PODSTAWOWE INFORMACJE



Podobne dokumenty
Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1

DZIAŁANIE III.6 ROZWÓJ MIKRO- I MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTW

I. INFORMACJE OGÓLNE O PROJEKCIE 1. Tytuł projektu. 2. Identyfikacja rodzaju interwencji

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu innowacyjnego testującego składanego w trybie konkursowym w ramach PO KL

do Regulaminu przyznawania środków finansowych na rozwój przedsiębiorczości w projekcie Dojrzała przedsiębiorczość

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL

REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO NA LATA

Aneks Nr 1 z dnia 8 maja 2006 roku

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1

ANKIETA. Proszę X zaznaczyć właściwą odpowiedź I. Część ogólna: 1.1. Wiek: lat/lata Płeć : a kobieta b mężczyzna

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1

WNIOSEK O PRZYZNANIE STYPENDIUM SZKOLNEGO

Warszawa, dnia 22 lutego 2012 r. Pozycja 204 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 7 lutego 2012 r.

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1

WNIOSEK o przyznanie pomocy na zalesianie

Okresowe Roczne Końcowe. Okres sprawozdawczy od do

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1

POROZUMIENIE. z dnia 27 czerwca 2008 r. w sprawie budowania Lokalnego Systemu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Suwałkach

KARTA OCENY MERYTORYCZNEJ WNIOSKU O UDZIELENIE WSPARCIA FINANSOWEGO

naciskiem na wdrożenie elektronicznej dokumentacji medycznej, dostosowując działalność podmiotów leczniczych do znowelizowanych przepisów prawa.

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy LII Egzamin dla Aktuariuszy z 15 marca 2010 r. Część I Matematyka finansowa

WYJAŚNIENIA TREŚCI SIWZ

Nowy system wsparcia rodzin z dziećmi


Warszawa, czerwiec 2014 r.

PROGRAM MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO ) Dziedzictwo kulturowe priorytet 3 Kultura ludowa i tradycyjna

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA BIURO OBSŁUGI SZKOLNICTWA

POROZUMIENIE. zawarte w dniu 16 maja 2014 r. w Warszawie, zwane dalej Porozumieniem, pomiędzy:

załącznik nr 3 do uchwały nr V Rady Miejskiej w Andrychowie z dnia 24 lutego 2011 r.

SPRAWOZDANIE O KSZTAŁTOWANIU SIĘ WIELOLETNIEJ PROGNOZY FINANSOWEJ MIASTA KATOWICE NA LATA

Dodatkowe informacje i objaśnienia. Zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych, wnip oraz inwestycji długoterminowych Zwieksz Stan na.

Uporządkowanie i przygotowanie terenów inwestycyjnych w celu nadania im nowych funkcji gospodarczych. nadania im nowych funkcji gospodarczych

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO. Póz DECYZJA NR OKR (14)/2014/404/XII/EŚ PREZESA URZĘDU REGULACJI ENERGETYKI

Nazwa studiów podyplomowych: Studia Podyplomowe Samorządu Terytorialnego i Gospodarki Lokalnej

Metodologia szacowania wartości docelowych dla wskaźników wybranych do realizacji w zakresie EFS w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa

Uporządkowanie i przygotowanie terenów inwestycyjnych w celu nadania im nowych funkcji gospodarczych

Regulamin Sklepu Grant Thornton

Harmonogram rzeczowo-finansowy Projektu (PLN) dla działania 6.1 POIG Etap II - Wdrożenie Planu rozwoju eksportu

KARTA OCENY MERYTORYCZNEJ BIZNES PLANU

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL 1

Pakiet aplikacyjny. Niniejszy pakiet zawiera informacje, które musisz posiadać zgłaszając swoją kandydaturę. Zawiera on:

ZGŁOSZENIE UDZIAŁU/UMOWA (Zawiera strony 1, 2, 3, Regulamin)

Statut Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej w Jeleniej Górze

Adresaci działania komunikacyjnego

WNIOSEK O USTALENIE PRAWA DO SPECJALNEGO ZASIŁKU OPIEKUŃCZEGO. Dane osoby ubiegającej się o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego.

Matematyka finansowa r. Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy. LXVI Egzamin dla Aktuariuszy z 10 marca 2014 r. Część I

Uchwała Nr 80 /VII/2015 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 29 kwietnia 2015 r.

Wsparcie infrastruktury badawczo-rozwojowej jednostek naukowych. Projekty badawczo-rozwojowe

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W NAMYSŁOWIE. z dnia r.

SPRAWOZDANIE KOŃCOWE Z WYKONANIA PROJEKTU

DZIAŁ 2. Figury geometryczne

Wymagania edukacyjne matematyka klasa 2 zakres podstawowy 1. SUMY ALGEBRAICZNE

Pakiet aplikacyjny. Specjalista ds. rozliczeń i administracji [Pomorze] ADM/2011/01

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKÓW OBCYCH w Gimnazjum nr 2 im. ks. Stanisława Konarskiego nr 2 w Łukowie

KARTA OCENY MERYTORYCZNEJ WNIOSKU O UDZIELENIE WSPARCIA FINANSOWEGO. Projekt: Własny biznes szansą dla kobiet. nr RPWP

WNIOSEK O USTALENIE PRAWA DO ŚWIADCZENIA PIELĘGNACYJNEGO Część I. Dane osoby ubiegającej się o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego

Druk nr 738 Warszawa, 12 września 2012 r.

Regulamin świadczenia usług doradczych przez pracowników biura Lokalnej Grupy Działania Lider Dolina Strugu

Karta oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu konkursowego PO KL

ANKIETA potrzeb doskonalenia zawodowego na rok szkolny 2013/2014

a A BAMIX HALE DLA PRZEMYSŁU Zapytanie ofertowe na wykonanie platformy 828

UCHWAŁA NR 70/12 ZARZĄDU POWIATU W STASZOWIE. z dnia 11 września 2012 r.

a Komisją Zakładową NSZZ Solidarność Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, reprezentowaną przez: mgr Krystynę Andrzejewską

2012 PROCEDURA BUDŻETOWA DOKUMENT POJEDNAWCZY WSPÓLNY PROJEKT

UCHWAŁA NR XVII/148/2016 RADY GMINY POKÓJ. z dnia 31 maja 2016 r.

KARTA OCENY BIZNES PLANU

Przedmiotowy system oceniania z matematyki wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy) Klasa II LO

ZESTAWIENIE RZECZOWO-FINANSOWEGO Z REALIZACJI PROJEKTU A. Koszty administracyjne (Ka)

UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W BIELSKU BIAŁEJ. z dnia 2011 r.

WNIOSEK O USTALENIE PRAWA DO ŚWIADCZEŃ Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO. okres świadczeniowy.. /.. Część I 1. Dane osoby ubiegającej się o świadczenia 2)

Załącznik nr 1 Formularz sprawozdawczy dotyczący promocji i informacji Numer programu (CCI): 2007 PL 161 PO 001 Program Operacyjny Innowacyjna

Zastosowanie multimetrów cyfrowych do pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych

ZAMKNIĘCIE ROKU 2016 z uwzględnieniem zmian w prawie bilansowym. dr Gyöngyvér Takáts

Przedmiotowy system oceniania z matematyki wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy) Klasa II TAK

UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W BIELSKU BIAŁEJ. z dnia 2011 r.

Regulamin współpracy z pasażem

Propozycja przedmiotowego systemu oceniania wraz z określeniem wymagań edukacyjnych (zakres podstawowy)

Karta Oceny Merytorycznej Biznesplanu DEKLARACJA POUFNOŚCI I BEZSTRONNOŚCI

SPRAWOZDANIE KOŃCOWE Z WYKONANIA PROJEKTU

UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W BIELSKU BIAŁEJ. z dnia 2011 r.

MINISTERSTWO GOSPODARKI. INFORMACJA o przebiegu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w sierpniu oraz w okresie styczeń sierpień 2006r.

CHEMIA MIĘDZY NAMI U S Z C Z E L K I P R O F I L E

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO DUSZPASTERSTWO SŁUŻBY ZDROWIA

Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy LIX Egzamin dla Aktuariuszy z 12 marca 2012 r. Część I Matematyka finansowa

LUDNOŚĆ. (stan na dzień 31 marca, na godz. 24:00) Data urodzenia. żonaty/zamężna. wdowiec/wdowa. rozwodnik/rozwódka

BADANIE MOBILNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ LUDNOŚCI

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia 16 grudnia 2004 r.

UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W BIELSKU-BIAŁEJ. z dnia 7 czerwca 2011 r.

Przygotowanie kart RUP

Bartosz Świątek Kancelaria Olszewski Tokarski & Wspólnicy

14 lokata 3,9% powierzchni kraju. W województwie na 100 mężczyzn przypadało 107 kobiet. POLSKA , ,6 56,7 9,3 58,2 9,3 9,7 10,4 9,8 0,0

Opracowanie zbiorcze wyników ankiet przeprowadzonych wśród rodziców na temat koncepcji pracy szkoły szkoły.

