SYLABUS Nazwa przedmiotu: Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot: Katedra: Kierunek: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Liczba punktów ETCS za zaliczenie przedmiotu: Wybrane zagadnienia z historii teatru Wyższa Szkoła Artystyczna w Warszawie Malarstwa Malarstwo Studia pierwszego stopnia Ogólnoakademicki, praktyczny I sem. 2 ECTS Studia Kierunek studiów Specjalność Forma studiów Malarstwo kostium i rekwizyt sceniczny, malarstwo w scenografii, malarstwo sztalugowe niestacjonarne Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko prowadzącego przedmiot: mgr Monika Mokrzycka-Pokora Założenia i cele przedmiotu Zajęcia mają na celu: - zapoznanie studenta z najważniejszymi aspektami istnienia teatru w kulturze na podstawie przykładów z historii teatru i teatru współczesnego; - zapoznanie studenta z przykładami konwencji teatralnych; - namysł nad znaczeniem religijnym i społecznym teatru oraz zagadnieniami związanymi ze sposobami funkcjonowania słowa w teatrze i metodami pracy z aktorem; - przedstawienie zagadnień związanych z kształtowaniem przestrzeni teatralnej, scenografią oraz kostiumem i charakteryzacją aktora; - zwrócenie uwagi na związki pomiędzy scenografią, kostiumem i charakteryzacją a epoką i typem wystawianego repertuaru, całością inscenizacji, jej stylem, technikami aktorskimi i metodą pracy z aktorem; - kształtowanie umiejętności samodzielnego myślenia i analizy przeczytanych tekstów dotyczących doktryn teatralnych, dramatów i przedstawień teatralnych; - kształtowanie zdolności przedstawiania zdobytej wiedzy i umiejętności formułowania oraz obrony swoich poglądów.
Wymagania wstępne Klasyfikacja na pierwszy rok studiów. Zamierzony efekt kształcenia Symbol efektu kształcenia na poziomie kierunku K_W03 K_W08 K_W09 K_W10 K_W16 K_U01 K_U17 Opis efektu kształcenia na poziomie przedmiotu Ma wiedzę na temat swobodnego posługiwania się fachową terminologią związaną z historią teatru. Rozumie i umie wykorzystać poznane aspekty istnienia teatru w kulturze na podstawie przykładów z historii teatru i teatru współczesnego do dalszego rozwoju własnej osobowości artystycznej. Ma wiedzę na temat swobodnego poruszania się w obrębie podstawowych zagadnień związanych z historią teatru. Rozumie znaczenie dorobku artystycznego twórców teatru. Ma i potrafi poddać krytycznej lekturze teksty źródłowe, a także dokonać szczegółowej analizy obejrzanych przedstawień teatralnych. Ma umiejętność uczenia się krytycznej lektury, potrafi dokonać szczegółowej analizy przeczytanych tekstów i obejrzanych przedstawień teatralnych. Ma umiejętność krytycznej lektury, potrafi dokonać szczegółowej analizy przeczytanych tekstów i obejrzanych przedstawień teatralnych i świadomie wykorzystać je do realizowania zadań projektowych i twórczych. Weryfikacja efektu kształcenia - obejrzenie przedstawień teatralnych podanych w programie - znajomość tekstów ujętych w programie - pozytywna ocena z pracy pisemnej - pozytywna ocena z egzaminu K_K02 Rozumie, jaki wpływ na ostateczny kształt przedstawienia teatralnego mają scenografia, kostium oraz charakteryzacja oraz w jaki sposób przekaz plastyczny i przekaz werbalny wzajemnie się w teatrze uzupełniają. K_K03 Jest zdolny do twórczego, otwartego podejścia w podejmowanych na zajęciach zagadnieniach; rozumie potrzebę doskonalenia umiejętności przedstawiania zdobytej wiedzy, a także uczenia się przez całe życie formułowania i obrony swoich poglądów. 2
Liczba godzin dydaktycznych i formy zajęć i punkty ECTS: Przedmioty Liczba godzin dydaktycznych (w tym): Wybrane zagadnienia z historii teatru Forma zajęć: (W - wykład, Ć - ćwiczenia, K - konwersatorium) Razem W Ć K W+Ć 18 12 6 Rok I Rok II Rok III Rok IV Semestr I Semestr II Semestr III Semestr IV Semestr V Semestr VI Semestr VII W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R W Ć K ECTS R 12 6 2 E R rygor (egzamin, - E, zaliczenie z oceną Zo, zaliczenie - Z Treści programowe nauczania [ treść zajęć] Szczegółowy plan spotkań* : NR / FORMA ZAJĘĆ Wykład 1-2 Wykład 3-4 Wykład 5 Ćwiczenie 1 Wykład 6-7 Ćwiczenie 2 TEMAT ZAJĘĆ Wprowadzenie do nauki o