ŹRÓDŁA INFORMACJI O RYNKU Dane pierwotne Dane wtórne 2
Dane wtórne to wszelkie informacje istniejące, zaczerpnięte z opublikowanych źródeł - czyli wykorzystanie istniejących już wyników wcześniej prowadzonych badań. w przypadku badania przedsiębiorstwa dane wtórne możemy podzielić na wewnętrzne (wewnętrzne materiały przedsiębiorstwa, system księgowy itp.) oraz dane zewnętrzne (np. różnego rodzaju opracowania statystyczne). 3
Dane pierwotne są zbierane bezpośrednio ze źródeł przez prowadzącego badanie, w przypadku badań marketingowych może to być na przykład przeprowadzana ankieta na określony temat dane pierwotne mogą być zbierane w terenie lub też gromadzone w warunkach laboratoryjnych. 4
STRUKTURA KWESTIONARIUSZA 1. Wprowadzenie - kto prowadzi badanie, cel, sposób wykorzystania wyników forma grzecznościowa 2. Wyjaśnienie sposobu wypełnienia ankiety 3. Pytania 4. Metryczka 5. Podziękowanie za wypełnienie ankiety 5
Pytanie zamknięte
Pytanie zamknięte, jedna możliwa odpowiedź
Pytanie zamknięte, kilka możliwych odpowiedzi
Pytanie filtrujące Czy w rodzinie jest Pan/Pani głównym nabywcą kawy? a) TAK (proszę przejść do pytania 3) b) NIE (proszę przejść do pytania 6)
Skale
Jak rozciągnięta powinna być skala? 1-5 1-7 1-10 W przypadku ankiet internetowych i pocztowych: Czy respondent nie zgubi się w listach odpowiedzi?
W przypadku ankiet internetowych można systemowo wymusić konieczność udzielenia odpowiedzi
Pytanie otwarte Proszę opisać jednym zdaniem z czym kojarzy się Pani/Panu kawa Lavazza?
Metryczka Liczby? A jak ktoś (w ankiecie internetowej) wpisze słownie? Może lepiej przedziały?
ZASADY FORMUŁOWANIA PYTAŃ 1. Przede wszystkim porządek a) Pytania mają dostarczać tylko niezbędnych i koniecznych danych (cel badania) b) Każde pytanie ma swoje ścisłe znaczenie nie ma pytań uniwersalnych c) Pytania powinny być umieszczone w konkretnej kolejności od ogółu do szczegółu
d) Na początku kwestionariusza stawiamy pytania neutralne aby przygotować do pytań drażniących i kontrowersyjnych, na które respondent może nie chcieć odpowiedzieć e) Należy stosować zasadę wzbudzania zainteresowania stopniowego wyczerpywania pytań nie należy skakać z pytania na pytanie f) Obowiązuje poprawność językowa i forma grzecznościowa.
2. Pytania powinny być krótkie, proste, precyzyjne, powinny dotyczyć jednego problemu i nie powinny zawierać zbyt dużo przymiotników Jeżeli doda Pani wartość wszystkich Pani (i członków Pani rodziny mieszkających z Panią) oszczędności i lokat, takich jak: rachunki oszczędnościowe i bieżące, wartość Pani polisy na życie, akcji, obligacji i tym podobnych oraz to, co uzyskałaby Pani ze sprzedaży swoich nieruchomości, włączając w to Pani dom, która z poniższych odpowiedzi byłaby najbliższa wartości Pani majątku?
3. Pytania powinny być jasno sformułowane a) Zdefiniuj najważniejsze pojęcia w przypadku terminów wieloznacznych należy zdefiniować (niekiedy można zrobić to w pytaniu) Prowadzona przez Pana/ią firma jest: mikroprzedsiębiorstwem małym przedsiębiorstwem średnim przedsiębiorstwem dużym przedsiębiorstwem
b) Nie używaj fachowego żargonu i trudnych słów - należy używać języka respondenta Ile razy była Pani u lekarza w okresie prenatalnym? Czy w ostatnim tygodniu podlegał/a Pan/i ocenie 360 o?