O PEWNYCH MODELACH DECYZJI FINANSOWYCH

2. FUNKCJE WYMIERNE Poziom (K) lub (P)

Modyfikacja treści SIWZ

Wymagania edukacyjne matematyka klasa 2b, 2c, 2e zakres podstawowy rok szkolny 2015/ Sumy algebraiczne

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA ROK 2015/2016

SPRAWOZDANIE KOŃCOWE Z WYKONANIA PROJEKTU

Transkrypt:

W4MAZOWIECKA JEDNOSTKA WDRAŻANIA PROGRAMÓW UNIJNYCH PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI 2007-2013 N skróty: PODSTAWOWE INFORMACJE Progrm Opercyjny Kpitł Ludzki jest jednym z progrmów relizownych w rmch Nrodowej Strtegii Spójności 2007-2013. Progrm dotyczy przeciwdziłni ezroociu, wykluczeniu społecznemu, prolemów w zkresie edukcji, ztrudnieni. Stwi n rozwój innowcyjności i pomg w dptcyjności przedsięiorstw. PO KL relizowny jest z Europejskiego Funduszu Społecznego orz ze środków krjowych. Dl Mzowsz przypdło 12,8 % środków z ogólnej puli środków wynoszącej 7 mld euro. Mzowieck Jednostk Wdrżni Progrmów Unijnych jest Instytucją Pośredniczącą II stopni. W rmch swoich kompetencji wdrż Priorytety: VI Rynek prcy otwrty dl wszystkich (dziłni 6.2 i 6.3), VII Promocj integrcji społecznej, VIII Regionlne kdry gospodrki i Priorytet IX Rozwój wyksztłceni i kompetencji w regionch. Wsprcie ze środków unijnych w województwie mzowieckim cieszy się dużą populrnością wśród projektodwców. N jeden wniosek o dofinnsownie przyjęty do relizcji w drodze konkursu przypd ok. 5 wniosków, które zostły odrzucone lu zjęły dlsze miejsce n listch rnkingowych. Projekty są owiem dokłdnie sprwdzne pod względem formlnym i merytorycznym. Nleży pmiętć, że wszystkie projekty podlegją tym smym zsdom weryfikcji i kontroli zrówno te o wrtości kilku milionów złotych (zdrzły się projekty o udżetch w wysokości 20 mln) jk i te, których limit wydtków nie może przekrczć 50 tys. zł (progrmy w rmch Dziłń: 7.3 Inicjtywy loklne n rzecz ktywnej integrcji orz Dziłń 9.5 i 6.3. dotyczących oddolnych inicjtyw edukcyjnych n oszrch wiejskich). Dzieje się tk dl tego, poniewż są to środki puliczne i jko tkie podlegją rdzo restrykcyjnym zsdom dysponowni nimi. Podczs wdrżni prcownicy MJWPU zwrcją szczególną uwgę n to, y środki yły wydwne zgodnie z zplnownym wcześniej udżetem. Muszą yć uzsdnione i mją n względzie osiągnięcie celu głównego i celów szczegółowych projektu. Pondto wydtki w projektch ocenine są pod względem ich niezędności dl relizcji projektu, rcjonlności orz spełnieni wymogów efektywnego zrządzni finnsmi. REALIZACJA PROJEKTU Relizcj projektu zgodnie z złożenimi wniosku o dofinnsownie często npotyk dużo rier, które n etpie skłdni wniosku o płtność powodują szereg nieścisłości. Cykl życi projektu oejmuje szereg dziłń relizownych przez projektodwcę od dni złożeni wniosku poprzez relizcję złożonych celów w oprciu o dokumenty progrmowe PO KL. Szczególny ncisk położony jest n spójność osiągniętych produktów z przewidzinymi do relizcji zdnimi orz celmi szczegółowymi i celem głównym. Przygotowując wniosek zgodnie z złożenimi projektodwc stwrz rmy, w których identyfikowne i nlizowne są istniejące prolemy orz określne są wszystkie podmioty zinteresowne relizcją projektu. Nstępnie dokonywn jest nliz

celów celu głównego i celów szczegółowych, dl których ustlne są mierzlne wskźniki pomiru. Zdni relizowne są w projekcie zgodnie z kolejnością ich prezentcji w hrmonogrmie i udżecie. N kżdym etpie relizcji projektu prowdzone dziłni są ndzorowne i monitorowne przez Instytucję Pośredniczącą/ Wdrżjącą. Większość projektów relizown się jest w oprciu o podny poniżej schemt: Promocj projektu Dziłni informcyjno-promocyjne powinny zostć opisne we wniosku plikcyjnym w pkt. 3.3 Dziłni zplnowne w projekcie, jko jedno z zdń w rmch projektu, zś koszty związne z relizcją dziłń informcyjno-promocyjnych to koszty kwlifikowne w rmch kosztów ezpośrednich np. w zdniu Promocj projektu. Ay przeprowdzić dziłni promocyjne eneficjenci mogą się posługiwć nstępującymi nrzędzimi: plkty, roszury, ulotki pulikcje, ogłoszeni w prsie, rtykuły sponsorowne, wkłdki do gzet konferencje rozpoczynjące i podsumowujące projekt, imprezy promocyjne stron internetow oznczeni pomieszczeń, w których relizowny jest projekt oznczeni sprzętu i wyposżeni zkupionego w rmch projektu informcj o współfinnsowniu wyngrodzeń w rmch projektu oznczenie korespondencji prowdzonej w sprwch projektu informcj o współfinnsowniu przekzywn uczestnikom projektu gdżety ( niewielkie przedmioty o chrkterze reklmowym np. notes, klendrz, prsol, pendrive, smycz, reloczek, itp.). Wszelkie mteriły informcyjne, promocyjne i szkoleniowe, w zleżności od ich wielkości, rodzju i techniki wykonni muszą yć oznczne według dwóch możliwych wrintów: wrint podstwowy dl dużych mteriłów (mteriły duże, multimedilne, wyrne drukowne), wrint minimlny dl młych mteriłów (mteriły młe, wyrne drukowne). Wyór zstosownego wrintu zleży od wielkości mteriłu, rodzju i techniki wykonni, przy czym Instytucj Zrządzjąc PO KL rekomenduje stosownie wrintu podstwowego w kżdym przypdku, gdy wrunki techniczne to umożliwiją. Wrint podstwowy dl dużych mteriłów Wrint podstwowy zkłd, że wszelkie duże mteriły promocyjne, mteriły multimedilne orz wyrne mteriły drukowne ędą zwierły oowiązkowo: emlemt UE, odwołnie słowne do UE, odwołnie słowne do Europejskiego Funduszu Społecznego, logo PO KL, hsło promocyjne Progrmu Kpitł Ludzki, informcję o współfinnsowniu, opcjonlnie, jeśli to możliwe: logo/her instytucji lu województw. Wrint minimlny dl młych mteriłów Wrint minimlny zkłd, że młe mteriły promocyjne orz wyrne mteriły drukowne ędą zwierły, zgodnie z rozporządzeniem wykonwczym orz Księgą identyfikcji wizulnej NSS, oowiązkowo: emlemt UE, odwołnie słowne do UE, logo PO KL, opcjonlnie, jeśli to możliwe: logo lu her instytucji lu województw. Dziłni informcyjno-promocyjne mją n celu dnie, y eneficjenci, czyli osoy korzystjące z projektu, wiedzieli, że iorą udził w projekcie współfinnsownym ze środków Unii Europejskiej w rmch Europejskiego Funduszu Społecznego i środków udżetu Pństw. Pondto y otoczenie, czyli prcownicy instytucji, społeczność lokln, orgny regionlne i loklne orz medi itp. dowiedzieli się o projekcie i udzile Unii Europejskiej w jego relizcji. W szerokim rozumieniu celem dziłń informcyjno-promocyjnych jest podnoszenie świdomości społecznej n poziomie krjowym, regionlnym i loklnym w zkresie funkcji, jkie spełni Europejski Fundusz Społeczny.

