INTERNET A DECYZJE ZAKUPOWE ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW I PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH Andrzej Garapich Polskie Badania Internetu
AGENDA 1. Źródła informacji o zdrowiu 2. Rodzaj poszukiwanych informacji o zdrowiu 3. Internet w procesie zakupu leków 4. Podsumowanie
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 INTERNET W CIĄGU OSTATNICH 20 LAT STAŁ SIĘ JEDNYM Z NAJWAŻNIEJSZYCH MEDIÓW W POLSCE 70 60 50 W Polsce 65% osób w wieku 7+ korzysta z Internetu 44,6 48,7 53,3 59,1 62,5 65,3 65,3 40 32,5 38,8 30 20 21,2 24,9 10 0 0,1 0,1 0,4 0,6 1,3 2,1 4,1 5,4 7,3 9,9 MEGAPANEL PBI/GEMIUS / BANK ŚWIATOWY [1992 2011]
INTERNET W CIĄGU OSTATNICH 20 LAT STAŁ SIĘ JEDNYM Z NAJWAŻNIEJSZYCH MEDIÓW W POLSCE TV 98% Prasa 92% Radio 80% Internet 65% Kino 43% 0% 20% 40% 60% 80% 100% MEGAPANEL PBI / GEMIUS [2012] / IPSOS [2011] / PBC [2011] / ARC RYNEK I OPINIA [2010] / RADIO TRACK SMG/KRC [2011]
ŹRÓDŁA INFORMACJI O ZDROWIU
INTERNET JEST NAJCZĘŚCIEJ WYBIERANYM ŹRÓDŁEM INFORMACJI O ZDROWIU Źródła informacji o zdrowiu, właściwym odżywianiu, profilaktyce i leczeniu chorób Internet 65% 84% Lekarze, przedstawiciele służby zdrowia 25% 51% Rodzina 17% 48% Telewizja Znajomi i przyjaciele Książki, poradniki 11% 10% 8% 38% 41% 45% Prasa codzienna 3% 22% Radio 3% 18% Prasa specjalistyczna 2% 14% generalnie Inne 0% 2% najczęściej 0% 20% 40% 60% 80% 100% PYT. SKĄD GENERALNIE CZERPIESZ WIEDZĘ NA TEMATY ZWIĄZANE ZE ZDROWIEM, WŁAŚCIWYM ODŻYWIANIEM, PROFILAKTYKĄ I LECZENIEM CHORÓB, ETC.? PYT. Z KTÓREGO Z TYCH ŹRÓDEŁ KORZYSTASZ NAJCZĘŚCIEJ? BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 506]
INFORMACJI O ZDROWIU W INTERNECIE CZĘŚCIEJ SZUKAJĄ MĘŻCZYŹNI ORAZ MŁODZI Najczęściej wykorzystywane źródła informacji o zdrowiu. TOTAL 65% mężczyźni kobiety 62% 69% 15-19 lat 57% 20-24 lata 77% 25-34 lata 35-44 lata 45-54 lata 55 lat lub więcej 67% 65% 62% 65% 0% 20% 40% 60% 80% 100% PYT. Z KTÓREGO Z TYCH ŹRÓDEŁ KORZYSTASZ NAJCZĘŚCIEJ? BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 506]
W MOMENCIE POJAWIENIA SIĘ PROBLEMÓW ZDROWOTNYCH INTERNAUCI NAJPIERW ZAGLĄDAJĄ DO SIECI Znajomi i przyjaciele 4% Książki, poradniki 4% Inne 1% Pierwsze źródło informacji w momencie pojawienia się problemów zdrowotnych Rodzina 16% Internet 43% Lekarze, przedstawiciele służby zdrowia 32% PYT. GDY DOSTRZEGASZ U SIEBIE JAKIEŚ NIEPOKOJĄCE PROBLEMY ZDROWOTNE, TO GDZIE W PIERWSZEJ KOLEJNOŚCI SZUKASZ INFORMACJI? BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 506]
