Sieci transportowe Dr Radosław Bul ( ) Dr inż. Jeremi Rychlewski (Politechnika Poznańska) Projekt częściowo finansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013
Cel opracowania: Celem opracowania jest przygotowanie koncepcji kierunków rozwoju sieci transportu samochodowego i szynowego na obszarze Metropolii Poznań. Na skutek realizacji założeń przedstawionych w dokumencie nastąpi wyraźna poprawa dostępności transportowej metropolii jako całości oraz poszczególnych miast i gmin wchodzących w jej skład. Planowana infrastruktura (zarówno sieciowa jak i punktowa) umożliwi integrację funkcjonalną i przestrzenną różnych form transportu, przez co wpłynie na intensyfikację powiązań transportowych pomiędzy poszczególnymi jednostkami gminnymi. Przyczyni się to do wzmocnienia spójności całego obszaru co stanie się podstawą zrównoważonego rozwoju metropolii. Efektem realizacji planu będzie również poprawa pozycji konkurencyjnej Metropolii Poznań w układzie krajowym i kontynentalnym.
Koncepcja kierunków rozwoju sieci transportowych a zasady rozwoju przestrzennego Metropolii Poznań: 1. Zasada zintegrowanego planowania 2. Zasada zrównoważonego rozwoju 3. Racjonalne wykorzystanie środowiska przyrodniczego 4. Zasada zwartej metropolii 5. Zasada pierwszeństwa regeneracji terenów zainwestowanych nad zajmowaniem terenów pod nową zabudowę 6. Zasada bilansowania potrzeb społeczno gospodarczych i planowania nowych terenów inwestycyjnych 7. Zasada równoległej realizacji celów publicznych i prywatnych 8. Zasada dobrego dostępu do usług na obszarze całej metropolii 9. Zasada energooszczędności struktur przestrzennych 10. Zasada koordynacji planowania przestrzennego i spójnego zarządzania infrastrukturą komunalną
Podstawowe dokumenty strategiczne: Strategia Rozwoju Kraju Strategia Rozwoju Transportu do 2020 Strategia Rozwoju Aglomeracji Poznańskiej Metropolia 2020 Strategie rozwoju gmin członków Stowarzyszenia Metropolia Poznań Polityka transportowa Miasta Poznania Podstawowe dokumenty planistyczne: KPZK 2030 Plan zagospodarowania Województwa Wielkopolskiego Projekt Planu Zagospodarowania POM SUiKZP gmin Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego gmin Studium uwarunkowań rozwoju przestrzennego aglomeracji poznańskiej
Źródła informacji przestrzennej: Baza danych CBM, Urzędy gmin, Starostwa powiatowe, Urząd Marszałkowski Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Zarząd Dróg Wojewódzkich, Zarząd Dróg Powiatowych, PKP PLK S.A. Odział Regionalny, Zarząd Dróg Miejskich, Opracowania Politechniki Poznańskiej i BIT Poznań.
Metodyka badań: Kierunki rozwoju sieci transportowych wyznaczono w oparciu o analizę: Aktualnego stanu zagospodarowania przestrzennego metropolii Potencjału demograficznego Potencjału gospodarczego Uwarunkowań planistycznych i politycznych Uwarunkowań przyrodniczo środowiskowych Uwarunkowań technicznych i infrastrukturalnych Uwarunkowań prawnych
Mapy tematyczne: A. Koncepcja rozwoju sieci drogowej Metropolii Poznań 1. Sieć drogowa metropolii uwarunkowania rozwoju 2. Sieć drogowa metropolii kierunki rozwoju 3. Sieć drogowa metropolii zmiany i uzupełnienia sieci B. Koncepcja rozwoju sieci transportu szynowego Metropolii Poznań 1. Sieć kolejowa metropolii uwarunkowania rozwoju 2. Sieć kolejowa metropolii kierunki rozwoju 3. Koncepcja Poznańskiej Kolei Metropolitalnej 4. Sieć tramwajowa uwarunkowania i kierunki rozwoju
Koncepcja rozwoju sieci drogowej Metropolii Poznań
Sieć drogowa metropolii Uwarunkowania rozwoju Długość sieci drogowej Metropolii Poznań: Drogi krajowe 234,7 km, w tym: Autostrada A2 52,9 km (100% stanu docelowego) Drogi ekspresowe S5 i S11 70,2 km (68% stanu docelowego) Pozostałe drogi krajowe 111,6 km Drogi wojewódzkie 350,8 km Drogi powiatowe 1387,1 km Drogi gminne 3478,7 km
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Sieć aktualny drogowasieci metropolii Stan Uwarunkowania rozwoju drogowej
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Sieć drogowa metropolii Kierunki rozwoju
Zmiany i uzupełnienia sieci drogowej: Autostrada A2 poszerzenie autostrady na odcinku od węzła Poznań Zachód Poznań Wschód do 3 pasów ruchu - 26,1 km Budowa i przebudowa do parametrów dróg ekspresowych 45,1 (27,8) km Budowa i przebudowa do parametrów dróg głównych ruchu przyspieszonego - 90,1 (62,2) km Budowa i przebudowa dróg wojewódzkich 154,8 (41,5) km Budowa i przebudowa dróg powiatowych 369,8 (109,1) km Budowa i przebudowa dróg gminnych i pozostałych - 333,1 (102,8) km
