MARTYNA MUSIK 1, GRZEGORZ SŁAWIŃSKI 1, MARTA SZYMANKIEWICZ 2

Podobne dokumenty
Noworodek z ciąży wielopłodowej wymagający intensywnej terapii problem narastający czy malejący?

Podsumowanie sezonu zachorowań oraz program profilaktyki zakażeń 2016/2017

Noworodki SGA w oddziale intensywnej terapii grupa ryzyka przewlekłych zaburzeń wzrastania.

Ciąża bliźniacza jako czynnik ryzyka wystąpienia krwawienia do komór bocznych mózgu u noworodków

Cytrynian kofeiny w codziennej praktyce u wcześniaków z Zespołem Zaburzeń Oddychania wyniki badania ogólnopolskiego

Ultrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim

INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka

Wpływ różnych metod postępowania w porodzie przedwczesnym na przeżywalność i zachorowalność noworodków z ciąży wielopłodowej

Rodzaj przyczepu pępowiny a stan urodzeniowy bliźniąt

OCENA ROZPRAWY NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH

V LECZNICTWO STACJONARNE

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Ocena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu

Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla II, III, IV, V i VI roku

Raport Euro-Peristat Konferencja Prasowa Instytutu Matki i Dziecka

Marzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie

Wpływ przedwczesnego pęknięcia błon płodowych (PROM) na stan noworodka

MARIA KWIATKOWSKA, MAŁGORZATA POKRZYWNICKA, PAWEŁ KRAJEWSKI. Streszczenie. Materiał i metody. Wstęp

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn

VIII Kongres Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej. Stare problemy nowe możliwości kwietnia 2019r. Hotel Aurora****, Międzyzdroje

ZDROWIE DZIECI PO LECZENIU NIEPŁODNOŚCI

Wybrane dane statystyczne charakteryzujące opiekę medyczna nad matką i dzieckiem w Wielkopolsce

Stabilizacja dziecka z PPROM. Janusz Świetliński

SYTUACJA ZDROWOTNA DZIECI I MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM

Wanda Siemiątkowska - Stengert

Losy pacjentów po wypisie z OIT Piotr Knapik

Opis: Zgon matki: a. podczas ciąŝy: ciąŝa ektopowa, poronienie wczesne do 12 t.c.

JAK NEONATOLODZY REALIZUJĄ WYTYCZNE DOTYCZĄCE SZCZEPIEŃ WCZEŚNIAKÓW. M.K.Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM

JAK NEONATOLODZY REALIZUJĄ WYTYCZNE DOTYCZĄCE SZCZEPIEŃ WCZEŚNIAKÓW. M.K.Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM

Stan urodzeniowy a rozbie noêç mas urodzeniowych bliêniàt

Wyniki leczenia noworodków ELBW w Klinice Neonatologii ICZMP w 2013 roku

Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu

dystrybucji serotypów powodujących zakażenia inwazyjne w poszczególnych grupach wiekowych zapadalność na IChP w poszczególnych grupach wiekowych

Materiał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez:

8. STRESZCZENIE Celem niniejszej pracy jest:

Anna Zmelonek, Miros³awa Dudyñska, Karolina Ziaja

Problemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit. Maria Kłopocka Bydgoszcz

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.

Jak prowadzić poród w 23. tygodniu ciąży

UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. KAROLA MARCINKOWSKIEGO W POZNANIU KAROL MARCINKOWSKI UNIVERSITY OF MEDICAL SCIENCES IN POZNAŃ, POLAND

Analiza związku wybranych parametrów ciężarnych z wyselekcjonowanymi cechami urodzeń noworodków

zynniki ryzyka retinopatii u wcześniaków

UMIERALNOŚĆ NIEMOWLĄT

Jarosław Kalinka1, Wojciech Hanke2 ROLA PALENIA TYTONIU JAKO CZYNNIKA RYZYKA H IPO TRO FII PŁODU I PORODU PRZEDWCZESNEGO

Współczesna rola surfaktantu na Sali porodowej

Standardy opieki okołoporodowej w przypadkach występowania określonych powikłań

Wyniki leczenia noworodków urodzonych z ekstremalnie małą urodzeniową masą ciała (ELBW)

Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii

Mgr inż. Aneta Binkowska

3. Wykrywanie wad serca przed urodzeniem rola diagnostyki prenatalnej

Ocena wybranych czynników warunkujących przebieg okresu perinatalnego ciąży bliźniaczej po rozrodzie wspomaganym oraz po rozrodzie naturalnym

Zgony okołoporodowe i wady wrodzone w ciąży powikłanej cukrzycą ciążową

Protokół z zebrania Zespołu do spraw Analizy Zgonów

Prace oryginalne Original papers

Brzozowska Maria, Kowalska-Koprek Urszula, Kuś Ewa, Berner-Trąbska Marlena, Karowicz-Bilińska Agata

