MSR 8 Zasady rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów Związek Polskiego Leasingu 3 października 2012 r.

Transkrypt

1 MSR 8 Zasady rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów Związek Polskiego Leasingu 3 października 2012 r. 1

2 Zasady rachunkowości i zmiany zasad rachunkowości 2

3 Zakres Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej Wskazówki dotyczące zastosowania MSR-y MSSF-y Interpretacje (SKI, KIMSF 1-19) Założenia koncepcyjne nie wchodzą w skład MSSF, ale stanowią ich ważne uzupełnienie 3

4 Hierarchia ważności przepisów w ramach MSSF Standardy = Interpretacje Wskazówki dotyczące zastosowania wydane do danego standardu lub interpretacji konieczność rozważenia przy ustalaniu zasad rachunkowości 4

5 Co robić, gdy brak standardu lub interpretacji? W przypadku braku standardu bądź interpretacji mających bezpośrednie zastosowanie do danej transakcji, innego zdarzenia lub warunku, kierownictwo jednostki kieruje się osądem przy opracowywaniu i stosowaniu zasad (polityki) rachunkowości, co prowadzi do uzyskania informacji, które są: przydatne dla użytkowników w procesie podejmowania decyzji gospodarczych, wiarygodne, czyli takie, dzięki którym sprawozdanie finansowe: wiernie przedstawia sytuację i wyniki finansowe oraz przepływy pieniężne jednostki, odzwierciedla ekonomiczną treść transakcji, innych zdarzeń i warunków, a nie tylko formę prawną, jest obiektywne, czyli bezstronne, jest zgodne z zasadą ostrożnej wyceny, jest kompletne we wszystkich istotnych aspektach. 5

6 Co robić, gdy brak standardu lub interpretacji (cd.)? Kierować się Można rozważyć wymogami i wytycznymi zawartymi w Standardach i Interpretacjach regulujących podobne i powiązane zagadnienia definicjami, kryteriami ujmowania i wyceny aktywów, pasywów, przychodów i kosztów zawartymi w Założeniach koncepcyjnych regulacje innych organizacji tworzących standardy, które posługują się podobnymi założeniami koncepcyjnymi inną literaturę z zakresu rachunkowości przyjęte praktyki branżowe w zakresie w jakim nie są one sprzeczne z powyższymi 6

7 Zmiany zasad rachunkowości jest wymagana przez Standard lub interpretację Zmiany należy dokonać, gdy jej wprowadzenie zapewni dostarczenie bardziej wiarygodnych, trafnych informacji = zmiana dobrowolna 7

8 Zmiany zasad rachunkowości (cd.) Nie stanowi zmiany zasad rachunkowości przyjęcie zasady rachunkowości do transakcji, innych zdarzeń lub warunków, które różnią się w treści od uprzednio występujących..przyjęcie nowej zasady rachunkowości do transakcji, innych zdarzeń lub transakcji, które nie występowały uprzednio lub były nieistotne. 8

9 Zmiany zasad rachunkowości (cd.) Czy zmiana zasad rach. wynika z początkowego zastosowania Standardu lub Interpretacji? TAK Czy Standard lub Interpretacja zawiera przepisy przejściowe? TAK Zmianę wprowadzić zgodnie z przepisami przejściowymi tego Standardu lub Interpretacji! NIE NIE Zmiana zasad rachunkowości stanowi zmianę dobrowolną. Zmianę wprowadzić retrospektywnie! 9

10 Zmiany zasad rachunkowości (cd.) Zmianę wprowadzić retrospektywnie! Czy jest wykonalne ustalenie efektu zmian zasad rachunkowości dotyczącego danego okresu oraz skumulowanego efektu zmiany tych zasad? NIE Należy zastosować nowe zasady rachunkowości do wartości bilansowej aktywów i pasywów na początek najwcześniejszego okresu za jaki zastosowanie retrospektywne jest wykonalne i dokonać korekty bilansu otwarcia każdego odpowiedniego komponentu kapitału za ten okres. TAK Należy skorygować bilans otwarcia za najwcześniej prezentowany okres każdego składnika kapitału, którego zmiana dotyczy i inne kwoty porównawcze za każdy prezentowany okres, tak jakby nowe zasady rachunkowości stosowane były zawsze. 10

11 Zmiany zasad rachunkowości (cd.) Zmianę wprowadzić retrospektywnie! Czy jest wykonalne ustalenie efektu zmian zasad rachunkowości dotyczącego danego okresu oraz skumulowanego efektu zmiany tych zasad? NIE Należy zastosować nowe zasady rachunkowości do wartości bilansowej aktywów i pasywów na początek najwcześniejszego okresu za jaki zastosowanie retrospektywne jest wykonalne i dokonać korekty bilansu otwarcia każdego odpowiedniego komponentu kapitału za ten okres. TAK Należy skorygować bilans otwarcia za najwcześniej prezentowany okres każdego składnika kapitału, którego zmiana dotyczy i inne kwoty porównawcze za każdy prezentowany okres, tak jakby nowe zasady rachunkowości stosowane były zawsze. Konieczność trzeciego bilansu!! 11

