Dr inż. Marta Kamińska

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Dr inż. Marta Kamińska"

Transkrypt

1 Wykład 4 Nowe techniki i technologie dla medycyny Dr inż. Marta Kamińska

2 Wykład 4 Tkanka to grupa lub warstwa komórek wyspecjalizowanych w podobny sposób i pełniących wspólnie pewną specyficzną funkcję. Krew stanowi szczególny rodzaj tkanki łącznej, która przenika inne tkanki. Tworzy środowisko wewnętrzne ustroju, w którym żyją wszystkie inne tkanki i komórki ciała.

3 Wykład 4 Funkcje krwi: 1. Transportuje do komórek substancje pokarmowe i tlen, 2. Usuwa z komórek produkty rozpadu, które powstają w procesach przemiany materii, 3. Rozprowadza hormony, przeciwciała, 4. Utrzymuje stałe warunki środowiska wewnętrznego ustroju (homeostaza), 5. Jest ważnym czynnikiem w regulowaniu temperatury ciała, 6. Zdolność krzepnięcia krwi,

4 Wykład 4 Krew jest zawiesiną komórek (krwinek): erytrocytów i leukocytów i płytek krwi w płynnej substancji międzykomórkowej, zwanej osoczem. objętość krwi u dorosłego człowieka jest funkcją jego masy krew stanowi około 7% masy ciała, co odpowiada około 5 litrom dla dorosłego mężczyzny gęstość względna krwi wynosi od 1,052 do 1,064 i zmienia się wraz z liczbą erytrocytów w jednostce objętości. krew ma odczyn lekko zasadowy (ph 7,35).

5 Wykład 4 Stosunek objętości krwinek do objętości osocza określa się mianem hematoktytu (HCT) Prawidłowe wskaźniki: - dla kobiet: 37-47% - dla mężczyzn: 42-52% - dla niemowląt i dzieci 30-40%

6 Wykład 4

7 Wykład 4 Osocze składa się w 90 % z wody. Pozostałe składniki to: Składniki nieorganiczne osocza kationy najwięcej jest jonów sodowych i potasowych aniony najliczniejsze są jony chlorkowe i węglanowe Składniki organiczne osocza białka składniki pozabiałkowe lipidy

8 Wykład 4 Erytrocyty kształt dwuwklęsłych krążków o średnicy 7,5 8,5 µm i grubości 2 µm, powierzchni 140 µm 2 i objętości 90 µm 3 liczba erytrocytów wynosi u mężczyzn 4,52 5,90 x10 12 i u kobiet 4,10 5,10 x powstają w szpiku kostnym, pozbawione są jądra i organelli komórkowych Szybkość opadania, czyli odczyn Biernackiego (OB) jest wypadkową masy erytrocytów i różnic w gęstości erytrocytów osocza. Szybkość opadania u zdrowego człowieka wynosi 2-8 mm/godz. Krwinki czerwone

9 Erytrocyty

10 Erytrocyty hemoglobina Cząsteczka hemu

11 Erytrocyty Utlenowana hemoglobina nosi nazwę oksyhemoglobiny (HbO2). Aż 97% tlenu pobranego w płucach transportowane jest do tkanek za pomocą hemoglobiny, tylko 3% tlenu rozpuszcza się w osoczu. CO 2 wytworzony w tkankach transportowany jest do płuc trzema drogami: - osocze przenosi 70% CO2 jako jony wodorowęglanowe według reakcji: CO 2 +H 2 O H 2 CO 3 H + +HCO hemoglobina przenosi około 23% CO 2 (karbaminohemoglobina). Dwutlenek węgla wiąże białko globina. - ok. 7% CO 2 znajduje się w osoczu w postaci gazowej

12 Erytrocyty grupy krwi Charakterystyka układu grupowego ABO i możliwość transfuzji Grupa krwi Aglutynoge n w błonach erytrocytów Aglutynina w osoczu Może być dawcą krwi dla grup Może być biorcą grupy krwi O -- α i β O, A, B, AB O A A β A, AB O, A B B α B, AB O i B AB A i B -- AB O, A, B, AB

13

14 Schemat ustalania grupy krwi w układzie AB0

15 Konflikt serologiczny

16 1-hemocytoblast, 2-erytroblast, 3-erytroblast wielobarwny, 4-erytroblast kwasochłonny, 5-normoblast, 6-erytrocyt, 7-mieloblast, 8-mielocyt, 9,10-leukocyty pałeczkowaty i segmentowaty, 11-mielocyt kwasochłonny, 12, 13-leukocyty kwasochłonne, 14-mielocyt zasadochłonny, 15,16-leukocyty zasadochłonne, 17-limfocyt, 18-monocyt, 19-megakariocyt, 20-płytki krwi

17 Trombocyty Płytki krwi są bezjądrowymi fragmentami cytoplazmy dużych komórek, zwanych megakaiocytami. Ich liczba wynosi tysięcy w mm 3. Płytki krwi mają istotne znaczenie w procesie krzepnięcia krwi.

18 Trombocyty Electron micrograph of human platelets. x40,740. (Courtesy of M Harrison.)

19 Wykład 4

Klub Honorowych Dawców Krwi PCK

Klub Honorowych Dawców Krwi PCK O krwi Czym jest krew? Krew to płynna tkanka w skład której wchodzą: - Krwinki czerwone(erytrocyty) są to komórkowe składniki krwi nie zawierające jądra, zawierające barwnik krwi hemoglobinę, odpowiedzialne

Bardziej szczegółowo

biologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA

biologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA biologia w gimnazjum 2 UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA SKŁAD KRWI OSOCZE Jest płynną częścią krwi i stanowi 55% jej objętości. Jest podstawowym środowiskiem dla elementów morfotycznych. Zawiera 91% wody, 8%

Bardziej szczegółowo

Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego

Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Krew jest płynną tkanką łączną, krążącą ciągle w ustroju, umożliwiającą stałą komunikację pomiędzy odległymi od siebie tkankami.

