MODUŁ OBIERALNY B Techniczno-ekonomiczne zarzdzanie rodkami produkcji Monitorowanie procesów wytwarzania WM Zarzdzanie i inynieria produkcji Studia I stopnia o profilu: A x P Przedmiot: Monitorowanie procesów wytwarzania Kod przedmiotu Status przedmiotu: obowizkowy ZIP 1 S 6 65-0_0 Jzyk wykładowy: polski Rok: Semestr: 6 Nazwa specjalnoci: Technologia maszyn Rodzaj zaj i liczba godzin: Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Wykład 30 - wiczenia - - Laboratorium 30 - Projekt - - Liczba punktów ECTS: 5 C1 C C3 C4 Cel przedmiotu Zdobycie wiedzy i umiejtnoci praktycznych z zakresu procesów wytwarzania. Poznanie stosowanych metod i strategii Poznanie budowy i zasady działania torów pomiarowych Nabycie umiejtnoci budowana procesów wytwarzania. Opanowanie sprawnego posługiwania si przyrzdami pomiarowymi i sensorami stosowanymi podczas nadzorowania. Wymagania wstpne w wiedzy, umiejtnoci i innych kompetencji Metrologia ogólna, oraz podstawy metrologii wielkoci nieelektrycznych metodami 1 elektrycznymi. Komputerowe systemu pomiarowe, analiza i obróbka sygnałów. 3 Procesy wytwarzania w budowie 4 Maszyny technologiczne i systemy wytwarzania. EK 1 EK EK 3 EK 4 Efekty kształcenia W wiedzy: Student posiada wiedz w technik pomiarowych, a zwłaszcza pomiarowych, praktycznych zastosowa informatyki, mechaniki, teorii drga oraz dynamiki Student posiada wiedz w stosowanych narzdzi diagnostycznych, nadzorowania, podstaw eksploatacji maszyn i urzdze, niezawodnoci układów mechanicznych, metod i rodków badawczych i pomiarowych w Student posiada znajomo trendów rozwojowych i nowych osigni z zakresu diagnostyki, i nadzorowania, diagnostyki jak równie mechaniki i budowy W umiejtnoci: Student posiada umiejtno pracy w zespole, samodzielnych analiz, interpretacji wyników bada oraz pomiarów i wycigania wniosków, potrafi porozumiewa si przy uyciu rónych technik, ma umiejtno samokształcenia,
EK 5 EK 6 EK 7 take w jzyku obcym, potrafi okreli kierunki dalszego uczenia si. Student potrafi korzysta z pomiarowych, konfigurowa i aparatur pomiarow, przeprowadza eksperymenty sprawdza poprawno wykonania elementów maszyn, a take dokona krytycznej analizy istniejcych rozwiza w budowie W kompetencji społecznych: Ma inyniera mechanika i jego odpowiedzialnoci, ma poczucie odpowiedzialnoci za wykonywan prac; potrafi podporzdkowa si regułom pracy Ma mylenia i działania w sposób kreatywny i przedsibiorczy. przedmiotu Forma zaj wykłady W1 Wprowadzenie. Pojcia podstawowe zwizane z monitorowaniem, nadzorem i diagnostyk (monitorowanie, automatyczny nadzór, diagnostyka, kontrola, sterowanie, adaptacyjno, zakłócenie, optymalizacja). Obszary zastosowa układów automatycznego w obróbce skrawaniem. W Klasyfikacja i zadania Podejcia realizacji oraz podział układów automatycznego nadzorowania. Kryteria wyboru pierwotnych ródeł informacji. Zadania układów automatycznego w obróbce skrawaniem. W3 Uwarunkowania wyboru i stosowania Kryteria techniczno organizacyjne i ekonomiczne wyboru systemu Uwarunkowania (przypadki) stosowania systemu, efekty stosowania układu monitorujcego. W4 