PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ETYKI obowiązuje w roku szkolnym 2014 / 2015 Imię i nazwisko nauczyciela: Tomasz Dyk klasy: I,II,III 1. Podstawa prawna do opracowania Przedmiotowego Systemu Oceniania: Ustawa o systemie oświaty z dnia 07 września 1991r. ze zm. /Dz. U. z 1996r. Nr 67, poz. 329, ze zm./ Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 kwietnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów publicznych Dz. U 2013 poz. 520 Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół /Dz. U. z 2009r. Nr 4, poz. 17/ Rozporządzenie MENiS z dnia 17 listopada 2010r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych /Dz. U. Nr 228, poz.1490/ Statut szkoły i załącznik - Wewnątrzszkolny System Oceniania Podstawa programowa Program nauczania przedmiotu: Etyka chcemy być lepsi, Marek Gorczyk, DKW 4014 65/00 Rolę pomocniczą pełnią: Etyka chcemy być lepsi Marek Gorczyk, Siedmioróg Wrocław 2003 prezentacje multimedialne. Zgodnie z ramowym planem nauczania realizowany jest tygodniowy wymiar godzin: Dla klas I III - 2 godziny tygodniowo (grupa łączona) 2. Ogólne zasady współpracy z uczniami: Zasady oceniania Ocenie podlega zakres wiedzy, jak również nabywanie określonych umiejętności. Uczeń nie jest oceniany ze względu na rodzaj zajmowanej postawy ani za przekonania i poglądy religijne czy moralne. 1
Zapowiadanie prac pisemnych Uczeń jest powiadamiany z wyprzedzeniem tygodniowym o terminie i zakresie sprawdzianów wiadomości w zakładce terminarz w SKF LIBRUS. Ocenianie i omawianie sprawdzianów, prac pisemnych i odpowiedzi ustnych Prace uczniów są oceniane i omawiane. Przy ocenianiu prac kontrolnych i sprawdzianów obowiązuje następująca zasada: ocena % poprawnych odpowiedzi 100 + wiedza wykraczająca poza program celujący nauczania w danej klasie bardzo dobry 91-100 dobry 76-90 dostateczny 51-75 dopuszczający 31-50 niedostateczny 0-30 Sprawdziany są przeprowadzane przynajmniej raz w semestrze. Zasady poprawy prac Uczeń na własną prośbę może poprawić każdą ocenę ze sprawdzianu lub kartkówki tylko raz, w formie adekwatnej do ww., nie później niż tydzień po otrzymaniu oceny. Ocena, którą uczeń poprawiał, nie zostaje anulowana. Nieprzygotowania Uczeń ma prawo dwa razy w roku szkolnym (raz w semestrze) być nieprzygotowanym do zajęć (brak zeszytu, brak pracy domowej, nieprzygotowanie do odpowiedzi ustnej). Fakt ten winien zgłosić nauczycielowi prowadzącemu przed rozpoczęciem lekcji. Dłuższe nieobecności Uczeń ma obowiązek przy dłuższej nieobecności (powyżej dwóch tygodni) skontaktować się z nauczycielem i uzgodnić sposób zaliczania bieżącego materiału. 2
Sposoby komunikowania o osiągnięciach Uczeń powiadamiany jest o swoich ocenach na bieżąco (zaraz po ich uzyskaniu) ustnie przez nauczyciela. Sprawdziany oceniane są najpóźniej tydzień po ich przeprowadzeniu. Jawność oceny Oceny są dostępne do wglądu na platformie SKF LIBRUS Prace zastępcze Jeżeli uczeń nie wykonał zleconej pracy z uzasadnionych powodów lub uzyskał ocenę niedostateczną, a chce ją poprawić, może to uczynić, wykonując pracę zastępczą zleconą przez nauczyciela. Zawieranie kontraktów W przypadkach uzasadnionych zawierane są z uczniem kontrakty. 3. Zasady oceniania uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce. Dostosowanie prac pisemnych i ustnych do możliwości ucznia Jeśli praca jest pisana w klasie, np. sprawdzian, uczeń taki ma prawo do wydłużenia czasu, indywidualnego wyjaśnienia mu poleceń, głośnego ich odczytania przez nauczyciela. Jeśli pisanie sprawia mu problem, stosuje się w miarę możliwości test wyboru bez pytań otwartych. Kryteria oceniania Przy ocenie prac pisemnych u uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce nie uwzględnia się popełnionych błędów ortograficznych, ale zgodność pracy z tematem, argumentację, samodzielność i wysiłek włożony w jej wykonanie. Formy wypowiedzi W zależności od rodzaju trudności opieramy się na ocenie za wypowiedzi ustne albo pisemne. Plan pomocy i wspomagania ucznia z niedostateczną oceną semestralną na II sem. z danego przedmiotu Ustalenie indywidualnie zakresu materiału do zaliczenia i czasu na jego opanowanie, podpisanie kontraktu, konsultacje z nauczycielem, prace zastępcze. 3
4. Wymagania edukacyjne. (zakres materiału) DLA KLASY I I SEMESTR Na ocenę celujący Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidzianych programem nauczania na ocenę bardzo dobrą, wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program dla danego poziomu edukacji. Na ocenę bardzo dobry Wie kto to jest rówieśnik Zna sposoby nawiązywania poprawnych relacji z rówieśnikami Wymienia czynniki mogące zakłócać wzajemne relacje Wie, że na świecie żyją ludzie o różnym wyglądzie, różnej narodowości i stopniu sprawności. Wie czym jest tolerancja Zna właściwe sposoby kontaktowania się z osobami o innym wyglądzie, narodowości i stopniu sprawności Wie co to jest opis a co ocena Wymienia podobieństwa i różnice między ludźmi Wie, że pochopna ocena innych może być dla nic źródłem przykrości Wie, że nie wolno zabierać cudzej własności bez pozwolenia Rozumie, że pożyczone rzeczy należy oddać i nie wolno ich niszczyć