I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu : Pedagogika 2. Kod modułu 12-DDS33r 3. Rodzaj modułu : wykład nieobowiązkowy, ćwiczenia obowiązkowe 4. Kierunek studiów: Dialog i Doradztwo Społeczne 5. Poziom studiów: pierwszego stopnia 6. Rok studiów: I 7. Semestr: II 8. Rodzaje zajęć i liczba godzin: 9. Liczba punktów ECTS: 4 10. Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy, adres e-mail wykładowcy (wykładowców) / prowadzących zajęcia 11. Język wykładowy: polski II. Informacje szczegółowe 1. Cel (cele) modułu 40 godz. wykład; 20 godz. - ćwiczenia ks. Trojan Marchwiak, doktor, marchwiak@archpoznan.org.pl s. Gabriela Janikula, doktor, gabjak@archpoznan.org.pl; sgj-asc@amu.edu.pl a)przekazanie wiedzy o pedagogice jako nauce: historia, pojęcia i definicje, podział, związki z innymi dziedzinami naukowymi. Podstawy ontologiczne, antropologiczne, aksjologiczne b) wskazanie na myśl pedagogiczną XX i XXI wieku: przegląd głównych nurtów i ich przedstawicieli. Uwrażliwienie na te kierunki i nurty refleksji pedagogicznej, które znacząco wpłynęły na proces kształtowania się argumentacji teologicznej, a także języka i pojęć pedagogiki chrześcijańskiej c) zapoznanie w stopniu rozszerzonym z wiedzą na temat założeń antropologicznych i aksjologicznych personalistycznego wychowania chrześcijańskiego. Przekazanie wiedzy o personalistycznej pedagogice chrześcijańskiej d) rozwinięcie umiejętności komunikacji i pracy przy poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: kim jest człowiek i jak się nim staje? e) nabycie umiejętności projektowania oddziaływań wychowawczych i pedagogicznych pozwalających na rozumienie procesów rozwoju, socjalizacji, wychowania i nauczania - uczenia się f) przekazanie wiedzy o elementach składowych sytuacji wychowawczej: wychowanekwychowawca- sytuacja wychowawcza. Wyrobienie umiejętności oddziaływania wychowawczego g) wyrobienie umiejętności stwarzania i realizacji relacji wychowawczej. Ukazanie perspektywy i kierunków rozwoju teorii i praktyki wychowawczej analiza prognostyczna, Wyrobienie wrażliwości etycznej, empatii, otwartości, refleksyjności oraz kształtowanie postaw prospołecznych i poczucia odpowiedzialności h) wyrobienie umiejętności interpretacji tekstów pedagogicznych i doboru literatury przedmiotu, zdobyci umiejętność uczenia się i doskonalenia własnego warsztatu pedagogicznego z 1
wykorzystaniem nowoczesnych środków i metod pozyskiwania, organizowania i przetwarzania informacji i materiałów i) umiejętnie komunikuje się przy użyciu różnych technik, zarówno z osobami będącymi podmiotami działalności pedagogicznej, jak i z innymi osobami współdziałającymi w procesie dydaktyczno-wychowawczym oraz specjalistami wspierającymi ten proces 2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych (jeśli obowiązują) podstawowa wiedza z zakresu pedagogiki, i komunikacji społecznej 3. Efekty w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych dla modułu i odniesienie do efektów dla kierunku studiów Symbol efektów 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i potwierdzeniu osiągnięcia efektów student: posiada wiedzę o pedagogice jako nauce: historia, pojęcia i definicje, podział, związki z innymi dziedzinami naukowymi. Podstawy ontologiczne, antropologiczne, aksjologiczne potrafi interpretować teksty pedagogiczne i dokonuje doboru literatury przedmiotu zna kierunki i nurty refleksji pedagogicznej, które znacząco wpłynęły na proces kształtowania się pedagogiki chrześcijańskiej posiada wiedzę na temat założeń antropologicznych