Najnowsze zmiany w VAT w praktyce Wyjaśnienia ekspertów BIBLIOTEKA FINANSOWO-KSIĘGOWA
Najnowsze zmiany w VAT w praktyce Wyjaśnienia ekspertów
Redaktor prowadzący: Sylwia Maliszewska Wydawca: Katarzyna Bednarska Korekta: Zespół Skład i łamanie: Raster studio, Norbert Bogajczyk Projekt okładki: Piotr Fedorczyk Druk: MDruk ISBN: 978-83-269-6248-6 Wydawnictwo: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z.o.o. Adres: 03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a Kontakt: telefon 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: portal @wip.pl NIP: 526 19 92 256 Numer KRS: 0000098264 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2017 Dystrybucja: tel. 22 518 29 29 faks 22 617 60 10 e-mail: cok@wip.pl Najnowsze zmiany w VAT w praktyce. Wyjaśnienia ekspertów wraz z przysługującymi Czytelnikom innymi elementami dostępnymi w subskrypcji (e letter, strona www i inne) chronione są prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w Najnowsze zmiany w VAT w praktyce. Wyjaśnienia ekspertów oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Publikacja Najnowsze zmiany w VAT w praktyce. Wyjaśnienia ekspertów została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów oraz konsultantów. Zaproponowane w publikacji Najnowsze zmiany w VAT w praktyce. Wyjaśnienia ekspertów oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówki, porady i interpretacje nie mają charakteru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji Najnowsze zmiany w VAT w praktyce. Wyjaśnienia ekspertów lub w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przykładów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonej reklamy; ma prawo odmówić zamieszczenia reklamy, jeżeli jej treść lub forma są sprzeczne z linią programową bądź charakterem publikacji oraz interesem Wydawnictwa Wiedza i Praktyka.
Spis treści Wstęp... 7 Dostawa towarów i świadczenie usług... 9 Nieodpłatna usługa restauracyjna. Poznaj skutki w VAT... 9 Udostępnienie pracowników innemu pracodawcy to usługa podlegająca VAT... 10 Poznaj skutki podatkowe sprzedaży samochodu wycofanego wcześniej z działalności... 12 Skutki w VAT sprzedaży samochodu wykupionego z leasingu... 14 Degustacje win. Sprawdź, jak opodatkować VAT... 15 Obowiązek podatkowy... 17 Obowiązek podatkowy w VAT przy sprzedaży praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia... 17 Rozpoznawanie podatku należnego przez podatnika prowadzącego działalność syndyka... 17 Miejsce świadczenia... 20 Opodatkowanie usługi serwisowej wykonywanej w Polsce między spółkami zagranicznymi... 20 Jak rozliczyć usługę budowlaną wykonaną w Niemczech... 21 Zakup towaru z Niemiec. Co z fakturą... 23 Czy trzeba sporządzić VAT-27... 24 Jak prawidłowo rozliczyć zakup szkoleń od firmy z Hiszpanii... 25 Obrót wewnątrzwspólnotowy... 28 Jak rozliczyć zakup oprogramowania z Holandii... 28 Jak opodatkować świadczone dla polskiego podatnika usługi pośrednictwa w transporcie towarów... 29 Faktury VAT, faktury korygujące... 31 Jak prowadzić rozliczenia podatkowe, gdy wynajmowany składnik majątku stanowi współwłasność małżonków... 31 Czy likwidowana spółka może korygować faktury... 32 Podatnicy niezarejestrowani do VAT też mogą wystawiać faktury... 33 Jak udokumentować przyznanie upustu... 34 Jak skorygować błędny NIP nabywcy na fakturze... 36 3
Najnowsze zmiany w VAT w praktyce Odwrotne obciążenie... 37 Usługa wykonania kosztorysów budowlano-elektrycznych jak rozliczyć VAT... 37 Kiedy faktura z adnotacją odwrotne obciążenie... 40 Wynajem hali namiotowej jak rozliczyć VAT... 41 Czy kierownik budowy ma wystawiać faktury z odwrotnym obciążeniem... 44 Sprzedaż usługi dekarskiej wraz z materiałem jak wystawić fakturę... 44 Czy uczestnikom konsorcjum wystawić faktury z odwrotnym obciążeniem... 45 Czy renowacja okien podlega odwróconemu obowiązkowi podatkowemu... 46 Świadczenie usług nadzoru budowlanego co z odwrotnym obciążeniem... 48 Jak wykazać fakturę z odwrotnym obciążeniem... 