Rekrutcj Z przeprowdzenie rekrutcji odpowiedziln jest zzwyczj komisj rekrutcyjn, której prcę ndzoruję koordyntor projektu. Stworzone zostją dokumenty rekrutcyjne regulmin orz formulrz rekrutcyjny, określone zostją rmy czsowe dl potencjlnych uczestników n zgłoszenie się do projektu. Projektodwcy powinni pmiętć, iż okres relizcji dnego zdni powinien yć optymlny, koszty dorne w sposó rcjonlny, owiem powyższe zdnie nie jest celem projektu jedynie dziłniem służącym osiągnięciu celu. N etpie relizcji rdzo częstym zjwiskiem jest rk możliwości zrekrutowni w 100% plnownej grupy docelowej, dltego też eneficjent powinien podejmowć dziłni wspierjące np.: wydłużenie okresu rekrutcji czy też zminy formy dziłń informcyjnych. Pmiętć nleży również, iż w sytucji otrzymni dodtkowych punktów strtegicznych np.: z skierownie projektu do określonej grupy uczestników, muszą one zostć spełnione (oczywiście kryteri dostępu są wrunkiem kwlifikowlności wydtków). Pondto powyższe dziłni, co do zsdy powinny znleźć się w ktlogu kosztów zrządzni projektem chy, że stnowią oddzielne zdnie. Zdni szkoleniowe W rmch zdni/ń projektodwc relizuje poszczególne dziłni: ztrudnienie trenerów, zpewnienie odpowiedniego zplecz technicznego, wyposżeni w sprzęt i mteriły szkoleniowe. Wskzne jest, y uczestnicy mieli jk njlepszy dostęp do szkoleń (tj. odywły się one jk njliżej miejsc zmieszkni). W przypdku konieczności dojzdów zwrcne są koszty przejzdu. Zzwyczj reliztor zpewni również wyżywienie podczs szkoleń. Zjęci są monitorowne dziennikmi zjęć ądź listmi oecności. Podczs szkoleń powinny również odywć się dni zdowoleni i oczekiwń uczestników. Pozwlją one n dostosownie oferty do potrze uczestników. Njczęściej są to nkiety. Relizcj powyższych zdń powinn odywć się z zchowniem zsdy konkurencyjności. Zrządznie projektem Njwżniejszym elementem dnego zdni jest ztrudnienie zespołu zrządzjącego (podpisnie umów). Funkcję sterującą pełni tu koordyntor projektu, który ndzoruje prce zespołu. Nleży pmiętć, iż jedn oso może koordynowć mksymlnie 2 projekty. W celu prwidłowego przepływu informcji i elimincji ryzyk niezrelizowni złożeń projektu, powinny odywć się systemtycznie spotkni zespołu zrządzjącego. Pondto zrządznie powinno yć oprte o zsdę równości szns, w tym zsdy równości płci. W rmch zdni kżdemu członkowi zespołu zostją przydzielone oowiązki i odpowiedzilność z poszczególne dziłni. Zespół projektowy m duży wpływ n relizcję projektu, ztem kryterium wyoru zespołu powinny yć kompetencje, doświdczenie i predyspozycje. Uwg: Njczęściej popełninymi łędmi przez eneficjentów n etpie rozliczni jest rk poprwności wyliczeń kosztów personelu i nieprwidłowego ujęci ich w złączniku nr 1 wniosku o płtność (informcje personlne, form ztrudnieni, miesiąc, z jki ponoszony jest koszt). Trudnością jest również rozliczenie kosztów pośrednich rozlicznych ryczłtem. Beneficjenci nie stosują się do instrukcji wypełnieni wniosku o płtność i w sposó niepoprwny wykzują koszty jednostkowe w złączniku nr 1 Zestwienie dokumentów potwierdzjących poniesione wydtki ojęte wnioskiem Kolejnym elementem jest rk poprwności wyliczeni prwidłowej kwoty kosztów pośrednich, które powinny yć wyliczne zgodnie z procentem wskznym w umowie o dofinnsownie ( nie procentem wskznym n dny rok udżetowy we wniosku o dofinnsownie). Pondto eneficjenci zpominją o terminowości skłdni wniosku o płtność. Jest to szczególnie wżne dl eneficjentów pulicznych, gdyż zgodnie z ustwą o finnsch pulicznych nieterminowe złożenie wniosku o płtność skutkuje nliczeniem odsetek. Podon sytucj dotyczy nierozliczeni 70% otrzymnych środków przy wnioskowniu o trnszę w skłdnym wniosku o płtność.

PERSONEL PROJEKTU Zgodnie z definicją personelu projektu są to wszystkie osoy zngżowne do relizcji zdń w rmch projektu, które osoiście wykonują zdni w rmch jego relizcji, tj. w szczególności osoy ztrudnione n podstwie stosunku prcy (dotyczy umowy o prcę, minowni, powołni, wyoru i spółdzielczej umowy o prcę) lu stosunku cywilnoprwnego (np. umow zleceni, umow o dzieło), osoy smoztrudnione (tj. osoy fizyczne prowdzące dziłlność gospodrczą), osoy współprcujące w rozumieniu ustwy z dni 13 pździernik 1998 r. o systemie uezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.) orz osoy wykonujące świdczeni w formie wolontritu. Dltego też personel projektu to nie tylko personel zrządzjący projektem uwzględniony w zdniu zrządznie projektem, le również osoy zngżowne do relizcji projektu, n wrunkch o których mow wyżej, w rmch zdń merytorycznych. Kluczowe dl stwierdzeni, czy dn oso stnowi personel projektu jest określenie, czy oso t wykonuje zdni osoiście. Osoiste wykonywnie zdń nleży odróżnić od zlecni usług podmiotom gospodrczym w rmch projektu. Jeżeli ztem oso prowdząc dziłlność gospodrczą ędzie wykonywć osoiście prcę n rzecz projektu, ędzie uwzględnion, jko personel projektu; w przypdku, gdy oso prowdząc dziłlność gospodrczą otrzym zlecenie np. n relizcję dni i ędzie to relizowć z wykorzystniem innych swoich prcowników lu wykonwców zewnętrznych, mówimy o zlecniu usługi. Dltego eneficjent m oowiązek wykzni we wniosku o dofinnsownie projektu szcunkowego wymiru czsu prcy personelu projektu (tj. wykzni wymiru ettu lu liczy godzin) niezędnego do wykonywni zdni/zdń we wniosku o dofinnsownie projektu, co jest podstwą do oceny zsdności i rcjonlności wydtków związnych z personelem projektu. Beneficjent wykzuje te dne w szczegółowym udżecie projektu w kolumnie jednostk miry (np. ½ ettu, 120 h/m-c). Ztrudninie personelu projektu Zgodnie ze stnowiskiem Instytucji finnsowej eneficjent, ngżując personel do projektu powinien zweryfikowć, czy oso, którą ngżuje nie prcuje w instytucji uczestniczącej w relizcji PO KL (Instytucj Zrządzjąc, Instytucj Pośrednicząc, Instytucj Pośrednicząc 2 stopni/instytucj Wdrożeniow, Regionlny Ośrodek Europejskiego Funduszu Społecznego, Krjowy Ośrodek Europejskiego Funduszu Społecznego, Krjow Instytucj Wspomgjąc). Przy czym mow tutj o cłym urzędzie, nie tylko o jego komórce orgnizcyjnej. Zngżownie tkiej osoy do projektu możliwe ędzie jedynie w sytucji, gdy nie wystąpi z tego tytułu konflikt interesów lu podwójnego finnsowni. Ocen wymg indywidulnego podejści. Jko przykłd konfliktu interesów wskzno przypdek ztrudnieni do projektu prcownik IP odpowiedzilnej m.in. z przyznnie dofinnsowni orz ndzór n prwidłowością relizcji tego projektu. Wyngrodzenie personelu projektu Jeśli prcownik jest ztrudniony lu oddelegowny w celu relizcji zdń związnych ezpośrednio z wdrżniem projektu, okres ztrudnieni jest kwlifikowny wyłącznie do końcowej dty kwlifikowni wydtków wyznczonej w umowie o dofinnsownie projektu. W przypdku, gdy oso ędąc personelem projektu jest prcownikiem eneficjent i jej umow o prcę tylko w części oejmuje zdni w rmch projektu, wydtki związne z wyngrodzeniem w rmch projektu ędą uznne z kwlifikowne o ile spełnione zostną wymogi w zkresie udokumentowni zdń powierzonych prcownikowi w związku z relizcją projektu. Ngrody lu premie stnowią wydtek kwlifikowny (z wyłączeniem ngrody juileuszowej), o ile zostły przewidzine w regulminie prcy, regulminie wyngrdzni instytucji lu w przepisch krjowych orz o ile zostły wprowdzone w dnej instytucji w okresie przynjmniej 6 miesięcy przez złożeniem wniosku o dofinnsownie projektu i potencjlnie oejmują wszystkich prcowników dnej instytucji.

