MAKROEKONOMIA II KATA RZYNA ŚLEDZIEWSKA
MAKROKONOMIAII Organizacja zajęć Zasady zaliczenia Struktura wykładu Podręcznik
ORGANIZACJA ZAJĘĆ Wykładowca dr hab. Katarzyna Śledziewska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytet Warszawski ul. Długa 44/50 00-241 Warszawa http://coin.wne.uw.edu.pl/sledziewska/ email: k.sledziewska@uw.edu.pl Dyżur: sala 410 piątki 11.30
ORGANIZACJA ZAJĘĆ Ćwiczenia dr Joanna Mackiewicz-Łyziak dr Paweł Gierałtowski dr Jacek Liwiński dr Krzysztof Szczygielski Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych
ZASADY ZALICZENIE Ocena jest średnią ważoną Kolokwiów (50%) Egzaminu końcowego (50%). Próg zaliczeniowy przedmiotu Makroekonomia II - 60%. Przystąpienie do egzaminu po zaliczeniu ćwiczeń 3 kolokwia Kolokwium poprawkowe 50% wszystkich punktów Egzamin końcowy będzie składał się z 3 pytań wybranych z 4. zadania będą miały charakter rachunkowy i analityczny Próg zaliczeniowy egzaminu 50% UWAGA: ĆWICZENIA NIE POWIELAJĄ WYKŁADU. NA WYKŁADZIE I EGZAMINIE POJAWIĄ SIĘ TREŚCI NIEOMAWIANE NA ĆWICZENIACH!
STRUKTURA WYKŁADU Wykład składa się z trzech części: Mikropodstawy i cykl koniunkturalny: Zmiany produkcji (bezrobocia) i cen w krótkim okresie. Długookresowe wyniki gospodarcze: Wzrost gospodarczy: klasyczne (inwestycje w kapitał fizyczny!) i nowe teorie wzrostu (technologia i kapitał ludzki) Polityka makroekonomiczna: Czy polityka może łagodzić wahania koniunkturalne? Jakie są strategie polityki fiskalnej i monetarnej?
STRUKTURA WYKŁADU 1. Konsumpcja. 2. Inwestycje 3. Polityka pieniężna. 4. Dynamiczny model AD-AS. 5. Polityka fiskalna 6. Wzrost gospodarczy: model Solowa. 7. Wzrost gospodarczy: nowe teorie wzrostu.
PODRĘCZNIKI
WYKŁAD I KONSUMPCJA Międzyokresowe ograniczenie budżetowe gospodarstwa domowego. Równoważność ricardiańska Optymalna konsumpcja Konsumpcja a realna stopa procentowa Trwałe a przejściowe zmiany dochodu
KONSUMPCJA, % PKB 100 Rząd 90 Gospdoarstwa domowe 80 70 60 50 40 30 20 10 0 http://databank.worldbank.org
KONSUMPCJA Warunek konieczny naszej egzystencji i zaspakajania potrzeb Decyzja o konsumowaniu = decyzja o nieoszczędzaniu Oszczędzanie - odsunięcie konsumpcji w czasie Mikroekonomia - decyzje gospodarstw domowych - co konsumować Makroekonomia - kiedy konsumować Konsumpcja zależy przede wszystkim od wielkości majątku a majątek zależy od bieżących i zdyskontowanych przyszłych dochodów gospodarstw domowych
WYKŁAD I KONSUMPCJA Międzyokresowe ograniczenie budżetowe gospodarstwa domowego. Równoważność ricardiańska Optymalna konsumpcja Konsumpcja a realna stopa procentowa Trwałe a przejściowe zmiany dochodu
MIĘDZYOKRESOWE OGRANICZENIE BUDŻETOWE GOSPODARSTWA DOMOWEGO Konsumpcja w różnych okresach r - realna stopa procentowa egzogeniczna miara kosztu czekania Dyskontowanie stosowane w celu wyceny przyszłych dochodów czy wydatków w kategoriach dzisiejszych 1/(1+r) cena międzyokresowa Kiedy r>0 dobra jutrzejsze są warte mniej niż dobra dzisiejsze Wymiana międzyokresowa wymieniamy 1/(1+r) dóbr dziś za każde dobro konsumowane jutro.