teatrze Objaśnienie podstawowych terminów, takich jak konwencja teatralna, iluzja, teatr w teatrze, etc. w oparciu o przykłady z historii teatru i teatru współczesnego. Funkcja publiczności w teatrze. Teatr pośród innych widowisk. Religijny wymiar teatru Religijna, społeczna i artystyczna funkcja teatru w starożytnej Grecji. Arystotelesowska definicja tragedii. Średniowieczny dramat liturgiczny. Sacrum i profanum w średniowiecznym misterium. Arystoteles, Definicja tragedii w: Teatr w kulturze w: Wiedza o kulturze, tom III, red. W. Dudzik i L. Kolankiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1996 Włodzimierz Lengauer, Teatr starożytnych Greków: poeta, obrzęd, widowisko w: Wielki Teatr Świata. Wykłady otwarte na scenie przy Wierzbowej, Teatr Narodowy, Warszawa 2003 Ajschylos, Oresteja w: Ajschylos, Tragedie, Wydawnictwo Homini, Kraków 2005 (fragmenty) Słowo w teatrze Teatr elżbietańskiej Anglii jako teatr do słuchania. William Szekspir, Hamlet (wiele wydań) Społeczny wymiar teatru Dziady Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka i polski Marzec 68. Teatr Jana Klaty. H. na podstawie Hamleta Williama Szekspira, reż. Jan Klata, Teatr Wybrzeże w Gdańsku 3
Wykład 8 Wykład 9-10 Ćwiczenie 3 Wykład 11 Ćwiczeni 4-5 Przestrzeń teatralna Krąg i scena pudełkowa. Przestrzeń tragedii klasycznej. Przestrzeń naturalistyczna. Przestrzeń symboliczna projekty scenograficzne Adolphe a Appi. Pusta przestrzeń Petera Brooka. Adolphe Appia, Żywa przestrzeń w: Adolphe Appia, Dzieło sztuki żywej i inne prace, WAiF, Warszawa 1974 Kostium i rekwizyt Włoska commedia dell arte. Pojęcie maski. Carlo Goldoni, Sługa dwóch panów, rez. Giorgio Strehler, Piccolo Teatro di Milano (fragmenty) Prace scenograficzne Małgorzaty Szczęśniak. Hanoch Levin, Krum, reż. Krzysztof Warlikowski, TR Warszawa, Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie Przygotowanie do napisania pracy dotyczącej ww. przedstawienia. Na pracę składają się odpowiedzi na cztery pytania: 1. Proszę wymienić dwie sceny, w których zastosowano symultaniczność akcji. W jakim celu została ona zastosowana? 2. Proszę wymienić dwie sceny, w których przerwana została iluzja teatralna. Czemu służy ten zabieg teatralny? 3. Jakie środki teatralne służą podkreśleniu obcości między bohaterami? 4. Jak rozumiesz zdanie, które wypowiada Felicja: Ludzie ( ) powinni się nauczyć płakać do samej ciszy? Proszę o obszerne uzasadnienie swoich przemyśleń. (esej) Praca powinna zawierać przynajmniej 5400 znaków, nie przyjmuję prac droga mailową. Aktor Metoda aktorska Konstantego Stanisławskiego. Efekt obcości Bertolta Brechta. Konstanty Stanisławski, Praca aktora nad sobą w: Przeciw konwencjom. Antologia tekstów o teatrze polskim i obcym pod redakcją Marty Fik, Wydawnictwo KRĄG, Warszawa 1994 Bertolt Brecht, Krótki opis nowej techniki sztuki aktorskiej w: Przeciw konwencjom. Antologia tekstów o teatrze polskim i obcym pod redakcją Marty Fik, Wydawnictwo KRĄG, Warszawa 1994 Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara, reż. Andrzej Wajda, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie (fragmenty) Złożenie prac Omówienie prac Wykład 12 Ćwiczenie 6 Reżyser Teatr Krystiana Lupy. Thomas Bernhard, Kalkwerk, reż. Krystian Lupa, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie * Obowiązkiem każdego studenta jest posiadanie i znajomość sylabusa, w tym harmonogramu pracy, oraz szybkie zgłaszanie wszelkich niejasności. 4
Narzędzie/ metody dydaktyczne: Zagadnienia programowe nauczania: Studenci są zobowiązani przygotowywać się na zajęcia (czytają teksty oraz oglądają przedstawienia teatralne wszystkie te pozycje podane są w planie pracy). Zajęcia mają formę wykładów lub ćwiczeń. Wykłady, w niektórych wypadkach, uzupełnione są pokazem ikonografii oraz fragmentów przedstawień teatralnych. Ćwiczenia polegają na wspólnej ze studentami analizie tekstów oraz przedstawień teatralnych, a także na dyskusji nad zawartymi w nich problemami. Studenci przygotowują pracę na podany w planie pracy temat. Wykładowca omawia i ocenia pracę. Istnieje możliwość poprawy pracy. Poprawioną pracę należy oddać najpóźniej