Bardziej szczegółowo

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Krytyka pojęcia ph ph = log [H + ] ph [H+] 1 100 mmol/l D = 90 mmol/l 2 10 mmol/l D = 9 mmol/l 3 1 mmol/l 2 Krytyka pojęcia

Bardziej szczegółowo

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej PUM

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej PUM Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej PUM Teorie kwasów i zasad Teoria dysocjacji elektrolitycznej Arheniusa: podczas rozpuszczania w wodzie wodzie kwas: dysocjuje z odszczepieniem kationu

Bardziej szczegółowo

Układ krwiotwórczy. 4/3/2011 anatomia i fizjologia człowieka

Układ krwiotwórczy. 4/3/2011 anatomia i fizjologia człowieka Układ krwiotwórczy Zadania krwi 1. Nieustannym dostarczeniu komórkom i tkankom substancji odżywczych i tlenu, 2. Zabraniu z nich produktów rozpadu, które powstają w procesach przemiany i muszą ulec wydaleniu

Bardziej szczegółowo

Zadania zawarte w arkuszach egzaminacyjnych CKE w latach 2002-2007. Układ krążenia zadania

Zadania zawarte w arkuszach egzaminacyjnych CKE w latach 2002-2007. Układ krążenia zadania Zadania zawarte w arkuszach egzaminacyjnych CKE w latach 2002-2007 Zadanie 1 (2 pkt.) Schemat przedstawia budowę tętnicy. Układ krążenia zadania Podaj z uzasadnieniem, dwie cechy budowy tętnicy świadczące

Bardziej szczegółowo

Krew-najważniejsze informacje

Krew-najważniejsze informacje Krew-najważniejsze informacje Marysia Kieliszek Czym jest krew i jakie pełni funkcje? Krew jest łączną tkanką płynną krążącą w układzie krwionośnym. Składa się z osocza oraz elementów morfotycznych: krwinek

Bardziej szczegółowo

Układ krwionośny. 1.Wymień 3 podstawowe funkcje jakie spełnia układ krwionośny ... 2.Uzupełnij schemat budowy krwi

Układ krwionośny. 1.Wymień 3 podstawowe funkcje jakie spełnia układ krwionośny ... 2.Uzupełnij schemat budowy krwi Układ krwionośny 1.Wymień 3 podstawowe funkcje jakie spełnia układ krwionośny... 2.Uzupełnij schemat budowy krwi 3.Zaznacz opis osocza krwi. A. Jest to opalizujący płyn zawierający wodę, białka i białe

Bardziej szczegółowo

KREW. Składniki osocza. Elementy morfotyczne krwi. Hematokryt. Krew jest tkanką płynną, gdyŝ jej substancja międzykomórkowa - osocze - jest płynna

KREW. Składniki osocza. Elementy morfotyczne krwi. Hematokryt. Krew jest tkanką płynną, gdyŝ jej substancja międzykomórkowa - osocze - jest płynna KREW Funkcje krwi: Krew jest tkanką płynną, gdyŝ jej substancja międzykomórkowa - osocze - jest płynna transport tlenu i substancji odŝywczych do komórek transport CO 2 i metabolitów wydalanych przez komórki

Bardziej szczegółowo

WYCIECZKA DO LABORATORIUM

WYCIECZKA DO LABORATORIUM WYCIECZKA DO LABORATORIUM W ramach projektu e-szkoła udaliśmy się do laboratorium w Krotoszynie na ul. Bolewskiego Mieliśmy okazję przeprowadzić wywiad z kierowniczką laboratorium Panią Hanną Czubak Oprowadzała

Bardziej szczegółowo

Układy: oddechowy, krążenia,

Układy: oddechowy, krążenia, Układy: oddechowy, krążenia, Kurs Kynologia ESPZiWP Układ oddechowy Układ oddechowy jest odpowiedzialny za utrzymanie stałej wymiany gazów między organizmem a środowiskiem. Składa się z dróg oddechowych

Bardziej szczegółowo

Geometria wiązania hemu w oksymioglobinie

Geometria wiązania hemu w oksymioglobinie Białka wiążące tlen Geometria wiązania hemu w oksymioglobinie Hem Hb A tetrametr zbudowany z dwóch identycznych łańcuchów α (141 reszt aminokwasowych, N koniec stanowi walina, a C koniec arginina) i dwóch

Bardziej szczegółowo

Iga Niczyporuk II rok licencjat

Iga Niczyporuk II rok licencjat Iga Niczyporuk II rok licencjat jeden z płynów ustrojowych w organizmie człowieka, którego objętość wynosi ok. 5 5,5 litrów. Krew spełnia czynności transportowe, dostarcza do tkanek tlen i substancje odżywcze,

Bardziej szczegółowo

(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi

(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi Gdy robimy badania laboratoryjne krwi w wyniku otrzymujemy wydruk z niezliczoną liczbą skrótów, cyferek i znaków. Zazwyczaj odstępstwa od norm zaznaczone są na kartce z wynikami gwiazdkami. Zapraszamy

Bardziej szczegółowo

UKŁAD KRĄŻENIA. Zadanie 1 (1 pkt.) Objaśnij funkcje komórki pokazanej na rysunku:

UKŁAD KRĄŻENIA. Zadanie 1 (1 pkt.) Objaśnij funkcje komórki pokazanej na rysunku: Zadanie 1 (1 pkt.) Objaśnij funkcje komórki pokazanej na rysunku: Zadanie 5 (1 pkt.) Na schemacie przedstawiono erytrocyty różnych kręgowców, oznaczone literami a, b, c. Wskaż literę oznaczającą na schemacie

Bardziej szczegółowo

Fizjologia człowieka

Fizjologia człowieka Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski

Bardziej szczegółowo

KREW I HEMATOPOEZA. Dr n. med. Anna Machalińska Katedra i Zakład Histologii i Embriologii

KREW I HEMATOPOEZA. Dr n. med. Anna Machalińska Katedra i Zakład Histologii i Embriologii KREW I HEMATOPOEZA Dr n. med. Anna Machalińska Katedra i Zakład Histologii i Embriologii Funkcje krwi: 1. Transport tlenu i dwutlenku węgla 2. Transport substancji odżywczych 3. Transport produktów przemiany

Bardziej szczegółowo

Zadania maturalne z biologii - 9

Zadania maturalne z biologii - 9 Koło Biologiczne Liceum Ogólnokształcące nr II w Gliwicach 2015-2016 Zadania maturalne z biologii - 9 Zadania: Zad.1 (Agnieszka Koźlik, Katarzyna Nosek kl. 3D) Podziały mitotyczne to główny typ rozmnażania

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy spis badań KOD 02 / grupa 2 / HEMATOLOGIA

Szczegółowy spis badań KOD 02 / grupa 2 / HEMATOLOGIA Szczegółowy spis badań KOD 02 / grupa 2 / HEMATOLOGIA Badanie Podbadanie materiał przyjmowania materiału oczekiwania na wynik WBC krew z EDTA codziennie NE% krew z EDTA codziennie LY% krew z EDTA codziennie

Bardziej szczegółowo

Maksymalne wydzielanie potu w czasie wysiłku fizycznego może osiągać 2-3 litrów na godzinę zastanów się jakie mogą być tego konsekwencje?

Maksymalne wydzielanie potu w czasie wysiłku fizycznego może osiągać 2-3 litrów na godzinę zastanów się jakie mogą być tego konsekwencje? Ćwiczenia IV I. Termoregulacja wysiłkowa. Utrzymanie stałej temperatury ciała jest skomplikowanym procesem. Choć temperatura różnych części ciała może być różna, ważne jest utrzymanie temperatury wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

o krew dostarcza tkankom tlen (bierze udział w oddychaniu), w składniki energetyczne, mineralne, witaminy, hormony,

o krew dostarcza tkankom tlen (bierze udział w oddychaniu), w składniki energetyczne, mineralne, witaminy, hormony, Co to jest krew Krew płynna tkanka, składająca się z krwinek czerwonych, krwinek białych, płytek krwi i osocza (plazmy). Krew spełnia wiele ważnych funkcji w organizmie człowieka: krwinki czerwone - są

Bardziej szczegółowo

Krew ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI

Krew ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Krew DR MAGDALENA MARKOWSKA ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI Krew Krew to płynąca w nas rzeka życia Krew jest płynną tkanką łączną, zbudowaną z wyspecjalizowanych

Bardziej szczegółowo

DZIAŁ I. PODSTAWY REGULACJI I KONTROLI CZYNNOŚCI ORGANIZMU. FIZJOLOGIA KRWI.

DZIAŁ I. PODSTAWY REGULACJI I KONTROLI CZYNNOŚCI ORGANIZMU. FIZJOLOGIA KRWI. DZIAŁ I. PODSTAWY REGULACJI I KONTROLI CZYNNOŚCI ORGANIZMU. FIZJOLOGIA KRWI. Na dwiczeniach obowiązuje znajomośd metodyk udostępnionych na stronie internetowej Zakładu; na zajęcia praktyczne z fizjologii

Bardziej szczegółowo

Spis treści KREW. Erytrocyty (krwinki czerwone)

Spis treści KREW. Erytrocyty (krwinki czerwone) Spis treści 1 KREW 1.1 Erytrocyty (krwinki czerwone) 1.2 Leukocyty (krwinki białe) 1.3 Trombocyty (płytki krwi, płytki Bizzozera) i megakariocyty 1.4 Osocze krwi 1.5 Krzepnięcie krwi 2 SZPIK KOSTNY 2.1

Bardziej szczegółowo

Liczebność elementów morfotycznych krwi 3-4 3-4. Erytrocyty utrzymują kształt dzięki obecności wewnętrznego szkieletu błonowego

Liczebność elementów morfotycznych krwi 3-4 3-4. Erytrocyty utrzymują kształt dzięki obecności wewnętrznego szkieletu błonowego KREW I HEMOPOEZA Funkcje krwi: Krew jest tkanką płynną, ponieważ płynna jest istota międzykomórkowa (osocze) transport tlenu i substancji odżywczych do komórek transport CO2 i metabolitów wydalanych przez

Bardziej szczegółowo

KREW I HEMOPOEZA. Skład osocza krwi. Hct = Elementy morfotyczne krwi. Wskaźnik hematokrytu

KREW I HEMOPOEZA. Skład osocza krwi. Hct = Elementy morfotyczne krwi. Wskaźnik hematokrytu KREW I HEMOPOEZA Funkcje krwi: Krew jest tkanką płynną, ponieważ płynna jest istota międzykomórkowa (osocze) Komórki (erytrocyty i leukocyty) i fragmenty komórek (płytki krwi) to elementy morfotyczne transport