i aksjologicznych personalistycznego wychowania chrześcijańskiego (przedstawiciele, cele i treści) posiada umiejętność komunikacji interpersonalnej; posiada umiejętność prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii posiada umiejętności stwarzania i realizacji relacji wychowawczej animuje prace związane z rozwojem uczestników procesów pedagogicznych, także tych o specjalnych potrzebach edukacyjnych, oraz wspiera ich w procesie samowychowania potrafi wykorzystać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki i psychologii w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań posiada wiedzę o strukturze i funkcjach systemu edukacji; celach, podstawach prawnych, organizacji i funkcjonowaniu różnych instytucji edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, terapeutycznych, kulturalnych i pomocowych, a także pastoralno-charytatywnych w działaniach pedagogicznych umiejętnie prezentuje własne pomysły, wątpliwości i sugestie; potrafi zaprojektować ścieżkę Odniesienie do efektów dla kierunku studiów DiDS_W08; DiDS_U01; DiDS_K03; DiDSn_W01; DiDSn_W02; DiDSn_W07; DiDS_W02; DiDS_W07; DiDSn_W06 DiDS_W02; DiDS_W07; DiDS_W08; DiDS_U01; DiDSn_W01;DiDSn_W02; DiDSn_W03; DiDSn_W04 DiDS_W01; DiDS_W02; DiDS_W03; DiDS_W04; DiDS_W08; DiDS_U01; DiDS_U02; DiDS_U04; DiDS_U06; DiDSn_W03; DiDSn_W04 DiDS_W02; DiDS_W05; ; DiDS_W07; DiDS_W08; DiDS_U02; DiDS_K04; DiDSn_W08; DiDSn_U06; DiDSn_K02 DiDS_W01; DiDS_W06; DiDS_W07; DiDS_U01; DiDS_U02; DiDS_K03; DiDSn_W08; DiDS_W07; DiDS_W08; DiDS_W09; DiDS_U04; DiDS_K01; DiDS_K03; DiDS_K04; DiDSn_W01; DiDSn_W09;DiDSn_U03; DiDSn_U05; DiDSn_U08 DiDS_W01; DiDS_W09; DiDS_U02; DiDS_U04; DiDS_U08; DiDS_K02; DiDS_K03; DiDS_K04; DiDSn_W07; DiDSn_U02 DiDS_W09; DiDS_W10; DiDS_U04; DiDS_K01; DiDS_K02; DiDS_K03; DiDSn_U04; DiDSn_W08; DiDSn_W10;DiDSn_W11; DiDSn_U07 DiDS_U02; DiDS_U03; DiDS_K01; DiDS_K06 DiDSn_U09; DiDSn_U10; DiDSn_W12; 2
4. Treści Wykłady własnego rozwoju i awansu zawodowego oraz etyki zawodu nauczyciela Nazwa modułu : Pedagogika Symbol treści TK_01 TK_02 TK_03 TK_04 TK_05 TK_06 Opis treści Pedagogika jako nauka: historia, pojęcia i definicje, podział Związki pedagogiki z innymi dziedzinami naukowymi. Interpretacja tekstów pedagogicznych i doboru literatury przedmiotu Źródła, kierunki i nurty refleksji pedagogicznej. Podstawy ontologiczne, antropologiczne, aksjologiczne Podstawowa terminologia zjawisk pedagogicznych. Środowiska wychowawcze, ich specyfika i procesy w nich zachodzących Założenia antropologiczne i aksjologiczne wychowania personalistycznego Chrześcijańska pedagogika personalnoegzystencjalna i współczesne nurty wychowania Odniesienie do efektów modułu 01, 02, 03 01, 02, 03 01, 02, 03, 04 01, 02, 03, 04 01, 03, 04 03, 04, 07, 08 TK_07 Pedagogika dialogu 04, 05, 06 TK_08 Struktury i funkcje systemu edukacji; cele, podstawy prawne, organizacja i funkcjonowanie różnych instytucji edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, terapeutycznych, kulturalnych i pomocowych, a także pastoralno-charytatywnych 08, 09, 10 TK_09 Projektowanie oddziaływań wychowawczych _05,_06,_08 TK_10 Oddziaływania wychowawcze. Budowanie autorytetu 04, 05, 06 TK_11 Metody wychowawcze 06, 07, 08, 09 TK_12 Komunikacja werbalna i niewerbalna z wychowankiem, rodzicami wychowanka i z różnymi podmiotami wychowawczymi 04, 05, 06, 07 TK_13 Relacja wychowawcza 04, 05, 06, 07, 08 TK_14 TK_15 TK_16 TK_17 Analiza i interpretowanie problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań Metodyka wykonywania typowych zadań, norm, procedur i dobrych praktyk stosowanych w różnych obszarach działalności pedagogicznej (przedszkola, szkoły ogólnodostępne, szkoły specjalne, oddziały integracyjne) Działalność edukacyjna, wychowawcza, opiekuńcza, kulturalna, pomocowa oraz o specyfika funkcjonowania dzieci i młodzieży w kontekście prawidłowości i nieprawidłowości rozwojowych Działania pedagogiczne w odniesieniu do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjno-formacyjnych 01, 02, 03, 08 08, 09, 10 01, 02, 04, 08,09 05, 06, 07, 08, 09 3