Nie chełpi się z żadnego powodu, nie przechwala, czy to z racji większych niż inni umiejętności w jakiejś dziedzinie, czy to z powodu posiadania lepszych niż inni rzeczy Wie co to jest konflikt i kiedy powstaje Wie czym jest odwaga cywilna Dostrzega winę swoją i cudzą Umie przyznać się do błędu Wie co to jest prawda Rozumie czym jest kłamstwo Wie dlaczego kłamstwo nie jest dobrem sposobem na przezwyciężanie trudności i konfliktów w życiu codziennym. Wie czym jest obmawianie innych Rozumie, że skarżenie jest złe Odróżnia sytuacje skarżenia od szukania wsparcia w trudnych sytuacjach lub przekazania informacji Wie czym jest rodzina Rozumie, że może być jedną z wartości Wie co to jest szacunek i jak można go okazywać Rozumie, że nieodpowiednimi słowami, gestami może komuś z rodziny sprawić przykrość Rozumie znaczenie dobrych stosunków z rodzeństwem Wie jakie święta można obchodzić w rodzinie i zna ich daty (Dzień Matki, Dzień Ojca, Dzień Babci i Dziadka) Zna daty urodzin swoich rodziców i rodzeństwa Zna sposoby wyrażania wdzięczności i przywiązania do rodziny (gesty, słowa, czynności), podaje przykłady 4
Wie co to jest estetyka Rozumie wagę estetycznego wyglądu swego najbliższego otoczenia Rozumie, że uporządkowany pokój służy jego zdrowiu i dobremu samopoczuciu Zdaje sobie sprawę, że jest oceniany przez innych ludzi za dbanie o estetykę Wie, że dbałość o porządek i estetykę swojego otoczenia jest jego wizytówką Wie na czym polega funkcja dyżurnego Wymienia obowiązki dyżurnego Potrafi zdefiniować czym jest obowiązek Podaje przykłady różnych czynności, odróżnia zwykłe czynności od obowiązkowych Wymienia swoje obowiązki wobec kraju, szkoły, domu Wie, że nie można dążyć do zaspokojenia swoich pragnień kosztem innych, nie niszczy otoczenia. Zna sposoby spędzania wolnego czasu Wymienia możliwe zagrożenia związane ze spędzaniem czasu wolnego. Na ocenę dobry Wie kto to jest rówieśnik Wymienia czynniki mogące zakłócać wzajemne relacje Wie, że na świecie żyją ludzie o różnym wyglądzie, różnej narodowości i stopniu sprawności. Wie czym jest tolerancja Zna właściwe sposoby kontaktowania się z osobami o innym wyglądzie, narodowości i stopniu sprawności. Wie co to jest opis a co ocena Wie, że pochopna ocena innych może być dla nic źródłem przykrości Wie, że nie wolno zabierać cudzej własności bez pozwolenia Rozumie, że pożyczone rzeczy należy oddać i nie wolno ich niszczyć Wie co to jest konflikt Wie czym jest odwaga cywilna Rozumie czym jest kłamstwo Wie dlaczego kłamstwo nie jest dobrem sposobem na przezwyciężanie trudności i konfliktów w życiu codziennym. Wie czym jest obmawianie innych Rozumie, że skarżenie jest złe Odróżnia sytuacje skarżenia od szukania wsparcia w trudnych sytuacjach lub przekazania informacji Wie czym jest rodzina Wie co to jest szacunek Rozumie znaczenie dobrych stosunków z rodzeństwem Wie jakie święta można obchodzić w rodzinie i zna ich daty (wymienia minimum dwa) Zna daty urodzin swoich rodziców i rodzeństwa Zna sposoby wyrażania wdzięczności i przywiązania do rodziny (gesty, słowa, czynności) Wie co to jest estetyka Zdaje sobie sprawę, że jest oceniany przez innych ludzi za dbanie o estetykę Wie, że dbałość o porządek i estetykę swojego otoczenia jest jego wizytówką Wie na czym polega funkcja dyżurnego Wymienia obowiązki dyżurnego Potrafi zdefiniować czym jest obowiązek Wymienia swoje obowiązki wobec kraju, szkoły, domu Wie, że nie można dążyć do zaspokojenia swoich pragnień kosztem innych, nie niszczy otoczenia. Zna sposoby spędzania wolnego czasu Wymienia możliwe zagrożenia związane ze spędzaniem czasu wolnego. 5
Na ocenę dostateczny Uczeń potrafi zdefiniować poznane na lekcjach pojęcia etyczne Na ocenę dopuszczający- Wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadań o niewielkim stopniu trudności: - uważnie słucha wypowiedzi nauczyciela i innych uczniów, - czyta teksty źródłowe, - próbuje zadać pytanie dotyczące przeczytanego tekstu i odpowiedzieć na nie, - dokonuje samooceny, - próbuje wziąć udział w dyskusji, - z pomocą nauczyciela próbuje podać najważniejsze informacje z przeczytanego tekstu, - próbuje zaprezentować własne stanowisko, - z pomocą nauczyciela odpowiada na pytania Na ocenę niedostateczny Uczeń nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. II SEMESTR Na ocenę celujący Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidzianych programem nauczania na ocenę bardzo dobrą, wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program dla danego poziomu edukacji. Na ocenę bardzo dobry Wie czym jest rzetelność Odróżnia czynności wykonane byle jak od wykonanych rzetelnie Rozumie, że starannie wykonana praca jest źródłem radości i satysfakcji Rozumie, że nie każdą pracę jest w stanie wykonać perfekcyjnie Wie, że są różne zawody, wymienia ich przykłady Wie czym są uzdolnienia i jaki mają wpływ na wybór pracy i jej jakość Wie, że praca człowieka podlega ocenie Podaje przykłady oceny pracy człowieka Ma świadomość, że opłaca się porządnie wykonywać pracę, że ułatwia to życie, choć pozornie może się wydawać, że jest odwrotnie. Wie, że są różne koncepcje odpowiedzi na pytanie kim jest człowiek Potrafi wymienić trzy podstawowe Wie co to jest higiena Rozumie konieczność dbania o higienę i mycia rąk przed jedzeniem Wymienia konsekwencje braku dbałości o higienę 6