Beneficjent jest zoowiązny do ponoszeni wydtków w sposó rcjonlny orz efektywny, co ozncz, że nie mogą yć one zwyżone w stosunku do cen i stwek rynkowych. Nowe Wytyczne precyzują również, że w przypdku ztrudnieni personelu n podstwie stosunku prcy, wydtki n wyngrodzenie personelu są kwlifikowlne m.in. jeżeli wysokość wyngrodzeni odpowid stwkom stosownym u eneficjent. Wydtki, o których mow powinny ztem odpowidć stwkom, które eneficjent stosuje w przypdku ngżowni personelu poz projektem. Pondto nie jest dopuszczlne kwlifikownie wyngrodzeń w rmch projektu wg stwek wynikjących z regulminów wyngrdzni utworzonych wyłącznie do ngżowni personelu do projektów unijnych. Wydtkmi kwlifikownymi mogą yć również wydtki związne z wypłtą wyngrodzeń, o ile zostły przyznne zgodnie z oowiązującymi przepismi krjowymi lu regulminem prcy lu regulminem wyngrdzni dnej instytucji. Ztrudnienie personelu projektu n podstwie umów cywilnoprwnych Zgodnie z Wytycznymi ( Wytyczne w zkresie kwlifikowni wydtków w rmch PO KL ) Kwlifikownie wydtków poniesionych n wyngrodzenie osoy zngżownej do projektu n podstwie cywilnoprwnej, któr jest jednocześnie prcownikiem eneficjent ztrudnionym n podstwie stosunku prcy, jest możliwe wyłącznie w uzsdnionych przypdkch, w szczególności gdy chrkter zdń wyklucz możliwość ich relizcji w rmch stosunku prcy, o ile spełnione są łącznie nstępujące wrunki: jest to zgodne z przepismi krjowymi tj. prc wykonywn w rmch umowy cywilnoprwnej jest rodzjowo różn od prcy wykonywnej n podstwie stosunku prcy. Jeżeli zkres czynności określonych w umowie cywilnoprwnej jest tki sm lu choćy rodzjowo podony, jk zkres czynności wynikjących z umowy o prcę, umow cywilnoprwn stnowi w istocie uzupełnienie umowy cywilnoprwnej. W związku z powyższym Instytucj Zrządzjąc stoi n stnowisku, że umow cywilnoprwn zwrt n potrzey relizcji projektu z prcownikiem eneficjent ztrudnionym u niego n podstwie umowy o prcę poz projektem y yć kwlifikowlną w rmch projektu nie może stnowić uzupełnijącej umowy o prcę. Ztem umow tk musi spełnić dw wrunki tj. rodzj prcy wykonywnej przez prcownik w rmch umowy o prcę jest cłkowicie różny od czynności powierzonych mu n podstwie umowy cywilnoprwnej i jednocześnie wykonywnie prcy w oprciu o umowę cywilnoprwną nie nosi cech umowy o prcę. Pondto ztrudnienie to musi spełnić przesłnki określone w Wytycznych. Jko przykłd, w którym wydtek związny z ztrudnieniem tkiej osoy n podstwie umowy cywilnoprwnej ędzie stnowił wydtek kwlifikowny możn podć sytucję, w której eneficjent ztrudni n podstwie stosunku prcy poz projektem nuczyciel język polskiego i jednocześnie zmierz ztrudnić tę osoę w rmch projektu n podstwie umowy cywilnoprwnej jko nuczyciel ngielskiego (nuczyciel m kwlifikcje do nuczni j. ngielskiego). Wrunkiem dodtkowym jest rk, w zkresie wykonywni umowy cywilnoprwnej, podporządkowni prcowniczego. c d zkres zdń w rmch umowy cywilnoprwnej jest precyzyjnie określony zngżownie w rmch stosunku prcy pozwl n efektywne wykonywnie zdń w rmch umowy cywilnoprwnej oso t prowdzi ewidencję godzin prcy zngżownych w relizcję zdń w rmch umowy cywilnoprwnej. Zgodnie ze stnowiskiem Instytucji Zrządzjącej, ewidencj godzin i zdń powinn mieć chrkter dziennik zjęć dnej osoy zngżownej jko personel w kilku zdnich w jednym projekcie lu w kilku projektch, z której powinno wynikć, jkie zdni w rmch jkiej umowy i w jkich godzinch wykonywł t oso kżdego dni. Ntomist szczegółowe wskzywnie poszczególnych czynności w rmch dnej umowy nie jest oligtoryjne.

- w przypdku zngżowni osoy stnowiącej personel projektu n podstwie więcej niż jednej umowy cywilnoprwnej w rmch projektu, wydtki związne z wyngrodzeniem personelu są kwlifikowlne, jeżeli: ociążenie wynikjące z wykonywni wszystkich umów cywilnoprwnych nie wyklucz możliwości prwidłowej i efektywnej relizcji zdń w rmch projektu; c oso t prowdzi ewidencję godzin zngżownych we wszystkie zdni w rmch tego projektu, któr może podlegć kontroli; rozliczenie umowy cywilnoprwnej nstępuje n podstwie protokołu odioru wskzującego szczegółowy zkres wykonnych czynności orz liczę godzin dotyczących relizcji dnej umowy (liczy godzin nie podje się w przypdku umów w wyniku, których nstępuje wykonnie oznczonego dzieł). W przypdku ztrudnini, jko personel projektu osoy, któr jest zngżown w relizcję zdń w więcej niż jednym projekcie nleży pmiętć, że wydtki związne z ztrudnieniem tkiej osoy są kwlifikowlne tylko i wyłącznie w sytucji, gdy ociążenie wynikjące z prcy w kilku projektch nie wyklucz możliwości prwidłowej i efektywnej relizcji wszystkich zdń powierzonych tej osoie. Dotyczy to zrówno zngżowni dnej osoy w relizcję projektów finnsownych w rmch PO KL, jk również w rmch innych progrmów Nrodowych Strtegicznych Rm Odniesieni. Pondto oso t musi: prowdzić ewidencję godzin i zdń relizownych w rmch wszystkich projektów, w które jest zngżown udostępnić eneficjentowi ww. ewidencję godzin w okresie relizcji zdń w rmch dnego projektu eneficjent. W związku z powyższym, eneficjent musi zweryfikowć przed zngżowniem personelu do projektu, czy oso t jest zngżown w relizcję innych projektów, jeżeli tk, to czy ędzie w stnie efektywnie relizowć zdni w projekcie. Jednocześnie powinien zoowiązć ją do prowdzeni ewidencji godzin prcy ez względu n formę ztrudnieni i udostępnieni jej w rmch rozliczeni wyngrodzeni. W przypdku, gdy oso ztrudnion, jko personel projektu u jednego eneficjent w trkcie tego ztrudnieni zczyn prcę w kolejnym projekcie u innego eneficjent, jest on zoowiązn do prowdzeni ewidencji godzin i zdń od momentu podjęci ztrudnieni w drugim projekcie, oejmującej oydw projekty. Ztrudnienie nuczycieli Szczególną ktegorią personelu są nuczyciele. Ztrudnijąc ich nleży pmiętć o nstępujących zgdnienich: ztrudnienie n podstwie umowy cywilnoprwnej musi yć zgodne z przepismi krjowymi: Beneficjent powinien ustlić, czy w dnym przypdku dopuszczlne jest zwrcie umowy cywilnoprwnej. Istotne są i wymgją kżdorzowo ustleni tkie okoliczności, jk: sposó wykonywni prcy, zkres podporządkowni i smodzielności osoy ją wykonującej, osoisty chrkter zoowiązni tej osoy, odpłtność i sposó określeni wyngrodzeni; zwrcie tkiej umowy yłoy dopuszczlne, jeżeli oso prowdząc zjęci: nie podległy podporządkowniu prcowniczemu (nie ędzie podległ kierownictwu dyrektor szkoły, w szczególności nie ędzie mił oowiązku wykonywni poleceń dotyczących sposou, czsu i miejsc prowdzeni zjęć, tkże nie ędzie podległ sprwownemu przez niego ndzorowi) nie ędzie mił oowiązku osoistego świdczeni prcy (np. w rzie niemożności przeprowdzeni zjęć ędzie mogł we włsnym zkresie zpewnić zstąpienie przez inną osoę); ztrudninie n podstwie umowy cywilnoprwnej musi yć zgodne z wytycznymi, w szczególności w kontekście ogrniczeń w zkresie ztrudnini w projektch n umowę cywilnoprwną włsnych prcowników ztrudnionych poz projektem n podstwie stosunku prcy, o których mow w podrozdzile 4.5.2, pkt 2 Wytycznych;

