Ćwiczenia IV I. Termoregulacja wysiłkowa. Utrzymanie stałej temperatury ciała jest skomplikowanym procesem. Choć temperatura różnych części ciała może być różna, ważne jest utrzymanie temperatury wewnętrznej ciała w zakresie 36-38 C. Utrzymanie stałej temperatury, a przez to równowagi cieplnej jest możliwe dzięki wielu procesom. Wyjaśnij pojęcia: HOMEOTERMIA Uzupełnij tabelę: POZYSKIWANIE CIEPŁA PRZEZ ORGANIZM STRATY CIEPŁA W ORGANIZMIE Metaboliczne Ze środowiska Uzupełnij tekst. Najbardziej istotnym mechanizmem oddawania ciepła w czasie wysiłku fizycznego jest.. Ciepło oddawane jest przez powierzchnię skóry, odparowanie 1 litra wody powoduje oddanie do środowiska około 2500kJ ciepła. Parowanie związane jest głównie z procesem., za który odpowiadają. znajdujące się w skórze. Za pobudzenie tych gruczołów odpowiada układ nerwowy, a sygnał o konieczności pobudzenia pochodzi z podwzgórza. Paruje także woda z..utrata wody wraz z wydychanym powietrzem jest niezależna od pocenia się i wzrasta wraz z częstotliwością oddychania. Czynniki wpływające na utratę ciepła związaną z parowaniem to: Określ skład potu: Maksymalne wydzielanie potu w czasie wysiłku fizycznego może osiągać 2-3 litrów na godzinę zastanów się jakie mogą być tego konsekwencje? Do czego służy wskaźnik WBGT?
Gdzie zlokalizowane są nerwowe ośrodki odpowiadające za kontrolę równowagi cieplnej? A) B) C) Wypełnij tabelę: Reakcja organizmu za zbyt wysoką temperaturę otoczenia Reakcja organizmu za zbyt niską temperaturę otoczenia Określ jakie mogą być konsekwencje przegrzania w czasie wykonywania wysiłku fizycznego? Wyjaśnij jak zmienia się przepływ centralny i obwodowy krwi w czasie wykonywania wysiłku fizycznego.
Oceń zmiany temperatury skóry różnych okolic ciała oraz temperaturę wewnętrzną w czasie i po wysiłku dynamicznym o narastającym obciążeniu. Tsk = 0,14 Tram. + 0,36 Tuda + 0,5 Tkl.p. S [kj] = 3,5W (0,65Tw + 0,35Tsk) 1 g potu = 2,45 kj Tsk; temperatura skóry, Tram.; temperatura skóry na ramieniu, Tkl.p; temperatura skóry na klatce piersiowej, Tuda; temperatura skóry na udzie, S; ciepło właściwe tkanek Sp 3 min 30W 3 min 60W 3 min 90W 3 min120w 3 min180w 1 min res. 3 min res. 5 min res. T ramię T udo T kl. piersiowej T skóry T wew. S [kj] II. Równowaga kwasowo zasadowa Pod określeniem równowaga kwasowo-zasadowa kryje się dobowy bilans gospodarki jonem wodorowym w ustroju. Przychody w tej gospodarce mają jedno źródło. Są to końcowe produkty lub/i półprodukty zakwaszających i alkalizujących przemian metabolicznych zachodzących w komórkach. WYJAŚNIJ POJĘCIA: ph skala ph roztworów wodnych Produktami przemiany materii są głównie związki o charakterze kwasów, stąd w warunkach fizjologicznych występuje tendencja do zakwaszania organizmu. Głównym czynnikiem przyczyniającym się do zakwaszania ustroju jest dwutlenek węgla powstający w organizmie w dużych ilościach (około 440 l/dobę). a) CO 2 powstający podczas utleniania wewnątrzkomórkowego białek, tłuszczu i węglowodanów przy udziale anhydrazy węglanowej podlega przemianie do kwasu węglowego. Ten słaby kwas tworzy z anionem wodorowęglanowym układ buforowy CO 2 /HCO 3 -, który wyłapuje każdy nowy jon H +, przyłącza do HCO 3 - i zamienia w obojętne związki CO 2 i H 2 O. Dzięki lotności CO 2 i wentylacji płuc jest to buforowanie w układzie otwartym tj. z wydaleniem CO 2 do atmosfery. Dzięki przechodzeniu CO 2 przez błony komórkowe jest to układ aktywny zarówno zewnątrz-, jak i wewnątrzkomórkowo. Dostępność buforu, szybkość buforowania i ciągłość wydalania CO 2 do atmosfery umożliwia natychmiastowe buforowanie przestrzeni komórkowej (kilka sekund) i kompensowanie oddechowe zaburzeń metabolicznych (kilka minut). Możliwa jest również nerkowa kompensacja zaburzeń metabolicznych.