Wymienia przybory toaletowe przydatne w utrzymaniu higieny jemu i dorosłym Rozumie potrzebę dbania o czysty i estetyczny wygląd Wie czym jest moda Rozumie, że różni ludzie mogą się w różny sposób ubierać i maja prawo do własnego stylu Ma świadomość, że ubiór nie świadczy o wartości człowieka Wie co to są witaminy Podaje przykłady ich występowania Zna wpływ ich spożycia na funkcjonowanie organizmu Wie dlaczego należy dbać o ciało Wymienia sposoby okazywania szacunku dla ciała Potrafi zachować się w toalecie, szanuje urządzenia sanitarne Wie czym jest sport i rozumie jego rolę w dbaniu o zdrowie i wygląd naszego ciała. Wymienia konsekwencje nie uprawiania sportu Wymienia magiczne słowa Wie w jakich sytuacjach je stosować Wie jak należy przywitać się z osobą dorosłą a jak z kolegą, koleżanką Rozumie, że występują różnice w sposobach witania się w zależności od kultury i zwyczajów Wie komu, kiedy i dlaczego należy ustąpić miejsca Wymienia przykłady dobrego i złego zachowania w szkole Wie do kogo zwrócić się o pomoc w sytuacji trudnej Wymienia dobre i złe zachowania przy stole Potrafi zachować się przy stole i w sposób kulturalny spożywać posiłki Na ocenę dobry Wie czym jest rzetelność Rozumie, że starannie wykonana praca jest źródłem radości i satysfakcji Rozumie, że nie każdą pracę jest w stanie wykonać perfekcyjnie Wie, że są różne zawody, wymienia ich przykłady Wie czym są uzdolnienia i jaki mają wpływ na wybór pracy i jej jakość Wie, że praca człowieka podlega ocenie Ma świadomość, że opłaca się porządnie wykonywać pracę, że ułatwia to życie, choć pozornie może się wydawać, że jest odwrotnie. Wie, że są różne koncepcje odpowiedzi na pytanie kim jest człowiek Potrafi wymienić trzy podstawowe Wie co to jest higiena Podaje przykłady zachowań higienicznych Wymienia konsekwencje braku dbałości o higienę Wymienia przybory toaletowe przydatne w utrzymaniu higieny jemu i dorosłym Wie czym jest moda Rozumie, że różni ludzie mogą się w różny sposób ubierać i maja prawo do własnego stylu Ma świadomość, że ubiór nie świadczy o wartości człowieka Wie co to są witaminy Zna wpływ ich spożycia na funkcjonowanie organizmu Wie dlaczego należy dbać o ciało Wie czym jest sport i rozumie jego rolę w dbaniu o zdrowie i wygląd naszego ciała. Wymienia konsekwencje nie uprawiania sportu Wymienia magiczne słowa Wie jak należy przywitać się z osobą dorosłą a jak z kolegą, koleżanką Wie komu, kiedy i dlaczego należy ustąpić miejsca 7
Wymienia dobre i złe zachowania przy stole Na ocenę dostateczny Uczeń potrafi zdefiniować poznane na lekcjach pojęcia etyczne. Na ocenę dopuszczający- Wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadań o niewielkim stopniu trudności: - uważnie słucha wypowiedzi nauczyciela i innych uczniów, - czyta teksty źródłowe, - próbuje zadać pytanie dotyczące przeczytanego tekstu i odpowiedzieć na nie, - dokonuje samooceny, - próbuje wziąć udział w dyskusji, - z pomocą nauczyciela próbuje podać najważniejsze informacje z przeczytanego tekstu, - próbuje zaprezentować własne stanowisko, - z pomocą nauczyciela odpowiada na pytania Na ocenę niedostateczny Uczeń nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Na ocenę celujący DLA KLASY II I SEMESTR Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidzianych programem nauczania na ocenę bardzo dobrą, wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program etyki dla danego poziomu edukacji. Na ocenę bardzo dobry Wie czym jest pomoc Wymienia przykłady pomocy jakiej może udzielić innym Zna opowieść Sokratesa o trzech sitach Wie dlaczego należy mówić prawdę Nie wykorzystuje przewagi swojej siły i doświadczenia do żadnych form oszukiwania czy wykorzystywania innych Jest prawdomówny wobec rówieśników i dorosłych Zna i stosuje formy grzecznościowe w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi Wie, czym jest niepełnosprawność Wie na czym polega integracja Zna właściwe sposoby kontaktowania się z osobami niepełnosprawnymi Kolegów ze swojej i innej klasy np. integracyjnej traktuje jednakowo Wie czym jest skarżenie Rozróżnia skarżenie od sytuacji w której powinien zawiadomić nauczyciela. Wie co to jest konflikt i kiedy powstaje. Wie czym jest odwaga cywilna 8
