadzwyczajne Straty i zyski nadzwyczajne to skutki finansowe zdarzeń powstających niepowtarzalnie, poza zwykłą działalnością jednostki. Spowodowane są w szczególności zdarzeniami losowymi (np. pożar) Ewidencja zysków nadzwyczajnych prowadzona jest po stronie Ma konta Zyski nadzwyczajne. Ewidencja strat nadzwyczajnych prowadzona jest po stronie Wn konta Straty nadzwyczajne. Wn Materiały Ma Wn straty nadzwyczajne Ma Wn Wynik finansowy Ma Wn zyski nadzwyczajne Ma Wn rachunek bankowy M W wyniku pożaru uległy zniszczeniu materiały Okresowe przeksięgowanie na wynik Okresowe przeksięgowanie na wynik Otrzymano na rachunek odszkodowanie z PZU

Segmenty wynikowe i etapy ustalania wyniku finansowego = minus = Wynik brutto Obowiązkowe Obciążenia WF Wynik netto Chapter 11-39

Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego Podatek dochodowy podatek fiskalny (gdy podmiot nie ustala odroczonych podatków) podatek księgowy, na który składa się: część bieżąca (podatek fiskalny) część odroczona (aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego) Inne obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty) Wpłaty z zysku w przedsiębiorstwach państwowych i jednoosobowych spółkach Skarbu Państwa Chapter 11-15

Nie obowiązuje od 01.01.2016 r

Klasyfikacja i ewidencja kosztów Ponoszone przez jednostkę gospodarcza koszty można podzielić na trzy podstawowe grupy : koszty działalności operacyjnej związane są z działalnością podstawową przedsiębiorstwa tz. produkcją i sprzedażą wyrobów, usług, towarów, materiałów. pozostałe koszty operacyjne koszty nie związane bezpośrednio z działalnością operacyjną koszty finansowe czyli koszty poniesione w związku z tzw. operacjami finansowymi

Koszty działalności operacyjnej Do podstawowych kryteriów klasyfikacji i ewidencji kosztów należy zaliczyć ich podział: 1) według rodzaju, wśród których wyróżniamy: zużycie materiałów i energii (zużycie materiałów podstawowych, pomocniczych, paliwa, opakowań, gazów, energii elektrycznej itp.. ) Usługi obce (remontowe, transportowe, bankowe, montażowe, sprzętowe, najmu, dzierżawy, łączności, pocztowe itp..) podatki i opłaty (podatek akcyzowy, od nieruchomości, od środków transportu oraz opłaty o charakterze podatkowym (np. opłaty skarbowe)) wynagrodzenia (brutto za pracę bez względu na rodzaj umowy) Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia (składki Zus, odpisy na ZFŚS, dopłaty do biletów, szkolenia, wydatki na BHP itp..) Amortyzacja (odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych itp..) Pozostałe koszty rodzajowe (koszty reprezentacji, reklamy, podróży służbowych, ubezpieczeń rzeczowych itp..)

Koszty działalności operacyjnej 2) według typów działalności, wśród których wyróżniamy: koszty działalności produkcyjnej tzn koszty bezpośrednio związane z produkcją wyrobów lub usług np. zużycie materiałów bezpośrednich, robocizna bezpośrednia itp.. ) koszty wydziałowe czyli koszty pośrednie wytwarzania powstałe w wydziałach podstawowych np. amortyzacja budynku wydziału, płace pracowników pośrednio produkcyjnych itp. ) Koszty działalności pomocniczej, które dotyczą kosztów utrzymania komórek pomocniczych np. wydziału transportu, stołówki itp. Koszty zarządu koszty dotyczące szeroko pojętej administracji Koszty sprzedaży (koszty ponoszone przez przedsiębiorstwo w związku z czynnościami sprzedaży tj. opakowania, koszty transportu, ubezpieczenia, reklamy, promocji

Koszty działalności operacyjnej 3) według związku z przychodami, w ramach tego kryterium wyróżniamy : koszt własny sprzedanych produktów - iloczyn ilości sprzedanych wyrobów oraz jednostkowego kosztu ich wytworzenia. wartość sprzedanych towarów i materiałów, który to koszt stanowi iloczyn ilości sprzedanych towarów i materiałów oraz ceny ich nabycia (zakupu)

