Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykladzie przedsiebiorstwa z branży budowlanej Karolina Biernacka To cite this version: Karolina Biernacka. Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykladzie przedsiebiorstwa z branży budowlanej. 2013. <hal-00804617> HAL Id: hal-00804617 https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-00804617 Submitted on 26 Mar 2013 HAL is a multi-disciplinary open access archive for the deposit and dissemination of scientific research documents, whether they are published or not. The documents may come from teaching and research institutions in France or abroad, or from public or private research centers. L archive ouverte pluridisciplinaire HAL, est destinée au dépôt et à la diffusion de documents scientifiques de niveau recherche, publiés ou non, émanant des établissements d enseignement et de recherche français ou étrangers, des laboratoires publics ou privés.
K. Biernacka Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstwa z branży budowlanej working paper JEL Classification: A10 Słowa kluczowe: Planowanie finansowe, zarządzanie należnościami, zarządzanie środkami pieniężnymi Streszczenie: Raport zawiera krótkoterminowe planowanie finansowe dla przedsiębiorstwa budowlanego z sektora 46. Został obliczony optymalny poziom środków pieniężnych z wykorzystaniem metody Baumola. Została sporządzona analiza należności metodą przyrostowa oraz przedstawiono prognozowany budżet gotówki. 1
Analizowane przedsiębiorstwo z branży budowlanej, zajmuje się wznoszeniem obiektów dotyczących sektora mieszkaniowego jak i komercyjnego np. Stacje Shell, Tesco a także budową obiektów inżynierii lądowej. Analizując w latach poprzednich przychody ze sprzedaży zauważyć należy w 2008 i 2009r wzrost o ok. 30%. Ze względu na sytuację na rynku budowlanym oraz mało optymistyczne prognozy na rok 2012, analizowane przedsiębiorstwo podjęło decyzję o planowaniu przychodów ze sprzedaży w roku 2012 na poziomie 5%. W 2011r przedsiębiorstwo wygrało kolejne przetargi, których budowa rozpocznie się w I kwartale roku następnego. Wiąże się to z zainwestowaniem na początku własnych środków pieniężnych. Zarządzanie środkami pieniężnymi w przedsiębiorstwie ma duże znaczenie, ze względu na maksymalizację bogactwa przez jego właścicieli. Do obliczenia optymalnego poziomu środków, został przyjęty model Baumola, ponieważ wpływy i wypływy środków pieniężnych są w przedsiębiorstwie możliwe do przewidzenia 1. Tabela 1 Zarządzanie środkami pieniężnymi na podstawie modelu Baumola ilość transakcji w ciągu roku 9852 koszty transakcji 15989,02 stały koszt transakcji 2 koszt kapitału 6% Optymalna wielkość jednego transferu 375543,18 ilość transferów w ciągu miesiąca 469 ilość transferów w ciągu roku 5633 Źródło: G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, PWN, Warszawa 2005, str. 191 W analizowanym przedsiębiorstwie wypływy są większe niż wpływy, ponieważ przedsiębiorstwo najpierw finansuje zakup materiałów a dopiero po zrealizowaniu pewnego etapu budowy, obciąża kosztami inwestora. Na podstawie dokonanej analizy wg modelu Baumola, jeden transfer środków pieniężnych powinien wynosić 375543,18 a w ciągu jednego miesiąca powinno odbywać się 469 takich transferów. Takie rozwiązanie zminimalizuje koszty transakcji 2. Zarządzanie zapasami w analizowanym przedsiębiorstwie nie jest możliwe. W magazynie nie przechowuje się zapasów materiałów, ponieważ do każdej inwestycji wymagany jest inny rodzaj zamawianego materiału zgodny z projektem i życzeniem inwestora. 1 W.Pluta, G.Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, C.H.Beck, Wrocław 2005, str. 96-97. 2 http://pl.scribd.com/doc/75932914/29cashmm-zastosowanie-modeli-zarz%c4%85dzania- %C5%9Brodkami-pieni%C4%99%C5%BCnymi-w-przedsi%C4%99biorstwie G Michalski Zastosowanie modeli zarządzania środkami pieniężnymi w przedsiębiorstwie. 2