c) Nie używaj zaimków, jeżeli nie wiadomo dokładnie, do czego się one odnoszą Należy unikać sformułowań zawierających słowa typu to, oni, wówczas
d) Unikaj podwójnych zaprzeczeń Czy zgadza się Pani, czy też nie zgadza, że obecne prawo dotyczące zapinania pasów bezpieczeństwa powinno być uchylone? Czy prawo dotyczące aborcji nie powinno być zmienione?
e) Unikaj pytań o konstrukcji przysłówkowej Pytania otwarte nie powinny zaczynać się od słów: gdzie, kiedy, jak, ile, dlaczego, gdyż terminy te są z reguły wieloznaczne. Gdzie Pan/i mieszka? Kiedy chodził/a Pan/i do tej szkoły? Kiedy jechał/a Pan/i autobusem lub tramwajem?
3. Nie trać kontaktu z rzeczywistością Projektując pytania należy brać pod uwagę okoliczności, które mogą wpływać na odpowiedzi respondentów.
Możliwe błędy w przypadku pytań matrycowych jak to zinterpretować: czy respondent wcześnie rano pije na zmianę Lavazzę i Maxwell House?
a) Pytania o intencje Pytania dotyczące zamierzeń nie muszą przekładać się na rzeczywiste przyszłe zachowania. Czy zamierza Pan/i wziąć udział w najbliższych wyborach parlamentarnych?
b) Pytania hipotetyczne Na pytania takie trudno uzyskać satysfakcjonujące odpowiedzi, gdyż większość respondentów mówi to zależy. Czy poleciłaby Pani przyjaciółce swojego pracodawcę? Gdyby Pani przyjaciółka szukała pracy, czy poleciłaby Pani jej swojego pracodawcę? Czy gdyby Pan wygrał w Totolotka, to kupiłby Pan nowy dom?
c) Pytania muszą być skierowane do odpowiednich osób Jakaś seria pytań może nie dotyczyć wybranej grupy respondentów. Z tego względu na początku sekcji zawierającej te pytania należy umieścić pytanie filtrujące. 7. Czy w ciągu ostatniego roku odłożył/a Pan/i jakieś oszczędności? Tak Nie (proszę przejść do pytania 12)
4. Zadawaj pytania jednowymiarowe Pytania powinny dotyczyć tylko jednego problemu. Czy Pani współpracownicy są przyjacielscy i pomocni? Czy uważa Pani, że podatek dochodowy od osób fizycznych powinien być niższy niż 18%, po to aby spowodować wzrost ekonomiczny?
Z jakich źródeł finansowania korzystał/a Pan/i przy zakładaniu działalności i w późniejszym okresie? Kredyt bankowy Oszczędności, Pożyczki od rodziny i znajomych. Czy jest Pan/i zadowolony/a z obecnego wynagrodzenia i atmosfery w pracy? tak nie
5. Odpowiedzi powinny być wzajemnie rozłączne Odpowiedzi w pytaniach zamkniętych nie powinny się pokrywać. Stan cywilny: zamężna stanu wolnego wdowa rozwiedziona w separacji
Wiek: do 25 lat 25-35 lat 35-45 lat powyżej 45 lat
6. Lista odpowiedzi powinna być kompletna zawsze często czasami rzadko
6. Lista odpowiedzi powinna być kompletna zawsze często czasami rzadko nigdy
6. Lista odpowiedzi powinna być kompletna zawsze często czasami rzadko nigdy trudno powiedzieć
7. Nie należy stosować pytań obciążonych Pytanie obciążone to pytanie powodujące przychylne lub nieprzychylne nastawienie respondenta do tematu, jakiego dotyczy. Zmusza ono respondenta do udzielenia odpowiedzi w pewnym kierunku.
Czy państwo powinno ignorować przykazania biblijne, które są prawem i moralnością ustanowioną przez Boga, przez legalizację morderstwa, jakim jest aborcja? Jak dotąd uprawianie hazardu było zabronione w tym stanie. Co Pan/i myśli o jego zalegalizowaniu? W ostatnich wyborach większość odrzuciła propozycję X. Jakie jest Pana/i zdanie na ten temat?