NIFTY TM Nieinwazyjny, Genetyczny Test Prenataly określający ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa i Patau

Prace nadesłane w ramach sesji Doniesienia badań własnych. Praca nr 1:

Intensywna Opieka Pulmonologiczna spojrzenie intensywisty

Amy Ferris, Annie Price i Keith Harding Pressure ulcers in patients receiving palliative care: A systematic review Palliative Medicine 2019 Apr 24

KOBIETY CIĘŻARNE ZE SCHORZENIAMI UKŁADU SERCOWO-NACZYNIOWEGO,

Co nam daje bank mleka ludzkiego? Historia. Banki mleka na świecie. Maria Wilińska

Ocena wybranych parametrów klinicznych rodzących kobiet i noworodków w przebiegu porodu konwencjonalnego i porodu rodzinnego

EWA HELWICH Instytut Matki i Dziecka w Warszawie

ZDROWIE MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W LICZBACH

Klinika Położnictwa i Ginekologii. Poznań, wrzesień 2013 r.

STEROIDOTERAPIA PRENATALNA

Charakterystyka obrotu kostnego u kobiet w ciąży fizjologicznej i powikłanej porodem przedwczesnym streszczenie.

Wrodzona niedrożność przełyku torakotomia vs. torakoskopia

NOWORODKI KASZUBSKIE OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA

KLINIKA NEUROLOGII I PEDIATRII WUM

ANALIZA PROFILU METABOLICZNEGO PACJENTÓW Z PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA I WSPÓŁISTNIEJĄCYM MIGOTANIEM PRZEDSIONKÓW

Lek. Marcin Polok. Katedra i Klinika Chirurgii i Urologii Dziecięcej UM we Wrocławiu. Ocena skuteczności operacyjnego leczenia wodonercza u dzieci

Analiza związku intensywności opieki położniczej z właściwym czasem trwania i zakończeniem ciąży

Definicja. Problemy noworodka urodzonego przedwcześnie. Powikłania wcześniactwa

Problemy prokreacji i przebieg ciąży u pacjentek z wrodzonymi wadami serca

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 271 SECTIO D 2003

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?

MARIA KWIATKOWSKA, ANITA CHUDZIK, MAŁGORZATA POKRZYWNICKA, PAWEŁ KRAJEWSKI

Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach 2 Katedra i Zakład Patomorfologii, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu,

HALINA KONEFAŁ 1, ELŻBIETA GAWRYCH 2, MARIA BEATA CZESZYŃSKA 1, ZBIGNIEW CELEWICZ 3

Elektywne cięcie cesarskie wybór terminu

Ocena wiedzy i opinii rodzących na temat komórek macierzystych krwi. 1. Zakład Pielęgniarstwa w Ginekologii i Położnictwie, Katedry Ginekologii i

Koordynowana opieka nad kobietą w ciąży w praktyce

PRAKTYCZNE METODY STATYSTYCZNE W BADANIACH NAUKOWYCH

Prof. dr hab. n. med. Grzegorz H. Bręborowicz Kierownik Kliniki Perinatologii i Ginekologii Katedra Perinatologii i Ginekologii

Diagnostyka i terapia porodu przedwczesnego

Przyrost masy ciała w ciąży a wybrane elementy oceny stanu noworodka

Prof. dr hab. n. med. Grzegorz H. Bręborowicz Kierownik Kliniki Perinatologii i Ginekologii Katedra Perinatologii i Ginekologii

Czy noworodki urodzone blisko terminu porodu mają więcej problemów od noworodków donoszonych?

ul. Armii Krajowej 19B

Ci¹ a po 35. roku ycia wyniki po³o nicze w materiale w³asnym Kliniki Po³o nictwa Collegium Medicum w Bydgoszczy

Dlaczego warto wykonywać znieczulenie podpajęczynówkowe

Pomiar utlenowania mózgowego metodą NIRS - 30 lat "razem" dr n. med. Łukasz Karpiński

Maksymalne stężenie tlenu w mieszaninie oddechowej a retinopatia wcześniaków wymagająca laseroterapii doświadczenia własne

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego

Dr hab. n. med. Aneta Gawlik

ZAKRES PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ U DZIECI DO UKOŃCZENIA 6 ROKU ŻYCIA WRAZ Z OKRESAMI ICH PRZEPROWADZANIA

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją

Transkrypt:

Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 6, zeszyt 2, 67-72, 213 Charakterystyka kliniczna noworodków z ciąż bliźniaczych wymagających intensywnej terapii hospitalizowanych na Oddziale Intensywnej Opieki Noworodka Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Klinicznego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu MARTYNA MUSIK 1, GRZEGORZ SŁAWIŃSKI 1, MARTA SZYMANKIEWICZ 2 Streszczenie Celem badania była retrospektywna analiza przyczyn hospitalizacji oraz charakterystyka kliniczna noworodków z ciąż bliźniaczych wymagających intensywnego leczenia wkrótce po urodzeniu. Grupę badaną stanowiło 65 spośród 48 noworodków z ciąż bliźniaczych urodzonych w roku 211 w Ginekologiczno-Położniczym Szpitalu Klinicznym Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Analizie poddano między innymi: przyczynę i długość pobytu na Oddziale Intensywnej Opieki Noworodka (OION), czas sztucznej wentylacji, wiek ciążowy, zespoły kliniczne stwierdzane u pacjentów oraz najczęstsze powikłania w przebiegu ciąży. Noworodki z ciąż bliźniaczych stanowiły 12% pacjentów hospitalizowanych na OION w analizowanym przedziale czasowym. Najczęstszą przyczyną wymagającą intensywnej terapii były zaburzenia oddychania oraz wrodzone wady serca, których specyfikę poddano szczegółowej analizie. W większości przypadków współistniało kilka zespołów klinicznych, wpływających na zły stan kliniczny noworodka. Słowa kluczowe: ciąża bliźniacza, intensywna terapia, zaburzenia oddychania Wstęp Przełom w medycynie związany z rozwojem technik wspomaganego rozrodu, który nastąpił w ostatnich dekadach, spowodował istotny wzrost częstości występowania ciąż wielopłodowych. Fakt ten niewątpliwie wiąże się ze zwiększonym odsetkiem porodów przedwczesnych. Zachorowalność i śmiertelność, której częstą przyczyną jest niedojrzałość noworodków oraz mała masa urodzeniowa, korelują z krotnością ciąży [1]. W państwach rozwiniętych śmiertelność okołoporodowa noworodków kształtuje się na poziomie poniżej %, jednakże jest 4-7 razy wyższa wśród bliźniąt [2-5]. Noworodki z ciąż bliźniaczych są więc pacjentami wymagającymi szczególnej troski. W porównaniu z noworodkami z ciąż pojedynczych częściej niezbędna jest hospitalizacja na oddziale intensywnej terapii tuż po urodzeniu, a pobyt ten jest zwykle dłuższy [6]. Cel Celem niniejszej pracy, było określenie przyczyn pobytu na Oddziale Intensywnej Opieki Noworodka (OION) oraz charakterystyka kliniczna hospitalizowanych noworodków z ciąż bliźniaczych. Materiał i metoda Retrospektywnej analizie poddano 48 noworodków z ciąż bliźniaczych urodzonych w terminie od 1 stycznia do 31 grudnia 211 r. w Ginekologiczno-Położniczym Szpitalu Klinicznym (GPSK) Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Grupę badaną stanowiło 65 noworodków (w tym 45 chłopców, 2 dziewczynek) hospitalizowanych na OION. Zebrane dane poddano analizie opisowej i statystycznej. W zgromadzonym materiale oceniano wiek ciążowy określany na podstawie daty ostatniej miesiączki, sposób zakończenia ciąży, stan ogólny noworodka oceniany według punktacji w skali Apgar, masę urodzeniową noworodków, przyczyny oraz czas hospitalizacji pacjentów, czas sztucznej wentylacji. Spośród czynników matczynych ocenie poddano wiek ciężarnej oraz wybrane powikłania w przebiegu ciąży (cukrzycę ciężarnych, nadciśnienie tętnicze indukowane ciążą, przedwczesne pęknięcie błon płodowych). Jako kryterium hipotrofii wewnątrzmacicznej (SGA small for gestational age) przyjęto urodzeniową masę ciała mniejszą niż 2SD (lub <. centyla) dla danego wieku ciążowego, posługując się siatkami centylowymi [7]. Skalę Apgar oceniano w 1., 5. oraz. minucie życia. Biorąc pod uwagę sposób zakończenia ciąży uwzględniono ostre objawy zagrożenia płodu jako wskazanie do porodu operacyjnego. Dane uzyskano korzystając z systemu komputerowego Eskulap oraz archiwalnej dokumentacji pacjentów. Do obliczeń statystycznych wykorzystano pakiet Statistica. Obliczono wartości średnie, odchylenie standardowe, wartości minimalne oraz maksymalne, mediany analizowanych parametrów. Za znamienny statystycznie przyjęto poziom istotności p <,5. Do oceny zależności między 1 Studenckie Koło Medycyny Perinatalnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 2 Katedra i Klinika Neonatologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