49 Sprawdź, czy usługi dźwigowe podlegają odwrotnemu obciążeniu... 50 Jak wystawić fakturę na budowę budynku mieszkalno-usługowego... 51 Faktura odwrotne obciążenie dokumentująca świadczenie usługi budowlanej od 1 stycznia 2017 r.... 54 Jak rozliczyć VAT z tytułu robót wentylacyjnych... 55 Jak rozliczać usługi remontowo-budowlane od 1 stycznia 2017 r.... 57 Kogo dotyczy mechanizm odwrotnego obciążenia w budownictwie... 58 Jak wypełnić pole dotyczące stawki VAT na fakturze odwrotne obciążenie... 59 Montaż drzwi przez podwykonawcę. Jak wystawić fakturę... 60 Co zrobić, gdy faktura została wystawiona z 23% stawką VAT zamiast na odwrotne obciążenie... 62 Odtworzenie nawierzchni ulicy. Sprawdź, jak wystawić fakturę... 63 Jak prawidłowo wystawić faktury po zmianie przepisów... 64 Mechanizm odwrotnego obciążenia nie wymaga sporządzania umów... 65 Upewnij się, czy przy odwrotnym obciążeniu potrzebne są jakieś dokumenty... 66 Jak wystawić faktury na dostarczenie i sprzedaż urządzeń klimatyzacyjnych... 67 4
Spis treści Deklaracje podatkowe, ewidencje... 69 Obowiązki dotyczące JPK_VAT w przypadku spółki, której rok obrotowy jeszcze się nie zakończył... 69 Jak bezbłędnie ująć w rejestrze zakupu fakturę z odwrotnym obciążeniem... 71 Mikroprzedsiębiorca wyśle informacje o ewidencji VAT w formie JPK od 2018 roku... 72 Jak w 2017 roku prawidłowo prowadzić ewidencję VAT... 74 Kiedy ująć w ewidencji VAT fakturę z przełomu roku... 75 Składanie deklaracji kwartalnych przez pośrednika w sprzedaży paliwa... 76 Czy trzeba składać formularz VAT-Z... 77 Jak ująć w rejestrze VAT fakturę za paliwo... 78 Śmierć podatnika. Co z VAT-Z... 81 Jak w ewidencji VAT wykazać dostawę towarów opodatkowaną stawką 0%... 81 Wezwanie z urzędu skarbowego do korekty deklaracji VAT-7... 83 Zwolnienie z VAT... 85 Jakie warunki trzeba spełnić, aby w 2017 roku skorzystać ze zwolnienia podmiotowego... 85 Kto może korzystać ze zwolnienia podmiotowego w 2017 roku... 86 Rozpoczęcie świadczenia usług doradczych dla podmiotów zagranicznych obowiązki w VAT... 88 Świadczenie usług księgowych. Czy przysługuje zwolnienie podmiotowe... 90 Odliczanie i zwrot VAT... 92 Sprawdź, czy można odzyskać VAT od paliwa kupionego za granicą... 92 Jak w 2017 roku odliczać VAT od samochodów... 93 Prawo do odliczenia przy nabywaniu usług zakwaterowania i usług gastronomicznych... 94 Najem samochodu. Co z odliczaniem VAT... 95 Jak odliczyć VAT w przypadku usługi ciągłej... 96 Czy przysługuje zwrot VAT za materiały budowlane... 98 5
Najnowsze zmiany w VAT w praktyce Kasy rejestrujące... 99 Świadczenie usług wideofilmowania. Czy potrzebne są kasy rejestrujące... 99 Rozpoczęcie świadczenia usług fizjoterapeutycznych przez podatnika uzyskującego przychody z najmu. Co z kasą rejestrującą... 100 Zobacz, czy w 2017 roku szkoły językowe muszą mieć kasy rejestrujące... 102 Sprawdź, czy przy najmie prywatnym trzeba instalować kasę... 103 Przy sprzedaży wysyłkowej kasa nie jest wymagana... 104 Kopie raportów fiskalnych trzeba przechowywać przez pięć lat... 106 Czy wynajem nieruchomości przez małżonków podlega VAT... 107 Gdy brak sprzedaży, raportu nie trzeba drukować... 109 Ulga na zakup kasy rejestrującej wynosi 90% ceny zakupu... 110 Sprzedaż udokumentowana paragonem imiennym. Jaki limit zwolnienia z obowiązku stosowania kasy... 112 Stawki VAT... 114 Sprawdź stawkę VAT dla gryki... 114 Wynajem apartamentów przez pośrednika. Sprawdź stawkę VAT... 115 Wysokość VAT z tytułu sprzedaży produktów rolniczych... 116 Jaka jest obecnie stawka VAT na sprzedaż lodów... 117 Procedury szczególne... 120 Jak ustalić podstawę opodatkowania w przypadku usług turystyki składających się częściowo z usług własnych... 120 VAT w sektorze publicznym... 122 Dożywianie dzieci. Kto ma wystawić faktury... 122 Jednostka będąca wytwórcą energii a centralizacja rozliczeń VAT... 124 Stawka VAT przy sprzedaży wyremontowanego przez gminę lokalu... 125 Sprawdź, czy szkoła ma obowiązek stosowania prewspółczynnika... 127 Sprawdź, jak opodatkować usługi zakwaterowania dla uczniów... 129 Sprzedaż nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. Poznaj skutki w VAT... 131 Jak poprawnie ustalić wysokość kwalifikowalnego VAT... 132 Opłaty za wydawanie duplikatów legitymacji i świadectw szkolnych a VAT... 133 6
