PROGRAM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO Razem w zabawie i nauce DLA PUBLICZNEGO PRZEDSZKOLA NR 12 Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI IM. MARII KONOPNICKIEJ W OSTROWCU ŚWIĘTOKRZYSKIM 1
SPIS TREŚCI ======================================================= I. Wprowadzenie......3 II. Cele programu....6 III. Dobór i układ materiału nauczania......8 Poziom I podstawowy.9 Poziom II rozszerzony...21 Poziom III dostosowany do indywidualnych możliwości rozwojowych dzieci niepełnosprawnych.....26 IV. Treści wynikające z pedagogiki Marii Montessorii oraz indywidualnych form terapeutycznych......35. Pedagogika Marii Montessorii mgr Grażyna Janikowska, mgr Teresa Pykosz..36 Praca terapeutyczno edukacyjna z dziećmi z autyzmem i pokrewnymi zaburzeniami (całościowe zaburzenia rozwojowe) mgr Mieczysława Miszczyk.....48 Terapia dzieci z zaburzeniami mowy i funkcji intelektualnych mgr Beata Krauze - Składanowska...55 Praca terapeutyczna z dziećmi niepełnosprawnymi metodą integracji sensorycznej mgr Urszula Sadrak.......60 Usprawnianie manualne dzieci z zaburzeniami rozwoju mgr Barbara Kolasa...64 V. Sposoby osiągania celów edukacyjnych 69 VI. Ewaluacja programu...73 2
WPROWADZENIE Program Razem w zabawie i nauce jest programem autorskim wychowania przedszkolnego, opracowanym przez doświadczonych pedagogów Przedszkola Publicznego nr 12 z Oddziałami Integracyjnymi im. M. Konopnickiej w Ostrowcu Świętokrzyskim, dostosowanym do potrzeb tej placówki. Jest modyfikacją następujących pozycji: W świecie przedszkolaka Brygidy Łojewskiej; Edukacja zdrowotna Krystyny Dudkiewicz i Krystyny Kamińskiej.; Adresatem programu jest dziecko, na które autorki spojrzały całościowo uwzględniając zarówno jego własne możliwości jak również jego relacje z otoczeniem. Ze względu na specyfikę placówki, w której ideą jest integracja dzieci niepełnosprawnych, z różnymi dysfunkcjami oraz dzieci zdrowych, niezbędne jest wprowadzenie wymagań różniących się stopniem trudności. Dobór i układ treści programowych odpowiada założeniom podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego oraz dostosowany jest do możliwości lokalowych i dydaktycznych przedszkola. Charakterystyczną cechą programu jest korelacja treści programowych pomiędzy obszarami edukacyjnymi oraz odejście od tradycyjnego podziału zawartego w programie materiału na grupy wiekowe. Do programu wprowadzone zostały trzy poziomy: I. Poziom podstawowy pozwala w pełni zrealizować zadania zawarte w podstawie programowej wychowania przedszkolnego. II. Poziom rozszerzony przeznaczony dla dzieci zdolnych i uzdolnionych -stwarza możliwość poszerzenia wiedzy i umiejętności w wybranych zakresach; pozwala na rozwijanie swoistych uzdolnień poprzez pracę indywidualną, zespołową oraz udział w kołach zainteresowań. III. Poziom dostosowany do indywidualnych możliwości rozwojowych dzieci wykazujących deficyty oraz dzieci niepełnosprawnych. Program zawiera również obudowę w postaci: 1. Realizowanych podczas pracy oddziałowej treści wynikających z pedagogiki Marii Montessori. 2. Szczegółowego opisu treści i sposobów pracy specjalistycznej w ramach zadań zespołu do spraw udzielania pomocy psychologiczno pedagogicznej: terapia dzieci z zaburzeniami mowy i funkcji intelektualnych; terapia dzieci autystycznych terapia integracji sensorycznej usprawnianie manualne 3
SCHEMAT TREŚCI 2014 Praca dydaktyczno-wychowawcza w oparciu o niniejszy program ukierunkowana jest na wszechstronny rozwój każdego dziecka, uwzględniający sferę intelektualną oraz fizyczną, w relacji z otoczeniem społecznym. Sfera rozwoju intelektualnego Moje miejsce w grupie rówieśniczej Moje miejsce w otoczeniu społeczno - przyrodniczym WŁASNE MOŻLIWOŚCI Sfera rozwoju fizycznego DZIECKO ADRESAT PROGRAMU Konstruuję świat wartości RELACJE Z OTOCZENIEM Jestem twórczy 4