Ewidencja kosztów działalności operacyjnej Koszty działalności operacyjnej mogą być ewidencjonowane według trzech wariantów: Wariant I dotyczy ewidencji kosztów wyłącznie w układzie rodzajowym. Rozwiązanie takie może być wystarczające dla celów informacyjnych tylko w małych podmiotach gospodarczych o jednorodnej działalności i braku potrzeby ustalania kosztów jednostkowych produktów. Wariant II polega na tym, że koszty są ewidencjonowane wyłącznie w zespole 5 Koszty według typów działalności i ich rozliczanie ZPK. Wariant III polega na tym, że koszty są wstępnie grupowane w zespole 4 Koszty według rodzaju i ich rozliczanie a następnie za pośrednictwem konta 490 Rozliczenie kosztów rodzajowych odnoszone na konta zespołu 5 Koszty według typów działalności i ich rozliczania.

Ewidencja kosztów działalności operacyjnej Wariant I Wn Różne konta aktywów i pasywów Ma Wn Koszty według rodzaju Ma Wn Wynik finansowy Ma Zaksięgowanie kosztu rodzajowego Okresowe przeksięgowanie na wynik finansowy Wn Umorzenie środków trwałych Ma Wn Amortyzacja Ma Miesięczna amortyzacja Wn Materiały Ma Zużycie materiałów i energii Wydanie materiałów do produkcji Wn Rozrachunki z dostawcami MA Usługi obce Rachunek za remont Wn Rozrachunki z pracownikami MA Wynagrodzenia Lista płac Wn Rozrachunki publiczno-prawne MA Ubezpieczenia społwczne i inne świadczenia Ewidencja składek ubezpieczeniowych Wn Rozrachunki z pracownikami MA Pozostałe koszty rodzajowe Rozliczenie delegacji służbowej

Ewidencja kosztów działalności operacyjnej Wariant II Wn Różne konta aktywów i pasywów Ma Wn Koszty według typów działalności Ma Zaksięgowanie kosztów według typów działalności Wn Umorzenie środków trwałych Ma Wn Koszty wydziałowe Ma Amortyzacja środków trwałych na wydziałach Wn Materiały Ma Koszty działalności produkcujnej Wydanie materiałów do produkcji Wn Rozrachunki z pracownikami MA Koszty zarządu Lista płac pracowników administracji Wn KASA MA KOSZTY SPRZEDAŻY Zapłacono gotówką za przewóz towarów

Ewidencja kosztów działalności operacyjnej Wn Różne konta aktywów i pasywów Ma Wn Koszty w układzie rodzajowym Ma Zaksięgowanie kosztu rodzajowego Wn Rozliczenie kosztów rodzajowych Ma Wn Koszty według typów działalności Ma Zaksięgowanie kosztów według typów działalności

Ewidencja kosztów uzyskania przychodów ze sprzedaży wyrobów, materiałów i towarów Wn Produkty gotowe Ma Koszt własny sprzedanych Wn wyrobów Ma Wn Wynik finansowy Ma wydano wyroby z magazynu po koszcie ich wytworzenia Okresowe przeksięgowanie na wynik Wartość sprzedanych Wn Towary/ Materiały Ma Wn towarów/materiałow Ma wydano towary/materiały z magazynu po ich nabycia (zakupu) Okresowe przeksięgowanie na wynik

Data 730 Sprzedaż towarów Nr. Dokumentu Treść operacji Kwota Wn Ma XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX Sprzedaż Towarów 2000 XXXX XXXX Sprzedaż Towarów 1000 XXXX XXXX Sprzedaż Towarów 2000 XXXX XXXX Sprzedaż Towarów 1000 XXXX XXXX Sprzedaż Towarów XXXX XXXX Sprzedaż Towarów 1500 XXXX XXXX Sprzedaż Towarów Wskaż błędne zapisy Punkty 52

Data 730 Sprzedaż towarów Nr. Dokumentu Treść operacji Kwota Wn Ma XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX Sprzedaż Towarów 2000 XXXX XXXX Sprzedaż Towarów 1000 XXXX XXXX Sprzedaż Towarów 2000 XXXX XXXX Sprzedaż Towarów 1000 XXXX XXXX Sprzedaż Towarów XXXX XXXX Sprzedaż Towarów 1500 XXXX XXXX Sprzedaż Towarów Wskaż błędne zapisy Punkty X 1 X 1 X 1 53