c ztrudninie n podstwie umowy cywilno-prwnej może oznczć konieczność zstosowni tryu konkurencyjnego, przewidzinego w ustwie Prwo zmówień pulicznych lu Wytycznych, jeżeli wrtość zmówieni przekroczy kwotę 14 tys. euro netto. Dodtkowe wrunki, od których spełnieni zleży kwlifikowlność ponoszonych w związku z ztrudnieniem nuczycieli wydtków, dotyczą nuczycieli ztrudninych w szkołch i plcówkch pulicznych. W oprciu o stnowisko Ministerstw Edukcji Nrodowej, Instytucj Zrządzjąc przedstwił opinię, w której wskzuje, że: w projektch finnsownych w rmch PO KL, nie jest możliwe sfinnsownie ze środków projektu wyngrodzeni nuczycieli ztrudnionych, w rmch stosunku prcy, wypłconego n podstwie rt. 30 ust. 10 Krty Nuczyciel tj. powyżej wyngrodzeni średniego nie jest ztem możliwe ze środków projektu podwyższenie wyngrodzeni wynikjącego ze stosunku prcy poz projektem; w projektch finnsownych w rmch PO KL, w rmch których eneficjent przezncz środki projektu n finnsownie średniego ustwowego wyngrodzeni nuczycieli ztrudnionych w szkołch i przedszkolch n podstwie Krty Nuczyciel, ztrudninie nuczycieli w rmch stosunku prcy jest kwlifikowlne, o ile wyngrodzenie wypłcne jest zgodnie z rt. 30 ust. 3 Krty Nuczyciel. Osoy smoztrudnione W przypdku, gdy eneficjentem jest oso fizyczn prowdząc dziłlność gospodrczą, może się pojwić sytucj, w której oso t ędzie zngżown, jko personel projektu. Mówimy wtedy o smoztrudnieniu, gdyż wtedy oso prowdząc dziłlność gospodrczą i relizując projekt pełni jednocześnie funkcję np. koordyntor projektu. W tkiej sytucji, nleży pmiętć, że zgodnie z Wytycznymi: wysokość wyngrodzeni personelu smoztrudnionego wynik z wniosku o dofinnsownie projektu, gdzie w szczegółowym udżecie projektu wskzne jest wyngrodzenie miesięczne lu w inny sposó określon zostł stwk dl osoy smoztrudnionej; eneficjent powinien mieć ztem świdomość, że kwot jednostkow wskzn we wniosku o dofinnsownie w przypdku smoztrudnieni ędzie tą kwotą, któr ędzie podległ rozliczeniu we wnioskch o płtność poniesienie wydtku n wyngrodzenie osoy smoztrudnionej potwierdzne jest dokumentem księgowym, np. notą ociążeniową c jeżeli oso t wykonuje więcej niż jedno zdnie lu funkcję w projekcie, zoowiązn jest prowdzić ewidencję godzin orz wykonywnych czynności w rmch tych zdń lu funkcji; dokumenty te mogą podlegć kontroli przez Instytucję Pośredniczącą / Instytucję Wdrżjącą (Instytucję Pośredniczącą II stopni). Jednocześnie ww. zsdy dotyczą również osó współprcujących w rozumieniu ustwy z dni 13 pździernik 1998 r. o systemie uezpieczeń społecznych, tj. młżonk, dzieci włsnych, dzieci drugiego młżonk i dzieci przysposoionych, rodziców, mcochy i ojczym orz osó przysposijących, jeżeli pozostją z nimi we wspólnym gospodrstwie domowym i współprcują przy prowdzeniu dziłlności gospodrczej. Regulcje przejściowe dotyczące zminy wytycznych w zkresie kwlifikowni wydtków w rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki W związku z fktem, że n podstwie zpisów umów o dofinnsownie projektu PO KL eneficjenci zoowiązni są do stosowni ktulnej wersji Wytycznych, wydtki ponoszone od dni 1 styczni 2011 r. muszą yć z nimi zgodne ez względu n to kiedy zostł zwrt umow o dofinnsownie. Wymóg określony powyżej nie dotyczy kwestii związnych z ktlogiem orz wysokością ryczłtów kosztów pośrednich, ktlogiem orz limitem kosztów zrządzni orz z ktlogiem kosztów wykzywnych w rmch cross-finncingu.

W związku z powyższym, nowe Wytyczne stosuje się np. w zkresie zwierni nowych umów w rmch ztrudnini personelu, konieczności przeprowdzni procedury rozeznni rynku przed dokonniem zkupu usługi, rku możliwości kwlifikowni ngród juileuszowych. Umowy zwrte z personelem do dni 31 grudni 2010 r. relizowne po 1 styczni 2011 r. są wżne i mogą yć wykonywne w oprciu o zwrte w nich postnowieni. Pondto, zwrte do dni 31 grudni 2010 r. umowy z personelem projektu relizowne po 1 styczni 2011 r. nie wymgją nektowni z uwgi n nowe regulcje dotyczące ztrudnini personelu. Nowe umowy, zwierne z personelem od dni 1 styczni 2011 r. muszą yć zgodne ze wszystkimi uregulownimi zwrtymi w nowych wytycznych. Z wyjśnień Instytucji Zrządzjącej wynik, że w sytucji, gdy eneficjent ztrudni po 1 styczni 2011 r. osoę jko personel projektu PO KL i t oso m zwrtą umowę od 2010 r. w rmch innego projektu PO KL (umow pierwsz), to powinien zoowiązć tę osoę w rmch nowo zwiernej umowy po 1 styczni 2011 r. (umowy drugiej) do prowdzeni ewidencji godzin i zdń, w które t oso jest zngżown. Ozncz to, że w celu rozliczeni umowy zwrtej w 2011 r. (umowy drugiej) oso ędzie zoowiązn prowdzić i udostępnić eneficjentowi ewidencję w odniesieniu do wszystkich zdń, w które jest zngżown (w ou projektch), przez okres oowiązywni drugiej umowy. ROZLICZANIE WNIOSKÓW O PŁATNOŚĆ Oowiązki eneficjent w zkresie sprwozdwczości określ umow o dofinnsownie projektu eneficjent zoowiązny jest do skłdni wniosków o płtność zgodnie z hrmonogrmem. Wniosek o płtność jest skłdny w terminch określonych w umowie o dofinnsownie projektu, nie rzdziej niż rz n trzy miesiące. Stndrdowe wnioski o płtność skłdne są w terminie 10 dni od zkończeni dnego okresu rozliczeniowego, ntomist końcowy wniosek o płtność skłdny jest w terminie 30 dni klendrzowych od dni zkończeni okresu relizcji projektu. W tym terminie eneficjent powinien również dokonć zwrotu środków pozostłych do rozliczeni (zgodnie z telą 9 wniosku o płtność). W przypdku, gdy okres relizcji projektu oejmuje więcej niż jeden rok klendrzowy, eneficjent zoligowny jest do złożeni wniosku o płtność, rozliczjącego wydtki poniesione w miesiącu grudniu, w terminie 10 dni rooczych od zkończeni dnego roku. Wniosek o płtność powinien yć sporządzony w ktulnej wersji Genertor Wniosków Płtniczych i złożony do Instytucji Wdrżjącej (Instytucji Pośredniczącej II Stopni) w wersji ppierowej i elektronicznej (wniosek w formcie pdf i xml, tkże złączniki nr 1 i 2 w formcie xls). Wszyscy projektodwcy są zoowiązni do skłdni kżdorzowo, wrz z wnioskiem o płtność, teli nr 7 z Złącznik nr 2 w wersji

ppierowej i elektronicznej, w projektch zkłdjących wsprcie szkoleniowe dl eneficjentów osttecznych, skłd się pełny Złącznik nr 2 orz formulrz Podsystemu monitorowni Europejskiego Funduszu Społecznego. Wniosek o płtność pełni m.in. funkcję sprwozdni z postępów relizcji projektu. Przedstwiony we wniosku o płtność postęp rzeczowy i postęp finnsowy, powinny ze soą korespondowć. Połączenie postępu rzeczowego z finnsowym pozwl n rzetelne monitorownie relizcji projektu i stnowi przede wszystkim uzsdnienie dl poniesionych wydtków. Wniosek o płtność w części sprwozdwczej zwier informcje dotyczące: postępu rzeczowo-finnsowego relizcji projektu wrz ze wskźnikmi relizcji projektu z dny okres rozliczeniowy orz w ujęciu nrstjącym, prolemów i trudności w relizcji projektu (wrz ze wskzniem podjętych środków zrdczych), prognozy relizcji projektu do czsu złożeni kolejnego Wniosku o płtność, w tym płtności n kolejne okresy rozliczeniowe, orz zwier informcje dotyczące zgodności relizcji projektu z zsdmi polityk wspólnotowych. Dokumentownie poniesionych wydtków We wniosku o płtność eneficjent wykzuje wydtki poniesione w dnym okresie rozliczeniowym z otrzymnych środków dofinnsowni orz w rmch wkłdu włsnego. Niemniej jednk, w uzsdnionych przypdkch, w szczególności, gdy eneficjent relizuje projekt zgodnie z zkłdnym hrmonogrmem i zmuszony jest finnsowć podejmowne dziłni ze środków włsnych z uwgi n nieotrzymnie kolejnych trnsz dofinnsowni n relizcję projektu, we wniosku o płtność mogą yć wykzywne wydtki sfinnsowne z włsnych środków eneficjent. Kżdy eneficjent PO KL jest zoowiązny niezleżnie od formy rozliczeni do wykonywni zestwień n podstwie fktycznie zksięgownych i zpłconych dokumentów księgowych, nie n podstwie dokumentów pozostjących w postci rooczej (możliwej do modyfikcji). Zestwienie wykonne n podstwie dnych rooczych nie gwrntuje, owiem, że dne te są osttecznie i trwle ujęte w księgch rchunkowych. W Złączniku nr 1 do wniosku o płtność możn ujmowć jedynie wydtki fktycznie poniesione. Zgodnie z Zsdmi finnsowni PO KL z wydtek fktycznie poniesiony możn uznć wydtek poniesiony w znczeniu ksowym, rozuminy jko rozchód środków pieniężnych z ksy lu rchunku nkowego, powodujący fktyczny przepływ środków pieniężnych od eneficjent lu prtner) do innego podmiotu. Beneficjent nie m oowiązku złączni kserokopii dokumentów potwierdzjących poniesienie wydtków. Dokumenty te są rchiwizowne przez eneficjent i udostępnine w trkcie kontroli n miejscu dokonywnej przez Instytucję Pośredniczącą lu Instytucję Wdrżjącą (Instytucję Pośredniczącą II stopni). Dokumentmi potwierdzjącymi poniesione wydtki są w szczególności: fktury lu inne dokumenty księgowe o równowżnej wrtości dowodowej wrz z dokumentmi zpłty (w przypdku płtności gotówkowej wystrczjącym dowodem jest fktur lu inny dokument księgowy o równowżnej wrtości dowodowej z dnotcją, np. zpłcono gotówką lu form płtności gotówk ) lu z innymi dokumentmi potwierdzjącymi rozchód z ksy eneficjent; nstępujące dokumenty poświdczjące wysokość wkłdu niepieniężnego, mortyzcji, wkłdu w postci dodtków lu wyngrodzeń: w przypdku wkłdu niepieniężnego dokumenty uzupełnijące o wrtości dowodowej równowżnej fkturom (ez uszczerku dl przepisów określonych w rozporządzenich szczegółowych) w przypdku mortyzcji tele mortyzcyjne środków trwłych wrz ze stosownymi dokumentmi księgowymi np. w postci PK lu inne dokumenty wskzujące n wysokość odpisów mortyzcyjnych (również w przypdku jednorzowego odpisu mortyzcyjnego)