SZYBKI I ŁATWY DOSTĘP DO INFORMACJI SKŁANIA LUDZI DO SZUKANIA ICH W INTERNECIE Motywy poszukiwania informacji o zdrowiu w Internecie Szybki dostęp do informacji, oszczędność czasu 70% Łatwy dostęp do wielu informacji, porad 65% Wygoda w posługiwaniu się 48% Możliwość uzyskania opinii innej osoby 33% Możliwość lepszego przygotowania się do wizyty u lekarza 21% Aktualność znalezionych informacji 21% 0% 20% 40% 60% 80% 100% PYT. CO DECYDUJE O TYM, ŻE SIĘGASZ DO INTERNETU JAKO ŹRÓDŁA INFORMACJI O ZDROWIU/MEDYCYNIE? BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 426]
LEKARZ NADAL CIESZY SIĘ NAJWIĘKSZYM ZAUFANIEM Odsetek osób, które ufają danemu źródłu Lekarze, przedstawiciele służby zdrowia 86% Telewizja 86% Prasa specjalistyczna 78% Radio 78% Internet 71% Rodzina 71% Znajomi i przyjaciele 60% Książki, poradniki 60% Prasa codzienna 42% 0% 20% 40% 60% ODPOWIEDZI 80% 100% ZDECYDOWANIE TAK / TAK / RACZEJ TAK PYT. NA ILE OGÓLNIE UFASZ WYMIENIONYM ŹRÓDŁOM INFORMACJI/WIEDZY NA TEMATY ZWIĄZANE ZE ZDROWIEM, WŁAŚCIWYM ODŻYWIANIEM, PROFILAKTYKĄ I LECZENIEM CHORÓB, ETC.? W PRZYPADKU KAŻDEGO Z NICH OKREŚL, CZY JEST WIARYGODNYM ŹRÓDŁEM WIEDZY NA TE TEMATY? BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 506]
RODZAJ POSZUKIWANYCH INFORMACJI O ZDROWIU
INTERNET TO OGROMNA BAZA WIEDZY O ZDROWIU WIEDZA artykuły recenzje słowniki encyklopedie SPOŁECZNOŚCI blogi fora Internetowe RODZAJ MATERIAŁÓW TEMATYKA WYSZUKIWARKI PRZYCHODNI / APTEK / LEKARZY / LEKÓW APTEKI / SKLEPY ON-LINE DIAGNOZA ON-LINE RANKING LEKARZY PORADY EKSPERTÓW TESTY / KALKULATORY / QUIZY FOTOGALERIE / MATERIAŁY VIDEO AKTUALNOŚCI CIĄŻA ODCHUDZANIE ZDROWIE PSYCHOLOGIA URODA DIETY/ŻYWIENIE KALKULATORY ŻYCIE INNTYMNE MED. NATURALNA FITNESS
SPECJALISTYCZNE SERWISY O ZDROWIU POMAGAJĄ ODCZYTAĆ SYMPTOMY CHOROBY, ALE I DAWKOWAĆ LEKI Użyteczne funkcjonalności wyszukiwarki HTTP://WWW.MEDONET.PL/
SPECJALISTYCZNE SERWISY O ZDROWIU POMAGAJĄ ODCZYTAĆ SYMPTOMY CHOROBY, ALE I DAWKOWAĆ LEKI Użyteczne funkcjonalności - diagnoza HTTP://WWW.MEDONET.PL/
ZANIM INTERNAUCI DOTRĄ DO SERWISÓW O ZDROWIU NAJPIERW KORZYSTAJĄ Z WYSZUKIWAREK Gdzie w Internecie szuka informacji? Wyszukiwarki 67% Specjalistyczne serwisy o zdrowiu (informacyjne, społecznościowe) 47% Strony tematyczne o zdrowiu na dużych portalach 42% Medyczne grupy dyskusyjne / fora 34% Ogólnotematyczne grupy dyskusyjne / fora 27% Strony przychodni / szpitali / lekarzy / producentów leków Strony grup wsparcia (osoby o podobnym problemie) 17% 21% Serwisy społecznościowe (np. Nasza-Klasa, Facebook, Grono) 4% 0% 20% 40% 60% 80% 100% PYT. GDZIE W INTERNECIE NAJCZĘŚCIEJ SZUKASZ INFORMACJI/PORAD NA TEMATY ZWIĄZANE ZE ZDROWIEM, WŁAŚCIWYM ODŻYWIANIEM, PROFILAKTYKĄ I LECZENIEM CHORÓB, ETC.? BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N=426]