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Zmiany i uzupełnienia sieci drogowej - propozycje
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Zmiany i uzupełnienia sieci drogowej - propozycje
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Zmiany i uzupełnienia sieci drogowej - propozycje
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Zmiany i uzupełnienia sieci drogowej - propozycje
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Zmiany i uzupełnienia sieci drogowej - propozycje
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Zmiany i uzupełnienia sieci drogowej - propozycje
Koncepcja rozwoju sieci transportu szynowego Metropolii Poznań
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Sieć kolejowa metropolii Uwarunkowania rozwoju Długość sieci podstawowej 384,3 km
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Sieć kolejowa metropolii Kierunki rozwoju Stacje i przystanki Linie kolejowe Parametry techniczne linii
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Koncepcja linii kolejowej do Tarnowa Podgórnego Długość linii 19,198 km
Koleje Dużych Prędkości
Koleje Dużych Prędkości Z POZNANIA W STRONĘ NIEMIEC Wariant 1N a) Przebieg nowej linii kolejowej dużych prędkości na całej długości trasy z Poznania Głównego przez obszar Zielonej Góry lub jego najbliższego otoczenia do granicy z Niemcami w kierunku Berlina przez przejście graniczne w rejonie Frankfurtu. Zakładana prędkość konstrukcyjna 350 km/h. B) Modernizacje odcinków istniejących linii kolejowych z ewentualną dobudową nowych odcinków uzupełniających z Poznania Głównego przez obszar miasta Zielona Góra lub jego najbliższego otoczenia (Czerwieńsk) do granicy z Niemcami w kierunku Berlina. Zakładana prędkość konstrukcyjna 200 km/h. Wariant 2N a) Przebieg nowej linii dużych prędkości na całej długości trasy z Poznania Głównego przez obszar Gorzowa Wielkopolskiego lub jego najbliższego otoczenia do granicy z Niemcami w kierunku Berlina przez przejście graniczne Kostrzyn/Kietz. Zakładana prędkość konstrukcyjna 350 km/h. b) Modernizacje istniejących linii kolejowych 351, 367, 363 z dobudową nowych odcinków linii z Poznania Głównego przez rejon Międzychodu, Skwierzyny i Gorzowa Wielkopolskiego do granicy z Niemcami w kierunku Berlina z uwzględnieniem zlokalizowania w rejonie Gorzowa Wielkopolskiego punktu odgałęzienia linii kolejowej do Szczecina Zakładana prędkość konstrukcyjna 200 km/h.
Koleje Dużych Prędkości Wariant 3N Trasowanie nowej linii kolejowej dużych prędkości z Poznania Głównego wzdłuż autostrady A2 przez rejon Świebodzina i Rzepina do przejścia granicznego w Słubicach. Zakładana prędkość konstrukcyjna 350 km/h. Wariant 4N Modernizacja istniejącej linii kolejowej nr 3 na odcinku Poznań Główny granica Państwa wraz z budową obwodnicy w rejonie Zbąszynka. Zakładana prędkość konstrukcyjna 200 km/h. Wariant 5N Wariant autorski. PKP PLK zobowiązuje wykonawcę do przedstawienia wariantu przebiegu linii kolejowej dużych prędkości, różniącego się przebiegiem od określonych powyżej z uwzględnieniem wyprowadzenia linii ze stacji Poznań Główny do granicy z Niemcami z uzasadnieniem wskazania punktu styku linii na granicy.
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Koncepcje przebiegu KDP przez obszar metropolii
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Koncepcje przebiegu KDP przez obszar metropolii
Koncepcja Poznańskiej Kolei Metropolitalnej podstawowe założenia W przeciwieństwie do pociągów o charakterze międzyregionalnym, które najczęściej kończą swój bieg na głównej stacji aglomeracji, pociągi metropolitalne powinny łączyć różne obszary metropolii. Pociągi regionalne powinny być komplementarne z pociągami metropolitalnymi. Podstawą funkcjonowania kolei metropolitalnych jest integracja sieci PKM z transportem miejskim i gminnym (powiatowym). Rozkład powinien być taktowany, co ułatwi jego zapamiętanie przez pasażerów. Powinien również umożliwiać szybkie przesiadki. Ważne z punktu widzenia jakości kolei metropolitalnej jest nadanie pociągom metropolitalnym wysokiego priorytetu w stosunku do pociągów dalekobieżnych. Zachęcenie podróżnych do regularnego korzystania z kolei metropolitalnej wymaga zapewnienia gwarancji przejazdu pasażer powinien mieć pewność przejazdu zgodnie z rozkładem i opieki w sytuacjach awaryjnych. Kluczowym elementem jakości obsługi jest sprawna i dokładna informacja dla pasażerów na wszystkich stacjach i przystankach oraz w pociągach.
