alność edukacyjna w Ojcowskim Parku Narodowym Alicja Subel Ojcowski Park Narodowy a.subel@gmail.com

Transkrypt

1 Działalno alność edukacyjna w Ojcowskim Parku Narodowym Alicja Subel Ojcowski Park Narodowy a.subel@gmail.com

2 Ojcowski Park Narodowy Utworzony w 1956 roku. Jest najmniejszym parkiem narodowym w Polsce, jego powierzchnia wynosi 2146 ha. Własność prywatna 30% powierzchni Struktura użytkowania ziemi w OPN

3 Uwarunkowania konfliktów: Położenie OPN w sąsiedztwie wielkich aglomeracji miejskich i przemysłowych; Wokół Parku grunty rolne, osadnictwo, użytki techniczne; Obszar OPN stanowi rodzaj wyspy pozbawionej naturalnej łączności poprzez korytarze ekologiczne z większymi kompleksami leśnymi i z innymi ekosystemami.

4 Największym zagrożeniem dla przyrody tego obszaru jest antropopresja związana zana z masową turystyką, presją budowlaną w otulinie oraz zabudową korytarzy ekologicznych. Przyszłość Parku,, otoczonego terenami zagospodarowanymi, zależy y wyłą łącznie od zachowań i postaw człowieka.

5 Cel utworzenia Ośrodka O Edukacyjno- Dydaktycznego Podstawowym celem utworzenia Ośrodka Edukacyjno- Dydaktycznego Ojcowskiego Parku Narodowego było stworzenie profesjonalnej placówki wspierającej realizację podstawowego celu istnienia parku narodowego, jakim jest ochrona powierzonych zasobów oraz uzupełniania podstaw programowych kształcenia przyrodniczego szkół. Głównym zadaniem stojącym przed działalnością dydaktyczną jest kształtowanie świadomości środowiskowej społeczności lokalnych oraz kształtowanie zachowań turystów zwiedzających Park. Ważnym czynnikiem jest też przekazywanie społeczeństwu odpowiedniego wizerunku tej formy ochrony przyrody.

6 Edukacja na terenie Doliny Prądnika XIX w. - działalność prof. Wojciecha Jastrzębowskiego, wykładowcy w Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego w Marymoncie; pierwsi przewodnicy; Muzeum Regionalne. W 1965 roku otwarto pierwszą muzealną wystawę archeologiczno-przyrodniczą, nazwaną później imieniem prof. Władysława Szafera. W 1991 roku powstał Ośrodek Edukacyjno-Dydaktyczny. Obecnie trwają prace nad nową ekspozycją. Otwarcie Centrum Edukacyjno- Muzealnego przewidziane jest na 2010 r.

7

8 Aktywne formy edukacji ekologicznej Jedyną skuteczną formą nauczania przyrody jest uzupełnienie wiedzy teoretycznej doświadczeniami praktycznymi, poprzez bezpośredni kontakt z naturą w czasie zajęć i warsztatów w terenie. Formy aktywne skierowane są głownie do dzieci i młodzieży, a także do nauczycieli, którzy przekazując wiedzę dużej liczbie swoich uczniów tworzą pożądany efekt mnożnikowy. W 1992 roku opracowano, wspólnie z dwoma brytyjskimi ośrodkami edukacyjnymi: Blancathra i Losehill Hall, program trzydniowych warsztatów nauczycielskich Praktyczne formy edukacji środowiskowej.

9 Ścieżki edukacyjne Pełna realizacja edukacji przyrodniczej w terenie powinna opierać się na wytyczonych ścieżkach edukacyjnych. 1. Chełmowa Góra Jaskinia Łokietka 2. Jaskinia Ciemna Góra Okopy 3. Rajd terenowy 4 pory roku (Dolina Sąspowska)

10 Stanowisko człowieka neandertalskiego przy Jaskini Ciemnej

11 Priorytetem działalno alności Ośrodka O jest edukacja grup z najbliższej okolicy Ojcowskiego Parku Narodowego. Szkoły y lokalne korzystają z zajęć i infrastruktury Parku bezpłatnie. Ważnym elementem współpracy pracy ze szkołami lokalnymi sąs cykliczne imprezy edukacyjne. Najczęś ęściej (pod względem liczby placówek i osób) w zajęciach uczestniczą dzieci i młodziem odzież ze szkół podstawowych oraz gimnazjów.. UczniowieU tych placówek stanowią corocznie ok. 60% wszystkich uczestników.