Układy wykonawcze nadzorowania. Sygnały pomiarowe. W5 Systemy akwizycji danych. Kondycjonery, Przetworniki A/C, C/A. Etapy przetwarzania sygnałów pomiarowych. Estymaty sygnałów pomiarowych. W6 Sensory mierzonych wielkoci fizycznych. Sensory i struktura systemu pomiarowego. Czujniki wykorzystywane w (czujniki sił, momentów, przemieszcze, temperatury, cinienia, itp.). W7 Wykorzystanie termografii w Obszary zastosowa techniki termograficznej w Rodzaje termograficznych i detektorów. Błdy pomiarów termograficznych. Procedury diagnostyki termograficznej. Budowa toru pomiarowego. W8 Monitorowanie i nadzorowanie stanu ostrza narzdzia skrawajcego. Etapy i trudnoci zwizane z automatycznym monitoringiem ostrza narzdzia skrawajcego, W9 Metody bezporednie i porednie identyfikacji stanu ostrza narzdzia skrawajcego, strategie W10 Monitorowanie stanu maszyny technologicznej. Rodzaje sygnałów wykorzystywanych w maszyn technologicznych. W11 Diagnostyka i nowoczesne systemy diagnostyczne obrabiarek. W1 ródła drga i hałasu oraz cel ich pomiaru, estymaty proste i złoone sygnału wibroakustycznego, rodzaje drga wystpujcych w procesach obróbki skrawaniem, wielkoci charakteryzujce drgania, przetworniki do pomiaru drga akcelerometry (rodzaje, budowa, cechy charakterystyczne, sposoby mocowania, czynniki wpływajce na czuło). W13 Monitorowanie i nadzorowanie stanu procesu obróbki. Pomiary sił skrawania, temperatury skrawania, sygnału emisji akustycznej. W14 Monitorowanie i nadzorowanie procesu toczenia, wiercenia, frezowania, szlifowania, gwintowania. W15 Monitorowanie stanu przedmiotu obrabianego. Monitorowanie chropowatoci
powierzchni, dokładnoci wymiarowo-kształtowej, itp. Suma godzin: 30 Forma zaj wiczenia W1 - - W - - Suma godzin: Forma zaj laboratoria L1 Zajcia wprowadzajce: szkolenie BHP, zasady zaliczenia przedmiotu, podział na podgrupy, harmonogram wicze, wprowadzenie. 3 L Monitorowanie stanu ostrza frezu metod bezporedni bezdotykow. 4 Monitorowanie stanu ostrza noa tokarskiego metod bezporedni L3 dotykow. 4 L4 Diagnostyka wibroakustyczna maszyny technologicznej. 4 L5 Diagnostyka pionowego centrum obróbkowego z wykorzystaniem kinematycznego prta teleskopowo-kulowego (Test QC10 Ballbar) 4 L6 Termograficzna diagnostyka tokarki. 4 L7 Monitorowanie odkształce cieplnych elementu maszyny technologicznej 4 L8 Zajcia zaliczeniowe: wystawienie ocen kocowych, wpisy do indeksu. 3 Suma godzin: 30 Forma zaj projekt P1 - - P - - Suma godzin: - Narzdzia dydaktyczne 1 Wykład z prezentacj multimedialn, Metoda aktywizujca zwizana z praktycznym działaniem, wykonywaniem pomiarów i dowiadcze 3 Metoda praktyczna oparta na obserwacji F1 F F3 P1 P P3 Sposoby oceny Ocena formujca Krótki test w trakcie trwania semestru z samoocen studenta na pocztku zaj i/lub w trakcie ich trwania Krótki test w trakcie trwania semestru, którego wyniki s dyskutowane grupowo i indywidualnie, prowadzony na pocztku zaj i/lub w trakcie ich trwania Analiza sprawozda Ocena podsumowujca Egzamin pisemny Sprawdzian z zakresu materiału laboratorium Ocena sprawozda z laboratorium Forma aktywnoci [Godziny kontaktowe z wykładowc, realizowane w formie zaj dydaktycznych łczna liczba godzin w semestrze] [Godziny kontaktowe z wykładowc, realizowane w formie np. konsultacji w odniesieniu łczna liczba godzin w semestrze] [Przygotowanie si do laboratorium łczna liczba godzin w semestrze] [Przygotowanie si do zaj łczna liczba godzin w semestrze] Obcienie prac studenta rednia liczba godzin na zrealizowanie aktywnoci 60 4 40 16