WSTĘP Rok 2017 przyniósł podatnikom sporo nowości w zakresie podatku od towarów i usług. Warto choćby wspomnieć o zmienionych zasadach rozliczania usług budowlanych, 30% sankcji za zaniżenie podatku do zapłaty lub za zawyżenie kwoty zwrotu, czy też likwidacji deklaracji kwartalnych dla dużych podatników. I chociaż nowe przepisy obowiązują już od kilku miesięcy, w praktyce pojawia się wiele pytań i niejasności. Przykładowo: jak w 2017 roku prawidłowo prowadzić ewidencję VAT, jakie warunki trzeba spełnić, aby w 2017 roku skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, czy kierownik budowy ma wystawiać faktury z odwrotnym obciążeniem, jak prawidłowo rozliczyć fakturę z odwrotnym obciążeniem w deklaracji VAT-7. Odpowiedzi m.in. na takie pytania znajdą Państwo w naszej publikacji. Z książki dowiedzą się też Państwo: jak w 2017 roku odliczać VAT od samochodów, czy likwidowana spółka może korygować faktury, jak rozliczyć zakup oprogramowania z Holandii. Publikacja, która właśnie trafia do Państwa, zawiera praktyczne wyjaśnienia nowych przepisów. Jestem przekonana, że dzięki temu rozliczanie VAT zgodnie z nowymi przepisami nie będzie sprawiać kłopotów. Zachęcam do lektury. Sylwia Maliszewska redaktor prowadzący 7
Dostawa towarów i świadczenie usług Nieodpłatna usługa restauracyjna. Poznaj skutki w VAT Pytanie: Spółka z o.o. świadcząca usługi m.in. gastronomiczne (prowadzi restauracje) otrzymała dotacje na rozwój kultury. W związku z tym prowadzone są spotkania z uczniami. Podczas tych spotkań będzie podawany poczęstunek, który nasza firma sama przygotowuje. Czy dowodem wewnętrznym możemy rozliczyć koszty usług oraz zakupionych produktów niezbędnych do wykonania usług gastronomicznych? Czy trzeba rozpoznać VAT? Odpowiedź: Jeśli świadczenie nieodpłatnej usługi restauracyjnej dla uczniów następuje do celów działalności gospodarczej prowadzonej przez Państwa spółki, to nie trzeba rozpoznawać VAT należnego. Z dowodu wewnętrznego nie można odliczyć VAT naliczonego, zaksięgowanie go zaś w księgach rachunkowych będzie możliwe, jeśli posiada on wymagane dane dla dowodu księgowego. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również: 1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych; 2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. Państwa spółka wykonuje nieodpłatnie usługę restauracyjną na rzecz uczniów. Rozpoznanie VAT należnego zależy od tego, czy jest ona świadczona 9
Najnowsze zmiany w VAT w praktyce do innego celu niż działalność gospodarcza. Jeśli nie jest, to w takiej sytuacji VAT należnego nie trzeba rozpoznawać. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Skoro dokument wewnętrzny nie stanowi faktury, to nie można na jego podstawie odliczyć VAT naliczonego i uwzględnić go w ewidencji VAT. Jeśli natomiast chodzi o rozliczenie wydatków do celów podatku dochodowego od osób prawnych, to uwzględnienie dowodu wewnętrznego w księgach rachunkowych zależy od tego, czy zawiera on wymagane dane dla dowodu księgowego określone w art. 21 ust. 1ustawy o rachunkowości. Zgodnie z nim dowód księgowy powinien zawierać co najmniej: 1. określenie rodzaju dowodu i jego numer identyfikacyjny; 2. określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej; 3. opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych; 4. datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą także datę sporządzenia dowodu; 5. podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów; 6. stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania. Podstawa prawna: art. 8 ust. 2, art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.), art. 21 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1047 ze zm.). Jakub Rychlik doradca podatkowy Udostępnienie pracowników innemu pracodawcy to usługa podlegająca VAT Pytanie: Prowadzę działalność gospodarczą jednoosobowo, w pewnych okresach nie mam zatrudnienia dla swoich pracowników i chciałbym ich wypożyczyć do innego zakładu na dwa miesiące. Jakie muszę spełnić warunki, aby było to zgodne z Kodeksem pracy? Jak w takiej sytuacji wystawić fakturę? 10