Bardziej szczegółowo

KREW OBWODOWA oso- cze hematokryt surowicę Osocze ceruloplazmina transferyna krwinki czerwone erytrocyty krwinki białe leukocyty Oceny morfotycznych

KREW OBWODOWA oso- cze hematokryt surowicę Osocze ceruloplazmina transferyna krwinki czerwone erytrocyty krwinki białe leukocyty Oceny morfotycznych KREW OBWODOWA 9 Krew jest odmianą tkanki łącznej, zawiera komórki otoczone przez osocze, odpowiednik substancji międzykomórkowej. Jej funkcje są różnorakie: udział w wymianie gazowej, odporności organizmu

Bardziej szczegółowo

Tkanki podporowe - chrząstka

Tkanki podporowe - chrząstka Tkanki podporowe - chrząstka Własności mechaniczne tkanek podporowych zaleŝą od składu ich substancji międzykomórkowej. Komórki produkujące składniki substancji międzykomórkowej w chrząstce (chondroblasty

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania

Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Układ krążenia, krwionośny Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które pod wpływem rytmicznych impulsów serca

Bardziej szczegółowo

ELEMENTY MORFOTYCZNE KRWI

ELEMENTY MORFOTYCZNE KRWI ELEMENTY MORFOTYCZNE KRWI Erytrocyty : - w życiu pozapłodowym wytwarzane przez szpik kostny - krążą we krwi obwodowej 120 dni - czas rozpadu erytrocytów to 28 dni - giną w śledzionie w układzie siateczkowo-śródbłonkowym

Bardziej szczegółowo

Zadanie 9. (3 pkt) Ułóż równania reakcji, za pomocą których można dokonać następujących przemian: P 4 P 4 O 6 P 4 O 10 H 3 PO 4

Zadanie 9. (3 pkt) Ułóż równania reakcji, za pomocą których można dokonać następujących przemian: P 4 P 4 O 6 P 4 O 10 H 3 PO 4 Grupa Czas trwania konkursu 90 min Imię i nazwisko ucznia: Zadanie. ( pkt) Analiza moczu może dostarczyć wielu danych o stanie zdrowia człowieka. Prawidłowy wynik analizy: barwa żółta odczyn kwaśny białko

Bardziej szczegółowo

Grupa 1. Nazwa substancji organicznej, która uległa spaleniu. Doświadczenie. Imię i nazwisko ucznia:

Grupa 1. Nazwa substancji organicznej, która uległa spaleniu. Doświadczenie. Imię i nazwisko ucznia: Starachowice, dn. 5.04.008 r. Grupa Czas trwania konkursu 90 min Imię i nazwisko ucznia: Zadanie. ( pkt) Analiza moczu może dostarczyć wielu danych o stanie zdrowia człowieka. Prawidłowy wynik analizy:

Bardziej szczegółowo

BEZINWAZYJNA ANALIZA KRWI

BEZINWAZYJNA ANALIZA KRWI BEZINWAZYJNA ANALIZA KRWI Płeć:kobieta Wiek: 0 Waga: 0 Puls: 0 Szybkość oddychania: 0 Ciśnienie atmosferyczne: 0 LCA: 0 RCA: 0 LAC: 0 RAC: 0 ABD: 0 0 00000 Nie: Parametry: Norma: Wartość: Hemogram: 1 1

Bardziej szczegółowo

Zobacz, czy moŝesz oddać krew?

Zobacz, czy moŝesz oddać krew? Zobacz, czy moŝesz oddać krew? Bezwzględne przeciwwskazania do oddania krwi cięŝkie choroby układu: krąŝenia, pokarmowego, nerwowego, oddechowego, moczowego, zakaŝenie chorobami zakaźnymi (np. HIV, Ŝółtaczka,

Bardziej szczegółowo

Spis treści BUDOWA, CZYNNOŚCI ŻYCIOWE I HIGIENA ORGANIZMU CZŁOWIEKA 1 WIADOMOŚCI WSTĘPNE... 6

Spis treści BUDOWA, CZYNNOŚCI ŻYCIOWE I HIGIENA ORGANIZMU CZŁOWIEKA 1 WIADOMOŚCI WSTĘPNE... 6 Spis treści BUDOWA, CZYNNOŚCI ŻYCIOWE I HIGIENA ORGANIZMU CZŁOWIEKA 1 WIADOMOŚCI WSTĘPNE...................................... 6 Miejsce człowieka w przyrodzie................................... 6 Podstawowe

Bardziej szczegółowo

KREW I HEMOPOEZA. Skład osocza krwi Woda 91 92% Hct = Elementy morfotyczne krwi. Wskaźnik hematokrytu

KREW I HEMOPOEZA. Skład osocza krwi Woda 91 92% Hct = Elementy morfotyczne krwi. Wskaźnik hematokrytu KREW I HEMOPOEZA Krew jest tkanką płynną, ponieważ płynna jest istota międzykomórkowa (osocze) Komórki (erytrocyty i leukocyty) i fragmenty komórek (płytki krwi) to elementy morfotyczne Funkcje krwi: transport

Bardziej szczegółowo

Układ oddechowy. Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem.