Wymienia sposoby rozwiązywania konfliktów Wie czym są wulgaryzmy i rozumie dlaczego nie powinno się ich stosować Wie czym jest czas wolny Rozumie, że lenistwo jest złem Wymienia konsekwencje lenistwa Wymienia formy czynnego wypoczynku Wie co to są media Rozumie wyrażenie środki masowego przekazu Wymienia zagrożenia płynące z niewłaściwego korzystania z mediów Zna kryteria wyboru programów telewizyjnych i gier komputerowych Wie co to są zainteresowania Wymienia swoje zainteresowania Potrafi zaplanować swój czas wolny Uzupełnia plan dnia o zajęcia w czasie wolnym Wie co to jest piękno Wie co to jest sztuka Wymienia dziedziny sztuki Wie co to jest przyroda Dostrzega piękno przyrody i wytworów człowieka Potrafi dostrzegać piękno zarówno w przyrodzie, jak i wśród wytworów człowieka Wymienia nazwy piękna tworzonego przez człowieka Szanuje i nie niszczy szkolnych wystaw, klasowych gazetek, potrafi docenić wysiłek kolegów włożony w powstanie różnych prac Wie, że jeśli nie podobają mu się prace innych dzieci, nie powinien ich głośno komentować Rozumie, że nie należy wyśmiewać dokonań innych, nawet jeśli uważa się je za nieudane Rozumie znaczenie maksymy: de gustibus non est disputandum Zna definicję estetyki Czuje się odpowiedzialny za estetykę swojej klasy i szkoły Zna sposoby spędzania wolnego czasu Wymienia możliwe zagrożenia związane ze spędzaniem czasu wolnego. Na ocenę dobry Wie czym jest pomoc Wie dlaczego należy mówić prawdę Jest prawdomówny wobec rówieśników i dorosłych Zna i stosuje formy grzecznościowe w kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi Wie, czym jest niepełnosprawność Wie na czym polega integracja Kolegów ze swojej i innej klasy np. integracyjnej traktuje jednakowo Wie czym jest skarżenie Rozróżnia skarżenie od sytuacji w której powinien zawiadomić nauczyciela. Wie co to jest konflikt i kiedy powstaje. Wie czym jest odwaga cywilna Wie czym są wulgaryzmy Wie czym jest czas wolny Rozumie, że lenistwo jest złem Wymienia konsekwencje lenistwa Wymienia formy czynnego wypoczynku Wie co to są media Rozumie wyrażenie środki masowego przekazu 9
Wymienia zagrożenia płynące z niewłaściwego korzystania z mediów Zna kryteria wyboru programów telewizyjnych i gier komputerowych Wie co to są zainteresowania Wymienia swoje zainteresowania Uzupełnia plan dnia o zajęcia w czasie wolnym Wie co to jest piękno Wie co to jest sztuka Wie co to jest przyroda Dostrzega piękno przyrody i wytworów człowieka Potrafi dostrzegać piękno zarówno w przyrodzie, jak i wśród wytworów człowieka Wymienia nazwy piękna tworzonego przez człowieka Szanuje i nie niszczy szkolnych wystaw, klasowych gazetek, potrafi docenić wysiłek kolegów włożony w powstanie różnych prac Wie, że jeśli nie podobają mu się prace innych dzieci, nie powinien ich głośno komentować Zna definicję estetyki Czuje się odpowiedzialny za estetykę swojej klasy i szkoły Zna sposoby spędzania wolnego czasu Wymienia możliwe zagrożenia związane ze spędzaniem czasu wolnego. Na ocenę dostateczny- Uczeń potrafi zdefiniować poznane na lekcjach pojęcia etyczne Na ocenę dopuszczający- Wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadań o niewielkim stopniu trudności: - uważnie słucha wypowiedzi nauczyciela i innych uczniów, - czyta teksty źródłowe, - próbuje zadać pytanie dotyczące przeczytanego tekstu i odpowiedzieć na nie, - dokonuje samooceny, - próbuje wziąć udział w dyskusji, - z pomocą nauczyciela próbuje podać najważniejsze informacje z przeczytanego tekstu, - próbuje zaprezentować własne stanowisko, - z pomocą nauczyciela odpowiada na pytania. Na ocenę niedostateczny- Uczeń nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Na ocenę celujący II SEMESTR Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidzianych programem nauczania na ocenę bardzo dobrą, wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program dla danego poziomu edukacji. 10
Na ocenę bardzo dobry Potrafi należycie zachować się w muzeum, teatrze, galerii itp. Rozróżnia te zachowania, które szczególnie przeszkadzają innym w odbiorze dzieł sztuki Zna definicję osoby dorosłej Rozumie różnicę pomiędzy pełnoletnością a dojrzałością Wymienia role osoby dorosłej Uczeń rozumie potrzebę poprawnego układania stosunków z dorosłymi Stosuje formy grzecznościowe w odniesieniu do dorosłych, kłania się, gdy napotyka znajome osoby bez względu na funkcje, jakie pełnią one w otoczeniu Wie, że nie każdy dorosły kieruje się dobrymi intencjami i nie każdy jest przykładem do naśladowania Z szacunkiem odnosi się do osób starszych, rozumie potrzebę udzielania im pomocy Wymienia przykłady działań, które może podjąć w ramach pomocy osobom starszym Zna definicję mądrości Wymienia przykłady mądrych zachowań Potrafi wymienić znane i mądre osoby Zna regułę Nie kradnij Zna jej pochodzenie Wymienia konsekwencje jej nieprzestrzegania Zna definicję zadośćuczynienia, wie, że należy naprawić wyrządzoną szkodę. Wie jak żyli praludzie Wie skąd się wzięła przyjaźń i uprzejmość Rozumie potrzebę współpracy Wie czym jest przyjaźń Wymienia cechy dobrego przyjaciela Potrafi współdziałać w grupie Tworzy przepis na przyjaźń Dziecko rozumie, że nie należy oceniać przyjaźni kolegów i koleżanek na podstawie wielkości czy też ceny zakupionego prezentu Potrafi złożyć życzenia koledze, koleżance Rozumie, że w życiu są ważne nie tylko wartości materialne, ale także duchowe Wymienia te wartości Potrafi wykonać kartkę z życzeniami Wymienia bezpieczne formy zabaw na przyjęciu urodzinowym Wie, że zabawy, żarty nie powinny uprzykrzać życia innym domownikom, że powinno się szanować zabawki, meble i inne sprzęty w domu kolegi Zna zasady zachowania się w gościnie Rozumie, że nie powinien być zbyt ciekawski i zaglądać w każdy zakamarek cudzego mieszkania lub brać do ręki wszystko, co zobaczy Wymienia dobre i złe zachowania przy stole Potrafi zachować się przy stole i w sposób kulturalny spożywać posiłki Dziecko potrafi stosownie zachować się w czasie urodzinowego przyjęcia Na ocenę dobry- Potrafi należycie zachować się w muzeum, teatrze, galerii itp. Zna definicję osoby dorosłej Wymienia role osoby dorosłej Uczeń rozumie potrzebę poprawnego układania stosunków z dorosłymi 11
