Fundacja Wspomagania Wsi październik 2004 Publikacja finansowana ze środków Polsko Amerykańskiej Fundacji Wolności w ramach programu
FUNDACJA WSPOMAGANIA WSI UL.BELLOTTIEGO 1; 01-022 WARSZAWA TEL. +22 6362570 75 FAX +22 6366270 http://www.fww.org.pl 2
Opis interfejsu 1.1 Pasek tytułu Pasek tytułu zawiera nazwę dokumentu. Po otwarciu po Word'a nazwą pliku jest "Dokument1". Po zapisaniu zmian nazwa pliku zamieniana jest na podaną przez nas, dowolną nazwę. 1.2 Menu Korzystając z menu, możemy wykonać wszystkie operacje przy użyciu edytora Word. Ten program jest bardzo skomplikowany i zawiera w menu dziesiątki funkcji, dlatego najpotrzebniejsze zostały wyodrębnione w postaci pasków zadań i praktycznie można korzystać wyłącznie z nich. Plik, w tym menu zawarte są wszystkie operacje dotyczące samego pliku, na którym pracujemy. Z tego menu możemy zapisać, otworzyć, wydrukować, przesłać itd. otwarty plik. Edycja, tutaj znajdziemy operacje dotyczące podstawowej edycji tekstu, jak wycinanie fragmentów tekstu, wklejanie ich, znajdowanie tekstu itp. Widok, tutaj znajdują się funkcje zmieniające sposób wyświetlania dokumentu, włączanie specjalnych widoków, planu dokumentu itd. Wstaw, stąd istnieje możliwość wstawiania dat, symboli, obrazków itp. 3
Format, narzędzia do zmiany krojów czcionek, sposobu łamania tekstu itp. Narzędzia, dodatkowe narzędzia edytora narzędzia językowe (np. sprawdzanie ortografii), statystyka wyrazów i wiele innych w tym dostosowywanie konfiguracji programu do własnych potrzeb. Tabela, narzędzie ułatwiające pracę z tabelkami. Okno, funkcje umożliwiające przechodzenie między dokumentami Word i rozmieszczanie tych okien na ekranie. Pomoc, funkcje pomocy programu Word. 1.3 Paski narzędzi W Wordzie istnieje wiele pasków narzędzi. Poniżej omówione są podstawowe i najważniejsze narzędzia na tych paskach. Otwiera nowy, pusty dokument. Otwarcie zapisanego wcześniej pliku. Zapisanie edytowanego pliku. Wydruk pliku. Podgląd wydruku, można obejrzeć, jak będzie wyglądała kartka papieru po wydruku. Wycięcie zaznaczonego fragmentu tekstu. Skopiowanie zaznaczonego fragmentu tekstu. Wklejenie wcześniej skopiowanego fragmentu. Cofnięcie operacji. Umożliwia zmianę kroju i wielkości czcionki (lista czcionek lub wielkości otwiera się po kliknięciu na strzałki w dół). Zmiana wyglądu czcionki, odpowiednio: Pogrubienie, Kursywa, Podkreślenie. Wyrównanie tekstu odpowiednio: do lewej, do środka (wyśrodkowanie tekstu), do prawej, wyjustowanie (rozciągnięcie tekstu tak, żeby zajmował całą szerokość strony). Włączenie/Wyłączenie numerowania i wypunktowania. Zmniejszenie i zwiększenie wcięcia z lewej. 4
Zmiana koloru tekstu (wybór koloru po kliknięciu na strzałkę w dół). 1.4 Suwaki Suwaki służą do przesuwania zawartości okna. Jeśli cały tekst nie mieści się w oknie, to, żeby go obejrzeć lub edytować, musimy się posłużyć suwakiem. Są dwa sposoby: klikając na strzałki z góry lub z dołu suwaka (w przypadku suwaka poziomego - z lewej lub prawej strony). wciskając lewy przycisk myszy na suwaku (ciemniejszy prostokąt na suwaku) i trzymając przesunąc suwak tak, aby żądany tekst się pojawił na widoku. 1.5 Linijka Linijki służą przede wszystkim do stawiania marginesów, ustawiania szerokości kolumn w szpaltach. 1.6 Widoki Widoki służą ułatwieniu edycji tekstu, umożliwiają wyświetlenie tekstu np. tak, jak będzie on wyglądał na kartce po wydruku, w formie konspektu itp. Te przyciski umożliwiają przechodzenie pomiędzy widokami, można przełączać pomiędzy widokami również przy użyciu menu Widok. 5