Układ oddechowy. Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. Układ oddechowy Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. 1 oddychanie zewnętrzne między środowiskiem zewnętrznym a narządem (układem) oddechowym,

Bardziej szczegółowo

KREW I HEMOPOEZA. Hct = Funkcje krwi: Skład osocza krwi. Wskaźnik hematokrytu. Elementy morfotyczne krwi. Rozmaz krwi

KREW I HEMOPOEZA. Hct = Funkcje krwi: Skład osocza krwi. Wskaźnik hematokrytu. Elementy morfotyczne krwi. Rozmaz krwi KREW I HEMOPOEZA Funkcje krwi: Krew jest tkanką płynną, ponieważ płynna jest istota międzykomórkowa (osocze) transport tlenu i substancji odżywczych do komórek transport CO2 i metabolitów wydalanych przez

Bardziej szczegółowo

Właściwości błony komórkowej

Właściwości błony komórkowej Właściwości błony komórkowej płynność asymetria selektywna przepuszczalność Glikokaliks glikokaliks cytoplazma jądro błona komórkowa Mikrografia elektronowa powierzchni limfocytu ludzkiego (wybarwienie

Bardziej szczegółowo

Właściwości błony komórkowej

Właściwości błony komórkowej Właściwości błony komórkowej płynność asymetria selektywna przepuszczalność Transport przez błony Cząsteczki < 150Da Błony - selektywnie przepuszczalne RóŜnice składu jonowego między wnętrzem komórki ssaka

Bardziej szczegółowo

Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.

Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych. 1. Czym jest tkanka? To zespół komórek o podobnej budowie, które wypełniają w organizmie określone funkcje. Tkanki tworzą różne narządy, a te układy narządów.

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA SEROLOGICZNA

DIAGNOSTYKA SEROLOGICZNA DIAGNOSTYKA SEROLOGICZNA PACJENTÓW W OKRESIE OKOŁOPRZESZCZEPOWYM Katarzyna Popko Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej i Immunologii Klinicznej Wieku Rozwojowego WUM ZASADY DOBORU DAWCÓW KOMÓREK KRWIOTWÓRCZYCH

Bardziej szczegółowo

Fizjologia człowieka

Fizjologia człowieka Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski

Bardziej szczegółowo

KREW I HEMOPOEZA. Hct = Funkcje krwi: Skład osocza krwi. Wskaźnik hematokrytu. Elementy morfotyczne krwi. Rozmaz krwi

KREW I HEMOPOEZA. Hct = Funkcje krwi: Skład osocza krwi. Wskaźnik hematokrytu. Elementy morfotyczne krwi. Rozmaz krwi KREW I HEMOPOEZA Funkcje krwi: Krew jest tkanką płynną, ponieważ płynna jest istota międzykomórkowa (osocze) transport tlenu i substancji odżywczych do komórek transport CO2 i metabolitów wydalanych przez

Bardziej szczegółowo

Białka: albuminy, globuliny α, β, γ (immunoglobuliny), fibrynogen 7 8% jony (Na +, K +, Ca 2+, Mg 2+, Cl -, HCO 3-, PO 4

Białka: albuminy, globuliny α, β, γ (immunoglobuliny), fibrynogen 7 8% jony (Na +, K +, Ca 2+, Mg 2+, Cl -, HCO 3-, PO 4 KREW I HEMOPOEZA Krew jest tkanką płynną, ponieważ płynna jest istota międzykomórkowa (osocze) Komórki (erytrocyty i leukocyty) i fragmenty komórek (płytki krwi) to elementy morfotyczne Funkcje krwi: transport

Bardziej szczegółowo

Substancje o Znaczeniu Biologicznym

Substancje o Znaczeniu Biologicznym Substancje o Znaczeniu Biologicznym Tłuszcze Jadalne są to tłuszcze, które może spożywać człowiek. Stanowią ważny, wysokoenergetyczny składnik diety. Z chemicznego punktu widzenia głównym składnikiem tłuszczów

Bardziej szczegółowo

KREW I HEMOPOEZA. Hct = Skład osocza krwi. Elementy morfotyczne krwi. Wskaźnik hematokrytu

KREW I HEMOPOEZA. Hct = Skład osocza krwi. Elementy morfotyczne krwi. Wskaźnik hematokrytu KREW I HEMOPOEZA Funkcje krwi: Krew jest tkanką płynną, ponieważ płynna jest istota międzykomórkowa (osocze) transport tlenu i substancji odżywczych do komórek transport CO2 i metabolitów wydalanych przez

Bardziej szczegółowo

TKANKA ŁĄCZNA. Komórki. Włókna. Substancja podstawowa. Substancja międzykomórkowa

TKANKA ŁĄCZNA. Komórki. Włókna. Substancja podstawowa. Substancja międzykomórkowa Funkcje tkanki łącznej: TKANKA ŁĄCZNA łączy, utrzymuje i podpiera inne tkanki pośredniczy w rozprowadzaniu tlenu, substancji odŝywczych i biologicznie czynnych w organizmie odpowiada za większość procesów

Bardziej szczegółowo

OPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011

OPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011 OPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011 DLACZEGO DOROSŁY CZŁOWIEK (O STAŁEJ MASIE BIAŁKOWEJ CIAŁA) MUSI SPOŻYWAĆ BIAŁKO? NIEUSTAJĄCA WYMIANA BIAŁEK

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 3. Bufory. Repetytorium. Repetytorium. 1. Woda i przestrzenie wodne. Różnica w składzie jonowym płynów ustrojowych

Ćwiczenie nr 3. Bufory. Repetytorium. Repetytorium. 1. Woda i przestrzenie wodne. Różnica w składzie jonowym płynów ustrojowych Repetytorium Ćwiczenie nr dr Bożena Kuran Bufory 1. Woda i przestrzenie wodne. Różnice w składzie jonowym płynów ustrojowych.. Osmoza i ciśnienie osmotyczne.. Bufory, pojemność buforowa, obliczanie p i

Bardziej szczegółowo

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

Równowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Teorie kwasów i zasad Teoria dysocjacji elektrolitycznej Arheniusa: podczas rozpuszczania w wodzie wodzie kwas: dysocjuje