b) W organizmie tworzą się też kwasy nielotne. Podczas wysiłku anaerobowego z glikogenu powstaje kwas mlekowy c) Kwasy nielotne powstają również w nieprawidłowym metabolizmie kwasów tłuszczowych, podczas utleniania aminokwasów kationowych, zawierających siarkę czy hydrolizy estrów fosforowych. Opisz zmiany w obrębie włókien mięśniowych wywołane obniżeniem wartości ph. Posługując się wykresem wyjaśnij na czym polega efekt BOHRA? Wyjaśnij pojęcia i uzupełnij tekst: BUFOR
W utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej organizmu biorą udział: 1. Bufory krwi i tkanek a) b) c) d) 2. Płuca usuwanie CO 2 3. Nerki usuwanie jonów H + i powstawanie HCO 3 - PRZYCZYNY Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej KWASICA ZASADOWICA metaboliczna oddechowa metaboliczna oddechowa OBJAWY Na podstawie danych przeanalizuj zmiany parametrów równowagi kwasowo zasadowej po wysiłku dynamicznym o mocy supramaksymalnej. ph pco 2 po 2 HCO 3act HCO 3std BE(efct) BE(B) O 2 SAT Mleczan % PI 16 sp 7,4 36,5 70,9 23,1 23,7-1,4-0,9 94,7 1,55 PI 16 3 W 7,3 30,8 92,7 15,1 16,3-11,2-9,8 96,5 8,06 PII 20 sp 7,4 35,8 76,9 23,4 24,1-0,9-0,4 95,8 1,66 PII 20 3 W 7,2 28,4 106,3 12,3 14,4-14,9-13,3 97,2 10,20
Wartości prawidłowe parametrów równowagi kwasowo-zasadowej PARAMETR NAZWA JEDNOSTKA ZMIANA WYSIŁKOWA ph krwi Wykładnik jonów wodorowych 7,36 7,42 [H + ] Stężenie jonów wodorowych 37 43 [HCO - 3 ] akt Aktualne stężenie wodorowęglanów [HCO - 3 ] st Standardowe stężenie wodorowęglanów [BE] Stężenie nadmiaru (niedoboru) zasad 22 28 24-2,5 - +2,5 [BB] Stężenie zasad buforujących 45 50 pco 2 Ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla Krew kapilarna 35 45 po 2 Ciśnienie parcjalne tlenu Krew kapilarna 65 95 so 2 saturacja Krew kapilarna 70 95 % LA Luka anionowa < 12 III. Powysiłkowe zmiany składu i objętości krwi. 1. Wyjaśnij jak zmieni się objętość osocza krwi w zależności od czasu trwania i intensywności wysiłku.
2. Wypełnij tabelę: PARAMETR Hemoglobina Hb [] Hematokryt Ht [%] Przyczyny zmian ERYTROCYTY RBC LEUKOCYTY WBC RETIKULOCYTY TROMBOCYTY PLT 3. Wyjaśnij pojęcia: HEMOGLOBINURIA MIOGLOBINURIA HEMATURIA HEMOLIZA POWYSIŁKOWA