Baza kadrowa, lokalowa i materialna zapewnia dzieciom zdrowymi i niepełnosprawnym opanowanie treści podstawy programowej wychowania przedszkolnego, na miarę indywidualnych możliwości psychofizycznych. KADRA PEDAGOGICZNA W przedszkolu zatrudnieni są: nauczyciele wychowania przedszkolnego ze specjalnym przygotowaniem do pracy z dziećmi z zaburzeniami rozwoju z zakresu: oligofrenopedagogiki, diagnozy i terapii pedagogicznej, gimnastyki korekcyjnej, prowadzenia zespołów korekcyjnokompensacyjnych. terapeuci prowadzący pracę indywidualną i zespołową z zakresu: logopedii i surdologopedii autyzmu integracji sensorycznej terapii manualnej zajęć metodą ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne. Taka organizacja przedszkola pozwala objąć pomocą psychologiczno pedagogiczną dzieci posiadające: orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego z następującymi niepełnosprawnościami: autyzm, opóźniony lub nieharmonijny rozwój, upośledzenie umysłowe, zaburzenia emocjonalne, zespół Downa, dziecięce porażenie mózgowe, uszkodzenia słuchu, zaburzenia mowy, niepełnosprawność ruchowa opinie o wczesnym wspomaganiu rozwoju; parcjalne opóźnienia percepcyjne, które mogą objawiać się specyficznymi trudnościami w nauce szkolnej; zdolności i uzdolnienia. WYPOSAŻENIE PLACÓWKI Odpowiednia baza lokalowa: 4 sale dydaktyczne sala gimnastyczna wyposażona w sprzęt do zabaw ruchowych i ćwiczeń gimnastyki korekcyjnej gabinety specjalistyczne: logopedyczny wraz ze specjalistycznym oprogramowaniem diagnostycznoterapeutycznycm, atrakcyjnymi pomocami do pracy z dziećmi terapii autyzmu z ciemnią do pracy ze światłem ultrafioletowym terapii integracji sensorycznej sala do zajęć wyrównawczych i korekcyjno-kompensacyjnych oraz terapii manualnej biblioteka przedszkolna z bogatym księgozbiorem literatury dziecięcej i pedagogicznej podjazd dla wózków inwalidzkich ogrodzony plac zabaw wyposażony w urządzenia terenowe, zapewniający bezpieczny pobyt na świeżym powietrzu o każdej porze roku. 5
Cel ogólny: CELE PROGRAMU Wspieranie wszechstronnego rozwoju dziecka w relacji z otoczeniem, zgodnie z jego wrodzonym potencjałem psychofizycznym. Spójność treści programu Razem w zabawie i nauce z podstawą programową wychowania przedszkolnego: Lp. TREŚCI PROGRAMOWE ODNIESIENIE DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁTOWANIE RELACJI Z OTOCZENIEM A. MOJE MIEJSCE W GRUPIE RÓWIEŚNICZEJ 1. Poznanie samego siebie pkt.1; ppkt. 5 2. Adaptacja w grupie rówieśniczej. pkt.1; ppkt. 1,2,3 3. Integracja współdziałanie w grupie w duchu tolerancji, z poszanowaniem odmienności i autonomii drugiego człowieka B. MOJE MIEJSCE W OTOCZENIU SPOŁECZNO PRZYRODNICZYM 1. Rozwijanie poczucia przynależności do rodziny; integracja środowiska rodzinnego dziecka z przedszkolem 2. Kształtowanie postaw w kontakcie z poznawanym otoczeniem społecznym. 3. Budzenie zainteresowań dzieci własną miejscowością, regionem, krajem oraz innymi narodowościami. 4. Stwarzanie sytuacji bezpośredniego kontaktu z naturą, rozumienie potrzeby harmonijnego współżycia człowieka z przyrodą. C. JESTEM TWÓRCZY 1. Ekspresja własnej osobowości poprzez rozwijanie zainteresowań teatralnych. 2. Dostrzeganie i porównywanie zjawisk wizualnych, dźwiękowych, dotykowych poprzez wyrabianie umiejętności słuchania i eksperymentowania na materiale muzycznym. 3. Kształtowanie wyobraźni twórczej poprzez poszerzanie doświadczeń plastyczno konstrukcyjnych i technicznych. pkt.1; ppkt. 4 pkt.15; ppkt. 1 pkt.15; ppkt 5 pkt.15; ppkt. 2,3,4 pkt.11; ppkt 1,2, pkt.12; ppkt. 1,2,3 pkt.7; ppkt. 1,2 pkt.8; ppkt. 1,2, 3, 4 pkt.9; ppkt. 1,2,3; pkt.10; ppkt. 1,2,3 6
USPRAWNIANIANIE ROZWOJU FIZYCZNEGO A. WDRAŻANIE DO PRZESTRZEGANIA pkt.6; ppkt 1, 2, 3, 4, 5 ZASAD BEZPIECZEŃSTWA B. KSZTAŁTOWANIE NAWYKÓW HIGIENICZNYCH 1. Kształtowanie nawyków higieny osobistej. pkt.2; ppkt. 1, 2, 3, 4 2. Uświadamianie zachowań higienicznych w pkt.2; ppkt 5 otoczeniu. C. ROZBUDZANIE ZACHOWAŃ pkt.5; ppkt 1, 2, 3, PROZDROWOTNYCH D. WYKSZTAŁCENIE OGÓLNEJ pkt.5; ppkt. 4 SPRAWNOŚCI RUCHOWEJ KSZTAŁTOWNIE ROZWOJU INTELEKTUALNEGO A. MOWA I MYŚLENIE 1. Poszerzanie zasobu słownictwa czynnego i pkt.3; ppkt. 1, 2, 3, 4 biernego, usprawnianie techniki mówienia 2. Rozumienie tekstu i poleceń słownych pkt.3; ppkt.3 pkt.14; ppkt. 7 3. Aktywizowanie myślenia. pkt.14; ppkt. 5; pkt.4; ppkt. 1,2,3 B. KSZTAŁTOWANIE GOTOWOŚCI DO NAUKI CZYTANIA I PISANIA 1. Doskonalenie motoryki dużej i małej. pkt.14; ppkt. 3 2. Rozwijanie koordynacji wzrokowo-słuchowo pkt.14; ppkt. 2, 3, 4, 6 - kinestetycznej. 3. Rozwijanie świadomości schematu własnego ciała i orientacji przestrzennej. pkt.14; ppkt. 1 pkt.13; ppkt. 4 C. KSZTAŁTOWANIE POJĘĆ MATEMATYCZNYCH 1. Określanie cech przedmiotów z uwzględnieniem pojęć dotyczących długości i pkt.13; ppkt. 5 kształtu. 2. Rozwijanie umiejętności określania czasu. pkt.13; ppkt. 6 3. Rozwijanie umiejętności liczenia. pkt.13; ppkt. 1, 2, 3 7