Bardziej szczegółowo

Transportowane cząsteczki CO O, 2, NO, H O, etanol, mocznik... Zgodnie z gradientem: stężenia elektrochemicznym gradient stężeń

Transportowane cząsteczki CO O, 2, NO, H O, etanol, mocznik... Zgodnie z gradientem: stężenia elektrochemicznym gradient stężeń Transportowane cząsteczki Transport przez błony Transport bierny szybkość transportu gradien t stężeń kanał nośnik Transport z udziałem nośnika: dyfuzja prosta dyfuzja prosta CO 2, O 2, NO,, H 2 O, etanol,

Bardziej szczegółowo

UKŁAD ODDECHOWY

UKŁAD ODDECHOWY Zadanie 1. (1 pkt). Na rysunku przedstawiono pęcherzyki płucne oplecione siecią naczyń krwionośnych. Określ znaczenie gęstej sieci naczyń krwionośnych oplatających pęcherzyki płucne.... Zadanie 2. (2 pkt)

Bardziej szczegółowo

Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej Katedra Technologii Leków i Biochemii. Rozdzielanie komórek metodą wirowania

Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej Katedra Technologii Leków i Biochemii. Rozdzielanie komórek metodą wirowania Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej Katedra Technologii Leków i Biochemii Biologia komórki Rozdzielanie komórek metodą wirowania WSTĘP Krew i jej rola w organizmie Krew jest jedyną tkanką płynną organizmu,

Bardziej szczegółowo

UKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska

UKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska UKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska 1.Trombocyty (płytki kwi)biorą udział w procesie: A.fagocytozy B.transportu tlenu C.oddychania D.krzepnięcia krwi 2. Której z wymienionych funkcji nie pełni

Bardziej szczegółowo

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII Pieczęć KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 26 stycznia 2012 r. zawody II stopnia (rejonowe) Witamy Cię na drugim etapie Konkursu Chemicznego. Przed przystąpieniem

Bardziej szczegółowo

Właściwości błony komórkowej

Właściwości błony komórkowej Właściwości błony komórkowej płynność asymetria selektywna przepuszczalność Transport przez błony Współczynnik przepuszczalności [cm/s] RóŜnice składu jonowego między wnętrzem komórki ssaka a otoczeniem

Bardziej szczegółowo

KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY

KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy

Bardziej szczegółowo

Fizjologia nauka o czynności żywego organizmu

Fizjologia nauka o czynności żywego organizmu nauka o czynności żywego organizmu Stanowi zbiór praw, jakim podlega cały organizm oraz poszczególne jego układy, narządy, tkanki i komórki prawa rządzące żywym organizmem są wykrywane doświadczalnie określają

Bardziej szczegółowo

SZPIK KOSTNY. ROZW J KRWI

SZPIK KOSTNY. ROZW J KRWI 10 SZPIK KOSTNY. ROZW J KRWI Szpik kostny jest głównym podłożem tkankowym tworzenia i rozwoju komórek krwi, przy czym jego postać aktywna krwiotwórczo to szpik czerwony, który może się przekształcać w

Bardziej szczegółowo

Transport przez błony

Transport przez błony Transport przez błony Transport bierny Nie wymaga nakładu energii Transport aktywny Wymaga nakładu energii Dyfuzja prosta Dyfuzja ułatwiona Przenośniki Kanały jonowe Transport przez pory w błonie jądrowej

Bardziej szczegółowo

MECHANIZM NEUROHORMONALNY

MECHANIZM NEUROHORMONALNY MECHANIZM NEUROHORMONALNY bodźce nerwowe docierają do nerek włóknami nerwu trzewnego, wpływają one nie tylko na wielkość GFR i ukrwienie nerek (zmieniając opór naczyń nerkowych), ale również bezpośrednio

Bardziej szczegółowo

Wodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)

Wodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M) Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.

Bardziej szczegółowo

Funkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych

Funkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych Funkcje Ŝyciowe organizmów zwierzęcych Podpisz wskazane elementy komórki zwierzęcej i określ ich funkcje......... Uzupełnij schemat podziału cukrowców. Dokończ zdanie, tak aby stanowiło definicję organizmów

Bardziej szczegółowo

Opis przedmiotu zamówienia (parametry wymagane podane poniżej)

Opis przedmiotu zamówienia (parametry wymagane podane poniżej) Załącznik do ogłoszenia o zamówieniu nr 1 Opis przedmiotu zamówienia (parametry wymagane podane poniżej) Dostawa, instalacja i uruchomienie separatorów komórkowych w ilości 2 szt. Lp. Nazwa parametru /

Bardziej szczegółowo

KTO ODDAJE KREW - OKAZUJE SERCE

KTO ODDAJE KREW - OKAZUJE SERCE Krew i jej składniki: Krew jest tkanką płynną, która krąży w naczyniach krwionośnych. Stanowi 8% całej masy ciała i jest zbudowana z części płynnej, czyli osocza oraz wyspecjalizowanych komórek czyli czerwonych

Bardziej szczegółowo

Grażyna Boćko Nauczany przedmiot: biologia Miejsce pracy: Publiczne Gimnazjum nr 2 w Białymstoku. Scenariusz lekcji

Grażyna Boćko Nauczany przedmiot: biologia Miejsce pracy: Publiczne Gimnazjum nr 2 w Białymstoku. Scenariusz lekcji Grażyna Boćko Nauczany przedmiot: biologia Miejsce pracy: Publiczne Gimnazjum nr 2 w Białymstoku Scenariusz lekcji I. Przedmiot: biologia. Dział programowy: Funkcjonowanie człowieka i zwierząt. Klasa II