w przypdku wkłdu w postci dodtków lu wyngrodzeń uczestników projektu oświdczenie skłdne przez podmioty wypłcjące dodtki lu wyngrodzeni pozwljące n identyfikcję poszczególnych uczestników projektu orz wysokości wkłdu w odniesieniu do kżdego z nich. Opisywnie dokumentów księgowych Wszystkie dokumenty księgowe dotyczące projektu (oryginły) muszą yć prwidłowo opisne tk, y widoczny ył związek z projektem. Opis dokumentu księgowego powinien zwierć co njmniej: numer umowy o dofinnsownie projektu informcję, że projekt współfinnsowny jest z Europejskiego Funduszu Społecznego (nie ozncz to konieczności umieszczni w opisie dokumentów księgowych logotypów) nzwę zdni zgodnie z ztwierdzonym wnioskiem o dofinnsownie projektu (lu dnotcję, że dokument dotyczy kosztów pośrednich), w rmch którego wydtek jest ponoszony kwotę kwlifikowlną lu w przypdku gdy dokument księgowy dotyczy kilku zdń kilk kwot w odniesieniu do kżdego zdni. Jednocześnie kżdy dokument księgowy powinien zwierć informcję o poprwności merytorycznej i formlnorchunkowej w przypdku gdy dokument dotyczy: zmówieni pulicznego również odniesienie do ustwy z dni 29 styczni 2004 r. Prwo zmówień pulicznych, lu nyci towru/usługi z zstosowniem zsdy konkurencyjności również odniesienie do zstosowni ww. tryu. Dokumenty księgowe dotyczące wydtków rozlicznych ryczłtem (tj. koszty pośrednie, kwoty ryczłtowe lu stwki jednostkowe) nie są monitorowne i opisne zgodnie z podnymi wyżej zsdmi. Njczęściej popełnine łędy we wnioskch o płtność W punkcie 2.10 wniosku o płtność Wnioskown kwot nleży wpisywć kwotę zgodną z punktem 10 wniosku ( Hrmonogrm płtności n kolejne okresy rozliczeniowe, pierwszy wiersz kolumny Plnown kwot wnioskown ). W punkcie 5 wniosku Postęp rzeczowy relizcji projektu w opisie poszczególnych zdń relizownych w projekcie nleży podć informcje n temt dziłń podjętych w okresie rozliczeniowym n rzecz równości płci. Dotyczy to wszystkich projektów, które podległy ocenie wg punktów stndrdu minimum i nie zostły uznne z wyjątek od stndrdu minimum. W punkcie 12 wniosku Informcj n temt prolemów / trudności związnych z relizcją projektu nleży pmiętć, że w przypdku wystąpieni prolemów w relizcji projektu, niezędne jest opisnie w tym miejscu istoty prolemów orz podjętych środków nprwczych. W Złączniku nr 1 do wniosku o płtność przy ujmowniu wyngrodzeń, nleży pmiętć o wpisywniu wszystkich dt zpłty poszczególnych skłdników wyngrodzeni (przewżnie wyngrodzenie netto, skłdki ZUS orz podtek są płcone w różnych terminch). Przy wykzywniu wyngrodzeń n podstwie list płc nleży pmiętć, iż cłkowity koszt ztrudnieni (zgodnie z listą płc) musi yć zgodny z kwotą wydtków kwlifikownych wykznych w Złączniku nr 1. Przy wykzywniu wyngrodzeń nleży pmiętć, żey w kolumnch Kwot dokumentu rutto orz Kwot dokumentu netto wpisywć kwoty zgodne z listmi płc (kwoty te muszą yć tożsme)

POMOC PUBLICZNA Pomoc puliczn to wszelk pomoc przyznwn przez pństwo członkowskie UE lu przy użyciu zsoów pństwowych w jkiejkolwiek formie, któr zkłóc lu grozi zkłóceniem konkurencji poprzez sprzyjnie niektórym przedsięiorstwom lu produkcji niektórych towrów, jest niezgodn z rynkiem wewnętrznym w zkresie, w jkim wpływ n wyminę hndlową między Pństwmi Członkowskimi 1. We wnioskch o dofinnsownie relizcji projektu weryfikowne jest min. czy konkretne wsprcie finnsowe stnowi pomoc puliczną orz czy w konkretnym przypdku wszystkie określone w ww. przepisie przesłnki zostły spełnione. Brk którejkolwiek z nich wyklucz istnienie pomocy pulicznej. Przesłnk 1: Beneficjent pomocy pulicznej Beneficjentmi pomocy pulicznej są podmioty prowdzące dziłlność gospodrczą. Według orzecznictw wspólnotowego ędą to wszelkie ktegorie podmiotów prowdzących dziłlność gospodrczą, ez względu n formę prwną i źródł jej finnsowni orz ez względu n to, czy przepisy krjowe przyznją dnemu podmiotowi sttus przedsięiorcy. Zsdnicze znczenie odgryw tu ntomist rodzj prowdzonej dziłlności. Z dziłlność gospodrczą uznję się oferownie towrów i usług n rynku. Beneficjentem pomocy może yć ztem kżdy podmiot prowdzący dziłlność 1 Art. 107 ust. 1 TFUE. gospodrczą, ez względu n formę orgnizcyjno-prwną orz sposó finnsowni, np.: spółk prw hndlowego, przedsięiorstwo pństwowe, oso fizyczn, fundcje, stowrzyszeni, zkłd udżetowy itp. Przesłnk 2: Środki puliczne Środki puliczne, o których mow w definicji pomocy pulicznej, mogą ezpośrednio pochodzić z udżetu Pństw czy jednostek smorządu terytorilnego, jk i od innych podmiotów, którym powierzono dysponownie środkmi pulicznymi (fundusze, nki, gencje). Przesłnk 3: Korzyść ekonomiczn Konkretne wsprcie finnsowe możemy zkwlifikowć, jko pomoc puliczną wyłącznie wtedy, gdy podmiot, który je otrzymł uzyskł dzięki temu korzyść ekonomiczną (przywilej), jkiej nie uzyskły, gdyy pomoc nie zostł mu udzielon. Chodzi tu tkże o korzyść pośrednią, której przedsięiorc nie mógły uzyskć w normlnych wrunkch rynkowych. Przesłnk 4: Selektywność Pomoc puliczn m miejsce wówczs, gdy wskutek przysporzeni korzyści ekonomicznej uprzywilejowny zostje konkretny przedsięiorc lu produkcj niektórych towrów. Przesłnk t zchodzi wtedy, gdy wsprcie nie jest dostępne w równym stopniu dl wszystkich zinteresownych podmiotów (występuje element uznniowości podmiotu udzieljącego wsprci) i prowdzi do nruszeni równowgi między przedsięiorcą otrzymującym pomoc, jego konkurentmi n tym smym rynku. Przesłnk 5: Groź zkłóceni lu zkłócenie konkurencji orz wpływ n wyminę hndlową między Pństwmi Członkowskimi Nruszenie konkurencji nleży rozumieć jko wzmocnienie pozycji finnsowej pewnych przedsięiorstw w stosunku do ich konkurentów n dnym rynku. Zkłócenie konkurencji dotyczy nie tylko ktulnie istniejącej konkurencji, le również zkłóceń w zkresie konkurencji potencjlnej (np. dny środek pomocowy ędzie skutkowł istotnymi trudnościmi w wejściu n rynek przedsięiorców, którzy dopiero zechcą w nim uczestniczyć). W przypdku gdy projekt jest ojęty regułmi pomocy pulicznej i/lu pomocy de minimis, w ktegorii wydtków w rmch poszczególnych zdń nleży zznczyć te wydtki, które ojęte są regułmi pomocy pulicznej i pomocy de minimis (zznczenie pol w kolumnie Pomoc puliczn/pomoc de minimis). Wszystkie wydtki ojęte regułmi pomocy pulicznej zostną zliczone w wierszu Wydtki ojęte pomocą puliczną i pomoc de minimis, pozostłe wydtki zliczone zostną do ktegorii wydtków ojętych pomocą pozostłą.