Widok normalny Widok sieci Web Strona wyświetlana będzie tak jak strona WWW, włącznie z tłem i elementami charakterystycznymi dla stron Internetowych. 6
Widok strony Wyświetlany jest dokument tak jak będzie wyglądał na wydruku. Konspekt Wyświetlany jest dokument w formie konspektu. 2 Ogólne informacje wprowadzania tekstu Nie wstawiaj spacji między znakami cudzysłowu, a tekstem ujętym w cudzysłów. 7
Przed znakiem interpunkcyjnym: kropką, przecinkiem, średnikiem, dwukropkiem, wykrzyknikiem i znakiem zapytania nie wstawiaj spacji, umieszczaj ją natomiast zawsze po znaku interpunkcyjnym. Nie wstawiaj spacji po nawiasach otwierających: ( [ { ani przed nawiasami zamykającymi: ) ] } Klawisza ENTER używaj tylko na zakończenie akapitu, nie naciskaj go natomiast na końcu linii tekstu. Jeśli wyraz wykracza poza prawy margines, to edytor sam przenosi go do następnej linii. Chcąc rozpocząć pisanie w nowej linii w tym samym akapicie, naciśnij kombinację klawiszy SHIFT+ENTER. Na końcu wiersza nie zostawiaj spójników. W tym celu po spójniku zamiast zwykłej spacji wstaw spację nierozdzielającą (tzw. twardą), używając klawiszy SHIFT+CTRL+SPACJA. Tym sposobem unikniesz napisów nierozłącznych (np.2 zł). Nadmierna różnorodność czcionek, ich rodzajów, stylów, kolorów i WIELKOŚCI sprawia wrażenie chaosu, zmniejsza czytelność dokumentu i odwraca uwagę od treści. 3 Menu i paski zadań 3.1 Otwieranie, zapisywanie Otwieranie Żeby otworzyć plik, kliknij na pasku zadań na ikonę (Otwórz). Otworzy się okienko, w którym musisz wybrać, jaki plik chcesz otworzyć. Kliknij na wybrany plik, a potem kliknij na przycisk W oknie Word'a pojawi się żądany plik. Zapisywanie Kiedy zapisujesz pierwszy raz nowy dokument klikając na umożliwiające nadanie nazwy plikowi,, pojawi się okienko dialogowe, 8
W dolnej części okienka jest pole tekstowe, w które trzeba wpisać nazwę: Wpisz nazwę i kliknij na. Plik zostanie zapisany. Kiedy kolejny raz chcesz zapisać ten plik lub jeśli zapisujesz plik wcześniej otwarty plik, kliknięcie na ikonę dialogowego. 3.2 Zmiana czcionek (krój, rozmiar) spowoduje zapisanie pliku pod tą samą nazwą, bez otwierania okienka Krój czcionki zmienia się przy użyciu elementu na pasku narzędzi podobnym do. W pierwszym polu wyboru znajduje się nazwa czcionki, a w drugim rozmiar. Klikając na strzałkę przy nazwie, rozwinie się lista dostępnych czcionek: Wystarczy kliknąć na wybranej czcionce i wprowadzany po tej operacji tekst będzie już miał wybrany krój. Analogicznie z wielkością czcionki. Jeżel chcesz zmienić krój wpisanego wcześniej tekstu, trzeba najpierw zaznaczyć żądany fragment, a póżniej zmienić czcionkę. 9