Bardziej szczegółowo

Piramida przedstawia zasady prawidłowego odżywiania. Informuje o tym, ile porcji różnych grup produktów powinno znaleźć się w posiłkach, które

Piramida przedstawia zasady prawidłowego odżywiania. Informuje o tym, ile porcji różnych grup produktów powinno znaleźć się w posiłkach, które DROGI RODZICU Piramida przedstawia zasady prawidłowego odżywiania. Informuje o tym, ile porcji różnych grup produktów powinno znaleźć się w posiłkach, które zjadamy w ciągu dnia. Przy czym obowiązuje zasada,

Bardziej szczegółowo

CIAŁO I ZDROWIE WSZECHŚWIAT KOMÓREK

CIAŁO I ZDROWIE WSZECHŚWIAT KOMÓREK CIAŁ I ZDRWIE WSZECHŚWIAT KMÓREK RGANIZM RGANY TKANKA SKŁADNIKI DŻYWCZE x x KMÓRKA x FUNDAMENT ZDRWEG ŻYCIA x PRZEMIANA MATERII WSZECHŚWIAT KMÓREK Komórki są budulcem wszystkich żywych istot, również nasze

Bardziej szczegółowo

KREW I HEMATOPOEZA. Skład osocza krwi. Hct = Elementy morfotyczne krwi. Wskaźnik hematokrytu

KREW I HEMATOPOEZA. Skład osocza krwi. Hct = Elementy morfotyczne krwi. Wskaźnik hematokrytu KREW I HEMATOPOEZA Funkcje krwi: Krew jest tkanką płynną, ponieważ płynna jest istota międzykomórkowa (osocze) transport tlenu i substancji odżywczych do komórek transport CO2 i metabolitów wydalanych

Bardziej szczegółowo

Materiały do ćwiczeń z fizjologii krwi

Materiały do ćwiczeń z fizjologii krwi Materiały do ćwiczeń z fizjologii krwi Procentowy rozkład grup krwi u ludzi przedstawia poniższy wykres: W 1901 roku Karl Landsteiner zauważył, że podczas mieszania krwi różnych osób często następuje zlepianie

Bardziej szczegółowo

Białka układu immunologicznego. Układ immunologiczny

Białka układu immunologicznego. Układ immunologiczny Białka układu immunologicznego Układ immunologiczny 1 Białka nadrodziny immunoglobulin Białka MHC 2 Białka MHC typu I Łańcuch ciężki (alfa) 45 kda Łańcuch lekki (beta 2 ) 12 kda Występują na powierzchni

Bardziej szczegółowo

Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla młodzieży gimnazjalnej województwo wielkopolskie etap szkolny 27.10.2011

Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla młodzieży gimnazjalnej województwo wielkopolskie etap szkolny 27.10.2011 Wojewódzki Konkurs Biologiczny dla młodzieży gimnazjalnej województwo wielkopolskie etap szkolny 27.10.2011 KOD UCZNIA.. ( wpisuje uczeo) Informacja dla Komisji Konkursowej ( komisja wypełnia po sprawdzeniu

Bardziej szczegółowo

Fizjologia człowieka

Fizjologia człowieka Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski

Bardziej szczegółowo

1 Ocena rozmazów krwi

1 Ocena rozmazów krwi 1 Ocena rozmazów krwi Odpowiednie przygotowanie i wybarwienie rozmazów krwi ma kluczowe znaczenie dla trafnej interpretacji obrazu mikroskopowego. PRZYGOTOWANIE ROZMAZÓW KRWI Krew pobiera się do probówek

Bardziej szczegółowo

Tkanka łączna. Składa się zawsze z istoty międzykomórkowej oraz osadzonych w niej komórek.

Tkanka łączna. Składa się zawsze z istoty międzykomórkowej oraz osadzonych w niej komórek. Tkanka łączna Tkanka łączna Jest najbardziej zróżnicowana spośród wszystkich tkanek człowieka. Zasadnicza funkcją tkanki łącznej polega na zapewnieniu łączności miedzy pozostałymi tkankami ciała. Tkanka

Bardziej szczegółowo

KREW I HEMOPOEZA. Hct = Skład osocza krwi. Elementy morfotyczne krwi. Rozmaz krwi (metoda Maya-Grünwalda i Giemsy) Wskaźnik hematokrytu

KREW I HEMOPOEZA. Hct = Skład osocza krwi. Elementy morfotyczne krwi. Rozmaz krwi (metoda Maya-Grünwalda i Giemsy) Wskaźnik hematokrytu KREW jest tkanką płynną, ponieważ płynna jest istota międzykomórkowa (osocze). Komórki (erytrocyty i leukocyty) i fragmenty komórek (płytki krwi) to elementy morfotyczne. KREW I HEMOPOEZA Funkcje krwi

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 006

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 006 PCA ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 006 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 10 lipca 2018 r. Nazwa i adres Diagnostyka

Bardziej szczegółowo

KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY

KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY KARTA ODPOWIEDZI - KONKURS BIOLOGICZNY ETAP REJONOWY Nr Max ilość Prawidłowe odpowiedzi Punktacja Uwagi zad. punktów 1. 2 pkt A. prawidłowa odpowiedź: d B. prawidłowa odpowiedź: 3 Za zaznaczenie prawidłowej

Bardziej szczegółowo

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D.

Zaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D. I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Zadanie Napisz, czym zajmuje się anatomia............................................................................................................................