TK_18 TK_19 TK_20 Ćwiczenia Bezpieczeństwo i higiena pracy w instytucjach edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych Perspektywy i kierunków rozwoju teorii i praktyki wychowawczej analiza prognostyczna Projektowania ścieżki własnego rozwoju i awansu zawodowego oraz etyki zawodu nauczyciela 05, 08, 09, 10 04, 08, 09, 10 05, 08, 09, 10 Nazwa modułu : Pedagogika Symbol treści TK_01 TK_02 TK_03 TK_04 TK_05 TK_06 Opis treści Pedagogika jako nauka: historia, pojęcia i definicje, podział Związki pedagogiki z innymi dziedzinami naukowymi. Interpretacja tekstów pedagogicznych i doboru literatury przedmiotu Źródła, kierunki i nurty refleksji pedagogicznej. Podstawy ontologiczne, antropologiczne, aksjologiczne Podstawowa terminologia zjawisk pedagogicznych. Środowiska wychowawcze, ich specyfika i procesy w nich zachodzących Założenia antropologiczne i aksjologiczne wychowania personalistycznego Chrześcijańska pedagogika personalnoegzystencjalna i współczesne nurty wychowania Odniesienie do efektów modułu 01, 02, 03 01, 02, 03 01, 02, 03, 04 01, 02, 03, m04 01, 03, 04 03, 04, 07,08 TK_07 Pedagogika dialogu 04, 05, 06 TK_08 Struktury i funkcje systemu edukacji; cele, podstawy prawne, organizacja i funkcjonowanie różnych instytucji edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, terapeutycznych, kulturalnych i pomocowych, a także pastoralno-charytatywnych 08, 09, 10 TK_09 Projektowanie oddziaływań wychowawczych 05, 06, 08 TK_10 Oddziaływania wychowawcze. Budowanie autorytetu 05,06, 08 TK_11 Metody wychowawcze 06, 07, 08, 09 TK_12 Komunikacja werbalna i niewerbalna z wychowankiem, rodzicami wychowanka i z różnymi podmiotami wychowawczymi _04, _05, _06,_07 TK_13 Relacja wychowawcza 04, 05, 06, 07, 08 TK_14 TK_15 TK_16 Metodyka wykonywania typowych zadań, norm, procedur i dobrych praktyk stosowanych w różnych obszarach działalności pedagogicznej (przedszkola, szkoły ogólnodostępne, szkoły specjalne, oddziały integracyjne) Metodyka wykonywania typowych zadań, norm, procedur i dobrych praktyk stosowanych w różnych obszarach działalności pedagogicznej (przedszkola, szkoły ogólnodostępne, szkoły specjalne, oddziały integracyjne) Działalność edukacyjna, wychowawcza, opiekuńcza, kulturalna, pomocowa oraz o specyfika 01, 02, 03, 08 08, 09, 10 01, 02, 04, 08, 09 4
TK_17 TK_18 TK_19 TK_20 funkcjonowania dzieci i młodzieży w kontekście prawidłowości i nieprawidłowości rozwojowych Działania pedagogiczne w odniesieniu do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjno-formacyjnych Bezpieczeństwo i higiena pracy w instytucjach edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych Perspektywy i kierunków rozwoju teorii i praktyki wychowawczej analiza prognostyczna Projektowania ścieżki własnego rozwoju i awansu zawodowego oraz etyki zawodu nauczyciela 05, 06, 07, 08, 09 05, 08, 09, 10 04, 08, 09,n0 05, 08, 09,10 5. Zalecana literatura Adamski Franciszek (red.), Wychowanie w rodzinie, Kraków l983. Adamski Franciszek (red.), Wychowanie na rozdrożu. Personalistyczna filozofia