W analizowanym przedsiębiorstwie z branży budowlanej została przeprowadzona analiza przyrostowa. Zakłada się trzy możliwości zmian w polityce należności. Wszystkie trzy warianty zakładają wzrost przychodów ze sprzedaży na poziomie 5%. Tabela 2 Sytuacja przedsiębiorstwa budowlanego na koniec 2011r. Roczne przychody ze sprzedaży 99 053 714,15 zł Koszty zmienne (% przychodów ze sprzedaży) 70% Koszt obsługi należności 12% Koszt alternatywny 6% Stopa podatkowa 19% Procent skonta 0% Procent klientów korzystających ze skonta 0% Udział złych długów 3% Okres spływu należności [dni] 30 Źródło: G. Michalski, Płynność finansowa, str. 158-159. Wariant I zakłada wydłużenie terminu płatności do 45 dni. Może to skutkować zwiększeniem udziału złych długów z 3 do 4%. Wariant II wprowadza możliwość skorzystania ze skonta w wysokości 3% o ile płatność zostanie dokonana w ciągu 15 dni. Zakłada się, że klienci w 50% skorzystają z takiego rozwiązania. Wariant III łączy w sobie wydłużenie terminu płatności do 40 dni i uwzględnia możliwość skonta w wysokości 2% w przypadku uregulowania należności w ciągu 10 dni. Zakłada się, że potencjalni klienci po połowie skorzystają z obu możliwości. W przypadku zastosowania takiego wariantu udział złych długów może spaść do 2,5%. Tabel 3 Zarządzanie należnościami wg metody przyrostowej WARIANT I WARIANT II WARIANT III OSN 25,5 25,0 NAL A 4 560 598,09-992 600,76-1 134 990,47 EBIT A -250 110,63-103 758,77 953 392,00 EV pa -7 937 091,57-408 142,57 14 005 782,46 Źródło: G. Michalski, Płynność finansowa, str. 158-159 Po przeanalizowaniu trzech wariantów można zauważyć, że najbardziej korzystnym ze względu przyrostu należności, zysku oraz wartości firmy jest wariant III. Poziom należności uległy zmniejszeniu w większym 3
stopniu niż w wariancie II. Przedsiębiorstwo podejmując decyzję o zmianie polityki kredytowej, jedynie w wariancie ostatnim może liczyć na dodatni przyrost zysku przed opodatkowaniem, który wyniesie 953 392,00. Całość zmian, które miałyby zostać wprowadzone przełożyłyby się na wzrost wartości całego przedsiębiorstwa o 14 005 782,46. Pozostałe warianty generują ujemny przyrost zarówno w kwestii wartości przedsiębiorstwa, jak i uzyskanego przyrostu zysku przed opodatkowaniem i odsetkami. Zauważyć należy, że po wprowadzeniu powyższych zmian oczekiwany okres spływu należności skróciłby się do 25 dni 3. Ostatnim etapem planowania finansowego przedsiębiorstwa z branży budowlanej jest stworzenie budżetu środków pieniężnych w okresie sześciu miesięcy. 3 G. Michalski, Płynność finansowa, str. 160 4
Analizowane przedsiębiorstwo podpisując kontrakty ma świadomość terminów rozpoczęcia prac, oraz fakturowania zakończonych etapów budowy. W pierwszym kwartale nowego roku analizowane przedsiębiorstwo kontynuuje rozpoczęte wcześniej inwestycje. Dopiero w kwietniu i maju planowane jest rozpoczęcie czterech nowych budów, co wiąże się z początkowym finansowaniem inwestycji na którą przedsiębiorstwo musi przeznaczyć miesięcznie ok. 3 mln. Dopiero w czerwcu zostaną wystawione pierwsze faktury sprzedaży dotyczące zakończenia pewnych etapów na nowych inwestycjach. Przedsiębiorstwo planuje przyjęcie nowej strategii zarządzania należnościami która zakłada, że 50 % klientów skorzysta z 2% skonta a druga połowa zapłaci swoje zobowiązania w ciągu 40 dni. Zakłada się, że zakup materiałów potrzebnych do budowy następuje 3 tygodnie przed dniem sprzedaży. Średni czas kredytu kupieckiego przyznawany przez dostawców wynosi w 30% 60 dni a w 70% 14 dni. Dodatkowo docelowy poziom środków pieniężnych powinien wynosić ok. 1 mln 4. Analizując budżet środków pieniężnych zauważyć należy nadwyżkę wydatków nad wpływami w miesiącu styczniu, co wiąże się z niedoborem środków pieniężnych na poziomie -1 322 405,90. Analizowane przedsiębiorstwo zmuszone będzie pozyskać powyższą kwotę zaciągając pożyczkę krótkoterminową, lub negocjując przesunięcie terminów płatności u niektórych dostawców o 30 dni. W kolejnym miesiącu wpływy z należności powinny pokryć wcześniejsze