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 007

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 007 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 007 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8 Data wydania: 1 marca 2018 r. Nazwa i adres MEDYCZNE LABORATORIA

Bardziej szczegółowo

Biologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku

Biologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku Biologia 2017 Klasa VII Dział I : HIERARCHICZNA BUDOWA ORGANIZMU CZŁOWIEKA, SKÓRA, UKŁAD RUCHU 1. Organizm człowieka jako zintegrowana całość 2. Budowa i funkcje skóry 3. Choroby skóry oraz zasady ich

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 007

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 007 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM MEDYCZNEGO Nr AM 007 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 15 stycznia 2019 r. Nazwa i adres MEDYCZNE

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 3

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 3 KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. FIZJOLOGIA ZWIERZĄT ANIMAL PHYSIOLOGY Kod Punktacja ECTS* 3 Koordynator Dr Waldemar Szaroma Zespół dydaktyczny Dr hab. Grzegorz Formicki, Prof. UP Dr Agnieszka Greń Dr

Bardziej szczegółowo

Woda 250 ml PET. (gazowana/niegazowana)

Woda 250 ml PET. (gazowana/niegazowana) Woda 250 ml PET (gazowana/niegazowana) Woda źródlana niegazowana/gazowana. Woda wydobywana ze źródła w Aleksandrii. Suma składników mineralnych: 273,56 mg/l KATIONY Sodowy Na + 2,50 /l Potasowy K + 0,86

Bardziej szczegółowo

Zadania maturalne z biologii - 8

Zadania maturalne z biologii - 8 Koło Biologiczne Liceum Ogólnokształcące nr II w Gliwicach 2015-2016 Zadania maturalne z biologii - 8 Zadania: Zad.1 (Paulina Hundz, Alicja Zaczkowska kl. IIIB) Przeczytaj tekst i na jego podstawie odpowiedz

Bardziej szczegółowo

TEST NA EGZAMIN POPRAWKOWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM

TEST NA EGZAMIN POPRAWKOWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM TEST NA EGZAMIN PPRAWKWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM I. Część pisemna: 1. Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe? a.) Kwasy są to związki chemiczne zbudowane z wodoru i reszty kwasowej.

Bardziej szczegółowo

Formuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet

Formuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet KARTA OŚWIADCZEŃ PRODUKTOWYCH Formuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet GŁÓWNE OŚWIADCZENIA Równowaga hormonalna: Zawiera witaminę B6 przyczyniającą się do regulacji aktywności hormonalnej. Metabolizm

Bardziej szczegółowo

ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ I IMMUNOLOGII KLINICZNEJ WIEKU ROZOJOWEGO AM W WARSZAWIE.

ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ I IMMUNOLOGII KLINICZNEJ WIEKU ROZOJOWEGO AM W WARSZAWIE. ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATORYJNEJ I IMMUNOLOGII KLINICZNEJ WIEKU ROZOJOWEGO AKADEMII MEDYCZNEJ W WARSZAWIE. ZAKŁAD DIAGNOSTYKI LABORATOTORYJNEJ WYDZIAŁU NAUKI O ZDROWIU AKADEMII MEDYCZNEJ W WARSZAWIE Przykładowe

Bardziej szczegółowo

Beata Mendak fakultety z chemii II tura PYTANIA Z KLASY PIERWSZEJ

Beata Mendak fakultety z chemii II tura PYTANIA Z KLASY PIERWSZEJ Beata Mendak fakultety z chemii II tura Test rozwiązywany na zajęciach wymaga powtórzenia stężenia procentowego i rozpuszczalności. Podaję również pytania do naszej zaplanowanej wcześniej MEGA POWTÓRKI

Bardziej szczegółowo

Ad maiora natus sum III nr projektu RPO /15

Ad maiora natus sum III nr projektu RPO /15 Projekt Ad maiora natus sum III współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, realizowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na

Bardziej szczegółowo

Układ wymiany gazowej i krążenia

Układ wymiany gazowej i krążenia Układ wymiany gazowej i krążenia Układ wymiany gazowej Tlenowe oddychanie komórkowe Podstawowe pojęcia Wentylacja wymiana środowiska zewnętrznego (wody lub powietrza), przepływającego przez powierzchnie

Bardziej szczegółowo

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie Warsztaty żywieniowe Żywność buduje i regeneruje dostarcza energii zapewnia prawidłowe funkcjonowanie poprawia samopoczucie Żaden pojedynczy produkt nie dostarczy Ci wszystkiego, czego potrzebujesz dlatego

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD

OZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD OZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD POWIERZCHNIOWYCH WPROWADZENIE Właściwości chemiczne wód występujących w przyrodzie odznaczają się dużym zróżnicowaniem. Zależą one między innymi od budowy geologicznej

Bardziej szczegółowo

Komórka eukariotyczna

Komórka eukariotyczna Komórka eukariotyczna http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=plik:hela_cells_stained_with_hoechst_33258.jpg cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma W cytoplazmie odbywa się: cała przemiana materii,

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 27 marca 2017 r. Poz. 646 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 7 marca 2017 r.

Warszawa, dnia 27 marca 2017 r. Poz. 646 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 7 marca 2017 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 27 marca 2017 r. Poz. 646 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 7 marca 2017 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących systemu zapewnienia

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ PIJMY WODĘ NA ZDROWIE!

SCENARIUSZ PIJMY WODĘ NA ZDROWIE! SCENARIUSZ PIJMY WODĘ NA ZDROWIE! CELE: 1. Przekazanie dzieciom wiedzy na temat znaczenia wody dla ludzi, zwierząt i roślin. 2. Uświadomienie dzieciom wagi picia wody. 3. Przekazanie dzieciom wiedzy na

Bardziej szczegółowo

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014 VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:

Bardziej szczegółowo