Projektowanie procesu kształcenia. Cele kształcenia Ligia Tuszyńska Wydział Biologii UW
Cele kształcenia Zamierzone przez nauczyciela osiągnięcia studenta efekty kształcenia kompetencje studenta. motywacyjne, poznawcze i praktyczne Taksonomia wyróżnia hierarchiczną klasyfikację celów określonej dziedziny (niższe kategorie celów kształcenia zawarte są w kategorii celów nadrzędnych
Uświadomienie celu Czy student wie, do jakiego celu zmierza w czasie spotkań ze swoim nauczycielem? Czy cel ten jest zgodny z jego oczekiwaniami i potrzebami?
Cele Ogólne - kierunki dążeń pedagogicznych Operacjonalizacja celów - zamiana celów ogólnych, formy opisowej na operacyjne, czynnościowe, mierzalne Przykład. forma opisowa student zna formy ochrony przyrody forma czynnościowa student wymienia formy ochrony przyrody
Operacjonalizacja celów sprecyzowanie uszczegółowienie konkretyzacja upodmiotowienie studenta opiera się na inwencji, osobistym wkładzie i pełnej odpowiedzialności
Operacjonalizacja celów Operacjonalizacja - nadanie celom kształcenia takiej formuły słownej, by określała jednoznaczne, wymierne efekty kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. Cele operacyjne stanowią opis szczegółowych wyników, jakie mają być uzyskane, zapisane w sylabusie przedmiotu na podstawie KRK (krajowe ramy kwalifikacji)
Hierarchia celów kształcenia Cele nadrzędne - ogólne (poznawcze, praktyczne, motywacyjne) Cele kierunkowe ( przedmiotowe: I poziom wiadomości, II poziom umiejętności, III kompetencje społeczne) Cele operacyjne (szczegółowe)
Krajowe ramy kwalifikacji dawne standardy kształcenia w szkole wyższej Metoda opisu celów kształcenia studentów, w języku efektów kształcenia: a) przedstawia wymagania, którym powinien sprostać student po zakończeniu nauki b) pozwala na porównywalność dyplomów na terenie całej Europy
KRK dla danego kierunku studiów określają.: czas trwania studiów liczba punktów ECTS umiejętność porozumiewania się w języku obcym na odpowiednim poziomie praktyka metody (formy) potwierdzania efektów kształcenia w tym formy prac dyplomowych i innych
Czynnościowy opis efektów kształcenia przyrost wiedzy np. S. porządkuje wiedzę szczegółową w obszarach studiowanej dyscypliny rozwój umiejętności np. S. wyszukuje, analizuje i ocenia informacje z rożnych źródeł ugruntowanie i kształtowanie postaw przy przechodzeniu na wyższy poziom kwalifikacji np. S. kieruje pracą zespołu mając świadomość odpowiedzialności...
Czasowniki operacyjne za pomocą których można formułować cele kształcenia (przykłady) analizuje, bada, buduje, decyduje, diagnozuje, dobiera, dostarcza, ewaluuje, formułuje, identyfikuje, ilustruje, informuje, integruje, kieruje, mierzy, nazywa, opisuje, porównuje, rozwija, sugeruje, tłumaczy, uzasadnia, wnioskuje, zakłada, itd.
5 zasad operacjonalizacji Poszanowanie osobowości studenta - (wymierność celów) Umiar w uszczegóławianiu Zachowanie celu ogólnego w pamięci Otwartość zbioru celów operacyjnych Pełna realizacja celów operacyjnych
Cele wychowawcze - charakteryzują kompetencje społeczne np. - świadome stosowanie zasady zdrowego stylu życia i profilaktyki zdrowotnej, - przewidywanie skutków stosowania używek (papierosów, alkoholu, narkotyków) - organizowanie pracy w grupie...
Przykład: Cele kierunkowe (przedmiotowe) biologia wiadomości - wymienia elementy budowy anatomicznej człowieka - Podaje definicję embrionu - charakteryzuje funkcje organizmu człowieka jako integralnej całości - wylicza czynniki decydujące o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka
Cele kierunkowe (przedmiotowe) biologia Przykład umiejętności - wykazuje zależności między budową i funkcją tkanek, narządów i układów w organizmie człowieka, - Przeprowadza eksperyment biologiczny wg. określonych zasad - Podając przykłady wykazuje koordynującą rolę układu nerwowego i hormonalnego
Zanim zaczniesz prowadzić zajęcia określ temat Temat powinien być krótki, jasny i zrozumiały dla studentów Jeśli wykład to np. Znaczenie wiedzy* biologicznej w rozwiązywaniu problemów życia codziennego Jeśli ćwiczenia to np. Rozpoznawanie** roślin leczniczych za pomocą interaktywnych narzędzi klasyfikacji. * opisowo ** czynnościowo
Zanim zaczniesz prowadzić zajęcia określ cele! 1. Jaką wiedzę powinien otrzymać student? (definiuje czynności, wymienia zasady ) 2. Jakie umiejętności zdobyć? (planuje eksperyment, analizuje wyniki ) 3. Do kształtowania jakich kompetencji społecznych studenta zmierzamy? (kieruje zespołem, przestrzega zasady etyki )
Zadanie II (13.10.14.) Zapisz temat i formę zajęć wybranego przedmiotu Podaj po 3 cele w formie czynnościowej, wykorzystując czasowniki operacyjne, charakteryzujące: Wiadomości Umiejętności Kompetencje społeczne
Literatura Podstawa programowa z komentarzami, Edukacja przyrodnicza, MEN 2009 Krajowe Ramy Kwalifikacji, Uniwersytet Warszawski 2012 www.uw.edu.pl W. Stawiński, Dydaktyka biologii i ochrony środowiska, PWN, Warszawa, 2006 L. Tuszyńska, Metodyka nauczania biologii, Wyd. UW, Warszawa, 2003