Suma 10 Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu 5 Literatura podstawowa i uzupełniajca 1 J. Kosmol (red.):monitorowanie ostrza skrawajcego, WNT, Warszawa 1996 J. Kosmol: Automatyzacja obrabiarek i obróbki skrawaniem, WNT, Warszawa 1998 J. Honczarenko: Elastyczna automatyzacja wytwarzania obrabiarki i systemy obróbkowe, WNT, 3 Warszawa 000 4 J. Honczarenko: Obrabiarki sterowane numerycznie. WNT Warszawa 008. J. Lipski: Nadzorowanie procesów skrawania metodami analizy cyfrowej sygnału 5 wibroakustycznego. WU PL, Lublin 199 6 Cz. Cempel: Diagnostyka wibroakustyczna PWN, Warszawa 1989r. W. Nawrocki: Sensory i systemy pomiarowe. Wydawnictwo Politechniki Poznaskiej, Pozna 7 006 Uzupełniajca H. (red.) Madura: Pomiary termowizyjne w praktyce, Agenda Wydawnicza PAK, Warszawa 8 004. S. Poloszyk, L. Róaski: Obraz termowizyjny jako symptom w diagnostyce termalnej maszyn 9 technologicznych, Termografia i termometria w podczerwieni. Agenda Wydawnicza PAK 000. 10 Cz. Basztura: ródła, sygnały i obrazy akustyczne. WKŁ, 1988. P. Lesiak, D. wisulski, Komputerowa technika pomiarowa w przykładach, Agenda Wydawnicza 11 PAK, Warszawa 00. W. Winiecki, J. Nowak, S. Stanik: Graficzne, zintegrowane, rodowiska programowe do 1 programowania pomiarowo-kontrolnych. Wydawnictwo MIKOM 001. Efekt kształcenia Odniesienie danego efektu kształcenia do efektów zdefiniowanych dla całego programu (PEK) EK 1 ZIP1A_W08 ** ZIP1A_W19* EK EK 3 EK 4 EK 5 EK 6 ZIP1A_W08** ZIP1A_W19* Macierz efektów kształcenia Cele przedmiotu [C1, C, C3, C,4] [C1, C, C4] ZIP1A_W01** ZIP1A_W07* [C1, C] ZIP1A_U01** ZIP1A_U06** ZIP1A_U07* ZIP1A_U08* ZIP1A_U09* ZIP1A_U13*** ZIP1A_U01** ZIP1A _U0 * ZIP1A _U04* ZIP1A_U06** ZIP1A_U07* ZIP1A_K04** ZIP1A_K11*** [C1- C4] [C3, C4] [C4, C1, C] Treci programowe [W4, W5, W6, W7, W1, W13, L, L3, L4, L5, L6, L7] [W1, W, W3, W9, W11, W1, L, L3, L4, L5, L6] [W1, W, W3, L4, L6, L7] [W1, L1, L, L3, L4, L5, L6, L7] [W4, L4, L5, L6, L7] [W,1,W, W3, L1, L8] Narzdzia dydaktyczne [1,, 3] [1,, 3] [1,, 3] [1,, 3] [1,, 3] [1,, 3] Sposób oceny [F1, F, F3, P1, P, P3] [F1, F, F3, P1, P, P3] [F1, F, F3, P1, P,, P3] [F1, F, F3, P,, P3] [F1, F, F3, P,, P3] [F, F3, P, P3]
EK 7 ZIP1A_K01* ZIP1A_K0** ZIP1A_K04** ZIP1A_K08*** ZIP1A_K13* [C4, C1, C] [W8, W10, W13, W14, W15, L4, L7] [1,, 3] [F, F3, P, P3] EK 1 EK Formy oceny szczegóły Na ocen (ndst) Na ocen 3 (dst) Na ocen 4 (db) Na ocen 5 (bdb) Nie potrafi wymieni Potrafi wymieni technik pomiarowych i obszary sposobów oraz, pobienie sposoby nadzorowania, ich realizacji, nie diagnostyki, nie potrafi potrafi w pełni posługiwa komputerowymi komputerowymi pomiarowymi, nie zna pomiarowymi ani ich