12 Zmiany zasad rachunkowości (cd.) Przykład Spółka przygotowuje korektę z uwagi na zmianę polityki rachunkowości. Czy wpływ na podatek powinien być ujęty w korekcie ubiegłego roku (ujęty w rezerwach), czy też wpływać na bieżące obciążenie podatkowe? 12

13 Zmiany zasad rachunkowości (cd.) Przykład rozwiązanie Spółka przygotowuje korektę z uwagi na zmianę polityki rachunkowości. Czy wpływ na podatek powinien być ujęty w korekcie ubiegłego roku (ujęty w rezerwach), czy też wpływać na bieżące obciążenie podatkowe? Spółka powinna skorygować bilans otwarcia za najwcześniej prezentowany okres, tak jakby nowe zasady rachunkowości stosowane były zawsze. Jeżeli korekta wpłynie np. na prezentowany w roku ubiegłym przychód spowoduje też zmianę wysokości podstawy podatku odroczonego, a więc na aktywa lub rezerwy z tego tytułu. Z tego powodu wpływ na podatek powinien być ujęty w korekcie ubiegłego roku, nie powinien natomiast wpływać na bieżące obciążenie podatkowe. 13

14 Zmiany zasad rachunkowości (cd.) Dobrowolna zmiana zasad rachunkowości naturę zmiany, powody, dla których zastosowanie nowych zasad rachunkowości dostarczy bardziej wiarygodnych i użytecznych informacji, kwotę korekty dotyczącą bieżącego okresu obrotowego i każdego prezentowanego w sprawozdaniu finansowym okresu ubiegłego, kwotę korekty dotyczącą okresów wcześniejszych od okresów uwzględnionych w danych porównawczych, jeżeli retrospektywne zastosowanie było niewykonalne ujawnić przyczynę i opis jak i od kiedy ujęto zmianę zasad rach. Ujawnianie informacji Jeżeli jednostka nie zastosowała nowego Standardu lub Interpretacji, która została wydana lecz jeszcze nie jest obowiązująca należy ujawnić: ten fakt, oraz znane i rozsądnie dające się oszacować informacje istotne do oceny możliwego wpływu zastosowania nowego Standardu lub Interpretacji na sprawozdanie finansowe w okresie początkowego zastosowania. Wprowadzenie nowego standardu tytuł Standardu lub Interpretacji, fakt, iż zmiana w zasadach rachunkowości wprowadzana jest zgodnie z przepisami przejściowymi, naturę zmiany w zasad rachunkowości, opis przepisów przejściowych, przepisy przejściowe, które mogą mieć wpływ na przyszłe okresy, kwotę korekty dotyczącą bieżącego okresu obrotowego i każdego prezentowanego w sprawozdaniu okresu ubiegłego, kwotę korekty dotyczącą okresów wcześniejszych do okresów prezentowanych w sprawozdaniu, jeżeli retrospektywne zastosowanie było niewykonalne ujawnić przyczynę i opis jak i od kiedy ujęto zmianę zasad rachunkowości 14

15 Wartości szacunkowe i zmiany wartości szacunkowych 15

16 Zmiany wartości szacunkowych Zmiana wartości szacunkowych stanowi korektę wartości bilansowej składnika aktywów lub zobowiązań, bądź okresowego zużycia składnika aktywów będąca wynikiem bieżącej oceny oraz oczekiwanych pożytków i obowiązków związanych z tymi aktywami lub zobowiązaniami. Zmiany te są rezultatem nowych informacji lub wydarzeń i nie stanowią korekty błędów. Zastosowanie wartości szacunkowych może być na przykład wymagane w przypadku określenia: wartości wątpliwych należności, wartości zapasów, które utraciły przydatność gospodarczą, wartości godziwej aktywów/ zobowiązań finansowych, ustalenia długości okresów użytkowania aktywów podlegających amortyzacji, czy też oczekiwanego zużywania korzyści ekonomicznych związanych z tymi aktywami, oraz zobowiązania z tytułu gwarancji. 16

17 Zmiany wartości szacunkowych (cd.) Zmiany wartości szacunkowych wprowadza się prospektywnie i ujmuje: Jeżeli zmiana wpływa tylko na dany okres w okresie w którym dokonano zmian, np.: szacunek rezerw. Jeżeli zmiana wpływa na dany okres i przyszłe okresy w okresie w którym dokonano zmian i w okresach przyszłych, np.: dotyczących okresu użytkowania środków trwałych. 17

18 Zmiany wartości szacunkowych (cd.) Przykład Spółka zakupiła maszynę 1 stycznia 2005 r za tys. zł, oczekiwany okres użytkowania aktywa wynosił 10 lat, bez wartości rezydualnej. W styczniu 2007 r. zarząd dokonała analizy maszyny i oszacował pozostały okres użytkowania na 10 lat (łącznie 12). Czy wartość bilansowa aktywa powinna zostać skorygowana (przez korektę już dokonanego umorzenia)? 18