Stosuje formy grzecznościowe w odniesieniu do dorosłych, kłania się, gdy napotyka znajome osoby bez względu na funkcje, jakie pełnią one w otoczeniu Wie, że nie każdy dorosły kieruje się dobrymi intencjami i nie każdy jest przykładem do naśladowania Rozumie potrzebę udzielania pomocy osobom starszym Wymienia przykłady działań, które może podjąć w ramach pomocy osobom starszym Zna definicję mądrości Wymienia przykłady mądrych zachowań Zna regułę Nie kradnij Zna jej pochodzenie Wymienia konsekwencje jej nieprzestrzegania Zna definicję zadośćuczynienia, wie, że należy naprawić wyrządzoną szkodę. Wie jak żyli praludzie Rozumie potrzebę współpracy Wie czym jest przyjaźń Wymienia cechy dobrego przyjaciela Tworzy przepis na przyjaźń Dziecko rozumie, że nie należy oceniać przyjaźni kolegów i koleżanek na podstawie wielkości czy też ceny zakupionego prezentu Potrafi złożyć życzenia koledze, koleżance Rozumie, że w życiu są ważne nie tylko wartości materialne, ale także duchowe Potrafi wykonać kartkę z życzeniami Wymienia bezpieczne formy zabaw na przyjęciu urodzinowym Zna zasady zachowania się w gościnie Wymienia dobre i złe zachowania przy stole Na ocenę dostateczny- Uczeń potrafi zdefiniować poznane na lekcjach pojęcia etyczne Na ocenę dopuszczający- Wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadań o niewielkim stopniu trudności: - uważnie słucha wypowiedzi nauczyciela i innych uczniów, - czyta teksty źródłowe, - próbuje zadać pytanie dotyczące przeczytanego tekstu i odpowiedzieć na nie, - dokonuje samooceny, - próbuje wziąć udział w dyskusji, - z pomocą nauczyciela próbuje podać najważniejsze informacje z przeczytanego tekstu, - próbuje zaprezentować własne stanowisko, - z pomocą nauczyciela odpowiada na proste pytania Na ocenę niedostateczny- Uczeń nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. 12
DLA KLASY III I SEMESTR Na ocenę celujący Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidzianych programem nauczania na ocenę bardzo dobrą, wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program dla danego poziomu edukacji. Na ocenę bardzo dobry Wie czym zajmuje się etyka Uczeń rozumie potrzebę mówienia prawdy zarówno dorosłym, jak i rówieśnikom Wie, że tylko osoby mówiące prawdę zasługują na zaufanie Wymienia korzyści wynikające z bycia prawdomównym Rozumie, że w dalszej perspektywie kłamstwo może krzywdzić zarówno jego samego, jak i innych ludzi Odróżnia kłamanie od działania wyobraźni Wie czym jest fantazja Uczeń posiada umiejętność krytycznej oceny swoich zachowań, potrafi dostrzec winę nie tylko w innych, ale i w sobie Wymienia sposoby na nudę Przyznaje się do własnych błędów i przeprasza za nie Ponosi konsekwencje swoich błędów, pragnie je naprawić Wymienia praktyczne korzyści z utrzymania porządku Dostrzega zalety i wady związane z telewizją Wie czym jest uzależnienie od telewizji Wymienia zagrożenia związane z telewizją Odróżnia programy wartościowe od bezwartościowych Krytycznie odnosi się do przekazywanych przez media treści Potrafi korzystać z mediów w sposób planowy, nie bezmyślny i automatyczny Dostrzega rolę dorosłych jako przewodników po świecie mediów Nie traktuje wszystkiego jako niezaprzeczalnych prawd Z dystansem odnosi się do reklam Wie co to jest manipulacja Zdaje sobie sprawę z tego, że reklama może być narzędziem manipulacji, że może wymuszać czy wzbudzać pragnienie posiadania różnych rzeczy, niekoniecznie potrzebnych czy wartościowych Wymienia wady i zalety komputera Zna pojęcie uzależnienia od komputera Zna i wymienia zasady netykiety Uczeń dostrzega korzyści dla siebie i dla innych z solidnego wykonywania pracy Ma świadomość, że bardzo wiele w naszym życiu zależy od stosunku ludzi do tego, co robią Potrafi uszanować, docenić wysiłek innych ludzi Nie niszczy wytworów ich pracy i stara się je chronić Zastanawia się nad tym, na co ma wpływ, na czym mu zależy, do czego może dążyć nie krzywdząc innych Dziecko rozumie, że zbyt szybko i głośno wypowiadane negatywne oceny mogą być niesprawiedliwe i krzywdzące Zna sposoby spędzania wolnego czasu Wymienia możliwe zagrożenia związane ze spędzaniem czasu wolnego. 13