niedobory. Ważną informacją jest również większe wydatkowanie środków pieniężnych w miesiącu kwietniu i maju, co związane jest z rozpoczynającymi się inwestycjami. Taka informacja może zostać wykorzystana do wcześniejszego zaplanowania formy kredytowania w miesiącu maju. Podsumowując należy podkreślić, że przedsiębiorstwo zaplanowało dosyć ostrożny wzrost przychodów ze sprzedaży bazując na analizie rynku, która przedstawia mało optymistyczne prognozy na najbliższy czas. Zmiana warunków kredytu kupieckiego jest jedną z opcji, która poprzez zachęcenie i tym samym zwiększenie liczby klientów, doprowadzić może do zaplanowanego wzrostu. Ponadto działając w trudnych warunkach przedsiębiorstwo powinno zminimalizować koszty transakcji i planować budżet środków pieniężnych. 4 G. Michalski, Płynność finansowa, str. 160 5
Spis tabel 1. Zarządzanie środkami pieniężnymi na podstawie modelu Baumola 2. Sytuacja przedsiębiorstwa budowlanego na koniec 2011r. 3. Zarządzanie należnościami wg metody przyrostowej 4. Budżet środków pieniężnych dla analizowanego przedsiębiorstwa z branży budowlanej Bibliografia 1. Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurial financial strattegies), oddk, Gdańsk 2009. 2. Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Valu Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk 2008. 3. Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1934041 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1934041 4. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio Management Approach in Trade Credit Decision Making, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 3, pp. 42-53, 2007. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081269 5. Michalski Grzegorz (2008), Operational risk in current assets investment decisions: Portfolio management approach in accounts receivable, Agricultural Economics Zemedelska Ekonomika, 54, 1, 12 19 6. Michalski Grzegorz (2008), Corporate inventory management with value maximization in view, Agricultural Economics-Zemedelska Ekonomika, 54, 5, 187-192. 7. Michalski Grzegorz (2009), Inventory management optimization as part of operational risk management, Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 43, 4, 213-222. 8. Michalski Grzegorz (2011), Financial Analysis in the Enterprise: A Value-Based Liquidity Frame-work. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1839367, 177-262. 9. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio management approach in trade credit decision making, Romanian Journal of Economic Forecasting, 8, 3, 42-53. 10. Michalski Grzegorz (2008), Value-based inventory management, Romanian Journal of Economic Forecasting, 9, 1, 82-90. 11. Michalski Grzegorz (2012), Financial liquidity management in relation to risk sensitivity: Polish enterprises case, Quantitative Methods in Economics, Vydavatelstvo EKONOM, Bratislava, 141-160. 12. Michalski Grzegorz (2008), Decreasing operating risk in accounts receivable mangement: influence of the factoring on the Enterprise value, [in] Culik, M., Managing and Modelling of Financial Risk, 130-137. 13. Michalski Grzegorz (2010), Planning optimal from the Enterprise value creation perspective. Levels of operating cash investment, Romanian Journal of Economic Forecasting, vol: 13 iss: 1 pp.198-214. 6
14. Polak Petr, Robertson, D. C. and Lind, M. (2011), The New Role of the Corporate Treasurer: Emerging Trends in Response to the Financial Crisis (December 12, 2011). International Research Journal of Finance and Economics, No. 78, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1971158 15. Soltes Vincent (2012), Paradigms of Changes in the 21th Century -Quest for Configurations in Mosaic, Ekonomicky Casopis, v.60 is.4 pp. 428-429. 16. Soltes Vincent (2011), The Application of the Long and Short Combo Option Strategies in the Building of Structured Products, 10th International Conference of Liberec Economic Forum, Liberec. 