3.3 Pogrubiona, kursywa, podkreślenie Podstawowa obsługa komputera Za zmianę wyglądu czcionki odpowiadają trzy przyciski: odpowiednio: Pogrubienie, Kursywa, Podkreślenie. Kliknięcie na przycisku powoduje jego włączenie, a ponowne wyłączenie. Wszystkie trzy właściwości mogą być włączone jednocześnie: Podkreślona i pogrubiona kursywa. Aby zmienić wygląd istniejącego tekstu, trzeba go najpierw zaznaczyć:, wtedy kliknąć na np. i tekst zostaje pogrubiony 3.4 Wyrównanie tekstu Przyciski wyrównywania tekstu znajdują się na pasku zadań. Wyrównanie do lewej Wyrównanie do środka Wyrównanie do prawej Wyrównana zostanie linijka, w której znaduje się kursor lub wszystkie zaznaczone linie tekstu. 3.5 Cofanie operacji Ten przycisk służy do cofania operacji. Jeżeli popełnisz jakiś błąd w pisaniu lub formatowaniu tekstu lub usunuesz niepotrzenie fragment tekstu, możesz posłużyć się tą opcją, aby przywrócić poprzedni stan. Polecenie (Cofnij) pamięta kilka poprzednich operacji, ale polecenie zapisu spowoduje, że nie będzie można cofnąć ostatnich operacji na tekscie. 4 Podstawowe operacje na tekście 4.1 Wpisujemy tekst Po otwarciu Word'a w obszarze pisania (patrz. Opis interfejsu) pojawia się migająca pionowa kreska to kursor tekstowy. Podczas pisania pojawiają się litery, a kursor przesuwa się w prawo, tak jakby litery wyskakiwały spod kursora. Kursor można przesuwać strzałkami na klawiaturze lub za pomocą myszki wystarczy ustawić kursor myszki (który w miejscu, gdzie można wprowadzać tekst przyjmuje postać ) tam gdzie chcesz umieścić kursor tekstowy i kliknąć raz. 4.2 Sposoby zaznaczania tekstu Po zakończeniu pracy z edytorem tekstu czasem konieczne są poprawki tekstu lub po prostu odpowiednie jego rozłożenie. Pracując w Wordzie można to bez problemu zrobić. Nie trzeba przewidywać jak ma wyglądać dokument, kiedy zaczynamy go pisać, ale można najpierw 10
wprowadzić tekst, a później dostosować wygląd poszczególnych fragmentów. Jest to największa zaleta edycji dokumentów przy użyciu komputera. Do tego celu potrzebna jest możliwość oznaczania np. jakiemu fragmentowi chcemy zmienić krój czcionki. Taką operację określamy po prostu jako zaznaczanie tekstu: Zaznaczony fragment wyróżnia się "odwóconymi kolorami" (jest to negatyw tekstu lub obrazka). 4.2.1 Zaznaczanie przy użyciu klawiatury Zaznaczanie tekstu przy użyciu klawiatury jest łatwe i bardzo funkcjonalne. Bardzo przydaje się zarówno zaawansowanym użytkownikom, ponieważ nie muszą co chwilę sięgać po mysz, a także początkującym nie wprawionym jeszcze w precyzyjnym posługiwaniu się myszą. W pierwszym kroku należy naprowadzić kursor tekstowy (pionowa migająca kreska) w miejsce w tekście, od którego chcesz zaznaczyć tekst (przy użyciu strzałek na klawiaturze lub przy pomocy myszy najechać kursorem myszy w odpowiednie miejsce i kliknąć). Po czym wcisnąć klawisz Shift na klawiaturze i TRZYMAJĄC wciśnięty, strzałkami przenieść kursor na koniec tekstu do zaznaczenia. Można użyć klawisza Ctrl jeśli jednocześnie przytrzymamy ten klawisz wykonując powyższą czynność, za jednym naciśnięciem strzałki w lewo lub w prawo, zaznaczony zostanie cały wyraz. Przy użyciu kombinacji klawiszy Ctrl-A można zaznaczyć cały dokument. 4.2.2 Zaznaczanie przy użyciu myszy Wspomniany wyżej sposób zaznaczania jest wygodny tylko do stosunkowo niewielkiej ilości tekstu. Do zaznaczania dużych obszarów tekstu wygodnie jest posłużyć myszą. Zaznaczanie myszą jest proste, jak opanuje się precyzyjne posługiwanie się samą myszą. Aby zaznaczyć fragment tekstu, wystarczy wcisnąć lewy przycisk myszy w miejscu, od którego chcesz zacząć zaznaczanie i trzymając wciśnięty przycisk myszy przesunąć kursor myszy na drugi koniec tekstu do zaznaczenia. Drugą metodą jest naprowadzenie kursora myszy na lewy margines tekstu, aż kursor przyjmie postać. Wtedy kliknięcie powoduje zaznaczenie linii, a przytrzymanie lewego przycisku myszy spowoduje, że przesuwając kursor myszy będą zaznaczane całe linie. 11