Na ocenę dobry Wie czym zajmuje się etyka Wie, że tylko osoby mówiące prawdę zasługują na zaufanie Wymienia korzyści wynikające z bycia prawdomównym Rozumie, że w dalszej perspektywie kłamstwo może krzywdzić zarówno jego samego, jak i innych ludzi Wie czym jest fantazja Uczeń posiada umiejętność krytycznej oceny swoich zachowań, potrafi dostrzec winę nie tylko w innych, ale i w sobie Wymienia sposoby na nudę Wymienia praktyczne korzyści z utrzymania porządku Dostrzega zalety i wady związane z telewizją Wie czym jest uzależnienie od telewizji Wymienia zagrożenia związane z telewizją Potrafi korzystać z mediów w sposób planowy, nie bezmyślny i automatyczny Nie traktuje wszystkiego jako niezaprzeczalnych prawd Z dystansem odnosi się do reklam Wie co to jest manipulacja Zdaje sobie sprawę z tego, że reklama może być narzędziem manipulacji, że może wymuszać czy wzbudzać pragnienie posiadania różnych rzeczy, niekoniecznie potrzebnych czy wartościowych Wymienia wady i zalety komputera Zna pojęcie uzależnienia od komputera Zna i wymienia zasady netykiety Uczeń dostrzega korzyści dla siebie i dla innych z solidnego wykonywania pracy Ma świadomość, że bardzo wiele w naszym życiu zależy od stosunku ludzi do tego, co robią Zastanawia się nad tym, na co ma wpływ, na czym mu zależy, do czego może dążyć nie krzywdząc innych Zna sposoby spędzania wolnego czasu Wymienia możliwe zagrożenia związane ze spędzaniem czasu wolnego. Na ocenę dostateczny Uczeń potrafi zdefiniować poznane na lekcjach pojęcia etyczne Na ocenę dopuszczający- Wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadań o niewielkim stopniu trudności: - uważnie słucha wypowiedzi nauczyciela i innych uczniów, - czyta teksty źródłowe, - próbuje zadać pytanie dotyczące przeczytanego tekstu i odpowiedzieć na nie, - dokonuje samooceny, - próbuje wziąć udział w dyskusji, - zna pojęcia: - z pomocą nauczyciela próbuje podać najważniejsze informacje z przeczytanego tekstu, - próbuje zaprezentować własne stanowisko, - z pomocą nauczyciela odpowiada na proste pytania 14
Na ocenę niedostateczny Uczeń nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. II SEMESTR Na ocenę celujący Uczeń opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidzianych programem nauczania na ocenę bardzo dobrą, wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program dla danego poziomu edukacji. Na ocenę bardzo dobry Uczeń rozumie, że estetyczny wygląd jego otoczenia w dużej mierze zależy od niego samego Potrafi wskazać działania jakie mogą służyć zachowaniu estetycznego wyglądu otoczenia np. zorganizować sprzątanie klasy, terenu wokół szkoły Rozumie, że nie każdy musi być dobry w czymś Nie przechwala się swoimi zdolnościami Uczeń potrafi prezentować swoje pomysły na forum grupy Słucha uważnie poglądów innych ludzi Ocenia pomysły nie ze względu na to, kto jest ich autorem, ale ze względu na przydatność danego pomysłu do rozwiązania jakiegoś problemu Nie wyśmiewa mniej udanych pomysłów, ale stara się wykazać za pomocą argumentów ich słabe strony, w sposób poważny traktując swoich rozmówców Wymienia korzyści płynące ze współpracy Wie jak dobrać zespół Zna prawa człowieka i wymienia je Wymienia swoje prawa i obowiązki jako ucznia Wie czym są wybory Podaje przykłady wyborów Wymienia korzyści z udziału w wyborach Definiuje przyjaźń Wymienia różnice między przyjaźnią a koleżeństwem Rozumie i wyjaśnia maksymę: Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie Zna definicję ekologii Podaje przykłady zachowań ekologicznych Wymienia wpływ naszych codziennych decyzji na środowisko Wymienia nazwy organizacji ekologicznych na świecie i w Polsce Zna i rozumie pojęcie, że coś jest - eko Wie co to jest recykling Zna zasady segregacji śmieci w Warszawie Na ocenę dobry Potrafi wskazać działania jakie mogą służyć zachowaniu estetycznego wyglądu otoczenia np. zorganizować sprzątanie klasy, terenu wokół szkoły Rozumie, że nie każdy musi być dobry w czymś Ocenia pomysły nie ze względu na to, kto jest ich autorem, ale ze względu na przydatność danego pomysłu do rozwiązania jakiegoś problemu 15
Nie wyśmiewa mniej udanych pomysłów, ale stara się wykazać za pomocą argumentów ich słabe strony, w sposób poważny traktując swoich rozmówców Wymienia korzyści płynące ze współpracy Zna prawa człowieka i wymienia je Wymienia swoje prawa i obowiązki jako ucznia Wie czym są wybory Podaje przykłady wyborów Definiuje przyjaźń Wymienia różnice między przyjaźnią a koleżeństwem Rozumie i wyjaśnia maksymę: Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie Zna definicję ekologii Podaje przykłady zachowań ekologicznych Wymienia nazwy organizacji ekologicznych na świecie i w Polsce Wie co to jest recykling Zna zasady segregacji śmieci w Warszawie Na ocenę dostateczny Uczeń potrafi zdefiniować poznane na lekcjach pojęcia etyczne Na ocenę dopuszczający- Wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadań o niewielkim stopniu trudności: - uważnie słucha wypowiedzi nauczyciela i innych uczniów, - czyta teksty źródłowe, - próbuje zadać pytanie dotyczące przeczytanego tekstu i odpowiedzieć na nie, - dokonuje samooceny, - próbuje wziąć udział w dyskusji, - zna pojęcia: - z pomocą nauczyciela próbuje podać najważniejsze informacje z przeczytanego tekstu, - próbuje zaprezentować własne stanowisko, - z pomocą nauczyciela odpowiada na proste pytania Na ocenę niedostateczny Uczeń nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. 5. Kryteria oceniania. W pierwszym etapie edukacyjnym (edukacja wczesnoszkolna) obowiązują następujące zasady oceniania: w ciągu roku szkolnego w I i II semestrze w ocenianiu bieżącym nauczyciel, określając poziom wiadomości i umiejętności ucznia, stosuje następującą punktację: 6 pkt otrzymuje uczeń, który: posiadł wiedzę i umiejętności wykraczające poza program nauczania w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, korzysta z różnych źródeł informacji, biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych, proponuje rozwiązania niekonwencjonalne, 16