MIĘDZYOKRESOWE OGRANICZENIE BUDŻETOWE GOSPODARSTWA DOMOWEGO = 1 1 y 1 Ω wartość zaktualizowana konsumpcji wartość zaktualizowana dochodu majątek powstały dzięki dochodowi
MIĘDZYOKRESOWE OGRANICZENIE BUDŻETOWE GOSPODARSTWA DOMOWEGO Linia ograniczenia budżetowego Nachylenie -(1+r) = 1 1 -(1+r)
MIĘDZYOKRESOWE OGRANICZENIE BUDŻETOWE GOSPODARSTWA DOMOWEGO Linia ograniczenia budżetowego Kiedy r b. stroma przy danej wielkości oszczędności dziś, większa ilość dóbr dostępna jutro.
MIĘDZYOKRESOWE OGRANICZENIE BUDŻETOWE GOSPODARSTWA DOMOWEGO Dziedziczenie majątku lub zadłużenie 0 0
MIĘDZYOKRESOWE OGRANICZENIE BUDŻETOWE GOSPODARSTWA DOMOWEGO Udzielanie pożyczek i zaciąganie pożyczek umożliwia jednostkom o takim samym całkowitym majątku, lecz o odmiennych rozkładach dochodu w czasie, korzystanie z takiego samego menu możliwych poziomów konsumpcji w obu okresach. 1 y 1
MIĘDZYOKRESOWE OGRANICZENIE BUDŻETOWE SEKTORA PUBLICZNEGO T 1 1 + zaktualizowa na wartość konsumpcji zaktualizowana wartość zasobów prywatnych pomniejszonych o wydatki państwa zaktualizowana wartość korzyści państwa spowodowanych różnicą stóp procentowych
WYKŁAD I KONSUMPCJA Międzyokresowe ograniczenie budżetowe gospodarstwa domowego. Równoważność ricardiańska Optymalna konsumpcja Konsumpcja a realna stopa procentowa Trwałe a przejściowe zmiany dochodu
RÓWNOWAŻNOŚĆ RICARDIAŃSKA Jeśli 1 1 Wydatki państwa, ściągane przez państwo podatki - zmniejszają majątek sektora prywatnego Rozkład podatków w czasie jest nieistotny
RÓWNOWAŻNOŚĆ RICARDIAŃSKA Suma prywatnych i publicznych wydatków na dobra i usługi nie może przewyższać majątku kraju Przy danych wydatkach publicznych podatki mogą być ściągane dziś lub jutro. Przy danym rozkładzie wydatków państwa na dobra i usługi wielkość deficytu budżetowego nie ma znaczenia. Różnice, stopy procentowe obligacji państwowych i publicznych Oprocentowanie pożyczek prywatnych wyższe, państwo pożyczkobiorcą b. wiarygodnym Ograniczone możliwości zadłużania się
DŁUG PUBLICZNY, %PKB 250.0 200.0 150.0 100.0 Kanada Niemcy Japonia USA Francja Włochy Wielka Brytania 50.0 0.0
WYKŁAD I KONSUMPCJA Międzyokresowe ograniczenie budżetowe gospodarstwa domowego. Równoważność ricardiańska Optymalna konsumpcja Konsumpcja a realna stopa procentowa Trwałe a przejściowe zmiany dochodu
OPTYMALNA KONSUMPCJA Krzywa obojętności - przedstawia preferencje gospodarstw domowych odpowiada poziomowi użyteczności nachylenie - skłonność do zastępowania jutrzejszej konsumpcji, konsumpcją dzisiejszą przy niezmienionym poziomie użyteczności. stroma rezygnujemy z dużej ilości przyszłej konsumpcji by zwiększyć konsumpcję dzisiaj Krańcowa stopa substytucji międzyokresowej - skłonność do wymieniania dóbr jutrzejszych na dobra dzisiejsze