Dostawa towarów i świadczenie usług Odpowiedź: Udostępnienie pracowników powinno nastąpić za ich pisemną zgodą. Należy zawrzeć porozumienie z kontrahentem, wskazując w nim czas wypożyczenia, wynagrodzenie oraz pracowników, którzy mają być wypożyczeni. Usługa jest opodatkowana stawką podstawową 23%. Na fakturze w nazwie usługi można wpisać udostępnienie pracowników. Kodeks pracy Proszę zauważyć, że zgodnie z art. 174 1 1 Kodeksu pracy, za zgodą pracownika, wyrażoną na piśmie, pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami. Z treści tego przepisu wynika, że możliwe jest wypożyczenie pracowników do innego zakładu pracy (pracodawcy). W tym celu konieczna jest zgoda pracownika wyrażona na piśmie oraz zawarcie porozumienia z kontrahentem, do którego mają być wypożyczeni pracownicy. W tym celu można stworzyć dwa odrębne dokumenty, tj. zgodę pracownika oraz porozumienia, albo jeden dokument, którego sygnatariuszami będą Państwa firma, kontrahent oraz pracownicy. W porozumieniu należy określić czas trwania wypożyczenia, a także ewentualne wynagrodzenia dla Państwa firmy za wypożyczenie pracowników. Natomiast warunki pracy u kontrahenta określa się w umowach zawieranych między pracownikami Państwa firmy a kontrahentem. Skutki w VAT Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (w rozumieniu art. 7), w tym również: 1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; 2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; 3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. Odnosząc się do treści tego przepisu, przekazanie własnych pracowników innemu pracodawcy stanowić będzie usługę podlegającą opodatkowaniu 11
Najnowsze zmiany w VAT w praktyce VAT. Udostępnienie własnych pracowników stanowi bowiem świadczenie. W ustawie o VAT nie przewidziano stawki obniżonej dla usługi udostępniania (wypożyczania) pracowników, dlatego też należy zastosować stawkę podstawową 23%. Podstawa prawna: art. 8 ust. 1, art. 41 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.), art. 174 1 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.). Jakub Rychlik doradca podatkowy Poznaj skutki podatkowe sprzedaży samochodu wycofanego wcześniej z działalności Pytanie: Pracownik jest na samozatrudnieniu, jest vatowcem. W roku 2015 wprowadził do działalności samochód prywatny o wartości 42.000 zł, naliczył amortyzację za lata 2015 i 2016. Samochód zakupiony był na współwłasność z małżonką. W 2016 roku podatnik wycofał samochód z działalności. W chwili obecnej chce swoją część podarować żonie. Czy żona jest zwolniona z podatku od darowizn? Czy jeśli zechce go sprzedać, to po jakim okresie może to zrobić, aby męża nie obciążać podatkami VAT i dochodowym oraz siebie dodatkowymi kosztami? Odpowiedź: Przekazanie części własności samochodu jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn. Aby nie płacić podatku dochodowego, musi upłynąć 6 miesięcy od nabycia własności. Sprzedaż samochodu po wycofaniu z działalności gospodarczej nie wywołuje konieczności opodatkowania na gruncie podatku VAT. Darowizna części samochodu Wycofanie samochodu z działalności gospodarczej nie spowoduje powstania przychodu podatkowego. W dacie przekazania pojazdu na potrzeby osobiste składnik majątku podatnik powinien wykreślić z ewidencji środków trwałych. Przypomnijmy, że w myśl art. 14 ust. 2 w zw. z art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT przychodem z działalności gospodarczej są co prawda m.in. przychody uzyskane z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanych na 12