CECHY BIZNES PLANU INCYDENTALNOŚĆ KOMPLEKSOWOŚĆ DŁUGOFALOWOŚĆ WZGLĘDNA SYNTETYCZNOŚĆ NISKI STOPIEŃ OBLIGATORYJNOŚCI ELASTYCZNOŚĆ WARIANTOWOŚĆ AKTYWNY CHARAKTER BIZNES PLANU CZYTELNOŚĆ JK WZ UW 8
Specyficzną cechą biznes planu jest jego INCYDENTALNOŚĆ. Pojawia się on jako narzędzie wspomagania decyzji, podejmowanych z okazji zwykle ważnego, czasem przełomowego wydarzenia w życiu przedsiębiorstwa, a więc pojawia się nieregularnie i w porównaniu z planami w rozumieniu tradycyjnym dość rzadko. Kilka innych atrybutów biznes planu Kompleksowość. Biznes plan powinien obejmować wszystkie obszary przedsiębiorstwa (lub przedsięwzięcia). Ujęcie w biznes planie nie tylko wycinkowych projekcji (np. produkcja, sprzedaż, czynniki wytwórcze, koszty, nakłady, wydatki, rynek reklama itd.), ale po pierwsze wszystkich, wiążących się z przedmiotem biznes planu, a po drugie we wzajemnych zależnościach między nimi nadaje mu charakter wieloaspektowości i wszechstronnego wizerunku planowanych zamierzeń. JK WZ UW 9
Długofalowość. Biznes plan opisuje zazwyczaj przedsięwzięcia silnie i często nieodwracalnie zmieniające warunki działania firmy. Z natury rzeczy zatem należy ukazać długookresowe skutki i możliwości ich realizacji (wyjątkiem jest biznes plan tworzony w sytuacji likwidacji przedsiębiorstwa). W praktyce jest to najczęściej horyzont kilku lat, co wynika ze swoistego kompromisu między tendencją do jak najbardziej dalekosiężnego ukazania przyszłości, a wiarygodnością danych planistycznych, które ponad zasięg owych kilku lat stają się wielkościami bardziej futurologicznymi niż planistycznymi. JK WZ UW 10
Względna syntetyczność. Biznes plan jakkolwiek nie może opierać się na danych intuicyjnych, lecz powinien uzasadniać przedstawione projekcje (także liczbowe) określonymi analizami i kalkulacjami nie musi szczegółowo i ze stuprocentową precyzją wnikać w najdrobniejsze aspekty. Wiąże się to z jednym z celów biznes planu, jakim jest ramowa prezentacja określonego przedsięwzięcia biznesowego. JK WZ UW 11
Względnie niski stopień obligatoryjności. Biznes plan, w przeciwieństwie do planów sporządzanych regularnie w oparciu o naturalne działanie przedsiębiorstwa, ma nieco odmienny cel. Ma przede wszystkim uzasadniać potrzebę i wykonalność projektowanego zamierzenia oraz ma zrodzić przekonanie osiągnięcia odpowiedniej efektywności. Realizacja zamierzeń będących przedmiotem biznes planu z reguły implikuje budowę szczegółowych planów wykonawczych według projektowanych harmonogramów i one dopiero mogą stać się obligatoryjne dla przedsiębiorstwa. Te plany i budżety o wykonawczym charakterze zwykle bazują na sporządzonych w biznes planie projekcjach, jednak traktują te projekcje raczej jako ramowe wytyczne. Inaczej mówiąc, częściej głównym akcentem biznes planu jest wskazanie zamierzeń, źródeł pozyskania środków ich realizacji oraz skali koniecznych zastosowań tych środków, a wreszcie stopnia efektywności długofalowej, zaś w mniejszym stopniu biznes plan staje się dokumentem obowiązującym normatywnie wszystkie sfery i służby przedsiębiorstwa. JK WZ UW 12
Elastyczność. Po części z powodu swej długofalowości znacznego wyprzedzenia w czasie, nie można kategorii zawartych w biznes planie traktować jako zbioru obligatoryjnych i niemożliwych do zmiany normatywów i wskaźników, lecz raczej jako wielkości podatne na korekty i modyfikacje. Atrybut elastyczności polega więc na przyjęciu takich założeń w biznes planie, które w zależności od rozwoju wydarzeń można będzie korygować zarówno jeśli chodzi o planowane zamierzenia, czy harmonogram ich realizacji, jak również w odniesieniu do sposobów działań, prowadzących do wykonania tych zamierzeń. Takie podejście zwykle implikuje opracowanie więcej niż jednego scenariusza działań prezentowanych w biznes planie i jest kolejną jego cechą charakterystyczną. JK WZ UW 13