wychowania, Kraków 1999. Aceti Ezio, Rośniemy razem, Przewodnik dla nauczycieli i wychowawców, WAM 2000. Błasiak Anna, Młodzież-świat wartości, wyd. WAM, Kraków 2002. Cencini Amadeo, Etapy w procesie wychowania, w: Zeszyty Formacji Duchowej nr 26. Dziekoński Stanisław, Wychowanie w nauczaniu Kościoła, Warszawa 2000. Dziewiecki Marek, Odpowiedzialna pomoc wychowawcza, Radom 1999. Dziewiecki Marek, Osoba i wychowanie. Pedagogika personalistyczna w praktyce, Kraków 2003. Dziewiecki Marek, Psychologia porozumiewania się, Kielce wyd. Jedność 2000 Faber Adele, Mazlish Elanie, Jak mówić do nastolatków żeby nas słuchały jak słuchać żeby z nami rozmawiały, jak mówić do nastolatków żeby nas słuchały jak słuchać żeby z nami rozmawiały, wyd. Media Rodzina 2006. Finke Marian, Pedagogika wiary, PWT Poznań 1996. Gordon Thomas, Wychowanie bez porażek. Rozwiązywanie konfliktów między rodzicami a dziećmi, Warszawa 2003. Hamer Hanna, Klucz do efektywności nauczania, Poradnik dla nauczycieli, Veda 1994 Jarkiewicz K. (red.),, Oblicza pedagogii, wyd. WAM, Kraków 2005. Kaźmierczak Paweł, Personalistyczna koncepcja wychowania w nauczaniu Jana Pawła II, wyd. WAM, Kraków 2003. Korczak Janusz, Jak kochać dziecko, Warszawa 1992. Konarzewski Krzysztof, Podstawy teorii oddziaływań wychowawczych, PWN 1982. Kubik Władysław (red.), Jakiego człowieka chcemy wychować?, wyd. WAM, Kraków 2002. Kubik Władysław (red.), Rodzina. Szkoła. Kościół, wyd. WAM, Kraków 2000. Kubik Władysław Jaka jesteś rodzino, wyd. WAM, Kraków 1999. Kuczkowski Stanisław, Przyjacielskie spotkania wychowawcze, wyd. WAM 1985. Łobocki Mieczysław (red.), Praca wychowawcza z dziećmi i młodzieżą, Lublin 1998. MEN o wychowaniu w szkole. Biblioteczka reformy - zeszyt 13, Warszawa 1999. Madej-Babula Magdalena, Edukacja zintegrowana w dialogu z wychowaniem religijnym, wyd. WAM, Kraków 2006. Marek Zbigniew, Podstawy wychowania moralnego, Wyd. WSFP "Ignatianum" - WAM, Kraków 2005. Mierzwa- Hudzik Małgorzata, O roli rodziców w rozwoju dziecka, w: Zeszyty Formacji Duchowej nr 26. Nowak Mieczysław, Pedagogika personalistyczna. W: Pedagogika. Podręcznik akademicki, Warszawa 2005 s. 232 247. Mitek Eugeniusz, Pedagogika dla teologów, Opole 1996 Tarnowski Janusz, Człowiek - dialog - wychowanie. Zarys chrześcijańskiej pedagogiki personalno-egzystencjalnej, w: Znak" 1991, nr 436, s. 69-78. Szewczyk Kazimierz, Wychować człowieka mądrego. Zarys etyki nauczycielskiej, PWN 1999. Śnieżyński Marian (red.), Pedagogika w katechezie, Kraków 1998. Tarnowski Janusz, Jak wychowywać, Warszawa 1993. 5
Tarnowski Janusz, Podstawy teorii wychowania, Warszawa 1993 (2005). Tarnowski Janusz, Wychowanie do pokoju z Bogiem i ludźmi, Poznań 1984. Thomson Peter, Sposoby komunikacji interpersonalnej, Poznań 1998. Włodarski Ziemowit, Człowiek jako wychowawca i nauczyciel, Wyd. Szk. i Pęd. 1992. Śliwerski Bogusław, Pedagog wobec pluralizmu współczesnych teorii wychowania", Horyzonty Wychowania", nr 3/2004(6). Tejera de Meer Manuel, Pierwsze konflikty dziecka, Kraków 1995. Tejera de Meer Manuel, Dziecko i szkoła, Kraków 1997. Walijewska Urszula, Dialog w edukacji wczesnoszkolnej, http://www.vulcan.edu.pl/eid/archiwum/1999/06/dialog.html Wilk Józef (red.), Współczesny wychowawca w stylu księdza Bosko, Lublin 1998. Wychowując mówimy jednym głosem (praca zb.), Poznań 1998. Wrońska Kazimiera, Osoba i wychowanie, Wyd. UJ, Kraków 2000, s. 61-122. Wróbel Alina, Wychowanie a manipulacja, Kraków 2006. Wójcik Elżbieta, O wychowaniu dzieci i młodzieży, Peplin 1993. Wychowanie - potrzeba dziecka - zadanie domu i szkoły, Poznań 1999. Wychowując mówimy jednym głosem (praca zb.), Poznań 1998. Urbaniak Andrzej, Wspólna troska i wychowanie do miłości w domu i w szkole, Poznań 2001. Ziebertz Hans-Georg, Religijność i wychowanie w świecie pluralistycznym, wyd. W AM, Kraków 2001. 