Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Barzkowice 8 9
O ośrodku Obiekty dydaktyczne Zajęcia w Biosurowcowym Ogrodzie Dydaktycznym Biosurowcowy Ogród Dydaktyczny Oczyszczalnia ścieków Ogrody Odnowy Siłownia wiatrowa, kolektory słoneczne Barzkowice to wieś położona w malowniczej części województwa zachodniopomorskiego, w gminie Stargard Szczeciński. Zlokalizowana nad rzeką Pęzinką, lewym dopływem Krąpieli, wymieniana jest w źródłach z roku 1229 jako własność zakonu joannitów, co podkreśla jej historyczny charakter. W malowniczej scenerii okolicznej przyrody od roku 1956 funkcjonuje pod różnymi nazwami Ośrodek Doradztwa Rolniczego, od roku 2005 Dzieci zapoznają się z kolekcją roślin w Biosurowcowym Ogrodzie Dydaktycznym jako Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Prowadzi on doradztwo rolnicze obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mające na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich. Również prowadzenie działań na rzecz podnoszenia świadomości ekologicznej jest jednym z zadań barzkowickiego ośrodka. Ta kwestia znalazła odzwierciedlenie m.in. w zajęciach organizowanych przez Barzkowicki Ośrodek Edukacji Ekologicznej: wędrówkach prowadzących wśród pobliskich pól poprzez stary park, gdzie szkło i metal wkomponowane są w tło starodrzewu, tworząc oczyszczalnię ścieków Ogrody Odnowy. W krajobraz okolicznych pól malowniczo wkomponowany jest także Biosurowcowy Ogród Dydaktyczny. To właśnie owo wkomponowanie w otaczający krajobraz podkreśla wzajemne przenikanie się wszystkich składników środowiska, cały dynamizm procesów zachodzących w przyrodzie. Sprzyja temu położenie samego ośrodka wśród pól, łąk i malowniczych alei lipowych. Ośrodek posiada bazę hotelową, sale szkoleniowe, położony jest z dala od obiektów przemysłowych, w otoczeniu zieleni. Jest realizacją międzynarodowego programu pilotażowego projektu Leonardo da Vinci. Ogród zajmuje powierzchnię 1200 m 2. Na poletkach demonstracyjnych Ogrodu znajdują się rośliny, które mogą znaleźć zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu, zastępując powszechnie stosowane substancje chemiczne lub surowce kopalniane. Rośliny usystematyzowano według ich specyficznych walorów i składników. Przy zakładaniu ogrodu uwzględniono osiem grup roślin: cukrowe, skrobiowe, białkowe, oleiste, włókniste, rośliny o szczególnych składnikach (przyprawowe, lecznicze, barwnikowe, garbnikowe, zawierające gumy, woski, żywice, śluzy i balsamy), energetyczne, rośliny o szczególnym drewnie. Oczyszczalnia ta łączy najnowsze osiągnięcia inżynierii ekologicznej z tradycyjną technologią oczyszczania ścieków. Uczestnicy spotkań edukacyjnych mogą na żywo obserwować różnorodność biologiczną oraz dynamiczne procesy zachodzące w ekosystemach. Ogrody Odnowy nie przypominają wyglądem typowej oczyszczalni ścieków, a raczej ogród botaniczny, gdzie rosną rośliny ozdobne a także rośliny biorące udział w procesie oczyszczania. Dodatkowym atutem jest brak emisji uciążliwych odorów. Inwestycję Pilotażowy system odprowadzania ścieków z rejonu wsi Barzkowice wraz z oczyszczalnią ścieków i elektrownią wiatrową zrealizowano dzięki środkom Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie. Odnawialne Źródła Energii siłownia wiatrowa, kolektory słoneczne oraz wykonana termomodernizacja obiektu ZODR są bazą do celów dydaktycznych. Instalację kolektorów słonecznych i termomodernizację budynku szkoleniowego wykonano przy wsparciu finansowym Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie. 10 11