praktycznych budowa, w zastosowa niewielkim stopniu informatyki, zna zastosowania mechaniki, w tym informatyki i teorii drga oraz mechaniki, w tym dynamiki teorii drga oraz dynamiki Nie potrafi wymieni metod i nadzorowania, strategii, estymat prostych złoonych i specjalnych, nie potrafi oceni korelacji mierzonej wielkoci z nadzorowan cech, korzysta z dostpnych narzdzi diagnostycznych i pomiarowych, nie zna podstaw eksploatacji maszyn i urzdze, niezawodnoci układów mechanicznych, metod i rodków badawczych i pomiarowych w Potrafi wymieni narzdzia diagnostyczne oraz metody nadzorowania, bez szczegółowego ich omówienia. W niewielkim stopniu zna zasady eksploatacji maszyn i urzdze. Zna zagadnienia niezawodnoci ale nie potrafi precyzyjnie ich oceni i scharakteryzowa. W niewielkim stopniu umie metodami i rodkami badawczymi w Potrafi wymieni i ogólnie scharakteryzowa. systemy nadzorowania procesów wytwarzania, stosunkowo dobrze posługuje si komputerowymi pomiarowymi, zna podstawy ich budowy i potrafi je konfigurowa, jest stosunkowo dobrze zorientowany w zastosowa informatyki, mechaniki, w tym teorii drga oraz dynamiki Posiada ogóln wiedz w stosowanych narzdzi diagnostycznych, nadzorowania. Zna równie zasady eksploatacji maszyn i urzdze. Potrafi z grubsza ocenia niezawodno układów mechanicznych posługujc si stosownymi narzdziami. Umie metodami i rodkami badawczymi w Potrafi wymieni i wyczerpujco scharakteryzowa techniki pomiarowe, sposoby, nadzorowania i diagnostyki biegle posługuje si komputerowymi pomiarowymi i potrafi je budowa, posiada du wiedz w praktycznych zastosowa informatyki, mechaniki, w tym teorii drga oraz dynamiki Posiada bardzo bogat wiedz w stosowanych narzdzi diagnostycznych, nadzorowania. Zna doskonale zasady eksploatacji maszyn i urzdze. Potrafi trafnie ocenia niezawodno układów mechanicznych. Umie metodami i rodkami badawczymi w
EK 3 EK 4 EK 5 Nie posiada znajomo trendów rozwojowych i nowych osigni z zakresu diagnostyki, i nadzorowania, jak równie diagnostyki oraz mechaniki i budowy Nie posiada w ogóle umiejtnoci pracy w zespole, prowadzenia samodzielnych analiz, interpretacji wyników bada oraz pomiarów, nie potrafi wyciga i formułowa wniosków, nie posiada umiejtnoci samokształcenia oraz nie potrafi okreli kierunków uczenia si. Nie potrafi korzysta ani budowa pomiarowych, aparatur pomiarow i przeprowadza eksperymenty, nie potrafi sprawdzi poprawno wykonania elementów maszyn, a take dokona krytycznej analizy istniejcych rozwiza w budowie Potrafi wymieni kilka najwaniejszych trendów rozwojowych i nowych osigni w diagnostyki, nadzorowania, zna równie najwaniejsze trendy rozwojowe w rónych obszarach mechaniki i budowy Ma problemy zwizane z prac w zespole, ale potrafi je przezwycia, stara si samodzielnych analiz i interpretacji wyników bada oraz pomiarów, prowadzcych do prostych wniosków, próbuje samokształcenia, stara si okreli kierunki uczenia si. Z pomoc kolegów korzysta z pomiarowych, potrzebuje wsparcia podczas ich konfiguracji. Stara si posługiwa wykorzystywan aparatur pomiarow. Z pomoc innych prowadzi eksperymenty. Stara