NAJBARDZIEJ POPULARNYMI WITRYNAMI SĄ SERWISY NAJWIĘKSZYCH POLSKICH PORTALI 10 NAJBARDZIEJ POPULARNYCH WITRYN DOTYCZĄCYCH ZDROWIA UŻYTKOWNICY (REAL USERS) serwis Zdrowie [Onet.pl] 1 562 290 medonet.pl 1 272 700 serwis Zdrowie i Fitness [wp.pl] 1 036 763 serwis Zdrowie [Gazeta.pl] 777 182 znanylekarz.pl 695 393 biomedical.pl 604 244 poradnikzdrowie.pl 514 076 pazienti.net 486 806 commed.pl 446 833 wieszjak.pl - zdrowie 435 301 MEGAPANEL PBI / GEMIUS LIPIEC 2012
POPULARNOŚĆ NAJWIĘKSZYCH SERWISÓW O ZDROWIU Z ROKU NA ROK ROŚNIE 14% 12% 10% 8% 6% Zdrowie i medycyna [wp.pl] Zdrowie i medycyna [onet.pl] Zdrowie i medycyna [NextWeb Media] Zdrowie i medycyna [Next Infor] Zdrowie i medycyna [Gazeta.pl] 11,6% 9,1% 7,3% 6,7% 6,6% 4% 2% 0% XII 2005 XII 2006 XII 2007 XII 2008 XII 2009 XII 2010 XII 2011 VII 2012 TOP 5 WEDŁUG RANKINGU GRUP DOMEN MEGAPANEL PBI / GEMIUS LIPIEC 2012
NAJCZĘŚCIEJ POSZUKIWANYMI INFORMACJAMI SĄ NIE TYLKO OBJAWY CHORÓB, ALE I INFORMACJE DOTYCZĄCE ZDROWEGO TRYBU ŻYCIA Rodzaj poszukiwanych informacji Objawy chorób 65% Leki: działanie, skład, cena 41% Leczenie chorób / zabiegi medyczne Dieta / odżywanie się / witaminy, suplementy diety 29% 33% Opinie o lekarzach i placówkach medycznych Zdrowy styl życia Aktywny styl życia: fitness, uprawianie sportu Zdrowie dziecka Medycyna naturalna / niekonwencjonalna 21% 19% 17% 16% 12% Prawa pacjenta Ubezpieczenia zdrowotne 4% 6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% PYT. JAKICH INFORMACJI ZWIĄZANYCH ZE ZDROWIEM/MEDYCYNĄ NAJCZĘŚCIEJ POSZUKUJESZ W INTERNECIE? BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 426]
JEDNAK CZĘŚCIEJ NIŻ MOŻLIWOŚCI ON-LINOWEGO ZDIAGNOZOWANIA, INTERNAUCI POSZUKUJĄ KONTAKTU DO LEKARZY Cele, do których jest wykorzystywany Internet Wyszukania adresów specjalistów lub przychodni / szpitali 62% Szukania informacji o działaniu konkretnego leku 56% Szukania pomocy w interpretacji wyników badań Sprawdzenia opinii na temat lekarza lub placówki med. 38% 36% Umówienia wizyty w przychodni Uzyskania porad lekarzy specjalistów 14% 12% Odebrania wyników badań (np. poprzez mail, konto) Zamówienia recepty Dostępu do swojej dokumentacji medycznej on-line Zamówienia wizyty lekarza w domu Inne Żadne z wymienionych 7% 5% 4% 3% 1% 7% 0% 20% 40% 60% 80% 100% PYT. CZY ZDARZYŁO CI SIĘ WYKORZYSTYWAĆ INTERNET W CELU: BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 426]
SPOŚRÓD SPECJALISTÓW SZUKANI SĄ CI, KTÓRZY ZAJMUJĄ SIĘ CHOROBAMI INTYWMNYMI Poszukiwane w Internecie tematy związane ze zdrowiem Dermatologia Seksuologia Zdrowie psychiczne, stres, depresja Alergie Nowotwory Stomatologia 40% 39% 35% 33% 30% 29% Grypa Nałogi 21% 24% Anoreksja, bulimia Chirurgia plastyczna Żadne z wymienionych 9% 11% 11% 0% 20% 40% 60% 80% 100% PYT. CZY SZUKAŁEŚ/AŚ INFORMACJI W INTERNECIE, NA KTÓRYŚ Z PONIŻSZYCH TEMATÓW? BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 426]