4.3 Kopiowanie, wycinanie i wklejanie tekstu Kiedy zaznaczymy tekst mamy możliwość np. zmiany kolejności zdań lub wyrazów lub przenoszenia całych akapitów, albo powtarzania fragmentu tekstu. Do tego służą operacje Kopiowania/Wycinania i Wklejania. Kopiowanie skopiowany tekst (a ogólnie wszystkie elementy jak obrazki, dźwięki itd.) po skopiowaniu znajduje się w pamięci w tzw. schowku systemowym (nazywanym po prostu "schowkiem"). Może być teraz wklejony w dowolnym miejscu (nie tylko w edytorze Word można wkleić ten tekst w innym programie). Aby skopiować tekst, należy wcisnąć przycisk Ctrl-C na klawiaturze. na pasku narzędzi lub wcisnąć kombinację Wycinanie działa podobnie jak kopiowanie, ale tekst wycinany znika z miejsca, z którego go wycieliśmy. Aby wyciąć tekst, należy wcisnąć przycisk Ctrl-X na klawiaturze. na pasku narzędzi lub wcisnąć kombinację Wklejanie polega na wprowadzenie tekstu ze schowka w miejscu, w którym znajduje się kursor tekstowy. Po wklejeniu informacje ze schowka nie są usuwane, można powtórzyć wklejenie w innym miejscu. Aby wkleić tekst, należy wcisnąć przycisk Ctrl-V na klawiaturze. na pasku narzędzi lub wcisnąć kombinację 4.4 Usuwanie tekstu Tekst usuwa się przy użyciu klawisza BackSpace, który usuwa tekst z lewej strony kursora tekstowego lub przy użyciu Del, który usuwa tekst z prawej strony kursora tekstowego. Tekst można usuwać po zaznaczeniu go. W takim wypadku można użyć Del lub BackSpace (bez różnicy w efekcie). 5 Drukowanie Drukowanie jest jedną z najistotniejszych funkcji edytorów tekstu. Dzięki niej możemy zobaczyć nasz dokument na papierze w dowolnej ilości kopii. Możemy wydrukować jedną stroną z dokumentu lub określony zakres, albo tylko zaznaczony fragment. Te paramentry możemy określić jak wybierzemy z menu funkcję Print. 12
5.1 Ustawienie parametrów wydruku Po wybraniu Print z menu Plik pokaże się okno dialogowe umożliwiające określenie parametrów wydruku. Pierwszą rzeczą jest wybranie odpowiedniej drukarki z listy wyboru (pojawi się po kliknięciu na strzałkę w dół). Po wyborze drukarki należy wybrać, co ma być drukowane. Standardowo jest "Wszystko". Mamy jeszcze do wyboru: Bieżącą stronę wydrukowana będzie tylko strona aktualnie widoczna na ekranie (cała, nawet jeśli widoczny jest tylko fragment). 13
Zaznaczenie wydrukowany zostanie tylko zaznaczony fragment tekstu. Strony tutaj możemy podać zakres stron lub konkretne numery stron. Zakres podaje się np. 1-19 (od pierwszej strony do dziewiętnastej), a wybrane strony oddziela się przecinkami, np. 1,3,5 (wydrukuje strony: pierwszą, trzecią i piątą). Można łączyć te dwie możliwości i w pole wpisać 1-5,8,15 (zostaną wydrukowane wszystkie strony od pierwszej do piątej oraz ósma i piętnasta). 5.2 Podgląd wydruku Podgląd wydruku pozwala na podejrzenie jak będzie wyglądać dokument na kartce papieru. Podgląd wydruku uruchamia się przy użyciu przycisku na pasku narzędzi Plik. Tak wygląda ekran po uruchomieniu podglądu wydruku. Klikając na kartce można ją powiększyć, a klikając ponownie oddalić. lub z menu Aby wydrukować ten dokument, kliknij ikonkę drukarki, a żeby powrócić do edycji kliknij na. 14