68 M. Musik, G. Sławiński, M. Szymankiewicz wiekiem ciążowym, punktacją uzyskaną w skali Apgar a czasem sztucznej wentylacji i hospitalizacji pacjentów wykorzystano test nieparametryczny bazujący na korelacji porządku rang Spearmana. Celem oceny związku powikłań ciążowych oraz zespołów klinicznych u noworodków z wiekiem ciążowym obliczono różnicę wskaźników struktury. 8 noworodków (12,31%) przyszło na świat drogą naturalną. W 57 przypadkach (87,69%) przeprowadzono cięcie cesarskie. W tej grupie ostre objawy zagrożenia płodu były wskazaniem do operacyjnego ukończenia ciąży w 16 przypadkach (28,7%); w pozostałych były to wskazania prewencyjne nie stanowiące zagrożenia życia płodu. Potrzeba hospitalizacji najczęściej dotyczyła obu bliźniąt z danej pary (n = 38), w 13 przypadkach na OION przyjęto wyłącznie bliźnię pierwsze, w 14 bliźnię drugie (ryc. 2). W badanej grupie średnia masa urodzeniowa wyniosła 1776, g (SD = 644,9). Najniższa stwierdzona masa urodzeniowa wyniosła 48, g; najwyższa 299, g. Hipotrofię noworodka (SGA) stwierdzono w 12 przypadkach (18,46%) (ryc. 3). Średni wiek ciężarnych wyniósł 28,5 lat (SD = 5,2). Najmłodsza matka miała 17 lat, najstarsza 38 lat. 4 Wyniki W roku 211 w Ginekologiczno-Położniczym Szpitalu Klinicznym (GPSK) Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu miało miejsce 675 urodzeń, spośród których 48 noworodków stanowiły bliźnięta (w 8 przypadkach stwierdzono wewnątrzmaciczne obumarcie jednego z płodów). 65 noworodków z ciąż bliźniaczych wymagało przyjęcia na Oddział Intensywnej Opieki Noworodka (OION) w tym 45 chłopców (69,23%) i 2 dziewczynek (3,77%). W badanej grupie średni wiek ciążowy określany na podstawie daty ostatniej miesiączki wyniósł 31,9 tygodnia (SD = 3,), minimalny 24 tygodnie, maksymalny 38 tygodni. W tej grupie noworodki urodzone przedwcześnie (n = 62) stanowiły 95,38% grupy badanej. Skrajne wcześniactwo stwierdzono u 27 noworodków (41,54%) (ryc. 1). 35 3 25 2 15 5 bliźnię pierwsze bliźnię drugie para bliźniąt Ryc. 2. Kolejność urodzenia noworodka a przyjęcie na OION 3 3 25 24 25 2 15 5 2 3 4 6 27 12 22 24 26 28 3 32 34 36 38 Wiek ciążowy na podstawie daty ostatniej miesiączki (tygodnie) Ryc. 1. Wiek ciążowy noworodków z ciąż bliźniaczych hospitalizowanych na OION 8 3 2 15 5 1 9 9 11 5 15 2 25 3 Urodzeniowa masa ciała noworodka (g) Ryc. 3. Urodzeniowa masa ciała noworodków z ciąż bliźniaczych hospitalizowanych na OION Średni czas hospitalizacji na OION wyniósł,3 ± 12,6 dób. 2 noworodki przyjęte na OION zmarły w dniu przyjęcia. Najdłuższy czas hospitalizacji wyniósł 56 dób. Wiek ciążowy istotnie korelował z czasem pobytu na OION (p =,545; R. Spearman =!,4172). Stwierdzono istotną statystycznie zależność pomiędzy ilością przyznanych noworodkowi punktów w skali Apgar w 1. minucie oceny, a czasem pobytu na OION (p =,7739; R Spearman =!2,75143). Sztucznej wentylacji wymagały 62 noworodki, a jedynie w 3 przypadkach ten sposób wspomagania oddechu nie był konieczny. Czas sztucznej wentylacji noworodków wynosił średnio 6,1 dób (SD =,3), a najdłuższy wymagany okres wentylacji wyniósł 44 doby.