Beneficjent zoowiązny jest do przedstwieni w rmch pol Metodologi wyliczeni dofinnsowni i wkłdu prywtnego w rmch wydtków ojętych pomocą puliczną i pomocą de minimis, sposou wyliczeni intensywności pomocy orz wymgnego wkłdu prywtnego w odniesieniu do wszystkich wydtków ojętych pomocą puliczną, w zleżności od typu pomocy orz instytucji, n rzecz której pomoc zostnie udzielon, w tym zwłszcz informcji n temt: rodzju plnownych do relizcji szkoleń (szkoleni ogólne i specjlistyczne); liczy prcowników ojętych wsprciem, w tym prcowników znjdujących się w szczególnie niekorzystnej sytucji (w rozumieniu rt. 2 pkt 18 rozporządzeni Komisji (WE) nr 800/2008 z dni 6 sierpni 2008 r. uznjącego niektóre rodzje pomocy z zgodne ze wspólnym rynkiem w zstosowniu rt. 87 i 88 Trkttu) orz prcowników niepełnosprwnych; liczy prcowników znjdujących się w szczególnie niekorzystnej sytucji, prcowników znjdujących się w rdzo niekorzystnej sytucji orz prcowników niepełnosprwnych ztrudnionych w rmch susydiownego ztrudnieni; średniej liczy prcowników ztrudnionych u dnego prcodwcy w ciągu osttnich 12 miesięcy poprzedzjących dzień złożeni wniosku o przyznnie pomocy niezędnej do wyliczeni wzrostu netto liczy prcowników. W przypdku pomocy udzielnej jko pomoc de minimis nleży opisć metodologię wyliczeni wysokości pomocy (z uwzględnieniem wydtków ojętych pomocą), zś w odniesieniu do metodologii wyliczeni wkłdu prywtnego wpisć nie dotyczy. W przypdku eneficjent musi również npisć, iż w ciągu osttnich 3 lt nie wykorzystł limitu 200 tys. euro w związku z czym jego projekt może yć finnsowny w 100 % w rmch pomocy de minimis. Szczegółowe informcje n temt sposou wyliczni pomocy pulicznej w rmch projektu znjdują się w Zsdch udzielni pomocy pulicznej w rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki z 10 lutego 2011 r. W wierszu Wkłd prywtny eneficjent powinien wskzć kwotę wkłdu włsnego sfinnsownego ze środków prywtnych wynikjącą z wyliczeni poziomu intensywności pomocy pulicznej w odniesieniu do wydtków ojętych pomocą puliczną Wrto podkreślić, że pomoc puliczn w rmch PO KL udzieln jest w rmch wyłączeń lokowych orz jko pomoc de minimis i oejmuje: pomoc n susydiowne ztrudnienie pomoc n szkoleni pomoc n świdczenie usług dordczych dl mikro, młych i średnich przedsięiorstw pomoc n tymczsowe ztrudnienie wysoko wykwlifikownego personelu pomoc de minimis. Pomoc puliczn w rmch Priorytetu VI PO KL 2 : Pomoc puliczn może wystąpić w rmch nstępujących typów projektów Priorytetu VI: Formy wsprci: Pomoc n susydiownie ztrudnieni Form wsprci: Susydiownie ztrudnieni/prce interwencyjne (Podziłnie 6.1.1 /Podziłnie 6.1.3) doposżenie lu wyposżenie stnowisk prcy dl skierownego ezrootnego w rmch prc interwencyjnych (Poddziłnie 6.1.3) dodtkowe koszty ztrudnieni prcowników niepełnosprwnych(poddziłnie 6.1.1) Pomoc n szkoleni Form wsprci: Szkoleni dl kdr instytucji rynku prcy dziłjących n terenie regionu (z wyłączeniem Pulicznych Służ Ztrudnieni) powiązne ze specyfiką zdń relizownych przez te instytucje n regionlnym rynku prcy (Poddziłnie 6.1.1). c Pomoc n zkup usług dordczych dl MŚP Form wsprci: Specjlistyczne dordztwo dl kdr instytucji rynku prcy dziłjących n terenie regionu (z wyłączeniem Pulicznych Służ Ztrudnieni) powiązne ze specyfiką zdń relizownych przez 2 Zsdy udzielni pomocy pulicznej w rmch Progrmu Opercyjnego Kpitł Ludzki..

te instytucje n regionlnym rynku prcy (Poddziłnie 6.1.1) d Pomoc de minimis Formy wsprci: doposżenie lu wyposżenie stnowisk prcy dl skierownego ezrootnego w rmch prc interwencyjnych (Poddziłnie 6.1.3) dodtkowe koszty ztrudnieni prcowników niepełnosprwnych (Poddziłnie 6.1.1) przyznnie jednorzowych środków n podjęcie dziłlności gospodrczej, w tym pomoc prwn, konsultcje i dordztwo związne z podjęciem dziłlności gospodrczej (Poddziłnie 6.1.3) przyznnie środków finnsowych n rozwój przedsięiorczości (w tym w formie spółdzielni lu spółdzielni socjlnej) (Dziłnie 6.2) wsprcie pomostowe w okresie do 6 lu do 12 miesięcy od dni rozpoczęci dziłlności gospodrczej (w tym finnsowe wsprcie pomostowe, szkoleni orz dordztwo) (Dziłnie 6.2) wydtki związne z osługą projektu susydiownego ztrudnieni, w przypdku, gdy projekt relizowny jest przez projektodwcę ędącego eneficjentem pomocy lu n potrzey dnego przedsięiorstw, lo przedsięiorców powiąznych z nim orgnizcyjnie, kpitłowo lu gospodrczo (Poddziłnie 6.1.1) susydiownie ztrudnieni prcowników znjdujących się w szczególnie niekorzystnej sytucji orz prcowników niepełnosprwnych o ile nie wykorzystły one dopuszczlnego poziomu pomocy de minimis określonej w rozporządzeniu nr 1998/2006 z dni 15 grudni 2006 r. w sprwie stosowni rt. 78 i 88 Trkttu do pomocy de minimis (6.1.1, 6.1.3) Pomoc puliczn w rmch Priorytetu VII PO KL: Pomoc puliczn może wystąpić w rmch nstępujących typów projektów Priorytetu VII Pomoc n susydiownie ztrudnieni. Formy wsprci: Susydiownie ztrudnieni osó zgrożonych wykluczeniem społecznym (Poddziłnie 7.2.1) Pomoc n zkup usług dordczych Form wsprci: dordztwo indywidulne dl podmiotów ekonomii społecznej, które ook podstwowej dziłlności integrcyjnozwodowej prowdzą dziłlność gospodrczą n zsdch komercyjnych (Poddziłnie 7.2.2) dordztwo indywidulne dl kdr osó prwnych wymienionych w rt. 4 ust. 2 pkt. 2 i 3 ustwy z dni 27 kwietni 2006 r. o spółdzielnich socjlnych, o ile możn je zdefiniowć jko eneficjentów pomocy pulicznej c Form wsprci: szkoleni (umożliwijące uzysknie wiedzy i umiejętności potrzenych do prowdzeni dziłlności w sektorze ekonomii społecznej) dl prcowników podmiotów ekonomii społecznej, które ook podstwowej dziłlności integrcyjno-zwodowej prowdzą dziłlność gospodrczą n zsdch komercyjnych (Poddziłnie 7.2.2) szkoleni dl kdr osó prwnych wymienionych w rt. 4 ust. 2 pkt. 2 i 3 ustwy z dni 27 kwietni 2006 r., o ile możn je zdefiniowć jko eneficjentów pomocy pulicznej w rozumieniu rozdziłu 2 niniejszego podręcznik. Pomoc n szkoleni d Formy wsprci: wydtki związne z osługą projektu susydiownego ztrudnieni, w przypdku, gdy projekt relizowny jest przez projektodwcę ędącego eneficjentem pomocy lu n potrzey dnego przedsięiorstw, lo przedsięiorców powiąznych z nim orgnizcyjnie, kpitłowo lu gospodrczo (Poddziłnie 7.2.2) pokrycie kosztów usług prwnych, księgowych i mrketingowych dl podmiotów ekonomii społecznej, które ook podstwowej dziłlności integrcyjno-zwodowej prowdzą dziłlność gospodrczą n zsdch komercyjnych (Poddziłnie 7.2.2) Pomoc de minimis