potrafi samodzielnie wnioskować, uogólniać i dostrzegać związki przyczynowo skutkowe. 5 pkt otrzymuje uczeń, który: opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania w danej klasie, sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje problemy teoretyczne i praktyczne ujęte w programie nauczania, potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania standardowych zadań i problemów w typowych sytuacjach. 4 pkt otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości określone programem nauczania w danej klasie na poziomie dobrym, poprawnie stosuje zdobyte wiadomości, samodzielnie rozwiązuje łatwe zadania, z pomocą nauczyciela rozwiązuje zadania i problemy o średnim stopniu trudności. 3 pkt otrzymuje uczeń, który: opanował większość wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania w danej klasie na poziomie nie przekraczającym wymagań zawartych w podstawie programowej, może mieć braki w opanowaniu podstaw, ale braki te nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy w toku dalszej nauki, samodzielnie rozwiązuje zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim stopniu trudności, wymaga wsparcia i pomocy ze strony nauczyciela. 2 pkt otrzymuje uczeń, który: słabo opanował wiadomości i umiejętności określone programem nauczania klasie w stosunku do wymagań zawartych w podstawie programowej, większość zadań wykonuje pod kierunkiem nauczyciela, wymaga dodatkowego wyjaśnienia sposobu wykonania pracy, nie przestrzega limitów czasowych, często nie kończy rozpoczętych działań. w danej 1 pkt otrzymuje uczeń, który: nie opanował wiadomości i umiejętności określonych przez podstawę programową, a braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy, nie jest w stanie rozwiązać zadania o niewielkim stopniu trudności, odmawia wykonania zadania, nie próbuje, nie stara się. W ciągu II semestru w klasie III dotychczas stosowaną punktację zastępuje się ocenami w skali od 1 do 6, tak jak w II etapie edukacyjnym zgodnie z zapisami w WSO. Ocena semestralna i roczna z przedmiotu etyka (podobnie jak z przedmiotu religia) w klasach I-III jest oceną wyrażoną cyfrą w skali od 1 do 6. Oceny cząstkowe wyrażone są w punktach w skali od 1 do 6. 17
Nauczyciel przed wystawieniem oceny semestralnej/rocznej powinien wystawić: - na semestr i koniec roku - minimum 4 oceny cząstkowe w tym: 3 sumujące i 2 kształtujące Ocena semestralna/roczna musi być wykładnią systematycznie wystawianych ocen cząstkowych. O ww. ocenie decyduje średnia ważona, przy czym dla sprawdzianu, pracy klasowej, wygranej (zajęcie I miejsca) w konkursie o zasięgu co najmniej dzielnicowym (sugerowana ocena celująca), o zasięgu wewnątrzszkolnym (sugerowana ocena bardzo dobra) przypisujemy wagę 3, dla odpowiedzi ustnej, kartkówki, dłuższej pracy domowej wagę 2, dla krótkiej pracy domowej, pracy dodatkowej, aktywności wagę - 1, dla nieprzygotowania, oceny proponowanej wagę - 0. Przy ocenianiu semestralnym/rocznym przyjmuje się następujący zakres średniej ważonej: 0-1,59 - ocena niedostateczna 1,6-2,59- ocena dopuszczająca 2,6-3,59- ocena dostateczna 3,6-4,59- ocena dobra 4,6-5,59- ocena bardzo dobra od 5,6- ocena celująca Ocena roczna wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej średnich ważonych z obu semestrów. Nauczyciel przedmiotu dysponuje 0,1 stopnia, którą może wyjątkowo dodać uczniowi do oceny rocznej, gdy ten: wykaże się znaczącymi osiągnięciami w ocenianej dziedzinie (zwycięstwa w konkursach o zasięgu co najmniej dzielnicowym) i/lub aktywnie i systematycznie pracował w drugim semestrze, podejmując dodatkowe zadania i wykonując je starannie i z dużym zaangażowaniem. 6. Formy sprawdzania wiedzy i umiejętności (za co uczeń może otrzymać ocenę): - sprawdziany (przynajmniej raz w semestrze), - krótkie jedno/dwuzdaniowe odpowiedzi na pytania (klasa I) - krótkie kilkuzdaniowe wypowiedzi na zadany temat (klasa II), - wypracowania do jednej strony na zadany temat (klasa III) - prace domowe (np. przygotowanie wypowiedzi, dialogu, narysowaniu komiksu - w zależności od wieku ucznia), - prowadzenie zeszytu, - udział w dyskusji, aktywność na zajęciach, - odpowiedź ustna, 18
- przygotowanie i/lub znalezienie informacji na zadany temat. - przygotowanie materiałów do lekcji, - przygotowanie argumentów do dyskusji, - karta pracy, - praca dodatkowa - udział w dyskusji z poprawnym argumentowaniem swojego stanowiska Uczeń jest powiadamiany z wyprzedzeniem tygodniowym o terminie i zakresie sprawdzianów wiadomości, testów, w ciągu dnia może pisać tylko jeden sprawdzian, w ciągu tygodnia nie więcej niż trzy (co drugi dzień); kartkówki mogą być niezapowiedziane i trwać: - 20 minut, gdy obejmują materiał z dwóch ostatnich lekcji, - 10 minut, gdy obejmują materiał z ostatniej lekcji Terminy informowania uczniów o otrzymanych ocenach z prac pisemnych: - kartkówka do 3 dni od dnia, w którym była pisana (w sytuacji, kiedy dni świąteczne uniemożliwiają przekazanie informacji o ocenie, nauczyciel obowiązany jest przekazać ją na