INFORMACJE PRZECZYTANE W INTERNECIE POWODUJĄ OBAWY I NIEPOKÓJ O ZDROWIE [CYBERCHONDRIA] Nabrałeś przekonania, że jesteś na coś chory 20% 19% 21% Zacząłeś się gorzej czuć fizycznie 10% 8% 11% Zacząłeś odczuwać niepokój, lęk o swoje zdrowie 37% 38% 35% Żadne z powyższych 50% 52% 48% kobiety mężczyźni 0% 20% 40% 60% 80% 100% Internet reakcja na informacje PYT. CZY ZDARZYŁO SIĘ, ŻE POD WPŁYWEM PRZECZYTANYCH W INTERNECIE INFORMACJI O CHOROBACH: BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 426]
INTERNET W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW
PRZEZ INTERNET ŁATWIEJ JEST KUPIĆ LEKI, ALE.. TRWA DŁUŻEJ I BRAKUJE KONSULTACJI Zakup leków przez internet wiąże się z dłuższym czasem oczekiwania na realizację zamówienia niż w aptece tradycyjnej Łatwiej dobrać lek konsultując się z farmaceutą w tradycyjnej aptece niż wyszukując lek przez internet. Przez internet łatwiej jest kupić leki na krępujące problemy (np. grzybica, hemoroidy) niż prosić o niego w aptece W internetowych aptekach leki są tańsze niż w aptekach tradycyjnych Kupując przez Internet lekarstwa nie można być pewnym czy otrzymamy leki z wystarczająco długim terminem ważności Stwierdzenia dotyczące Internetu i roli w procesie zakupu 62% 61% 53% 45% 42% Kupowanie leków przez internet jest wygodniejsze niż kupowanie w tradycyjnych aptekach 40% ODPOWIEDZI ZDECYDOWANIE SIĘ ZGADZA,/ RACZEJ SIĘ ZGADZAM 0% 20% 40% 60% 80% 100% PYT. ZAZNACZ NA ILE ZGADASZ SIĘ Z PONIŻSZYMI STWIERDZENIAMI NA TEMAT KUPOWANIA LEKÓW PRZEZ INTERNET I W TRADYCYJNYCH APTEKACH. BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 506]
POŁOWIE INTERNAUTÓW INFORMACJE Z SIECI POMOGŁY W ZAKUPIE LEKÓW I PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH zdecydowanie nie 9% nie pamiętam 13% zdecydowanie tak 9% Zakupy: wpływ na pogłębianie informacji i zakup poza Internetem raczej nie 18% raczej tak 51% PYT. CZY ZDARZYŁO SIĘ, ŻE INFORMACJE Z INTERNETU POMOGŁY CI ZDECYDOWAĆ JAKIE LEKI, PRODUKTY ZWIĄZANE ZE ZDROWIEM, WŁAŚCIWYM ODŻYWIANIEM, PROFILAKTYKĄ I LECZENIEM CHORÓB KUPIĆ PODCZAS CODZIENNYCH ZAKUPÓW (NP. W APTECE, DROGERII)? BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 506]
WIĘKSZOŚĆ NABYWAJĄCYCH PRODUKTY ZDROWOTNE W INTERNECIE, KUPUJE JE PRZYNAJMNIEJ RAZ NA 3 MIESIĄCE 100% Kupowanie leków/produktów zdrowotnych przez Internet Częstość kupowania leków/produktów zdrowotnych przez Internet 80% Nie 48% 4-5 razy 15% ani razu w ciągu ostatnich 3 miesięcy 17% 60% 3 razy 10% 40% 20% Tak 52% 2 razy 23% raz 35% 0% KIEDYKOLWIEK KUPIŁ LEKI / PRODUKTY ZDROWOTNE PRZEZ INTERNET PYT. ZAKUP LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH KIEDYKOLWIEK PYT. ILE RAZY, W CIĄGU OSTATNICH 3 MIESIĘCY, DOKONAŁEŚ TAKICH ZAKUPÓW PRZEZ INTERNET? BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 506 / N = 260]