wydtki n szkoleni umożliwijące uzysknie wiedzy i umiejętności potrzenych do prowdzeni dziłlności w sektorze ekonomii społecznej dl prcowników podmiotów sektor ekonomii społecznej, które ook podstwowej dziłlności integrcyjno-zwodowej prowdzą dziłlność gospodrczą n zsdch komercyjnych (Poddziłnie 7.2.2), o ile nie wykorzystły one dopuszczlnego poziomu pomocy de minimis określonej w rozporządzeniu nr 1998/2006 z dni 15 grudni 2006 r. w sprwie stosowni rt. 78 i 88. Pomoc puliczn może wystąpić w rmch nstępujących typów projektów Priorytetu VIII: Pomoc n szkoleni Form wsprci: ogólne i specjlistyczne szkoleni orz dordztwo związne ze szkolenimi dl kdr zrządzjących i prcowników przedsięiorstw, m.in. w zkresie zrządzni, identyfikcji potrze w zkresie kwlifikcji prcowników, orgnizcji prcy, zrządzni elstycznymi formmi prcy, wdrżni technologii produkcyjnych przyjznych środowisku, wykorzystni w prowdzonej dziłlności technologii informcyjnych i komunikcyjnych (Poddziłnie 8.1.1) Szkoleni dl przedsięiorców wspomgjące proces zminy profilu przedsięiorstw (Dziłnie 8.1.2) szkoleni dl prcowników przedsięiorstw, którzy zostli wytypowni do zwolnieni (relizowne w rmch progrmów typu outplcement), którzy ezpośrednio po zkończeniu wsprci nie zostną zwolnieni przez prcodwcę (pomimo tkiego wcześniejszego zmiru), lu w przypdku, gdy zostną zwolnieni, zostną ponownie ztrudnieni przed upływem okresu 6 miesięcy od dni rozwiązni stosunku prcy (Poddziłnie 8.1.2) szkoleni dl prcodwców, ędących podmiotmi prowdzącymi dziłlność gospodrczą, z zkresu wdrżni elstycznych form orgnizcji prcy (Poddziłnie 8.1.3) Beneficjent pomocy Przedsięiorstw orz inne podmioty prowdzące dziłlność gospodrczą ez względu n posidną przez nie formę. Pomoc n zkup usług dordczych dl młych i średnich przedsięiorstw (MŚP) Form wsprci: Dordztwo dl mikro-, młych i średnich przedsięiorstw, w szczególności w zkresie ekonomii, finnsów, zrządzni zsomi ludzkimi z wyłączeniem dordztw związnego z procesmi inwestycyjnymi (Poddziłnie 8.1.1), Dordztwo dl przedsięiorców wspomgjące proces zminy profilu przedsięiorstw (Poddziłnie 8.1.2) dordztwo dl prcodwców ędących podmiotmi prowdzącymi dziłlność, z zkresu wdrżni elstycznych form orgnizcji prcy (Poddziłnie 8.1.3) c Form wsprci: Pomoc n tymczsowe ztrudnienie w MŚP wysoko wykwlifikownego personelu Tymczsowe ztrudnienie w MŚP wysoko wykwlifikownego personelu (Poddziłnie 8.2.1) usługi edukcyjne świdczone przez podmioty puliczne w rmch systemu oświty co do zsdy nie stnowią świdczeni usług w rozumieniu rt. 50 TWE, ztem pomoc udzielon ze środków pulicznych podmiotom świdczącym powyższe usługi nie stnowi pomocy pulicznej w rozumieniu rt. 87 ust 1 TWE. W rmch priorytetu IX W przypdku pozszkolnych form edukcji oejmujących m.in. dziłlność plcówek ksztłceni ustwicznego orz ośrodków doskonleni zwodowego, pomoc puliczn może wystąpić, o ile w rmch udzielonego wprci nie jest możliwe orgnizcyjne i finnsowe rozdzielenie dziłlności relizownej nieodpłtnie orz n zsdch komercyjnych.

Prwo zmówień pulicznych, zsd konkurencyjności łędy i uchyieni Podczs przeprowdznych kontroli njczęściej stwierdzono uchyieni lu rki, dotyczące m.in. uchyieni dotyczące stosowni Ustwy prwo zmówień pulicznych (dotyczy eneficjentów zoowiąznych do stosowni ww. ustwy): Beneficjenci niewłściwie stosują ustwę PZP, do ztrudnini personelu / usług zleconych / zkupów powyżej 14 tys. euro netto, nie stosują tryów określonych w PZP ądź łędnie stosują przedmiotowe tryy. Njczęstsze łędy to: niesumownie tkich smych rodzjowo usług/zleceń w rmch projektu w cłym okresie jego relizcji, przez co dochodzi do dzieleni zmówieni, mi.in. w celu ominięci ustwy ztrudninie personelu zngżownego w relizcję projektu n podstwie umów cywilno-prwnych ez przeprowdzeni postępowni PZP (gdy łączn kwot wyngrodzeni w cłym okresie relizcji projektu przekrcz 14 tys. euro netto) ztrudninie trenerów prowdzących zjęci/nuczycieli do relizcji dodtkowych zjęć ez stosowni tryów określonych w PZP (np. nie sumownie wyngrodzeni nuczycieli relizujących zjęci z mtemtyki (zjęć rodzjowo tkich smych w złożonych w projekcie np. szkoleni komputerowe) podczs cłego okresu relizcji projektu, podon sytucj m miejsce z innymi zjęcimi/szkolenimi, eneficjenci nie sumują zjęć/usług, które jest wstnie przeprowdzić/zrelizowć/dostrczyć jeden potencjlny wykonwc ztrudninie personelu zngżownego w relizcję projektu/trenerów/nuczycieli n podstwie tryu woln ręk nie zchownie formy pisemnej podczs przeprowdznego postępowni rk oświdczeń/druków o zchowniu ezstronności ze strony zmwijącego (członków komisji przetrgowej) rk oświdczeń/druków informujących o spełnieniu wrunków dopuszczjących do udziłu w postępowniu ze strony potencjlnych wykonwców nie udzielnie odpowiedzi n zdne pytni przez potencjlnych wykonwców rk modyfikcji SIWZ w przypdku wystąpieni okoliczności mjących wpływ n zkres zmwinej usługi, termin wykonni itp. nie przedłużnie terminu n złożenie oferty w przypdku zdni przez potencjlnych wykonwców pytń i modyfikcji SIWZ zwrcie umów niezgodnych z wzorem umowy złączonym do SIWZ nie zmieszczenie ogłoszeni o wszczęciu postępowni w siedziie zmwijącego/n stronie internetowej zmwijącego nie zmieszczenie ogłoszeni o wszczęciu postępowni w BZP i Dzienniku KE (jeśli jest tki wymóg) nie zmieszczenie ogłoszeni o zwrciu umowy z wykonwcą w BZP i Dzienniku KE (jeśli jest tki wymóg). uchyieni dotyczące stosowni Zsdy konkurencyjności eneficjenci niewłściwie stosują Zsdę konkurencyjności, do usług zleconych/zkupów powyżej 14 tys. euro netto, eneficjenci nie sumują tkich smych rodzjowo usług/zleceń w rmch projektu w cłym okresie jego relizcji, przez co dochodzi do dzieleni zmówieni, m.in. w celu niezstosowni do wyłonieni wykonwcy zsdy konkurencyjności, ztrudninie personelu zngżownego w relizcję projektu n podstwie umów cywilno-prwnych ez przeprowdzeni postępowni związnego z zsdą konkurencyjności (gdy łączn kwot wyngrodzeni w cłym okresie relizcji projektu przekrcz 14 tys. euro netto), ztrudninie trenerów prowdzących zjęci/nuczycieli/lektorów do relizcji dodtkowych zjęć ez zstosowni zsdy konkurencyjności (np. nie sumownie

wyngrodzeni trenerów/nuczycieli relizujących tkie sme rodzjowo zjęcie (np. zjęci z język ngielskiego, szkoleni komputerowe itp.) podczs cłego okresu relizcji projektu, podon sytucj m miejsce z innymi zjęcimi/szkolenimi, eneficjenci nie sumują zjęć/szkoleń/usług, które jest w stnie przeprowdzić/zrelizowć/dostrczyć jeden potencjlny wykonwc, niezchownie formy pisemnej podczs przeprowdznego postępowni związnego z zsdą konkurencyjności, rk dokumentcji potwierdzjącej wysłnie /przekznie zpytni ofertowego do trzech potencjlnych wykonwców, niezmieszczenie zpytni ofertowego w siedziie/n stronie internetowej zmwijącego, zwrcie umowy z wykonwcą, który nie ył njrdziej konkurencyjny spośród tych, którzy złożyli swoje oferty n skierowne do nich zpytni ofertowe. rozieżności pomiędzy wnioskiem o płtność oryginłmi dokumentów księgowych, rk lu niepełne opisy dokumentów księgowych niedokłdne stosownie się Osttecznych Odiorców do Wytycznych w zkresie informcji i promocji rk potwierdzeni ze strony uczestników otrzymni niektórych form wsprci, np. cteringu, mteriłów szkoleniowych dotyczące niewłściwego przeprowdzni zjęć/szkoleń orgnizownych w rmch projektów nieosiągni wskźników dotyczących rezulttów twrdych, rku metodologii wyliczni kosztów pośrednich eneficjenci zwyżją koszty zkupionych towrów/usług w stosunku do cen rynkowych uchyieni dotyczące przetwrzni dnych osoowych, rk Polityki ezpieczeństw, rk Instrukcji zrządzni systemem informtycznym łędnego sporządzni Metodologii wyliczeni kosztów pośrednich rozlicznych ryczłtem rozlicznie w rmch kosztów pośrednich wydtków spoz ktlogu kosztów pośrednich określonych w Zsdch finnsowni PO KL łędne rozumienie definicji cross-finnsingu i niewłściwe klsyfikują sprzęt zkupiony w rmch cross-finncingu łędne rozlicznie się między liderem i prtnerem projektu łędnie przeprowdzon rekrutcj uczestników projektu. PUBLIKACJA WSPÓŁFINANSOWANA PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ ZE ŚRODKÓW EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Człowiek njlepsz inwestycj!