pierwszych zajęciach po przerwie świątecznej, dotyczy to również choroby nauczyciela; w przypadku choroby ucznia nauczyciel informuje ucznia o otrzymanej ocenie na pierwszej lekcji po powrocie do szkoły); kartkówka z przedmiotu, który jest realizowany raz w tygodniu na najbliższej lekcji, - sprawdzian, test do 2 tygodni; Prace kontrolne są omawiane na lekcji podczas informowania o otrzymanej ocenie; sprawdziany, testy są pozostawiane do wglądu dla rodziców/opiekunów u nauczyciela przedmiotu i są udostępniane na prośbę rodziców/opiekunów w obecności nauczyciela. W przypadku, gdy uczeń nie przystąpił do sprawdzianu z powodu nieobecności, powinien opanować wiadomości, które obejmował sprawdzian w terminie nie dłuższym niż jego nieobecność w szkole, w uzgodnieniu z nauczycielem przedmiotu. Jeśli nie stawi się w uzgodnionym z nauczycielem terminie nauczyciel ma prawo zweryfikować jego wiedzę z danego działu w formie przez siebie wyznaczonej na jednej z najbliższych lekcji. Jeżeli zajęcia z danego przedmiotu odbywają się raz w tygodniu, a uczeń po raz pierwszy jest do nich nieprzygotowany, nauczyciel nie odnotowuje oceny niedostatecznej. Uczeń zobowiązany jest zgłosić nieprzygotowanie przed lekcją. Jeżeli tego nie zrobi, nauczyciel ma prawo wpisać ocenę niedostateczną. 19
Oceniając poziom wiadomości i umiejętności uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, nauczyciel zobowiązany jest uwzględnić zarówno szczególne trudności jak i możliwości psychofizyczne uczniów, zgodnie z zaleceniami zawartymi w dokumentacji tj. IPET, opinii psychologiczno-pedagogicznej. Uczeń zamiast zadanej pracy domowej (gdy jej wykonanie nastręcza mu trudności) może wykonać pracę zastępczą z tej partii materiału, która dotyczy zadanego tematu. Uczeń na własną prośbę może poprawić każdą ocenę ze sprawdzianu, lub kartkówki tylko raz, w formie adekwatnej do ww., nie później niż tydzień po otrzymaniu oceny. Ocena, którą uczeń poprawiał, nie zostaje anulowana. Informacje o terminie wystawiania ocen (semestralnych/rocznych) zawarte są w kalendarzu szkolnym. Ocenianie bieżące: Ocena celująca: Samodzielne przygotowanie prezentacji/projektu, wzorowe prowadzenie zeszytu, udział we wszystkich lekcjach w sposób przygotowany, posługiwanie się ze zrozumieniem elementarnymi pojęciami z zakresu etyki, systematyczne przygotowanie do lekcji, podejmowanie zadań dodatkowych, samodzielne inicjowanie pewnych działań, jak na przykład zaproponowanie i opracowanie tematu związanego z omawianym zagadnieniem, lecz w stopniu wykraczającym poza standard i program obowiązkowy. Uczeń musi spełniać wymagania określone w zakresie oceny bardzo dobrej. Wykazuje się właściwym stylem wypowiedzi, swobodą w posługiwaniu się terminologią przedmiotową i inną. Jego pilność, systematyczność, zainteresowanie, stosunek do przedmiotu nie budzi żadnych zastrzeżeń. Jego praca jest oryginalna i twórcza oraz wskazuje na dużą samodzielność, wiedza obejmuje poszerzony zakres zagadnień przedstawianych w blokach tematycznych realizowanego programu (dla odpowiedniej klasy); znajomość terminów i pojęć etycznych, znajomość poglądów filozoficznych dotyczących etyki, rozumienie istoty problemów etycznych; ciekawość, własne zainteresowania i poszukiwania, udział w konkursach z zakresu filozofii lub etyki. Ocena bardzo dobra: Systematyczne przygotowanie do lekcji, czynny udział w zajęciach/ dyskusjach, wzorowe prowadzenie zeszytu, odrobione prace domowe, dobra orientacja w zagadnieniach etycznych objętych realizowanym programem (dla odpowiedniej klasy); umiejętność określania 20
i precyzowania terminów etycznych, umiejętne stosowanie argumentacji etycznej w dyskusjach, rozumienie istoty i zakresu problematyki moralnej (w obrębie programu przewidzianego dla określonej klasy). Ocena dobra: Systematyczne przygotowanie do lekcji, częsty udział w dyskusjach, rozumienie elementarnych pojęć z zakresu etyki/filozofii w danej klasie, dobrze prowadzony zeszyt, odrobione prace domowe. Ocena dostateczna: Rozumienie omawianych zagadnień, sporadyczny udział w dyskusjach, prowadzenie zeszytu, znajomość podstawowych terminów etycznych, zagadnień i problemów moralnych (objętych programem dla odpowiedniej klasy). Umiejętność mówienia o nich w sposób uporządkowany i sensowny. Ocena dopuszczająca: Udział w lekcji bez udzielania odpowiedzi podczas zapytania (zgodnie z zasadami oceniania kształtującego - patyczki, metodniki), prowadzenie zeszytu, minimum wiedzy o głównych zagadnieniach etycznych (objętych programem określonej klasy) i ich rozumienie niezbędne do podjęcia nauki w następnej klasie, odpowiedź ustna wymagająca wsparcia i naprowadzania przez nauczyciela. Ocena niedostateczna: Uczeń nie opanował w elementarnym stopniu wiedzy przedmiotowej; nie wykazuje znajomości terminologii związanej z przedmiotem, nie potrafi wyszukać potrzebnej informacji sam ani we wskazanym źródle, odznacza się całkowitą biernością w stosunku do nauczanego przedmiotu; ze względu na niewystarczający poziom wiedzy i umiejętności nie może kontynuować nauki na wyższym szczeblu kształcenia. Nie spełnia wymagań ma ocenę dopuszczającą...... Podpis nauczyciela 21