Charakterystyka kliniczna noworodków z ciąż bliźniaczych wymagających intensywnej terapii 69 Wiodącą przyczyną przyjęć na OION były zaburzenia oddychania stwierdzone u 63 noworodków (96,92%). Decyzja o przyjęciu na OION była podejmowana na podstawie oceny klinicznej pacjenta podczas pierwszego badania noworodka. W wielu przypadkach występowania zaburzeń oddychania, po przyjęciu na OION, na podstawie badań laboratoryjnych i obrazowych identyfikowano kilka przyczyn, które mogły wpłynąć na zły stan kliniczny noworodka. W tej grupie poza przyczynami dotyczącymi bezpośrednio układu oddechowego częste były powikłania septyczne (n = 15; 23,8%), zamartwica (n = 6; 9,23%), krwotoki dokomorowe (n = 14; 21,54%). W 2 przypadkach do złego stanu noworodka przyczyniła się hipowolemia. Wady serca, które mogą być przyczyną zaburzeń oddychania w pierwszych dobach życia, ale też nasilić niekorzystne następstwa innych stanów klinicznych, stwierdzano u 33 (5,77%) noworodków. Graficzne zestawienie głównych przyczyn hospitalizacji noworodków na OION przedstawia rycina 4. 7 6 5 4 3 2 zaburzenia oddychania posocznica krwotok dokomorowy inne (hipowolemia! 2, niewydolność krążęnia! 2, TTTS! 4, aberracje chromosomowe! 2) zamartwica wady serca Ryc. 4. Główne przyczyny przyjęć noworodków z ciąż bliźniaczych na OION W 5 przypadkach (7,69%) stwierdzono zgon noworodka. Wśród przyczyn zgonów znalazły się: skrajne wcześniactwo (n = 3), wewnątrzowodniowe zakażenie płodu (n = 1) oraz Zespół Edwardsa powikłany niewydolnością oddechową (n = 1). W grupie pacjentów przyjętych na OION z powodu zaburzeń oddychania niewydolność oddechową stwierdzono u 62 (95,38%). Na podstawie badania klinicznego, badań laboratoryjnych i obrazowych u pacjentów postawiono następujące rozpoznania: wrodzone zapalenie płuc (n = 35), zespół zaburzeń oddychania (n = 25) oraz adaptacyjne zaburzenia oddychania (n = ) i inne (tab. 1). U 33 noworodków z przebadanej grupy na podstawie postnatalnego badania echokardiograficznego stwierdzono występowanie wrodzonej wady serca. W wielu przypadkach były to wady współistniejące. Najczęściej stwierdzano: przetrwały otwór owalny (FOA)/ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej (ASD), które sklasyfikowano (n łącznie (n = 28). Drugą co do częstości występowania anomalią kardiologiczną był przetrwały przewód tętniczy (PDA, n = ) (tab. 3). W badanej grupie wady serca występowały wyłącznie w grupie noworodków urodzonych przedwcześnie. Nie stwierdzono ich natomiast wśród noworodków donoszonych (n = 3). Nie obserwowano ponadto istotnej statystycznie różnicy w częstości występowania wrodzonych wad serca w grupach noworodków urodzonych między 24-31. tygodniem ciąży i 32-36. tygodniem ciąży (p =,429). Tabela 1. Zaburzenia oddychania u noworodków z ciąż bliźniaczych hospitalizowanych na OION Niewydolność oddechowa 62 Zespół zaburzeń oddychania 25 Wrodzone zapalenie płuc 35 Adaptacyjne zaburzenia oddychania Odma oplucnowa 4 Nadciśnienie płucne 1 Odma śródpiersiowa 1 Krwotok płucny 2 Rozedma śródmiąższowa 1 Tabela 2. Wady serca u noworodków z ciąż bliźniaczych hospitalizowanych na OION FOA, ASD (przetrwały otwór owalny, ubytek w przegrodzie 28 międzyprzedsionkowej) VSD (ubytek w przegrodzie 2 międzykomorowej) Zwężenie pnia płucnego 1 PDA (przetrwały przewód tętniczy) Przetrwałe krążenie płodowe 3 Zespół przetoczenia krwi między płodami (TTTS) stwierdzono prenatalnie u 4 (6,15%) noworodków hospitalizowanych po urodzeniu na OION, co stanowiło 5% wszystkich przypadków tego zespołu rozpoznanych w analizowanym przedziale czasowym. Średni czas hospitalizacji w tej grupie był zbliżony do średniego czasu hospitalizacji obliczonego dla całej grupy badanej i wyniósł,3 ± 7,32 dób, nieznacznie dłuższy był natomiast czas mechanicznej wentylacji (średnio 8,3 ± 6,8 dób). Wszystkie 4 noworodki urodziły się przedwcześnie; w jednym przypadku następstwa skrajnego wcześniactwa były przyczyną zgonu noworodka. Przeanalizowano związek wieku ciążowego noworodków z zachorowalnością i śmiertelnością w tej grupie. Niektóre z zespołów klinicznych występowały wyłącznie w grupie noworodków urodzonych przedwcześnie (posocznica, krwotok dokomorowy, wrodzone wady serca). Również zgony miały miejsce wyłącznie w grupie wcześniaków, a skrajne wcześniactwo było samodzielną przy-