6. Informacja o przewidywanej możliwości wykorzystania b-learningu Obecnie brak możliwości korzystania b-learningu 7. Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć, instrukcjami do laboratorium, itp. Dodatkowe informacje są dostępne w materiałach dla studentów na stronie internetowej osoby prowadzącej zajęcia na WT UAM, zobacz:, zakładka: Pracownicy III. Informacje dodatkowe 1. Odniesienie efektów i treści do sposobów prowadzenia zajęć i metod oceniania Nazwa modułu (przedmiotu): Pedagogika Symbol efektu dla modułu 01 02 03 04 05 Symbol treści realizowanych w trakcie zajęć TK_01; TK_02; TK_03; TK_04; TK_05; TK_14; TK_16 T TK_01; TK_02; TK_03; TK_04; TK_14; TK_16 TK_01; TK_02; TK_03; TK_04; TK_05; TK_10; TK_12; TK_14 TK_03; TK_04; TK_05; TK_10; TK_12; TK_13; TK_16; TK_19 TK_07; TK_09; TK_10; TK_12; TK_13; TK_17; TK_18; TK_20 Sposoby prowadzenia zajęć umożliwiające osiągnięcie założonych efektów Metody oceniania stopnia osiągnięcia założonego efektu 6
06 07 08 09 10 TK_07; TK_09; TK_11; TK_12; TK_13; TK_17; TK_20 TK_11; TK_12; TK_13; TK_17 TK_08; TK_11; TK_13; TK_14; TK_15; TK_17; TK_18; TK_19; TK_20 TK_08; TK_11; TK_15; TK_16; TK_17; TK_18; TK_19; TK_20 TK_08; TK_15; TK_18; TK_19; TK_20 2. Zaleca się podanie przykładowych zadań (pytań) służących ocenie osiągnięcia opisanych efektów. 1. Przygotowanie pokazu multimedialnego na wybrany przez siebie temat ćwiczeń /na wybrane zajęcia/ 2. Przygotowanie scenariusza działań wychowawczo-pedagogizujących dla wybranej przez siebie grupy (dzieci, młodzież, dorośli, szkoła, grupa duszpasterska, określona grupa zadaniowa, zespół pracowników) na wybrany temat/problem). Czas trwania zajęć: 1,5 h. Opisać problem i cel danych zajęć. Podać ile czasu jest przewidziane na poszczególne działania (w minutach). Opisać ćwiczenia/zabawy. Podać źródło przedstawionych zabaw integracyjnych (bibliografia, także strony internetowe). 3. Obciążenie pracą studenta (punkty ECTS) Nazwa modułu (przedmiotu): Pedagogika Forma aktywności Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem 60 Przygotowanie do ćwiczeń 20 Czytanie wskazanej literatury 20 Przygotowanie do egzaminu 20 SUMA GODZIN 120 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA MODUŁU (PRZEDMIOTU) 4 4. Sumaryczne wskaźniki ilościowe a) Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających 2 7
b) bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich: Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne i projektowe: 2 5. Kryteria oceniania wykłady: praca pisemna na podstawie lektur oraz test sprawdzający wiedzę lub dopytanie ćwiczenia: aktywny udział w ćwiczeniach, praca pisemna na podstawie lektur lub przygotowanie scenariusza zajęć integracyjnych dla wybranej przez siebie grupy 5,0 znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach tego modułu 4,5 bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach tego modułu 4,0 dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach tego modułu 3,5 zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami określone w efektach tego modułu 3,0 zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne, ale z licznymi błędami określone w efektach tego modułu 2,0 niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne określone w efektach tego modułu 8