19 Zmiany wartości szacunkowych (cd.) Przykład rozwiązanie Spółka zakupiła maszynę 1 stycznia 2005 r za tys. zł, oczekiwany okres użytkowania aktywa wynosił 10 lat, bez wartości rezydualnej. W styczniu 2007 r. zarząd dokonała analizy maszyny i oszacował pozostały okres użytkowania na 10 lat (łącznie 12). Czy wartość bilansowa aktywa powinna zostać skorygowana (przez korektę już dokonanego umorzenia)? Nie, wartość bilansowa aktywa powinna pozostać niezmieniona, przeszacowanie wpłynie natomiast na obciążenia z tytułu amortyzacji w kolejnych latach (96 tys. zł zamiast wcześniejszych 120 tys.) Korekta amortyzacji (która wynosiłaby 100 tys. zł, gdyby okres użytkowania wynosił od początku 12 lat) zostaje rozłożona w czasie. 19

20 Błędy księgowe 20

21 Błędy księgowe Błędy popełnione w poprzednich okresach Przeoczenia i zniekształcenia w sprawozdaniu finansowym jednostki za jeden lub większą liczbę poprzednich okresów powstające z powodu niezastosowania, lub niewłaściwego wykorzystania wiarygodnych informacji, które: były dostępne, gdy sprawozdanie finansowe za te okresy zatwierdzano do publikacji, można było rozsądnie oczekiwać, że zostaną uzyskane i wzięte pod uwagę dla celów sporządzenia i prezentacji tych sprawozdań finansowych. 21

22 Błędy popełnione w poprzednich okresach Korygowanie błędów Retrospektywnie poprzez przekształcenie: danych porównawczych za okres w którym popełniono błąd, jeżeli błąd popełniono w okresie wcześniejszym niż prezentowane dane porównawcze wówczas należy przekształcić bilans otwarcia najwcześniej prezentowanego okresu. Za wyjątkiem, gdy jest niewykonalne ze względów praktycznych ustalenie albo wpływu na okres lub skumulowanego wpływu błędu dalsze postępowanie jak w tym samym przypadku, przy zmianach zasad rachunkowości. 22

23 Błędy popełnione w poprzednich okresach Przykład Spółka Alfa przygotowuje sprawozdanie finansowe za rok 2007, dane porównawcze za rok Wykryto istotny błąd, na sumę 3 milionów zł, dotyczący 3 ubiegłych lat. Ustalono, że 0,5 mln dotyczy roku 2006, niemożliwe jest natomiast podzielenie pozostałej kwoty między lata 2004 i

24 Błędy popełnione w poprzednich okresach Przykład rozwiązanie Spółka Alfa przygotowuje sprawozdanie finansowe za rok 2007, dane porównawcze za rok Wykryto istotny błąd, na sumę 3 milionów zł, dotyczący 3 ubiegłych lat. Ustalono, że 0,5 mln dotyczy roku 2006, niemożliwe jest natomiast podzielenie pozostałej kwoty między lata 2004 i Spółka powinna skorygować wartość aktywów i pasywów na 1 stycznia 2006 r., jak również rachunek zysków i strat (oraz przepływów pieniężnych) za rok porównawczy (tj. 2006). Gdyby jednostka sporządzała zestawienie historyczne również za lata 2004, 2005 korekta powinna być ujęta również z datą 1 stycznia 2006, z uwagi na brak możliwości przypisania błędu do lat poprzedzających. 24

25 Niewykonalne w praktyce Jednostka nie może zastosować standardu, mimo podjęcia wszystkich racjonalnych wysiłków w tym kierunku. Jednostka nie może wprowadzić zmian lub korekt retrospektywnie, gdy: skutek podejścia retrospektywnego nie jest możliwy do ustalenia, retrospektywna zmiana zasad lub korekta błędu wymaga założeń co do intencji kierownictwa we wskazanym minionym okresie, zmiana lub korekta wymaga istotnych szacunków, a niemożliwe jest wyodrębnienie informacji potwierdzających warunki według stanu na dzień, którego zmiana dotyczy lub byłyby one dostępne, gdy sprawozdanie finansowe za wskazany wcześniejszy okres zostało zatwierdzone do publikacji. 25

26 Błędy księgowe ujawnianie informacji Należy ujawnić: rodzaj popełnionego błędu, kwotę korekty dotyczącej bieżącego okresu obrotowego oraz każdego poprzedniego okresu prezentowanego w sprawozdaniu, kwotę korekty dotyczącej okresów wcześniejszych od okresów prezentowanych w sprawozdaniu, jeżeli retrospektywne ujęcie nie jest wykonalne ze względów praktycznych za konkretny okres, ujawnić przyczyny oraz w jaki sposób skorygowano błąd. 26

27 Dziękujemy za uwagę! 27