Wariantowość. Jedną z ważnych przesłanek opracowania biznes planu jest przekonanie jego odbiorcy o realistyczności, ale i o powodzeniu zamierzonego przedsięwzięcia. Projekcja przyszłości w wieloletnim często horyzoncie nie może przyjmować założeń przebiegu przyszłych wydarzeń ze stuprocentowym prawdopodobieństwem. Element ryzyka nakazuje wzięcie pod uwagę różnych scenariuszy przebiegu zjawisk ujętych w biznes planie. Odchylenia od wariantu podstawowej wersji biznes planu muszą zatem zostać uwzględnione, co skłania do jego przedstawienia szczególnie w warstwie danych liczbowych w kilku wariantach. Zwykle przyjmuje się wersje: optymistyczną, pesymistyczną i umiarkowaną, starając się oszacować stopień prawdopodobieństwa z jakim można je będzie zrealizować i wskazując skalę efektywności każdej z wersji. Biznes plan sporządzony w jednym wariancie niemal zawsze musi budzić zastrzeżenia co do jego wiarygodności. JK WZ UW 14
Aktywny charakter biznes planu. Sam proces tworzenia etap opracowywania biznes planu może ukazać niewykonalność, czy nieopłacalność zamierzenia. Dopuszczalne są zatem sytuacje zaniechania dalszego jego opracowywania, jeśli w jakiejś fazie analizy prospektywnej okaże się, że zamierzenie w danych warunkach jest niewykonalne. Biznes plan ma więc charakter twórczy, aktywizujący analizę projekcyjną i weryfikujący zdolność do realizacji zamierzenia. Staje się on zatem narzędziem wspomagania decyzji nie tylko po sporządzeniu jego postaci ostatecznej, ale jeszcze na etapie jego konstruowania weryfikuje pomysł, będący przedmiotem biznes planu. JK WZ UW 15
Czytelność. Biznes plan stanowi główne kryterium podjęcia decyzji i w związku z tym sam sposób jego pisania oraz forma końcowa powinna klarownie i w przejrzystej, przystępnej formie ukazywać decydentom wszystkie aspekty analizowanego przedsięwzięcia. Interdyscyplinarny charakter dokumentu końcowego z wymogiem logicznych powiązań przyczynowo skutkowych nie może nadmiernie nużyć szczegółami i nie może być niezrozumiały. Pożądane jest zachowanie właściwej kolejności przedstawianych obszarów oraz stosowanie wyrazistych i przekonujących technik prezentacji. Zachowanie cechy czytelności biznes planu jest o tyle trudne, że w jego tworzeniu muszą brać udział specjaliści z różnych dziedzin. Aby końcowy dokument był spójny autorstwo należy powierzyć niewielkiemu zespołowi. Mimo, że opisywana cecha ma raczej charakter formalny, a nie merytoryczny, jest ona o tyle istotna, że wrażenie decydenta, do którego trafia biznes plan może wywołać przychylność lub zniechęcenie do samego przedsięwzięcia niezależnie od jego walorów ekonomicznych. JK WZ UW 16
JK WZ UW 17
JK WZ UW 18
JK WZ UW 19
JK WZ UW 20
JK WZ UW 21
JK WZ UW 22
ANALIZA TECHNICZNO-ORGANIZACYJNA ANALIZA FINANSOWA I EKONOMICZNA 1. BADANIA RYNKU nakłady 1. POCZĄTK. NAKŁ. INWEST. 2. PROGRAM SPRZEDAŻY nakłady - środki trwałe koszty handlowe - montaż, instalacja 3. ZDOLNOŚĆ PRODUKCYJNA - przedprodukcyjne nakł. kapitałowe: analizy, konsultacje, CZYNNIKI WYTWÓRCZE gromadzenie kapitału 4. TEREN nakłady - kapitał obrotowy lokalizacja koncesja koszty bieżące (czynsze itp.) 2. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA 5. TECHNOLOGIA nakłady PROGNOZY 3. PRZYCHODY - wyposażenie podstawowe koszty kon- - sprzedaż - wyposażenie dodatkowe serwacji,re- - ceny - prace budowlano-montażowe montów - inflacja - konkurencja 6. SIŁA ROBOCZA nakłady (szkolenie) koszty (płace, socjalne) 4. KOSZTY PRODUKCJI 7. MATERIAŁY nakład początkowy 5. INNE KOSZTY i OBCIĄŻENIA koszty użycia, substytucji ZESTAWIENIA SYNTETYCZNE 8. INNE nakłady 6. RACHUNEK ZYSKÓW - energia 7. BILANS - transport koszty 8. CASH FLOW -... 9. KOSZTY OGÓLNE 9. FINANS. OCENA INWEST. - usługi - administracja - obsługa finansowa - amortyzacja 10. HARMONOGRAM REALIZACJI JK WZ UW 23