Park w okolicy Ośrodka Widok na Lipową Aleję 12 13
Oferta edukacyjna W oparciu o posiadaną bazę dydaktyczną Barzkowicki Ośrodek realizuje wiele form edukacyjnych skierowanych do szerokiego grona odbiorców. Począwszy od dzieci i młodzieży po dorosłych każdy znajdzie tu coś dla siebie. Oferta edukacyjna ABC ROLNICTWA warsztaty dla dzieci z zakresu podstaw rolnictwa, ekologii i ochrony środowiska Szkolenia z zakresu Odnawialnych Źródeł Energii Celem zajęć prowadzonych na bazie tych obiektów jest praktyczny pokaz funkcjonowania odnawialnych źródeł energii do zastosowania na poziomie gospodarstwa domowego oraz wykazanie wymiernych korzyści ekonomicznych z tego tytułu. Uczestnicy zajęć poznają nowoczesne rozwiązania technologiczne, oparte na sprawdzonych podstawach naukowych, zmniejszających uciążliwość działalności człowieka dla środowiska na poziomie gospodarstwa domowego oraz działalności gospodarczej. Te zajęcia mają zwrócić uwagę na znaczenie wykorzystania biosurowców w ochronie środowiska oraz na naturalne siły drzemiące w przyrodzie zdolności do samooczyszczania. Wiedza ta przekazywana jest poprzez pokazy roślin z Biosurowcowego Ogrodu Dydaktycznego wraz z omówieniem ich zastosowania będącego alternatywą dla substancji chemicznych, pokazy sposobu oczyszczania ścieków w oczyszczalni Ogrody Odnowy, pokazy eksponatów suszonych ziół, ziaren (powrót do natury), przedmiotów wykonanych z biosurowców (m.in. tacki, kubeczki, sztućce ze skrobii, długopisy w oprawce z mączki kukurydzianej). Studenci podczas szkolenia: Współczesna rola i znaczenie źródeł energii odnawialnej oraz pozyskiwanie środków finansowych na ten cel Pokazy oczyszczalni ścieków i Biosurowcowego Ogrodu Dydaktycznego Celem tych zajęć jest kształtowanie postaw ekologicznych poprzez propagowanie metod, technologii naśladujących przyrodę, ukazanie powiązań pomiędzy działalnością człowieka a środowiskiem (np. pokazanie wpływu gospodarowania wodą w domu na ilość powstających ścieków). Zajęcia skierowane są do wszystkich grup wiekowych od dzieci, po osoby dorosłe. Dostosowywane są do potrzeb wiekowych odbiorcy. Pokazy mają charakter otwarty, całoroczny. W zależności od zapotrzebowania i zgłoszeń grup realizowane są na bieżąco. Dzieci podczas pieszej wycieczki po okolicy Są to zajęcia skierowane do dzieci. W ich trakcie uczestnicy są zapoznawani z zagadnieniami wsi i rolnictwa, zawodu rolnika, ogrodnika i innymi pracami na roli wyznaczonymi przez pory roku. Dzieci uczą się o wzajemnych relacjach i oddziaływaniu rolnictwa na środowisko naturalne oraz wpływie człowieka na ochronę środowiska. Zajęcia odbywają się na przełomie maja i czerwca. Prowadzone są zarówno w sali dydaktycznej, jak i w plenerze. W salach dydaktycznych: zajęcia z tablicami dydaktycznymi,,od ziarna do chleba,,,od krowy do mleka, pogadanka na temat:,,jak sam mogę wpłynąć na ochronę środowiska zagadnienia oszczędzania wody, segregacji odpadów, recyklingu, wyrzucania śmieci w niedozwolonych miejscach, wypełnianie zeszytu ćwiczeń ABC Rolnictwa. ABC ROLNICTWA - zajęcia w plenerze Zajęcia plenerowe: na