7 M. Musik, G. Sławiński, M. Szymankiewicz czyną 3 z 5 stwierdzonych zgonów. Choć ograniczeniem badania może być mała liczebność podgrupy noworodków urodzonych powyżej 36. tygodnia ciąży, istotnym do odnotowania jest fakt, iż u wszystkich (n = 3) pacjentów obserwowano zaburzenia oddychania, które wiązały się z koniecznością przyjęcia na OION. Stwierdzono istotną statystycznie odwrotną zależność pomiędzy wiekiem ciążowym, a czasem stosowania sztucznej wentylacji (n = 62; R Spearman =!,4191; p =,7). W grupie skrajnych wcześniaków w stosunku do grupy noworodków urodzonych między 32. a 36. tygodniem ciąży stwierdzono częstsze występowanie krwotoków dokomorowych oraz wad serca, jednak różnica ta nie była istotna statystycznie (odpowiednio p =,2435; p =,429) (tab. 3). Częstość powikłań wśród ciężarnych i noworodków była związana z długością trwania ciąży. Wykazano istotną statystycznie zależność między zachorowalnością na cukrzycę ciężarnych, a czasem trwania ciąży; przy czym istotnie częściej występowała ona wśród matek rodzących między 32. a 36. tygodniem ciąży, w porównaniu z tymi rodzącymi przed 32. tygodniem ciąży (p =,236). Tabela 3. Charakterystyka kliniczna noworodków w zależności od wieku ciążowego 24-31 t.c. (n = 27) 32-36 t.c. (n = 35) $ 37 t.c. (n = 3) p -value 1 Zaburzenia oddychania 26 (96%) 34 (97,14%) 3 (,%),848 Posocznica 3 (11,11%) 5 (14,29%) (,%),7111 Zamartwica 2 (7,41%) 3 (8,57%) 1 (33,33%),8679 Krwotok dokomorowy 8 (29,63%) 6 (17,14%) (,%),2435 I-II 4 (14,81%) 6 (17,14%) (,%),846 III 5 (18,52%) (,%) (,%),79 IV (,%) (,%) (,%) 1, Wady serca 16 (59,26%) 17 (48,57%) (,%),429 SGA 3 (11,11%) 7 (2,%) 2 (66,67%),3453 Zgon 3 (11,11%) 2 (5,71%) (,%),4387 czas hospitalizacji na OION (doby) 16,19 6,96 2,33,23 czas wentylacji (doby) 9,92 3,79 1,33,28 1 poziom istotności statystycznej porównywanej w grupach noworodków urodzonych w 24-31. tygodniu ciąży oraz w 32-36. t.c. Tabela 4. Stany matczyne i położnicze w zależności od wieku ciążowego 24-31 (n = 27) 32-36 (n = 35) $ 37 (n = 3) p -value Cukrzyca ciężarnych (,%) 6 (17,14%) 1 (33,33%),236 Nadciśnienie indukowane ciążą 2 (7,41%) 5 (14,29%) 1 (33,33%),3961 Stan przedrzucawkowy (,%) 1 (2,86%) (,%),3757 Przedwczesne pęknięcie błon płodowych 7 (25,93%) 1 (2,85%) (,%),72 Cięcie cesarskie 23 (85,19%) 31 (88,57%) 3 (,%),6938 Cięcie cesarskie z powodu ostrego zagrożenia życia płodu 6 (22,22%) (28,57%) (,%),57 Poród siłami natury 4 (14,81%) 4 (11,43%) (,%),6938 1 poziom istotności statystycznej porównywanej w grupach noworodków urodzonych w 24-31. tygodniu ciąży oraz w 32-36. t.c. W grupie matek noworodków urodzonych poniżej 32. tygodnia ciąży statystycznie istotnie częściej stwierdzano przedwczesne pęknięcie błon płodowych w porównaniu z grupą ciężarnych rodzących pomiędzy 32. a 36. tygodniem ciąży (p =,72). Pozostałe powikłania występujące w przebiegu ciąży (nadciśnienie indukowane ciążą, stan przedrzucawkowy, konieczność przeprowadzenia porodu operacyjnego z powodu zagrożenia życia płodu) pojawiały się częściej w grupie rodzących pomiędzy 32. a 36. tygodniem ciąży, jednak nie obserwowano statystycznie istotnej różnicy, w porównaniu z ciężarnymi rodzącymi przed 32. tygodniem (tab. 4). Dyskusja Odsetek ciąż wielopłodowych według różnych badań waha się w granicach 2,61%-3,48% [8-]. Powyższe dane są zbliżone do danych I poziomu istotności statystycznej porównywanej w grupach noworodków urodzonych w 24-31. tygodniu ciąży oraz w 32-36. tygodniu ciąży z roku 211 zaprezentowanych przez Główny Urząd Statystyczny 2,58%. Wśród dzieci urodzonych w GPSK w 211 roku bliźnięta stanowiły 6,4% ogółu urodzeń. Wyższy odsetek porodów bliźniąt w stosunku do średniej krajowej tłumaczyć można III poziomem referencji poznańskiego Ośrod-