17. Zmeskal Zdenek, Dluhosova Dana (2009), Company Financial Performance Prediction on Economic Value Added Measure by Simulation Methodology, 27th International Conference on Mathematical Methods in Economics, Mathematical Methods in Economics, 352-358. 18. Polak Petr, Sirpal R., Hamdan M. (2012), Post-Crisis Emerging Role of the Treasurer, European Journal of Scientific Research, 86, 3, 319-339 19. Kresta A.; Tichy Tomas (2012), International Equity Portfolio Risk Modeling: The Case of the NIG Model and Ordinary Copula Functions, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE 62, 2, 141-161. 20. Kopa Milos, D'Ecclesia RL, TichyTomas (2012), Financial Modeling, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE, 62, 2, 104-105. 21. Michalski, Grzegorz Marek, Value-Based Inventory Management, Value-Based Inventory Management, Journal of Economic Forecasting, 9/1, 82-90, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081276 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1081276 22. Dluhosova Dana, et. al., 2006, Finanční řízení a rozhodování podniku: analýza, investování, oceňování, riziko, flexibilita, Ekopress, Prague. 23. Soltes Vincent, 2004, Duration of coupon bonds as a criterion of the price sensibility of bonds with regards to the change of interest rates (Durácia kupónovej obligácie ako kritérium cenovej citlivosti obligácie vzhľadom na zmenu úrokových sadzieb in Slovak), EKONOMICKY CASOPIS, 52/2004(1), pp. 108-114. 24. Michalski, Grzegorz Marek, Factoring and the Firm Value (May 17, 2008). FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, Vol. 5, No. 1, pp. 31-38, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1844306 25. Michalski, Grzegorz Marek, Crisis Caused Changes in Intrinsic Liquidity Value in Non-Profit Institutions (December 14, 2012). Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 2012, Volume 7, Issue 2. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2189488 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2189488 26. Michalski, Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Plynnosc Finansowa w Malych i Srednich Przedsiebiorstwach, PWN, 2013. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2214715 27. Michalski, Grzegorz Marek, Accounts Receivable Management in Nonprofit Organizations (Zarządzanie należnościami w organizacjach nonprofit), 2012, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2012(68(124)):83-96. ICID: 1031935, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2193352 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2193352 28. MPB -Dane dla lat 2009-2010, http://dx.doi.org/10.6084/m9.figshare.92633 29. G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, PWN, Warszawa 2005, str. 191 7
30. W.Pluta, G.Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, C.H.Beck, Wrocław 2005, str. 96-97 31. http://pl.scribd.com/doc/75932914/29cashmm-zastosowanie-modeli-zarz%c4%85dzania- %C5%9Brodkami-pieni%C4%99%C5%BCnymi-w-przedsi%C4%99biorstwie G Michalski Zastosowanie modeli zarządzania środkami pieniężnymi w przedsiębiorstwie 32. Karolina Kalksztejn Klaudia Koćmiel Karolina Błańska, Zarządzanie środkami pieniężnymi 33. http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&sqi=2&ved=0ccsqfjaa&url= http%3a%2f%2fmichalskig.files.wordpress.com%2f2008%2f07%2fen_ro02firmv2707g1314.doc&e i=63vpueayfsjaotlngbgg&usg=afqjcnhqcrlwrlnzdv5mmjt1eu78bg0fq&bvm=bv.44158598,d.zwu 34. http://www.academia.edu/2468996/zastosowanie_modelu_zapasow_gotowki_baumola_w_krotkotermi nowej_polityce_finansowej_malego_przedsiebiorstwa 35. W. Rogowski, Rachunek efektywności inwestycji. Wydanie 2, http://books.google.pl/books?id=o1zzwvphrkyc&pg=pa275&lpg=pa275&dq=wariancja+przep%c5 %82yw%C3%B3w+pieni%C4%99%C5%BCnych+netto&source=bl&ots=keRoKd9fFx&sig=vjdvtUIx FVWb0T2AvmN9EV0Pbh4&hl=pl&sa=X&ei=aglGUcfFF5HKtAbQx4GQDw&ved=0CDkQ6AEwAg #v=onepage&q=wariancja%20przep%c5%82yw%c3%b3w%20pieni%c4%99%c5%bcnych%20nett o&f=false 8