pobliskich polach dzieci zapoznają się z: różnymi gatunkami roślin rolniczych, metodami ich uprawy i zabiegami pielęgnacyjnymi, w Biosurowcowym Ogrodzie Dydaktycznym dzieci zapoznają się z: różnymi gatunkami roślin, zasadami uprawy roślin ogrodowych i roślinami, które mogą znaleźć zastosowanie w przemyśle jako biosurowce, w trakcie wizyty w pobliskim gospodarstwie rolnym dzieci zobaczą zwierzęta gospodarskie oraz dowiedzą się, na czym polega praca gospodarza. Wysiew nasion w Biosurowcowym Ogrodzie Dydaktycznym 14 15
Zajęcia plenerowe w parku podczas warsztatów W przyjaźni z drzewami Najmłodsi uczestnicy warsztatów W przyjaźni z drzewami Warsztaty W przyjaźni z drzewami : zajęcia w sali dydaktycznej Dzieci odwiedziły gospodarstwo rolne podczas warsztatów ABC ROLNICTWA Badanie wody podczas warsztatów Zasoby przyrody 16 17
Oferta edukacyjna Informacje praktyczne Model demonstracyjny Odnawialnych Źródeł Energii Jesienne warsztaty edukacji ekologicznej: W przyjaźni z drzewami i Zasoby przyrody W trakcie realizacji zajęć kładziony jest nacisk na kontakt człowieka z otaczającym środowiskiem. Zajęcia odbywają się na przełomie września i października oraz w październiku i skierowane są do wszystkich grup wiekowych. Program dostosowywany jest na bieżąco do potrzeb i wieku odbiorców. Realizacja warsztatów opiera się na zajęciach w sali oraz plenerze. Konkurs Wiedzy Ekologicznej Co roku Barzkowicki Ośrodek Edukacji Ekologicznej organizuje Konkurs Wiedzy Ekologicznej dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Głównym zamierzeniem konkursu jest w jak najszerszym zakresie uświadamianie istnienia i zapobiegania problemom związanym z degradacją środowiska. Konkurs odbywa się w terminie: listopad/grudzień. Warsztaty Zasoby przyrody obejmują wędrówkę szlakiem lokalnych obiektów dydaktycznych, omówienie sposobu wykorzystywania zasobów przyrody: odnawialnych źródeł energii oraz roślin (w oczyszczaniu ścieków i jako biosurowce). Dla wzmocnienia efektu edukacyjnego przykładem, uczestnicy poznają zasadę działania elektrowni wiatrowej i kolektorów słonecznych na przykładzie modelu demonstracyjnego Energia odnawialna wody-wiatru-słońca oraz badają ścieki i wodę oczyszczoną z oczyszczalni ścieków Ogrody Odnowy. Zajęcia z cyklu W przyjaźni z drzewami polegają na rozpoznawaniu gatunków i wieku drzew, obserwacji owadów i badaniu gleby. Dzieci uczą się sztuki obserwacji przy użyciu lornetki, lupy i mikroskopu. Zbierając znalezione owoce, liście, igły, oglądając korę drzew albo czując ich zapach, uczestnicy warsztatów mają realny kontakt z przyrodą. Nauka o poszanowaniu drzew przez obserwację i dotyk wzmocni wrażliwość na wszystkie elementy przyrody. Zaś zdobytą wiedzę można sprawdzić i utrwalić w specjalnie przygotowanych dla uczestników warsztatów zeszytach ćwiczeń. Kontakt ZODR Barzkowice 73-134 Barzkowice tel. (91) 561 37 00-02 fax (91) 561 37 91 www.zodr.pl e-mail: barzkowice@home.pl Informacje o ofercie zajęć są rozsyłane do szkół. W sprawie rezerwacji miejsc należy kontaktować się z przedstawicielami Barzkowickiego Ośrodka Edukacji Ekologicznej: tel. (91) 561 37 00 02 Zajęcia są bezpłatne. Istnieje możliwość zorganizowania odpłatnego posiłku lub grilla. 2013 Google Zasady rezerwacji zajęć 18 Wręczenie nagród podczas finału Konkursu Wiedzy Ekologicznej 19