na ostatnich zajęciach poprzedzających dzień egzaminu. Forma i sposób zaliczenia Warunkiem zaliczenia semestru I jest: oraz wymagania a) obejrzenie przedstawień teatralnych podanych w programie egzaminacyjne: b) znajomość tekstów ujętych w programie c) pozytywna ocena z pracy pisemnej (jeśli student, w trakcie trwania semestru, nie uzyskał pozytywnej oceny z pracy pisemnej, nie może podejść do egzaminu) d) pozytywna ocena z egzaminu. Egzamin przeprowadzany jest w formie ustnej. Student otrzymuje na egzaminie dwa pytania. Jeśli student ma więcej niż dwie nieusprawiedliwione nieobecności, zobowiązany jest do odpowiedzi na dwa dodatkowe pytania. Nieobecności: Studenci mają prawo do dwóch nieusprawiedliwionych nieobecności. Jeżeli nieobecności będzie więcej, wówczas student otrzyma na egzaminie dwa dodatkowe pytania. Skala ocen: 2 (brak zaliczenia); 3; 3 +; 4; 4 +; 5; 6 Metody i kryteria oceny: Ocena z pracy pisemnej stanowi 50% oceny końcowej. Ocena z egzaminu ustnego stanowi 50 % oceny końcowej. Oceną końcową jest średnia arytmetyczna ww. ocen. Praca pisemna sprawdza przede wszystkim zdolności analityczne i interpretacyjne, a także zachęca studentów do osobistej refleksji. Egzamin ustny sprawdza wiedzę oraz umiejętność jej przedstawienia, a także sposób formułowania poglądów i umiejętność ich obrony. Wymagania końcowe: Wymaganiem końcowym jest zaliczenie semestru I. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Wybrane zagadnienia z historii teatru Liczba godzin (kontaktow e i samodzielna praca studenta) 1 punkt ECTS= 25h 1 punkt ECTS= 30h Średnia arytmetyczn a 25h-30h Liczba punktó w ECTS Łączna liczba punktów ECTS z wyrównanie m Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim 18 0,60 1 1. Uczestnictwo w zajęciach dydaktycznych Samodzielna praca studenta 42 1,40 1 1. Przygotowanie do zaliczeń i egzaminów 15 0,50 1 2. Przygotowanie się do zajęć 12 0,40 0 3. Zapoznanie się ze wskazana literaturą 15 0,50 1 Formy weryfikacji osiągnięcia efektów kształcenia [ elementy składowe oceny w %] Język wykładowy Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia efektów kształcenia w godzinach oraz punktach ECTS 60 2,40 2,00 2,20 2,00 2 Ocena z pracy pisemnej stanowi 50% oceny końcowej. Ocena z egzaminu ustnego stanowi 50 % oceny końcowej. Oceną końcową jest średnia arytmetyczna ww. ocen. polski 5
Literatura Podpis prowadzącego przedmiot: Literatura podstawowa: teksty i przedstawienia teatralne podane w planie pracy oraz: Denis Bablet, Rewolucje sceniczne XX wieku, PIW, Warszawa 1980 Margot Berthold, Historia teatru, WAiF, Warszawa 1980 Historia teatru, red. John Russel Brown, Diogenes, Świat Książki, Warszawa 1999 Patrice Pavis, Słownik terminów teatralnych, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław (etc.) 1998 Patrice Pavis, Współczesna inscenizacja: źródła, tendencje, perspektywy, PWN, Warszawa 2011 Zenobiusz Strzelecki, Kierunki scenografii współczesnej, PWN, Warszawa 1970 Literatura uzupełniająca: Ajschylos, Tragedie, Wydawnictwo Homini, Kraków 2005 Adolphe Appia, Dzieło sztuki żywej i inne prace, WAiF, Warszawa 1974 Arystoteles, Poetyka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław (etc.) 1989 Peter Brook, Pusta przestrzeń, WAiF, Warszawa 1981 Stephen Greenblatt, Shakespeare: stwarzanie świata, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2007 Małgorzata Grzegorzewska, Kamienny ołtarz. Horyzonty metafizyczne w tragedii antycznej i dramacie Williama Szekspira, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007 Krystian Lupa rozmowy, Notatnik Teatralny 54-55/2009 Allardyce Nicoll, W świecie Arlekina, PIW, Warszawa 1967 Magdalena Raszewska, Dziady Dejmka, Teatr Narodowy, Warszawa 2008 Warlikowski, Notatnik Teatralny 62-63/2011 Podpis prorektora do spraw dydaktycznych: Oświadczenie i podpis prowadzącego zajęcia Oświadczam, że treści programowe zawarte w niniejszym sylabusie są rezultatem mojej indywidualnej pracy twórczej wykonywanej w ramach stosunku pracy/współpracy wynikającej z umowy cywilnoprawnej oraz że osobom trzecim nie przysługują z tego tytułu autorskie prawa majątkowe. Dnia:.... 6