12 Zajęcia w terenie dla uczniów w szkół lokalnych

13 Łączna liczba zajęć prowadzonych przez Ośrodek Edukacyjno-Dydaktyczny w latach Liczba zajęć Rok

14 Łączna liczba placówek biorących udział w zajęciach organizowanych przez Ośrodek O Edukacyjno- Dydaktyczny w latach Liczba placówek Rok

15 Procentowy udział poszczególnych grup (placówek) w zajęciach prowadzonych przez Ośrodek O Edukacyjno- Dydaktyczny w 2007 i 2008 roku Rok 2007 Łączna liczba placówek = 119 Rok 2008 Łączna liczba placówek = 134 Szkoły średnie 13% Szkoły wyższe 4% Nauczyciele 2% Przewodnicy 9% Inni 10% Szkoły wyższe 4% Szkoły średnie 9% Nauczyciele 2% Przewodnicy 4% Inni 14% Gimnazja 27% Gimnazja 31% SP 35% SP 36%

16 W 2007 i 2008 roku realizowano łącznie ponad 30 tematów w w ramach aktywnych form działalno alności edukacyjnej Ośrodka O Edukacyjno-Dydaktycznego Ojcowskiego Parku Narodowego Tematy najczęś ęściej realizowane przez Ośrodek Edukacyjno-Dydaktyczny OPN: Zjawiska krasowe i zagadnienia archeologiczne na przykładzie Jaskini Ciemnej lub Groty Łokietka Zagadnienia przyrodnicze OPN Wystawa przyrodnicza oraz prelekcja Rodzime gatunki drzew i krzewów w na terenie OPN Zjawiska krasowe krajobraz Doliny Prądnika Ochrona naturalnych procesów w przyrodniczych w ekosystemach leśnych OPN formy i sposoby ochrony Pakiet Twoja rzeka

17 Tematyka zajęć

18 Oprócz współpracy pracy ze szkołami Ośrodek O realizuje zajęcia dla osób b dorosłych (studentów, nauczycieli szkół lokalnych, przewodników w turystycznych terenowych, osób b mieszkających na terenie Parku i w jego otulinie). Dotyczą one zagadnień związanych zanych z przyrodą OPN i jej ochroną oraz wartościami historyczno-kulturowymi Parku. Zajęcia prowadzone sąs także e w języku j angielskim.

19 Współpraca praca na szczeblu krajowym i międzynarodowym Współpraca praca na szczeblu krajowym Dotyczy ośrodko rodków w edukacyjnych w innych parkach narodowych, parkach krajobrazowych, Lasach Państwowych, Regionalnych Ośrodkach Edukacyjnych i innych jednostkach zajmujących się tą formą działalno alności. Współpraca praca międzynarodowa: Wydział Geograficzny Uniwersytetu we Lwowie (Ukraina). Od 1998 r. odbywają się zajęcia dla studentów w z Uniwersytetu Lwowskiego w ramach letnich praktyk turystyczno-przyrodniczych. Blencathra Field Centre i Losehill Hall z Wielkiej Brytanii.

20

21 Dzień Ziemi 2009 prezentacja Parku na Polach Mokotowskich w Warszawie

22 Konferencja Sacrum i Przyroda r.

23 Jubileuszowa 40. Ojcowska Złota Z Jesień rajd dla uczniów w szkół średnich z południowej częś ęści Wyżyny yny Krakowsko-Cz Częstochowskiej r.

24 Finał konkursu ekologicznego "W Zielonej Sieci" organizowanego przez Centrum im. dr H. Jordana w Krakowie i Ojcowski Park Narodowy r.