LEKI I PRODUKTY ZDROWOTNE KUPUJĄ W INTERNECIE CZĘŚCIEJ OSOBY W WIEKU 25-34 I 45-54 Odsetek osób, które kupiły leki/produkty zdrowotne przez Internet w ostatnich 3 miesiącach TOTAL 43% mężczyźni kobiety 41% 44% 15-19 lat 20-24 lata 25-34 lata 35-44 lata 45-54 lata 55 lat lub więcej 39% 39% 46% 42% 46% 39% 0% 20% 40% 60% 80% 100% PYT. ILE RAZY, W CIĄGU OSTATNICH 3 MIESIĘCY, DOKONAŁEŚ/AŚ TAKICH ZAKUPÓW PRZEZ INTERNET? BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 506]
INFORMACJE Z SIECI POMOGŁY W ZAKUPIE GŁÓWNIE PRODUKTÓW NIE BĘDĄCYCH LEKARSTWAMI Pomoc w zakupie poza Internetem / Rodzaj kupowanych leków/produktów zdrowotnych w Internecie Witaminy i minerały Książki poświęcone zdrowiu Kosmetyki apteczne (np. pielęgnacja ciała, problemy skórne) Środki wspomagające odchudzanie (kosmetyki / suplementy Lekarstwa bez recepty (np. przeciwbólowe, na przeziębienie, Specjalne produkty dla dzieci (witaminy, preparaty, kosmetyki) Odżywki dla sportowców Prezerwatywy, środki antykoncepcyjne Materiały opatrunkowe i higieniczne Lekarstwa na receptę 17% 15% 16% 14% 13% 11% 13% 8% 9% 8% 12% 7% 11% 6% 16% 5% 25% 42% 38% 35% Pomoc w zakupie off-line Zakup on-line Inne 1% Nie, nigdy nie kupowałem 48% 0% 20% 40% 60% 80% 100% PYT. ODNOŚNIE KTÓRYCH RODZAJÓW LEKÓW/PRODUKTÓW ZWIĄZANYCH ZE ZDROWIEM INTERNET POMÓGŁ CI PODJĄĆ DECYZJĘ ZAKUPU? PYT. CZY KIEDYKOLWIEK KUPIŁEŚ PRZEZ INTERNET: BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 426]
INTERNAUCI WYDAJĄ MIESIĘCZNIE ŚREDNIO 135 ZŁ NA ZAKUP LEKÓW I PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH Wydatki na leki/produkty zdrowotne 0 zł 4% do 20 zł 11% 21-50 zł 26% 51-100 zł 29% Średnia: 135 zł 101-200 zł 17% pow 200 zł 14% 0% 20% 40% 60% 80% 100% PYT. ILE MNIEJ WIĘCEJ WYNOSZĄ MIESIĘCZNE WYDATKI W TWOIM GOSPODARSTWIE DOMOWYM NA ZAKUP LEKÓW/FARMACEUTYKÓW? BADANIE PBI: ROLA INTERNETU W PROCESIE ZAKUPU LEKÓW/PRODUKTÓW ZDROWOTNYCH [MAJ 2012 / N = 506]
PODSUMOWANIE
Internet jest ważnym medium masowym, a internauci stanowią 2/3 populacji. Internet jest najczęściej wybieranym źródłem informacji o zdrowiu, a w momencie pojawienia się problemów zdrowotnych Internauci najpierw zaglądają do sieci W Internecie istnieje ogromna baza wiedzy oraz narzędzi na każdy temat związany ze zdrowiem, jednak częściej niż możliwości on-linowego zdiagnozowania, internauci poszukują kontaktu do lekarzy. To im najbardziej ufają. Internauci uważają, że w sieci łatwiej jest kupić leki, ale.. proces ten trwa dłużej i nie daje możliwości konsultacji z farmaceutą. Połowie Internautów informacje z sieci pomogły w zakupie leków i produktów zdrowotnych ½ internautów kupuje leki w Internecie, większość z nich przynajmniej raz na 3 miesiące nabywa jakieś produkty zdrowotne
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ ANDRZEJ GARAPICH