Charakterystyka kliniczna noworodków z ciąż bliźniaczych wymagających intensywnej terapii 71 ka. Spośród wszystkich noworodków z ciąż bliźniaczych 15,93% wymagało przyjęcia na OION. Jest to wynik zbliżony do prac przedstawianych przez innych autorów polskich (17,28%) i zagranicznych (17,%) [6, 9, 11]. Średni wiek ciążowy w grupie badanej wyniósł 31,9 ± 3, tygodni. W zestawieniu jest to wynik pośredni w stosunku do opracowań innych autorów, gdzie wyniósł odpowiednio 28 ± 2,3; 28,4 ± 2,3; 34,5 ± 3,2 tygodnie [1, 8, 12]. Porównując średnią urodzeniową masę ciała noworodków w grupie badanej 1776, ± 644,9 g z cytowanymi powyżej opracowaniami wyniki kształtują się odpowiednio: 1218 ± 363 g; 62 ± 271 g; 2157 ± 653 g [1, 8, 12]. W poznańskim Ośrodku wśród głównych powodów hospitalizacji noworodków z ciąż bliźniaczych na OION znalazły się (według częstości występowania): zaburzenia oddychania, wrodzone wady serca oraz krwotoki wewnątrzczaszkowe. W badaniach innych autorów zaburzenia oddychania stanowią, podobnie, najczęstszą przyczynę hospitalizacji na OION bliźniąt, ale również noworodków z porodów pojedynczych [6, 9, 13]. Gdy przyjrzeć się natomiast bliżej identyfikowalnym przyczynom zaburzeń oddychania, większość autorów jako dominującą jednostkę kliniczną wskazuje przejściowe zaburzenia oddychania [14, 15], które były obecne u 15,38% pacjentów hospitalizowanych w poznańskim Ośrodku. W analizowanym materiale najczęstszą jednostką kliniczną odpowiedzialną za zaburzenia oddychania było wrodzone zapalenie płuc (53,85%) często współistniejące z zespołem zaburzeń oddychania (ZZO), który występował u 38,46% pacjentów. Podobnie wysoki odsetek noworodków z potwierdzonym ZZO opisano w ośrodku warszawskim [6]. W pracy Gezera i wsp. [8] ZZO obserwowano u 9% bliźniąt, a wrodzone zapalenie płuc jedynie u 1,7% noworodków. Hacking [12] w swoim opracowaniu dotyczącym występowania zaburzeń oddychania u bliźniąt potwierdził występowanie ZZO u 66,42% noworodków. Wrodzone wady serca, które były drugą co do częstości przyczyną hospitalizacji noworodków z ciąż bliźniaczych na OION w analizowanym materiale, stwierdzono u 5,77% pacjentów. Najczęściej stwierdzaną wadą były anomalie przegrody międzyprzedsionkowej (FOA/ASD), które potwierdzono w badaniu echokardiograficznym u 43,8% oraz PDA potwierdzony u 15,38% noworodków. W ośrodku warszawskim patologie te stanowiły odpowiednio 2,13% oraz 34,4% [6]. W grupie badanych noworodków posocznica występowała u 12,31% pacjentów i była to częstość pośrednia w stosunku do doniesień innych autorów, gdzie wynosiła odpowiednio 64,34% w jednym z ośrodków amerykańskich [9] oraz 3,66% w ośrodku warszawskim [6]. Zespół przetoczenia krwi między płodami (TTTS) stwierdzono prenatalnie u 4 (6,15%) noworodków hospitalizowanych po urodzeniu na OION, co stanowiło 5% wszystkich przypadków tego zespołu rozpoznanych w analizowanym przedziale czasowym. Nieco wyższą częstość obserwowano w ośrodku warszawskim (9,76%) [6]. U większości hospitalizowanych noworodków obserwowano współistnienie kilku zespołów klinicznych, co jest zgodne ze spostrzeżeniami innych autorów [6, 9]. Śmiertelność noworodków przyjętych na OION w badanym materiale wyniosła 7,69% i była niższa w porównaniu z innymi ośrodkami, gdzie wynosiła 12,62% oraz 11,7% [6, 12]. Podsumowanie Noworodki z ciąż bliźniaczych stanowiły znaczny odsetek wśród pacjentów hospitalizowanych na OION w roku 211. Najczęściej potrzeba intensywnej opieki tuż po urodzeniu dotyczyła obu noworodków z danej pary bliźniąt. Wiodącą przyczynę przyjęć na OION stanowiły zaburzenia oddychania oraz wrodzone wady serca. U większości pacjentów stwierdzano kilka stanów klinicznych mogących wpływać na ciężki stan ogólny noworodka. Piśmiennictwo [1] Shinwell E.S. (22) Neonatal and long-term outcomes of very low birth weight infants from single and multiple pregnancies. Semin. Neonatol. 7: 23-29. [2] Chitrit Y., Filidori M., Pons J.C. et al. (1999) Perinatal mortality in twin pregnancies: a 3-year analysis in Seine Saint Denis (France). Europ. J. Obstet. Gynecol. Reprod. Biol. 86: 23-28. [3] Kleinman J.C., Fowler M.G., Kessel S.S. (1991) Comparison of infant mortality among twins and singletons, United States, 196 and 1983. Am. J. Epidemol. 133: 133-143. [4] Pugliese A., Arsieri R., Patriarca V. et al.(1994) Incidence and neonatal mortality of twins, Italy, 1981-9. Acta Genet. Med. Gemellol. 43: 139-144. [5] Smith-Levitin M., Skupski D.W., Chervenak F.A. (1995) Multifetal pregnancies. Curr. Opin. Obstet. Gynecol. 7: 465-471. [6] Kornacka M.K., Sonczyk A. (28) Noworodek z ciąży wielopłodowej wymagający intensywnej terapii problem narastający czy malejący? Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia 1(4): 26-264. [7] Januś D., Starzyk J., Dziatkowiak H. (21) Ocena wzrastania dzieci z wewnątrzmacicznym opóźnieniem wzrastania (IUGR) w materiale własnym doniesienia wstępne. Endokrynol. Diabetol. Choroby Przemiany Materii Wieku Rozw. 2: 85-88. [8] Altay Gezer, Muhabbet Rashidova, Onur Güralp et al. (212) Perinatal mortality and morbidity in twin pregnancies: the relation between chorionicity and gestational age at birth. Arch. Gynecol. Obstet. 285: 353-36. [9] Amy E. Doss, Melissa S. Mancuso, Suzanne P. Cliver et al. (212) Gestational age at delivery and perinatal outcomes of twin gestations. Am. J. Obstet. Gynecol. 27: 4.e1-6. [] Aseel Alkiaat, Maureen Hutchinson, Angela Jacques et al. (213) Evaluation of the frequency and obstetric risk factors associated with term neonatal admissions to special care units. Australian and New Zealand Journal of Obstetrics and Gynaecology 53: 277-282. [11] Salomon L.J., Ville Y. (28) Twin-to-twin transfusion syndrome: diagnosis and treatment. Bull. Acad. Natl. Med. Nov. 192(8): 1575-86; discussion 1586-7. [12] Hacking D., Watkins A., Fraser S. et al. (21) Respiratory distress syndrome and birth order in premature twins. Arch. Dis. Child. Fetal. Neonatal. Ed. 84: F117-F121. [13] Lian W.B., Yeo C.L., Ho L.Y. (22) Two-year outcome of normal-birth-weight infants admitted to a Singapore neo-