OPTYMALNA KONSUMPCJA Linia ograniczenia budżetowego - ile przy danej stopie i dochodach można konsumować dziś i jutro
OPTYMALNA KONSUMPCJA Konsument decydując się na optymalną konsumpcję zaciąga pożyczkę Pożyczkobiorca
OPTYMALNA KONSUMPCJA Konsument decydując się na optymalną konsumpcję udziela pożyczek i wykorzystuje swoje oszczędności jutro Pożyczkodawca
WYKŁAD I KONSUMPCJA Międzyokresowe ograniczenie budżetowe gospodarstwa domowego. Równoważność ricardiańska Optymalna konsumpcja Konsumpcja a realna stopa procentowa Trwałe a przejściowe zmiany dochodu
KONSUMPCJA A REALNA STOPA PROCENTOWA Wzrost r Wzrost wynagrodzenia za oszczędzanie Maleje cena jutrzejszej konsumpcji w porównaniu z dzisiejszą Linia ograniczenia budżetowego - b. stroma
KONSUMPCJA A REALNA STOPA PROCENTOWA Efekt substytucji
KONSUMPCJA A REALNA STOPA PROCENTOWA Efekt dochodowy
KONSUMPCJA A REALNA STOPA PROCENTOWA
KONSUMPCJA A REALNA STOPA PROCENTOWA Pożyczkobiorca Ma skłonność do zmniejszania dzisiejszej konsumpcji
KONSUMPCJA A REALNA STOPA PROCENTOWA Pożyczkodawca Zwiększa konsumpcję dana kwota pożyczona komuś dziś powoduje większy wzrost jutrzejszej konsumpcji niż wcześniej, nie zmniejszając konsumpcji dzisiejszej
OGRANICZENIA MOŻLIWOŚCI ZACIĄGANIA KREDYTU Konsument nie może zaciągnąć pożyczki Preferowany plan konsumpcji nie jest możliwy Jedyna możliwość w obu okresach konsumować tyle ile wynosi dochód
WYKŁAD I KONSUMPCJA Międzyokresowe ograniczenie budżetowe gospodarstwa domowego. Równoważność ricardiańska Optymalna konsumpcja Konsumpcja a realna stopa procentowa Trwałe a przejściowe zmiany dochodu
KONSUMPCJA A ZMIANA DOCHODU Wzrost PKB i konsumpcji w krajach UE 8 6 4 2 0 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Konsumpcja PKB -2-4 -6 http://databank.worldbank.org
KONSUMPCJA A ZMIANA DOCHODU Mimo silnej zależności obu zmiennych zmiany wydatków na konsumpcję wahają się słabiej niż wielkość dochodu do dyspozycji. W szczególności zwykle konsumpcja słabo reaguje na chwilowe skrajne wychylenia dochodu.
TRWAŁE A PRZEJŚCIOWE ZMIANY DOCHODU Przejściowy wzrost dochodu początkowo konsumpcja równa dochodowi Dzisiejsza konsumpcja wzrośnie mniej niż wynosi nieoczekiwany przyrost dochodu - część zostanie zaoszczędzona i rozłożona w czasie Chwilowemu wzrostowi towarzyszy trwały, choć mniejszy wzrost konsumpcji
TRWAŁE A PRZEJŚCIOWE ZMIANY DOCHODU Trwały wzrost dochodu obecnego i przyszłego Trwały i podobnej wielkości wzrost konsumpcji
WYGŁADZANIE KONSUMPCJI Ludzie nie lubią zmian konsumpcji - kiedy dochodzi do zmian dochodu, racjonalni konsumenci oszczędzają lub zaciągają pożyczki w celu rozłożenia na wiele okresów wpływu tej zmiany Konsumpcja jest bardziej stabilna od PKB Jeśli PKB maleje a inwestycje i wydatki publiczne się nie zmieniają: wygładzanie konsumpcji powoduje pogorszenie salda rachunku obrotów bieżących