si podejmowa próby oceny poprawno Posiada dobr znajomo trendów rozwojowych i nowych osigni w diagnostyki, i nadzorowania, potrafi je uogólni, stosunkowo dobrze zna równie trendy rozwojowe w rónych obszarach mechaniki i budowy Posiada stosunkowo dobr umiejtno pracy w zespole oraz prowadzenia samodzielnie analiz. Interpretuje wyniki bada oraz pomiarów i wyciga wnioski w porozumieniu z innymi studentami. Porozumiewa si przy uyciu rónych technik, posiada podstawow umiejtno i wol samokształcenia, w tym, take w jzyku obcym. Stara si kreatywnie okreli kierunki dalszego uczenia si. Stosunkowo dobrze potrafi korzysta z pomiarowych, konfigurowa je i wykorzystywan aparatur pomiarow. Potrafi prowadzi eksperymenty, odpowiedzialnie sprawdza i ocenia poprawno wykonania elementów maszyn, a take umie Posiada bardzo dobr znajomo trendów rozwojowych i nowych osigni w diagnostyki, i nadzorowania, dokładnie zna trendy rozwojowe w rónych obszarach mechaniki i budowy Posiada wyjtkow umiejtno pracy w zespole oraz prowadzenia samodzielnie analiz. Umie trafnie i precyzyjnie interpretowa wyniki bada i pomiarów oraz wyciga trafne wnioski. Potrafi doskonale porozumiewa si przy uyciu rónych technik, ma wyjtkow umiejtno i wol samokształcenia, w tym take w jzyku obcym. Kreatywnie i odpowiedzialnie potrafi okreli kierunki dalszego uczenia si. Samodzielnie i biegle potrafi korzysta z pomiarowych i konfigurowa je. Potrafi planowa i prowadzi eksperymenty, sprawdza i jednoznacznie ocenia poprawno wykonania elementów maszyn, a take wyjtkowo trafnie umie krytycznej analizy
EK 6 EK 7 Nie ma ci inyniera mechanika, nie ma poczucia odpowiedzialnoci za wykonywan prac; nie potrafi podporzdkowa si regułom pracy Nie ma ci mylenia i działania w sposób kreatywny i przedsibiorczy. wykonania elementów maszyn, krytycznej analizy istniejcych rozwiza w budowie Posiada bardzo niski poziom dojrzałoci inynierskiej, nie ma duej inyniera mechanika, stara si mie poczucie odpowiedzialnoci za wykonywan prac, trudno daje si podporzdkowa regułom pracy Posiada nisk mylenia i działania w sposób kreatywny i przedsibiorczy, nie podejmuje odpowiedzialnych kroków w kierunku propagacji ducha przedsibiorczoci. krytycznej analizy istniejcych rozwiza w budowie Posiada zadowalajcy poziom dojrzałoci inynierskiej, ma inyniera mechanika, ma poczucie odpowiedzialnoci za wykonywan prac; stosunkowo łatwo potrafi podporzdkowa si regułom pracy Jest osob stosunkowo kreatywn. Stara si rozumie wszelkie zalenoci wynikajce ze współdziałania oraz ma przedsibiorczego mylenia. istniejcych rozwiza w budowie Posiada wysoki poziom dojrzałoci inynierskiej, ma inyniera mechanika, ma poczucie odpowiedzialnoci za wykonywan prac; potrafi podporzdkowa si regułom pracy Jest osob bardzo kreatywn i ma du przedsibiorczego mylenia, stara si aktywowa innych i pobudza do logicznego i kreatywnego mylenia Autor programu: Adres e-mail: Jednostka organizacyjna: Osoba, osoby prowadzce: dr in. Jerzy Józwik j.jozwik@pollub.pl Katedra Podstaw Inynierii Produkcji dr in. Jerzy Józwik, dr in. Leszek Semotiuk, mgr in. Maciej Włodarczyk