72 M. Musik, G. Sławiński, M. Szymankiewicz natal intensive care unit. Ann. Acad. Med. Singapore 31(2): 199-25. [14] Kumar A., Bhat B.V. (1996) Epidemiology of respiratory distress of newborns. Indian J. Pediatr. 63(1): 93-8. [15] Atiye Fedakar, Cavit Aydoğdu (211) Clinical features of neonates treated in the intensive care unit for respiratory distress. Turk. J. Pediatr. 53(2): 173-179. J Marta Szymankiewicz Klinika Neonatologii Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego 6-535 Poznań, ul. Polna 33 e-mail: mszymank@wp.pl Need for intensive care among twin-pregnancy newborns. Clinical characterization of patients admitted to NICU at the University Hospital in Poznań The aim of the study was to investigate the clinical syndromes and reasons for NICU admissions among twin-pregnancy newborns. We retrospectively analyzed 65 newborns requiring intensive care out of 48 twin-pregnancy neonates born in 211 at the Gynecology and Obstetrics Clinical Hospital in Poznań. Reason for admission, duration of NICU hospitalization and mechanical ventilation, clinical syndromes and the most common obstetrical complications were recorded. Twin pregnancy newborns represented 12% of all NICU patients in above-mentioned period of time. The most common reason for NICU admission were respiratory distress and congenital heart diseases, which became precisely characterized in the article. Most patients presented several clinical syndromes which might affect their poor general condition. Key words: twin pregnancy, NICU, respiratory distress