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Koncepcja Poznańskiej Kolei Metropolitalnej
Koncepcja Poznańskiej Kolei Metropolitalnej
Pierwszy etap: Koncepcja Poznańskiej Kolei Metropolitalnej S1 Gniezno - Kościan takt 30 min, ew. Pobiedziska - Mosina takt 15 min S2 Września - Opalenica (-Nowy Tomyśl) takt 60 min, Kostrzyn - Palędzie (-Buk) 30 min S3 Wągrowiec - Grodzisk Wlkp. takt 60 min, Poznań Główny - Murowana Goślina (- Skoki) takt 30 min S4 (Wronki -) Szamotuły - Środa takt 60 min S5 Oborniki Wlkp. - Swarzędz takt 30 min S6 --- S7 Śrem Przybroda (-Kaźmierz) takt 60 min Stan docelowy (zasięg regionalny / zasięg aglomeracyjny) : S1 takt 30 / 15 min S2 takt 60 / 30 min, do rozważenia 30 / 15 min S3 takt 60 / 30 min S4 takt 60 min, do rozważenia dodatkowo co 60 min S46 (Kaźmierz-)Przybroda - Robakowo, do rozważenia takt 60 / 30 min S5 takt 30 min S6 takt 30 min S7 takt 60 min
Koncepcja Kierunków Rozwoju Przestrzennego Metropolii Poznań Kierunki rozwoju sieci tramwajowej
Poznań Południe Poznań Dębina Kierunki rozwoju sieci tramwajowej węzły przesiadkowe Poznań Dębiec Poznań Świerczewo P&R Tramwaj Autobus Kolej
Wnioski i rekomendacje Należy działać na rzecz jak najszybszego ukończenia budowy podstawowego (docelowego) układu drogowego metropolii (drogi krajowe i wojewódzkie). Należy wspierać działania mające na celu poprawę warunków transportu drogowego poprzez budowę obwodnic miejscowości, przez które przebiegają kluczowe (o randze ponadpowiatowej) ciągi samochodowe o dużym natężeniu ruchu. Wskazuje się na potrzebę podniesienia poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz konieczność poprawy stanu technicznego szlaków drogowych. Należy dążyć do integracji przestrzennej różnych form transportu w celu redukcji kosztów przemieszczania się, poprawy dostępności czasowej jednostek i ograniczenia negatywnych skutków w postaci zanieczyszczenia środowiska generowanego przez pojazdy mechaniczne. Należy chronić drogi lokalne przed nadmiernym ruchem samochodowym. Istotne jest też zapewnienie realnego i odczuwalnego bezpieczeństwa pieszym i rowerzystom.
Wnioski i rekomendacje Należy dążyć do jak najszybszego ukończenia modernizacji i poprawy parametrów technicznych głównych szlaków kolejowych na obszarze metropolii (linie 3, 271, 272, 351, 354) oraz wskazania korzystnego dla metropolii przebiegu linii KDP. Należy dostosować stację Poznań Główny i przyległe szlaki kolejowe do potrzeb kolei metropolitalnej Wskazuje się na konieczność poprawy dostępności transportu kolejowego na obszarze metropolii poprzez integrację kolei z pozostałymi formami transportu w ramach istniejących stacji, oraz w miarę potrzeb poprzez budowę nowych przystanków kolejowych. Należy prowadzić politykę transportową, logistyczną i przestrzenną której celem będzie zwiększenie udziału przemieszczeń przy wykorzystaniu transportu zbiorowego (w tym przede wszystkim transportu szynowego). W celu realizacji projektów wskazanych w koncepcji należy maksymalnym stopniu korzystać z możliwości uzyskania środków zewnętrznych oraz środków z budżetu UE w perspektywie 2014-2020.
Dziękujemy za uwagę! Dr Radosław Bul bul@amu.edu.pl Instytut Geografii Społeczno Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej WNGIG UAM Poznań Dr inż. Jeremi Rychlewski jeremi.rychlewski@put.poznan.pl Instytut Inżynierii Lądowej WBiIŚ Politechnika Poznańska